1.Definicja. wychowania (paideia) w ks. I i VI .Praw. Platona.
· Wychowanie jest kształtowaniem duszy do cnoty, która jest najwyższą wartością
· Wiedza jest warunkiem cnoty
· wiedzieć= być sprawiedliwym.
· Wychowanie przy pomocy zabawy; kształtowanie przyszłości dziecka
· Wychowanie= zaprawianie do cnoty oraz pobudzenie chłopca już od najwcześniejszych lat do tego, by dążył do stania się wzorcowym obywatelem potrafiącym rządzić i podporządkować się
· Cel wychowania- kształcenie przywódcy, czyli idealnego króla oraz powiększanie duszy i umysłu
· Platon był zwolennikiem wychowania przez państwo.
· Człowiek wychowany- oswojone zwierzę z dobrymi cechami charakteru, obdarzone przez naturę
· Swój system wychowawczy buduje Platon na idei dobra i sprawiedliwości
· Prawda dobywana dzięki poznaniu rozumu
· Aby wyobrażenie człowieka doprowadzić do świadomego poznania potrzebna jest PAIDEIA, czyli prawdziwa kultura, która może być zaszczepiona człowiekowi tylko przez wychowanie w zbiorowości.
· Platon oddaje w ręce państwa cały proces wychowania (w idealnym państwie nie ma własności, nie ma rodziny)
2. Idealny mówca i obywatel (vir bonus dicendi peritus) według Marka Fabiusza Kwintyliana (Marcus Fabius Quintilianus, I w n.e.) - nawiązanie do sporu o wychowanie z czasów Platona.
Idealny mówca i obywatel wg Kwintyliana to:
· Wzór prawego i wykształconego człowieka i obywatela
· Człowiek światowy, który umie się odnaleźć w każdej sytuacji
· Pełen wdzięku
· Człowiek moralnie dobry
· Ma zdolności aktorskie
· Posiada wykształcenie rzeczowe i literackie
· Wszechstronnie wykształcony
· Czynnie zaangażowany w sprawy swojej społeczności
· Człowiek o pewnym charakterze moralnym
· Mistrz wszelkiej umiejętności krasomówczej
· Człowiek szanujący tradycje rodzinne i przodków
· Biegły znawca dorobku kulturalnego ludzkości
· Jego wiedza powinna być uzupełniona wykształceniem prawniczym
3. Jak należy podawać dziecku elementarne początki nauki – metoda nauczania początkowego czytania i pisania według fragm. .Kształcenia mówcy. (Institutio oratoria) Marka Fabiusza Kwintyliana.
· Kształcenie dzieci przed 7 r.ż.
· Nauka poprzez zabawę
· Wczesne kształcenie pamięci (okres dziecięcy i chłopięcy- najlepsza pora do jej ćwiczenia)
· Opanowanie języka obcego (grecki) pierwszej kolejności, a potem dopiero języka ojczystego (łacina)
· Nauka w szkole w języku obcym
· Łączenie kształtu litery z jej nazwą
· Najpierw czytanie, potem pisanie
· Metoda zgłoskowa
· Czytanie bez zastanawiania się nad znaczeniem
· Zgłoski składać w wyrazy, wyrazy w zdania
· Czytanie powinno być pewne, potem dopiero dokładne i powolne
czytanie
Pisanie
a) umiejętność czytania winna się sprowadzać do opanowania kolejnych jego etapów, tak więc najpierw należy czytać pewnie, później ciągle, na końcu zaś powoli
b) nauka czytania powinna trwać tak długo, aż uczeń opanuje ją w stopniu poprawnym oraz biegłym
c) aby opanować umiejętność czytania, oraz sztukę poprawnego wymawiania poszczególnych słów, należy najtrudniejsze spośród nich łączyć w tzw. "wędzidła"; ciągłe powtarzanie przez uczniów łańcuchów trudnych słów nauczy ich trudnej sztuki mowy
d) w nauce czytania oraz pisania uczniowie winni korzystać ze wszelkich dostępnych pomocy, takich jak: tabliczki do rycia liter, litery wykonywane z drewna lub kości słoniowej, oraz z lektur (w tym także ze spuścizny czasów greckich)
e) nie należy ponaglać chłopców do ciągłości i szybkości w pisaniu tak długo, dopóki nie będą łączyć liter ze sobą gładko i bez zastanowienia - dopiero wówczas powinni zaczynać z samych zgłosek tworzyć wyrazy, a z wyrazów zdania
f) czytanie musi być przede wszystkim pewne, potem ciągłe i długo dość powolne – tak długo, dopóki przez ćwiczenie dojdzie się w nim do zupełnej poprawności i biegłości;
g) w celu usprawnienia narządów mowy i wyraźniejszego wymawiania, należy pewne słowa i wiersz, umyślnie trudne do wypowiedzenia, powiązane w łańcuch bardzo ciężko się łączących zgłosek dać chłopcom po to, by powtarzali je w kółko jak najszybciej (tzw. wędzidła)
pomoce dydaktyczne: zabawki, litery z kości słoniowej, tabliczki do żłobienia liter, lektura - dzieła Cycerona, będące przede wszystkim spuścizną kultury greckiej
a) poznawanie liter alfabetu winno być zbliżone do poznawania ludzi, tak więc kształt litery powinien być kojarzony z jej nazwą, analogicznie jak wygląd osoby jest kojarzony z jej imieniem
b) ucząc się pisania dziecko powinno dysponować tabliczką z wyrytymi na niej literami, będzie to sprzyjało nie tylko schludnemu pisaniu w przyszłości, ale także ustaleniu przez dziecko układu jego palców
c) pisanie powinno podążać za biegiem myśli, winno więc być szybkie i bardzo wyraźne
d) należy poznać wszystkie zgłoski, niezależnie od stopnia ich trudności
e) istotną rolę w nauce pisania odgrywa ciągłe powtarzanie przyswajanego materiału
f) po opanowaniu nauki pisania wyrazów podstawowych i prostych, winna przyjść kolej na naukę słów trudnych, ale i wzniosłych
g) w nauce pisania opartej o przepisywanie wierszy, należy pamiętać aby przepisywany tekst był podniosły, i aby zawierał w sobie jakąś wzniosłą myśl
e)pomoce naukowe do poznawania liter: formy liter z kości słoniowej, czy jakieś inne pomysłowe zabawki)
f0 należy się troszczyć o szybkie i wyraźne pisanie (zbyt powolne pisanie wstrzymuje bieg myśli, zaś pismo niewyrobione i nieprzejrzyste utrudnia zrozumienie treści)
g) w nauce zgłosek – trzeba przerabiać je wszystkie, zgodnie z kolejnością (a nie omijać trudniejsze)
h) gdy chłopiec nabędzie umiejętność pisania wskazane jest, by nie trwonił czasu na przepisywanie rzeczy nic nie znaczących, pospolitych , ale by uczył się rozumienia
wyrazów wzniosłych, rzadko używanych;
i) wiersze, podawane do przepisania powinny zawierać jakąś szlachetną myśl, radę
4. Obraz idealnego nauczyciela i ucznia według Marka Fabiusza Kwintyliana; lepiej nauczać w szkole czy w domu i dlaczego.
Idealny nauczyciel wg Kwintyliana:
· Odpowiednio dobrana osoba
· Człowiek odznaczający się wysokim poziomem moralnym i starannym wykształceniem językowym
· Życzliwy dla swoich wychowanków
· Rozumny i sprawiedliwy
· Poważny, ale jednocześnie łagodny i zrównoważony
· Musi działać zgodnie z naturą
· Musi być przyjacielem ucznia, drugim ojcem
· Poucza jak mówić
· Porusza element wychowawczy
· „jest jak słońce, które oświeca i ma prowadzić ucznia”
· Dystans między uczniem a nauczycielem (przeciwnie do Sparty)
· Idealny pod każdym względem, bo jest wzorem i autorytetem
· Nie karze fizycznie
· Nagradza słowem
· Cierpliwy, opanowany, powinien wzbudzać refleksję
· Cała uwaga nauczyciela skupia się wyłącznie na uczniu
· Zachęca do pracy przez budzenie ambicji
· Wyklucza wszelki przymus i ostre traktowanie dzieci
· Nie stawia zbyt wielkich wymagań
· Obecny optymizm pedagogiczny (nawet jak dziecko nie ma zdolności, to należy je kształcić).
· posiadający znajomość literatury, duży zasób słownictwa, historii, prawa oraz posiadać dobrą dykcję i pamięć.
· Dążenia do celu, cierpliwość, pokora = ideał dobrego nauczyciela
Idealny uczeń wg Kwintyliana:
· Dobry uczeń- ten, który „ by cieszył się ze zwycięstwa, a płakał z powodu porażki”
· Posiada wszechstronność zainteresowań
· Odznacza się dobrymi zaletami moralnymi i wszechstronną wiedzą
· Dobra znajomość spraw życia publicznego
· Poszanowanie dla nauczyciela
· Uczeń powinien mieć poszanowanie dla tradycji rodzinnej i przodków
· (+ cechy, takie jaki posiada idealny mówca)à patrz punkt 2
NAUCZANIE
Szkolne (+)
Domowe (-)
· Dziecko uczy się jak funkcjonować w społeczeństwie
· Człowiek to istota społeczna
· Obcowanie w grupie wyrabia odwagę, ambicję, przyjaźń
· W szkole uczniowie uczą się nie tylko od nauczyciela, ale i od siebie nawzajem
· jest tańsze i pozwala na lepszy dozór pracy nauczyciela
· współzawodnictwo wzmaga pilność
· przyzwyczajanie od najmłodszych lat do wystąpień publicznych i przebywania w większym zespole
· szkoła publiczna rozbudza ambicję
· możliwość doboru szkoły przez rodziców dziecka
· możliwość wskazania przez nauczyciela na uczniów szczególnie zdolnych wchodzących w skład grupy klasowej
· rodzenie się postaw naśladowniczych
· czynny udział we współzawodnictwie
· Dziecko ulega demoralizującym wpływom źle dobranego nauczyciela, a czasem także pod wpływem rodziców skłonnych do ich rozpieszczania
· Kształcenie w zaciszu domowym wymaga więcej czasu i wysiłków
· Brak możliwości obserwowania swoich rówieśników( ich błędów i niepowodzeń)
· niemożność zweryfikowania posiadanych przez dziecko skłonności oraz zachowań, ze skłonnościami oraz zachowaniami innych dzieci
· brak obycia społecznego (w tym przypadku klasowego)
· brak praktyki w przemawianiu przed publicznością,
5. Elementy kultury antycznej w średniowieczu - na przykładzie fragmentów Reguły św. Benedykta (ok. 529) i .Życia Karola Wielkiego. (Vita Karoli Magni, ok. 817-830) Einharda.
· obowiązek stałego zatrudniania się jakąś pożyteczną pracą
· Nauczanie w szkołach klasztornych prowadził...
olcia11021