Chiton- ubranie z dwóch prostokątnych kawałków materiału, zszytych po bokach.
Cypel- wąski pas lądu, wysunięty w morze, jezioro lub rzekę.
Cywilizacja- wysoki poziom rozwoju dużej grupy ludzi, którzy znają rolnictwo, rzemiosło oraz pismo i mieszkają w osiedlach lub miastach.
Ustrój- sposób zorganizowania władzy w państwie.
Cnota- tu: prawość, szlachetność, liczne zalety.
Edukacja- wykształcenie.
Imperium- wielkie państwo rządzone przez króla albo cesarza.
Sentencja- zdanie zawierające jakąś głęboką myśl.
Dżuma- ciężka choroba zakaźna, która powodowała nieraz wymieranie całych wsi i miast.
Internat- dom przy szkole, w którym mieszkają zamiejscowi uczniowie.
Maniery- sposób zachowania się, ogłada towarzyska.
Ostrogi- przypinane do butów jeźdźca metalowe kolce albo gwiazdki, którymi dźgał boki konia, aby zmusić go do szybszego biegu.
Ówczesny- istniejący w czasie, o którym mowa, np. w średniowieczu.
Posag- majątek, która panna młoda wnosi do małżeństwa.
Turniej- rycerskie zawody.
Antyczny- dotyczący starożytnej Grecji lub Rzymu.
Lutnia- dawny instrument muzyczny, podobny do małej gitary.
Filozofia- nauka zajmująca się poszukiwaniem reguł i prawd dotyczących świata, życia ludzkiego, myślenia itp.
Mamka- kobieta karmiąca piersią cudze dziecko.
Werset- niewielki fragment tekstu.
Zabobon- przesąd, wiara w magię i zjawiska nadprzyrodzone.
Kodeks- zbiór przepisów z jakiejś dziedziny.
Konwencja- tu: umowa międzynarodowa.
Rehabilitacja- przystosowanie do normalnego życia kogoś, kto utracił zdrowie, np. wskutek wypadku.
Kuźnia- warsztat kowala, tzn. rzemieślnika wykonującego przedmioty z żelaza.
Pojezierze- teren polodowcowy, na którym znajduje się wiele jezior.
Potomek- każdy następca w stosunku do swojego przodka: syn albo córka, wnuk lub wnuczka, prawnuk... itd.
Kompromis- załatwienie jakiegoś sporu przez wzajemne ustępstwa.
Redagować- tu: opracowywać i przygotowywać do druku gazetę albo czasopismo.
Akceptować- zgadzać się na coś, przyjmować coś.
Entuzjasta- człowiek pełen zapału, łatwo wpadający w zachwyt.
Czynsz- tu: opłata za wynajmowanie domu albo mieszkania.
Fundament- podstawa budynku.
Amfiteatr- budowla z kolistą areną, wokół której wznosiły się coraz wyżej rzędy widowni.
Chaotyczny- nieuporządkowany, bezplanowy.
Epidemia- liczne nagłe zachorowania na jakąś chorobę, zwykle zakaźną, np. epidemia grypy.
Kram- stragan, stoisko na rynku.
Tyfus- dur, grupa chorób zakaźnych, wywołanych brakiem higieny.
Dramatopisarz- autor dramatów, tzn. sztuk teatralnych.
Giełda- miejsce, gdzie sprzedaje się i kupuje papiery wartościowe oraz towary w dużej ilości.
Nicpoń- człowiek lekkomyślny, bezwartościowy.
Pergamin- cienka, wyprawiona skóra owcza, cielęca albo kozia, na której pisano, przede wszystkim w średniowieczu.
Rzezimieszek- przestępca, bandyta.
Drobnoustroje- bakterie, wirusy i inne organizmy mikroskopijnej wielkości.
Dyliżans- pojazd ciągnięty przez konie, służący do przewozu pasażerów.
Kocie Łby- kamienna nawierzchnia drogi, wykonana z polnych kamieni.
Smog- gęsta mgła, utworzona z dymu i spalin.
Szambo- dół, w którym gromadzą się wszelkie domowe nieczystości.
Telegraf- urządzenie do nadawania i odbierania wiadomości, przesyłanych za pomocą specjalnego kodu.
Internet- sieć komputerowa, obejmująca cały świat.
Infrastruktura- w mieście: podstawowe urządzenia i instytucje usługowe, konieczne do normalnego życia mieszkańców, np. sklepy, ulice, szpitale, linie tramwajowe itp.
Naczelnik wydziału- urzędnik kierujący wydziałem, czyli częścią jakiegoś urzędu.
Grobla- wał ziemny, który rozdziela wody.
Klepisko- równa, mocno ubita glina lub ziemia.
Młócka- wyłuskiwanie ziarna z kłosów.
Plewy- odpadki pozostałe po młóceniu i czyszczeniu zbóż.
Rośliny strączkowe- takie, których nasiona rosną w strąkach, np. groch, fasola.
Spichlerz- magazyn, w którym przechowuje się zboże.
Dzierżawa- używanie jakiejś rzeczy w zamian za pieniądze albo za inne wynagrodzenie.
Hektar- 10 000 metrów, czyli np. 100 x 100 metrów.
Sołtys- naczelnik wsi.
Sień- pierwsze pomieszczenie za drzwiami wejściowymi, oddzielające je od izby.
Brona- narzędzie rolnicze: krata z zębami, służąca do spulchniania ziemi i przykrywania nią zasianego ziarna.
Kierat- urządzenie służące do poruszania maszyn rolniczych siłą zwierząt pociągowych.
Zydel- stołek.
Eksporter- osoba lub państwo wywożące towary za granicę, żeby je tam sprzedać.
Ekologiczny- tu: przyjazny dla środowiska naturalnego.
Fosfor- pierwiastek chemiczny, którego związki są stosowane w rolnictwie i przemyśle.
Obornik- odchody zwierząt używane jako nawóz.
Segregować- dzielić na grupy, porządkować.
Moralny- kierujący się regułami postępowania przyjętymi przez dużą grupę ludzi, np. zasadą uczciwości, życzliwości itd.
Kadź- duże naczynie, często o kształcie odwróconego ściętego stołka.
Malwa- duża roślina o barwnych kwiatach.
Pluskwa- owad żywiący się krwią ludzi lub zwierząt.
Jucha- krew zwierząt.
Lewatywa- zabieg przeczyszczający, który polega na wpuszczeniu do odbytu płynu za pomocą gumowej gruszki.
Nugat- ciastko, w którym między dwoma płaskimi wafelkami znajduje się masa orzechowo-miodowa.
Pigwa- roślina rosnąca w Azji, o żółtych owocach kształtu jabłka lub gruszki.
Szafran- przyprawa kuchenna i barwnik; ciemnopomarańczowy proszek otrzymywany z kwiatu szafranu (krokusa).
Warzyć- gotować.
Bliny- naleśniki z ciasta drożdżowego, zrobionego z mąki gryczanej zmieszanej z inną.
Dezynfekować- odkażać, czyli niszczyć bakterie.
Kutia- potrawa z gotowanej pszenicy z utartym makiem, miodem i bakaliami, w niektórych regionach Polski potrawa wigilijna.
Dyktator- władca państwa, mający nieograniczoną władzę.
Maniok- roślina, której bulwy są jadalne po ugotowaniu.
Trzeci Świat- umowne określenie ponad 130 najbiedniejszych państw świata.
Ewakuować- przewieźć w bezpieczne miejsce.
Obosieczny- ostry z obu stron.
Pancerz- część zbroi, osłaniająca piersi i plecy wojownika.
Szyk- ustawienie.
Faza- tu: część, pewien okres.
Grot- ostre zakończenie strzały lub włóczni.
Bród- płytkie miejsce w jeziorze lub rzece, przez które można przedostać się na drugi brzeg.
Hufiec- oddział rycerzy.
Margrabia- możnowładca, który zarządzał dużym terenem przy granicy państwa.
Fortyfikacje- umocnienia obronne.
Hetman- naczelny dowódca wojsk polskich albo litewskich.
Odwód- rezerwowy oddział wojska.
Rajtar- jeździec z XVI-XVIII wieku, uzbrojony w pistolety i rapier, czyli broń kłującą.
Tatarzy- ludy mongolskie i tureckie, które od XIII wieku mieszkały na południowy wschód od granic Polski.
Blok- tu: związek państw, które zawarły sojusz.
Propaganda- hasła i poglądy szerzone po to, aby pozyskać ludzi dla jakichś celów, np. propaganda wojenna.
Desant- wysadzenie wojska z okrętów lub samolotów na terenie zajętym przez nieprzyjaciela.
Inwazja- najazd, napad na obce terytorium.
Rasa- tu: grupa ludzi odróżniających się od innych stałymi cechami, takimi jak: kolor skóry, kształt twarzy itp.
Ignorować- nie zwracać uwagi na kogoś lub na coś, lekceważyć.
NATO- sojusz wojskowy Stanów Zjednoczonych i państw Europy Zachodniej; od 1999 roku należy do niego Polska.
Sankcje- tu: kary nałożone na państwo naruszające pokój.
Terrorysta- człowiek, który używa przemocy wobec niewinnych osób, aby uzyskać spełnienie swych żądań.
Trybunał- sąd.
ZSRR- Związek Radziecki.
Cokół- kamienna podstawa, na której stoi pomnik.
Akustyka- warunki, które sprzyjają rozchodzeniu się dźwięku w jakimś miejscu.
Komentować- wyjaśniać coś albo wyrażać swoje zdanie.
Mit- opowieść o bogach i bohaterach, wyjaśniająca pochodzenie oraz naturę świata, bogów i ludzi.
Loża- osobne pomieszczenie dla kilku widzów, np. w teatrze.
Rumak- piękny, rasowy koń.
Fortuna- majątek, bogactwo.
Herold- urzędnik, który w imieniu władcy ogłaszał ważne zarządzenia oraz wywoływał uczestników turnieju.
Kłusownictwo- bezprawne polowanie.
Pozorowany- udawany, nieprawdziwy.
Arystokracja- najbogatsza grupa dawnego społeczeństwa.
Kanclerzyna- żona kanclerza, tj. wysokiego urzędnika państwa.
Obelisk- rodzaj pomnika: wysoki słup, zwężający się ku górze.
Raca- rakieta świetlna, czyli pocisk wypełniony materiałem wybuchowym, spalający się w czasie lotu.
Rezydencja- reprezentacyjna siedziba, zwłaszcza pałac.
kd1314