UCZEŃ Z ORZECZENIEM O POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM W STOPNIU LEKKIM, POZOSTAJĄCY W SZKOLE OGÓLNODOSTĘPNEJ.doc

UCZEŃ Z ORZECZENIEM O POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM W STOPNIU LEKKIM, POZOSTAJĄCY W SZKOLE OGÓLNODOSTĘPNEJ.

Materiał dotyczy wyłącznie kształcenia w oddziałach ogólnodostępnych.

W toku prowadzonego nadzoru pedagogicznego stwierdzono, że znaczna część uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego dla upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim pozostaje w szkołach ogólnodostępnych i zgodnie z wolą rodziców jest nauczana wspólnie z dziećmi pełnosprawnymi. Dyrektorzy szkół wszystkich typów zwracają się do Kuratorium Oświaty z prośbą o pomoc w zorganizowaniu tego nauczania.

Należy jednoznacznie stwierdzić, że organizacja takiego kształcenia jest poważnym wyzwaniem dla dyrektora szkoły, nauczycieli i rodziców dziecka. Jego skuteczność zależy od wielu czynników, w tym szczególnie przygotowania nauczycieli, atmosfery w szkole, zaangażowania rodziców.

W związku z powyższym informuję, że podstawą do zorganizowania kształcenia specjalnego dla ucznia, niezależnie od rodzaju niepełnosprawności, są następujące dokumenty:

§        orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną (w żadnym wypadku opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej bądź orzeczenie powiatowego zespołu ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności)

§        wniosek rodziców

PODSTAWA PRAWNA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM W STOPNIU LEKKIM W SZKOŁACH OGÓLNODOSTĘPNYCH

§        Art. 1 ust. 5 i 5a oraz Art. 71b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572)

§        Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych i integracyjnych (Dz.U. Nr 19 poz. 167)*

ORGANIZACJA KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE OGÓLNODOSTĘPNEJ

I.                    Rodzice ucznia składają u dyrektora szkoły pisemny wniosek wraz z orzeczeniem poradni              psychologiczno - pedagogicznej. Wniosek powinien być podpisany przez obojga rodziców.

II.                 Dyrektor organizuje kształcenie specjalne zapewniając uczniowi:

§        Realizację programu nauczania, programu wychowawczego i programu profilaktyki dostosowanych do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych z wykorzystaniem form i metod pracy dydaktycznej i wychowawczej.

Ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim obowiązuje ta sama podstawa               programowa, co uczniów z normą intelektualną. Realizuje on programy nauczania te               same, które obowiązują w danym oddziale tylko odpowiednio dostosowane do jego indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych (propozycja               wzoru opracowania poniżej). Nauczyciele poszczególnych przedmiotów opracowują dla ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim wymagania edukacyjne, które są podstawą oceny jego postępów w nauce.

§        Realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

§        Odpowiednie warunki do nauki, sprzęt i środki dydaktyczne.

              Metodyka pracy z uczniem z upośledzeniem umysłowym wymaga               upoglądowienia               procesu nauczania. W związku z tym, że uczeń                                      z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim realizuje ten sam, co pozostali               uczniowie program nauczania powinien korzystać z takiego samego, co oni               podręcznika. Zdarza się, że szkoły zamawiają dla uczniów podręczniki dla szkół               specjalnych. Nie ma to uzasadnienia, i może utrudnić pracę.

§        Indywidualne zajęcia rewalidacyjne.

              Zajęcia te powinny być ukierunkowane na usprawnianie zaburzonych funkcji,               wzmacnianie i kompensację. Nie mogą one służyć uzupełnianiu braków                             w wiadomościach. Żaden przepis nie stanowi o liczbie godzin zajęć               rewalidacyjnych. W               związku z tym, że są to zajęcia dodatkowe, ich               tygodniowa liczba nie powinna być               większa niż 3 godziny. Rodzaj zajęć               powinien wynikać ze wskazań zawartych w               orzeczeniu poradni               psychologiczno - pedagogicznej. Podstawa               prawna organizacji               indywidualnych zajęć rewalidacyjnych               to: §4 ust. 1 pkt 4               ww. rozporządzenia               oraz  §2 ust. 10 i §3 ust. 2 Rozporządzenia               Ministra               Edukacji Narodowej               i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych               planów nauczania                          w               szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15 poz. 142, ze               zmianami).               Nauczyciel               prowadzący zajęcia rewalidacyjne powinien mieć               przygotowanie stosowne               do rodzaju tych zajęć (np. prowadzący zajęcia               korekcyjno-kompensacyjne               - z zakresu               terapii pedagogicznej).               Szczegółowe informacje na temat ww.               zajęć w materiale: Indywidualne               zajęcia rewalidacyjne.

§        Integrację ze środowiskiem rówieśniczym.

              Należy zadbać o to, aby uczeń dobrze czuł się wśród pełnosprawnych               rówieśników i               aktywnie uczestniczył w życiu klasy i szkoły. Należy unikać               postrzegania ucznia tylko w               kontekście jego upośledzenia.

              Częstym               błędem jest pobłażliwe traktowanie ucznia               („biedne dziecko”),               minimalizowanie wymagań, nieadekwatne ocenianie.

OBOWIĄZEK SZKOLNY I OBOWIĄZEK NAUKI

Uczniowie z upośledzeniem umysłowym podlegają w tym zakresie tym samym przepisom, co pozostałe dzieci i młodzież. Po ukończeniu 18 roku życia mają prawo kontynuować naukę: w gimnazjum do 21 roku życia, w szkole ponadgimnazjalnej do 24 roku życia (Podstawa prawna: §3 ust. 1 cyt. Rozporządzenia* )

ŚWIADECTWA SZKOLNE

Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim otrzymują świadectwa promocyjne i świadectwa ukończenia szkoły na takim samym druku jak pozostali uczniowie danej szkoły.

Zgodnie z zapisem zawartym w punkcie 8 Załącznika Nr 1 „Informacje ogólne” do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 14 marca 2005 r. w sprawie zasad wydawania świadectw oraz wzorów świadectw, dyplomów (....) [Dz. U. Nr 58 poz. 504]

„W świadectwach szkolnych promocyjnych oraz świadectwach ukończenia szkoły, wydawanych uczniom z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, na drugiej stronie świadectwa nad "Wynikami klasyfikacji końcoworocznej" umieszcza się adnotację "uczeń/uczennica realizował(a) program nauczania dostosowany do indywidualnych możliwości i potrzeb na podstawie orzeczenia wydanego przez zespół orzekający działający w ………..”, wpisując nazwę poradni psychologiczno-pedagogicznej, w której działa zespół , który wydał orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
 

EGZAMINY ZEWNĘTRZNE

Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim przystępują do egzaminów zewnętrznych na podobnych zasadach jak pozostali uczniowie, z tym, że obowiązuje ich inny, opracowany specjalnie arkusz A8.

PRZEDŁUŻENIE ETAPU EDUKACYJNEGO

§3 ust. 7 Rozporządzenia               Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych               planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15 poz. 142, ze               zmianami) stanowi:              „Dla uczniów niepełnosprawnych można przedłużyć okres nauki na każdym etapie edukacyjnym co najmniej o 1 rok, zwiększając proporcjonalnie liczbę godzin zajęć edukacyjnych”.

W sytuacji braku szczegółowych regulacji prawnych w tej sprawie stanowisko Ministerstwa Edukacji Narodowej jest następujące: „O wydłużeniu etapu edukacyjnego decyduje dyrektor szkoły indywidualnie w stosunku do każdego ucznia niepełnosprawnego (..). Decyzja dyrektora powinna znaleźć uzasadnienie                     w szczegółowej analizie sytuacji edukacyjnej dokonanej przez radę pedagogiczną i zostać podjęta w uzgodnieniu z rodzicami. Wydłużenie etapu edukacyjnego stosuje się do ucznia, u którego niepełnosprawność powoduje spowolnienie tempa pracy i utrudnia opanowanie treści programowej w czasie przewidzianym w planie nauczania na dany rok szkolny. Treści te uczeń realizuje, o co najmniej jeden rok szkolny dłużej. Zatem na zakończenie pierwszego roku realizacji wydłużonego etapu edukacyjnego uczeń nie podlega klasyfikacji rocznej i nie otrzymuje świadectwa promocyjnego. Szkoła może wydać uczniowi niepełnosprawnemu, któremu wydłużono etap edukacyjny zaświadczenie dotyczące przebiegu nauczania. W sprawozdaniu statystycznym SO-2 ucznia, któremu wydłużono etap edukacyjny, wykazuje się jako ucznia niepromowanego.

Propozycja wzoru sposobu dostosowania programu nauczania do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, pozostającego w szkole ogólnodostępnej

Opracowanie: Maria Rusin – st. wizytator Kuratorium Oświaty w Rzeszowie

1