Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
1
PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU
CUKIERNIK 751201
wersja przed recenzją (wersja robocza) 07.05.2012
TYP SZKOŁY: Zasadnicza Szkoła Zawodowa
1. TYP PROGRAMU:PRZEDMIOTOWY
2. RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY
3. AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA:
Autorzy: Małgorzata Włodarczyk
Recenzenci: …
Konsultanci: …
4. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Program nauczania dla zawodu CUKIERNIK opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi:
- Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw
- Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r.
- Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r.
- Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r.
- Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania
do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r.
- Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i
egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami.
- Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i
placówkach z dnia 17 listopada 2010 r.
- Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeostwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn.
zmianami.
2
5. CELE GŁÓWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Zadaniem opracowanego programu nauczania jest osiągnięcie celów kształcenia zawodowego takich jak przygotowanie uczących się do życia w
warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy.
Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w
otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i
społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilnośd geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwao
pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników.
W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji
kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej
powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym
samym zapewni im możliwośd sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy.
W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, dostosowanie do jego potrzeb i
możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji
zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kooczeniu nauki.
Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności
edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyd wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów
szkolnictwa zawodowego.
6. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU CUKIERNIK Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Program nauczania dla zawodu cukiernik uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i
najnowsze koncepcje nauczania.
Program uwzględnia także zapisy zadao ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w
podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym:
1) umiejętnośd zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz
aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeostwa;
2) umiejętnośd wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;
3
3) umiejętnośd wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków
opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeostwa;
4) umiejętnośd komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych;
5) umiejętnośd sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi;
6) umiejętnośd wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;
7) umiejętnośd rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;
8) umiejętnośd pracy zespołowej.
W programie nauczania dla zawodu cukiernik uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów
kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich
przedmiotów jak: matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeostwa.
7. INFORMACJA O ZAWODZIE CUKIERNIK
Praca w zawodzie cukiernika polega nie tylko na wytwarzaniu różnego asortymentu ciast, ciastek, tortów i deserów, ale również na tworzeniu dekoracji
wyrobów gotowych, które dostarczają wrażeo smakowych i wizualnych konsumentowi. Cukiernik musi umied ocenid jakośd i przydatnośd surowców oraz
prowadzid dokumentację związaną z rozliczeniem surowców i półproduktów. Cukiernik produkując wyroby cukiernicze posługuje się specjalistycznymi
maszynami i urządzeniami, które w czasie kształcenia musi poznad i umied je obsługiwad.Dekoracje cukiernicze tworzone są głównie ręcznie i wymagają
zdolności manualnych oraz plastycznych. Konieczna jest znajomośd i umiejętnośd pracy z różnymi tworzywami dekoracyjnymi. Ważna jest również
dbałośd o higienę na stanowisku pracy oraz umiejętnośd jego organizacji zgodnie z wymaganiami bezpieczeostwa, higieny pracy i ergonomii. Celem
nadrzędnym tych czynności jest dostarczenie wyrobu o najlepszej jakości, wytworzonego zgodnie z zasadami bezpieczeostwa zdrowotnego żywności.
8. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE CUKIERNIK
Cukiernictwojest specyficznym zawodem, który wymaga odpowiedniego przygotowania do wykonywania zadao zawodowych. Rynek pracy poszukuje
ludzi, którzy posiadaliby właściwe kwalifikacje nabyte w toku kształcenia zawodowego. Cukiernictwo, oprócz różnorodnych maszyn i urządzeo
4
stosowanych w produkcji, to także praca rzemieślnicza. Potrzebny jest zatem pracownik, który z zaangażowaniem i fachowością wykonywałby swoją
pracę.
Analiza internetowych ofert pracy, prowadzona w oparciu o portal pracuj.pl wykazała, że na rynku pracy poszukiwani są wykwalifikowani cukiernicy ze
znajomością tradycyjnych metod produkcji wyrobów cukierniczych, ze znajomością nowoczesnych trendów.
9. POWIĄZANIA ZAWODU CUKIERNIK Z INNYMI ZAWODAMI
Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb
rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: dla
zawodu cukiernik wyodrębniona została kwalifikacja T.4., która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik technologii żywności. Technik
technologii żywności ma kwalifikacje właściwe dla zawodu, które są nadbudową do kwalifikacji bazowej T.16. Inną grupą wspólnych efektów
dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem PKZ(T.b).
Kwalifikacja Symbol
zawodu
Zawód Elementy
wspólne
T.4. Produkcja wyrobów
cukierniczych
Cukiernik PKZ(T.b)
Technik technologii
żywności
T.16. Organizacja i
nadzorowanie produkcji
wyrobów spożywczych
OMZ
PKZ(T.b)
PKZ(T.i)
10. Podział godzin na przedmioty z uwzględnieniem ramowego planu nauczania
Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie
zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 640 godzin, a na kształcenie
zawodowe praktyczne 970 godzin.
W podstawie programowej kształcenia w zawodzie cukiernik minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów
kształcenia i wynosi:
5
- na kształcenie w ramach kwalifikacji T.4. przeznaczono – minimum 650 godzin.
- na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono –
minimum 350 godzin.
11. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE CUKIERNIK
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie cukiernik powinien byd przygotowany do wykonywania następujących zadao zawodowych:
1) obsługiwania maszyn i urządzeo stosowanych w produkcji wyrobów cukierniczych;
2) magazynowania surowców cukierniczych;
3)sporządzania półproduktów cukierniczych;
2) sporządzania gotowych wyrobów cukierniczych;
3) dekorowania wyrobów cukierniczych i przygotowania do ich dystrybucji.
Do wykonywania zadao zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie
cukiernik:
- efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ)
- efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach turystyczno-gastronomicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie PKZ(T.b)
- efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie T.4. Produkcja wyrobów cukierniczych.
12. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU CUKIERNIK
Tabela 3. Plan nauczania przedmiotowego
Lp. Nazwa przedmiotu
Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia
I II III tygodniowo łącznie
Kształcenie zawodowe teoretyczne
1. Technika w produkcji cukierniczej 3 2 5 160
6
2. Technologie produkcji cukierniczej 3 4 4 11 352
3. Działalnośd gospodarcza w przetwórstwie spożywczym 3 3 96
4. Język obcy w produkcji cukierniczej 1 1 32
Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne 6 6 8 20 640
Kształcenie zawodowe praktyczne
5. Gospodarka magazynowa w zakładzie cukierniczym – zajęcia praktyczne 4 4 138
6. Procesy produkcji wyrobów cukierniczych – zajęcia praktyczne 4 10 12 26 832
Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne 8 10 12 30 970
Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe 14 16 20 50 1610
7
13. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW
W programie nauczania dla zawodu sprzedawca zastosowano taksonomię celów ABCD B. Niemierko
1. Technika w produkcji cukierniczej 160 godzin
2. Technologie produkcji cukierniczej 352 godziny
3. Działalnośd gospodarcza w przetwórstwie spożywczym 96 godzin
4. Język obcy w produkcji cukierniczej 32 godziny
5. Gospodarka magazynowa w zakładzie cukierniczym – zajęcia praktyczne 138 godzin
6. Procesy produkcji wyrobów cukierniczych – zajęcia praktyczne 832 godziny
8
1. Technika w produkcji cukierniczej
1.1. Bezpieczeostwo i higiena pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego
1.2. Informacja techniczna
1.3. Maszyny i urządzenia
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeo po zrealizowaniu zajęd potrafi:
Po
zio
m
w
ym
ag
ao
pr
og
ra
ow
yc
h
(P
lu
b
PP
)
Ka
te
go
ria
ta
ks
on
om
icz
na
Materiał kształcenia
PKZ(T.b)(1)1. określid rodzaje aktów prawnych dotyczących
ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska
obowiązujące w zakładach przetwórstwa spożywczego
P C
Podstawowe akty prawne obowiązujące w
produkcji wyrobów spożywczych.
Zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny
pracy i ochrony środowiska obowiązujące w
zakładach przetwórstwa spożywczego.
Charakterystyka i wymagania dotyczące
ergonomii stosowane w zakładach
przetwórstwa spożywczego.
Instytucje i służby działające w zakresie
ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce.
Prawa i obowiązki pracownika w zakresie
PKZ(T.b)(1)2. zastosowad przepisy ochrony przeciwpożarowej,
higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach
przetwórstwa spożywczego
BHP(1)1. wyjaśnid zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny
pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach
BHP(1) 2. zdefiniowad pojęcie ergonomii P A
BHP(1) 3. rozróżnid środki gaśnicze P B
9
BHP(2)1. wymienid instytucje oraz służby działające w zakresie
ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce
P A bezpieczeostwa i higieny pracy.
Zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz
mienia i środowiska w zakładach
...
ADRIANUSS