(1.1)
gd/ic: m - masa suchej próbki (g, kg lub t),
Va ~ objętość próbki bc?. porów (cm1, d nr1 lub m1 |. Gęstość (p) służy najczęściej do obliczania szczelności lub porowatości materiału. Wartość liczbowa gęstości zależy od składu chemicznego i minero-logic/nego materiału. Gęstości niektórych materiałów podano w tabl. l.l.
Tablica II
Na/wa materiału
gc.siość p |kg/dm3]
Gcslość po/orna p„ Ikg/dm1)
Urion /wykly
2. 2.
1. --2.4 1. -^ 1,9
Drewno
1 5
0.5 .r 0,95
Piasek
2, 2
1.5 -\.bf<
Smolą
.15
S/kln
2 5
.65
Siał ruidowlana
7.80
,80
Aby obliczyć gęstość materiału, należy go wysuszyć do stałej masy; temperatura suszenia zależy od budowy chemicznej materiału (np. dla wyrobów gipsowych temperatura suszenia nie powinna przekraczać 5()°C). Pomiar objętości ..absolutnej" przeprowadza się bądź w piknomctrze (pomiar dokładny), bądź w ohjętościomicrz.u Le Chateliera (pomiar przybliżony) stosowanym powszechnie w badaniu materiałów budowlanych. W przypadku badania materiału zwartego, takiego jak szkło, stal, próbki się nic rozdrabnia. Próbki laboratoryjne materiałów porowatych rozciera się na proszek (tak by całość przechodziła przez sito, o boku oczka 0,08 mm) i wsypuje się do objętościomierza napełnionego spirytusem skażonym. Różnica poziomów cieczy w objętościomicrzu wskazuje na objętość wsypanego proszku. Masa wsypanego proszku jest znana, a /atem. korzystając ze wzoru (1.1), możemy ustalić wartość gęstości.
Gęstością po/orną (pp) nazywamy masę jednostki objętości materiału. Innymi słowy jest to stosunek masy wysuszonej próbki materiału do jego objętości. Wartość (pp) oblicza się ze wzoru:
(1.2)
gdzie: m - masa próbki [g, kg lub t],
V - objętość próbki [cm3, dm3 lub m3].
Wartość liczbowa gęstości pozornej zależy od struktury materiału i jest zwykle mniejsza od gęstości. Szkło, stal i bitumy (o monolitycznej budowie)
falczyslaw