MINIMALNE WYMAGANIA.pdf

OPINIE

Rozdział 6/4.

6/4. Minimalne wymagania (o charakterze

organizacyjnym) w zakresie bezpieczeñstwa

i higieny przy u¿ytkowaniu maszyn

6/4. Minimalne wymagania (o charakterze organizacyjnym) w zakresie bhp

Spis treœci

1. Wprowadzenie ............................. 1

2. Listy kontrolne ............................. 3

Wzór A. Wymagania dotycz¹ce u¿ytkowania

maszyn ................................... 4

Wzór B. Wymagania dotycz¹ce kontroli u¿ytkowania

maszyn ................................... 11

Wzór C. Wymagania dotycz¹ce przygotowania

pracowników do u¿ytkowania maszyn .......... 14

1. Wprowadzenie

Równie istotne co wyposa¿enie techniczne maszyn s¹ kwestie zwi¹zane z w³aœci-

wym sposobem ich eksploatacji . Z³a organizacja pracy i zaniedbywanie swoich

obowi¹zków zarówno przez pracodawców jak i pracowników stwarzaj¹ sprzy-

jaj¹ce okolicznoœci powstawania wypadków. Dziêki poni¿szym listom kontrolnym

mo¿ecie Pañstwo w prosty sposób sprawdziæ, czy praca z u¿yciem maszyn w Wa-

szym zak³adzie zosta³a zorganizowana prawid³owo, tzn. zgodnie z normami usta-

nowionym przez prawo.

Bezpieczeñstwo i higiena pracy z zastosowaniem maszyn zale¿¹ nie tylko od kon-

strukcji i wyposa¿enia technicznego tych maszyn, ale tak¿e od sposobu ich u¿ytko-

wania i warunków otoczenia oraz kontroli ich stanu technicznego. Wa¿ne jest tak¿e

przygotowanie pracowników do obs³ugi maszyn, czyli ogólnie mówi¹c ich kwalifi-

kacje. Wszystkie powy¿ej wymienione elementy nale¿¹ do czynników organizacyj-

nych procesu pracy.

Czynniki

organizacyjne

To w³aœnie obowi¹zkiem pracodawcy jest takie organizowanie pracy, aby by-

³a ona prowadzona w bezpiecznych i higienicznych warunkach (art. 207 § 2

pkt 1 Kp).

Na osobie kieruj¹cej pracownikami spoczywa obowi¹zek organizowania, przy-

gotowywania i prowadzenia prac z uwzglêdnieniem zabezpieczenia pracowników

przed wypadkami przy pracy i chorobami zwi¹zanymi z warunkami pracy (art. 212

pkt 3 Kp). Warto te¿ dodaæ, ¿e pracodawcy nie wolno dopuœciæ pracownika do wy-

konywania pracy, do której nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzeb-

nych umiejêtnoœci, a tak¿e dostatecznej znajomoœci przepisów oraz zasad bhp

(art. 237 3 § 1 Kp).

Obowi¹zkiem pracownika jest:

dba³oœæ o nale¿yty stan u¿ytkowanych maszyn oraz

zachowanie porz¹dku i ³adu w miejscu pracy (art. 211 pkt 3 Kp).

Obowiązki

luty 2006

Rozdzia³ 6/4.

Stanis³aw Wójcik

6. Analiza stanu bhp

luty 2006

OPINIE

6. Analiza stanu bhp

Rozdział 6/4.

Minimalne wymagania dotycz¹ce bezpiecznej obs³ugi i stosowania maszyn zawar-

te s¹ w rozporz¹dzeniu:

MG z 30.10.2002 r. w sprawie minimalnych wymagañ dotycz¹cych bhp w za-

kresie u¿ytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191,

poz. 1596, ze zm.),

MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r.

Nr 169, poz. 1650).

Oprócz tych podstawowych rozporz¹dzeñ, wymagania dotycz¹ce obs³ugi konkret-

nych grup maszyn zapisano w aktach prawnych reguluj¹cych sprawy zapewnienia

bezpieczeñstwa podczas wykonywania okreœlonych prac.

PRZYKŁAD

Wymagania takie zapisane w rozporz¹dzeniach:

MG z 10.5.2002 r. w sprawie bhp przy u¿ytkowaniu wózków jezdniowych z napêdem silniko-

wym (Dz.U. Nr 70, poz. 650, ze zm.),

MG,PiPS z 29.10.2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie

eksploatacji niektórych urz¹dzeñ transportu bliskiego (Dz.U. Nr 193, poz. 1890),

MG z 20.9.2001 r. w sprawie bhp podczas eksploatacji maszyn i innych urz¹dzeñ technicznych

do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz.U. Nr 118, poz. 1263)

dotycz¹ u¿ytkowania wózków jezdniowych podnoœnikowych (np. popularnych widlaków). Przypo-

minamy, ¿e wersje ujednolicone przepisów znajd¹ pañstwo na p³ycie CD.

Sposób i warunki eksploatacji konkretnej maszyny (szczegó³owe wymagania do-

tycz¹ce bezpieczeñstwa podczas u¿ytkowania) okreœlone s¹ równie¿ w jej instruk-

cji obs³ugi .

Warto te¿, na u¿ytek naszej oceny, przywo³aæ definicjê operatora – jest to pra-

cownik, któremu powierzono zadanie u¿ytkowania maszyny, tzn. wykonywanie

wszelkich czynnoœci zwi¹zanych z maszyn¹, a w szczególnoœci:

jej uruchamianie lub zatrzymywanie,

pos³ugiwanie siê ni¹,

transportowanie,

naprawianie, modernizowanie i modyfikowanie,

konserwowanie i obs³ugiwanie, w tym tak¿e czyszczenie.

Zasady oceny

Ustalaj¹c, czy u¿ytkowanie maszyny jest zgodne z wymaganiami przepisów i in-

strukcjami obs³ugi, nale¿y dokonaæ oceny jej u¿ytkowania. Ocenê tak¹ powinien

wykonaæ pracodawca osobiœcie lub fachowcy przez niego upowa¿nieni . Istotne

jest, aby osoby dokonuj¹ce ww. oceny mia³y odpowiedni¹ wiedzê i doœwiadczenie

gwarantuj¹ce jej rzetelnoœæ.

Ocenie nale¿y poddaæ wszystkie u¿ytkowane w zak³adzie pracy maszyny . Szcze-

góln¹ uwagê nale¿y zwróciæ na u¿ytkowanie maszyn nie objêtych systemem oceny

zgodnoœci (nieoznaczonych znakiem CE).

luty 2006

6/4. Minimalne wymagania (o charakterze organizacyjnym) w zakresie bhp

OPINIE

Rozdział 6/4.

2. Listy kontrolne

Prezentowane poni¿ej listy kontrolne – mamy nadziejê – u³atwi¹ Pañstwu doko-

nanie oceny maszyn pod k¹tem:

sposobu i warunków ich u¿ytkowania,

kontroli stanu technicznego,

przygotowania pracowników do ich u¿ytkowania.

Tylko na podstawie w³aœnie takiej, kompleksowej oceny warunków u¿ytkowania

maszyn mo¿na podj¹æ skuteczne dzia³ania dostosowawcze.

Ustalaj¹c pytania do list kontrolnych uwzglêdniliœmy równie¿ wymagania dla

obs³ugi i stosowania maszyn okreœlone w rozporz¹dzeniu MPiPS z 26.9.1997 r.

w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650), a tak¿e

wymagania wynikaj¹ce z przepisów o dozorze technicznym.

Przedstawione listy kontrolne zawieraj¹ pytania dotycz¹ce uniwersalnych wy-

magañ , typowych dla zagadnieñ u¿ytkowania wiêkszoœci maszyn, poniewa¿ opar-

te s¹ o przepisy ogólne. Je¿eli dla danej maszyny maj¹ zastosowanie dodatkowe

(szczegó³owe, specyficzne) wymagania okreœlone w odrêbnych przepisach, to nale-

¿y je uwzglêdniæ przy tworzeniu listy kontrolnej dotycz¹cej tych maszyn (patrz:

powy¿szy przyk³ad). Nie mo¿na pomin¹æ równie¿ wymagañ, czy uwag zawartych

w dokumentacji danej maszyny (np. w jej DT-R, instrukcji obs³ugi).

Odpowiadaj¹c na pytanie, które nie ma zastosowania w danym, ocenianym przy-

padku (zagadnienie, którego pytanie dotyczy, nie wystêpuje) – zaznaczamy od-

powiedŸ – „NIE DOTYCZY” (kolumna nr 5).

luty 2006

Wymagania dotycz¹ce kontroli u¿ytkowania maszyn

Lista kontrolna – arkusz oceny

Rozdzia³ 6/4.

Zak³ad/Wydzia³ ........................................................

Maszyna (typ) ...................................................................

Nr fabr./inwentarzowy ............................................

Rok produkcji ........................

Lp.

Pytanie dotycz¹ce danego wymagania

Zgodnoœæ

Czynnoœci do

wykonania w celu

doprowadzenia

do zgodnoœci

Termin

realizacji

Nak³ady na

doprowadzenie

do zgodnoœci

Uwagi

3 4 5

Wymagania dotycz¹ce ogó³u maszyn

1. Czy maszynê u¿ytkuje siê :

1a. – zgodnie z przeznaczeniem ?

Pracodawca powinien zapewniæ, aby maszyna udostêpniona pracow-

nikom do pracy na terenie zak³adu pracy lub w miejscu przez niego

wyznaczonym by³a w³aœciwa do wykonywania tej pracy lub by³a od-

powiednio przystosowana do jej wykonywania.

1b. – w warunkach , do których zosta³a przeznaczona ?

Dokonuj¹c wyboru maszyny do pracy, pracodawca powinien wzi¹æ

pod uwagê specyficzne warunki, w jakich ta maszyna bêdzie u¿ytko-

wana i rodzaj wykonywanej pracy, a tak¿e istniej¹ce w zak³adzie lub

w miejscu pracy zagro¿enia.

1c. – w stanie jej kompletnego wyposa¿enia (zamontowania) w urz¹-

dzenia ochronne?

2. Czy maszyna i jej urz¹dzenia ochronne utrzymane s¹ w stanie

sprawnoœci technicznej i czystoœci ?

Rozdzia³ 6/4.

3 4 5

3. Czy maszyna wycofana z u¿ycia (czasowo lub trwale) ze wzglêdu na

jej niesprawnoœæ (uszkodzenie) jest wyraŸnie oznakowana tablicami

informacyjnymi i zabezpieczona w sposób uniemo¿liwiaj¹cy jej uru-

chomienie?

4. Czy zachowany jest ci¹g³y, sta³y nadzór pracownika(ów) obs³ugi

nad maszyn¹ bêd¹c¹ w ruchu ?

Wyj¹tkowo, takiego nadzoru mo¿e nie byæ, je¿eli w dokumentacji

techniczno-ruchowej (instrukcji obs³ugi) danej maszyny jest wyraŸnie

zapisana dopuszczalnoœæ takiej opcji (pracy bez nadzoru osoby).

5. Czy pracodawca ustali³ :

5a. – rodzaje maszyn (sporz¹dzi³ ich wykaz), które wymagaj¹ sta³ej

obs³ugi ?

Dotyczy to maszyn, które pozostawione bez obs³ugi mog³yby spowo-

dowaæ katastrofê, wybuch lub po¿ar.

5b. – szczegó³owe warunki obs³ugi i nadzoru nad tymi maszynami?

Wymagania dotycz¹ce u¿ytkowania maszyn w ruchu poziomym

6. Czy w przypadku, gdy maszyny poruszaj¹ siê po terenie zak³adu pra-

cy (w miejscach wykonywania pracy) ustalone zosta³y zasady tego

ruchu ?

Zasady te powinny byæ zgodne z przepisami prawa o ruchu drogo-

wym.

7. Czy wyznaczono wyraŸnie drogi (np. ci¹g³ymi pasami) i oznakowa-

no je zgodnie z przepisami o ruchu drogowym?

8. Czy w miejscach, w których mo¿liwe jest niespodziewane wtargniê-

cie pieszych na drogê ruchu maszyn samobie¿nych znajduj¹ siê ba-

rierki lub inne skuteczne œrodki ochronne ?

9. Czy nawierzchnia dróg, placów manewrowych, postojowych i przejœæ

jest równa i twarda lub utwardzona?

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: