Łukasz Żejmo WT II gr.4

SPAWANIE

Spawanie polega na łączeniu metali przez miejscowe ich stapianie z dodawaniem lub bez dodawania spoiwa. Po skrzepnięciu metali w miejscu łączenia tworzy się spoina, a powstałe połączenie nazywa się połączeniem spawanym.

Rozróżnia się następujące połączeniaspawowe:

Zależnie od ustawienia spawanych części rozróżnia się rodzaje spoin:

Jednym z ważniejszych czynników wpływających na jakość złącza spawanego jest przygotowanie materiału do spawania. Przygotowanie to obejmuje zukosowanie i oczyszczenie brzegów łączonych części, wzajemne ich ustawienie i szczepienie. Brzegi łączonych części muszą być tak ułożone, aby między nimi tworzył się rowek, który następnie wypełnia się spoiwem.

Brzegi grubszych części powinny być zukosowane, które można wykonać przez struganie, ścinanie lub piłowanie. Następnie dokładnie czyści się materiał z tlękiem metali, z farby lub tłuszczu.

Spawanie można podzielić na gazowe i elektryczne.

Źródłem ciepła przy spawaniu gazowym jest płomień acetylenowo-tlenowy. Podstawowymi gazami stosowanymi w procesie spawania jest acetylen oraz służy do jego spalania tlen.

Acetylen jest to związek chemiczny węgla i wodoru, otrzymuje się go przez działanie wody na karbid. Karbid otrzymuje się w łuku elektrycznym z tlenku wapnia i koksu. Do butli wtłacza się acetylen pod ciśnieniem 15kG/cm2. W celuuniknięcia pomyłek przy podłączaniu do instalacji butle z acetylenem maluje się na biało.

Tlen otrzymuje się ze skroplonego powietrza przez odparowanie azotu i wtłacza się go do butli pod ciśnieniem 150kG/cm2. Butle z tlenem maluje się na kolor błękitny.

Do podstawowego stanowiska spawania gazowego należą:

-         wytwornica urządzenie do wytwarzania acetylenu,

-         bezpiecznik zabezpiecza wytwórnicę przed cofaniem płomienia i wybuhem,

-         butle do magazynowania i przenoszenia gazu,

-         reduktor zadaniem jego jest obniżanie ciśnienia wylotowego gazu do wartości ciśnienia roboczego, a następnie utrzymanie tego ciśnienia pomimo spadku ciśnienia w butli,

-         palnik do spawania jest urządzeniem, w którym następuje dokładne wymieszanie gazu palnego z tlenem, w wyniku czego otrzymuje się płomień.

-         Rozróżnia się następujące metody spawania gazowego:

Spawanie w lewo, prawo, w górę i metodą kolejnych jeziorek.

Przy spawaniu w lewo płomień palnika zwrócony jest w kierunku posuwu, a koniec drutu spawalniczego w kierunku przeciwnym.

Jest stosowane do blach o grubości mniejszej niż 4 mm,

Spawanie w prawo stosowane jest do blach o grubości wiekszej niż 4 mm. Palnik pochylony jest w tym kierunku, w którym postępuje spawanie. Płomień skierowany jest na spoinę już wykonaną, a jego jądro znajduje się wewnątrz rowka. Drut zwrócony jest w kierunku posuwu i pochylony do spoiny pod

kątem 450. Koniec drutu zanurzony jest w jeziorku ciekłego metalu i wykonuje drobne ruchy poprzeczne w stosunku dokierunku posuwu. Metoda ta jest wydajniejsza od spawania w lewo.

Spawaniw w górę polega na układaniu poziomych warstewek spoiwa w szczelinie pionowej między łączonymi brzegami materiału, przy jednoczesnym ich topieniu. Spoinę kładzie się od dołu do góry.

Jeżeli blachy spawane są cieńsze niż 6 mm, to spoinę układa się z jednej strony, a jeżeli są grubsze, to obustronnie.

Przy spawaniu metodą kolejnych jeziorek spawacz tworzy poszczególne jeziorka ciekłego metalu układając je jedno za drugim,w ten sposób, że zachodzą one częściowo na siebie. Metoda ta stosowana jest wyłącznie do wykonania spoin naściennych na blachach dostępnych tylko z jednej strony.

Spawanie elektryczne:

Przy spawaniu elektrycznym jako źródło ciepła wykorzystywany jest łuk elektryczny. Rozróżnia się spawanie elektryczne elektrodami topliwymi oraz nietopliwymi.

Przy spawaniu elektrodą topliwą powstaje łuka elektryczny, między przedmiotem spawanym, a elektrodą zamocowaną w uchwycie. Elektroda jest jednocześnie spoiwem, które w czasie procesu spawania ulego stopieniu w łuku elektrycznym wytwarzanym przez spawalnicę.

Spoiwo podawane w postaci pręta ulega w łuku stopieniu i wraz z nadtopionym materiałem przedmiotu tworzy spoinę.

Spawanie można przeprowadzić za pomocą łuku nieosłoniętego lub osłoniętego.

W spawaniu elektrycznym stosuje się prąd stały lub zmienny.

Prąd stały stosuje się głównie do elektrod nieotulonych. Spawanie prądem zmiennym jest bardziej ekonomiczne. Do spawania prądem stałym stosuje się spawalnicę wyposażoną w silnik elektryczny i prądnicę napędzaną przez ten silnik. Prądnica dostarcza dwoma przewodami prąd do spawania. Jeden z przewodów łączy się uchwytem elektrody, a drugi bezpośrednio z przedmiotem spawanym. Spawanie prądu stałego daje prąd o natężeniu od kiluset do kilku tysięcy amperów przy napięciu 20-70V.

Do spawania prądem zmiennym stosowane są spawalnice prądu zmiennego wyposażone w transformator spawalniczy, który przetwarza prąd z sieci na prąd potrzebny do spawania.

Natężenie prądu spawania zależy od średnicy elektrody, od grubości i rodzaju otuliny oraz od masy przedmiotu spawanego.

Spawacz w czasie spawania łukowego pamiętać powinien o podstawowych regułach:

-         łuk powinien byćź najkrótszy,

-         posuw elektrody powinien być możliwie szybki,

-         grubość elektrody powinna być możliwie największa,

-         natężenie prądu powinno być możliwie duże.

BHP podczas prac spawalniczych:

Podczas spawania gazowego i elektrycznego wypryskują rozżarzone krople płynnego metalu. Odpryski te mogą spowodować ciężkie oparzenia. W związku z tym spawacze powinni nosić fartuchy skórzane, rękawice, ochraniacze ramion, nóg, głowa spawacza powinna być okryta czapką.

Dywanik izolacyjny używany przy spawaniu powinien być wykonany z grubej gumy, aby dobrze izolować spawacza od podłoża.

Dla ochrony wzroku przed promieniowaniem spawacz powinien nosić okulary ze specjalnymi szkłami barwnymi.

Do ochrony oczu i twarzy spawacza przed promieniowaniem jak i odpryskami służą tarcze i przyłbice. Promieniowanie łuku może razić osoby będące w pobilżu spawacza, a zatem miejsce pracy spawacza łukowego należy odgrodzić od otoczenia za pomocą zasłon.

Literartura:

J. Jaczewski – „Wiadomości z techniki” PWPiL Warszawa 1984,

Z. Muszyński – „Zarys technologii metali” PWN Warszawa 1984.

1