przyklad_analizy_koszty_korzysc.pdf

1.1 Przykład: Czy powinienem kupi ę nowy samochód?

(analiza biorĢca pod uwagħ zasady funkcjonowania gospodarki narodowej)

Aby ocenię czy zakup nowego samochodu jest ekonomicznie uzasadniony biorĢc pod uwagħ

zasady funkcjonowania gospodarki narodowej, musimy przekonwertowaę Tabelħ 4 i Tabelħ

5 –zmienię ceny rynkowe na ekonomiczne. W tym celu musimy dokonaę:

Korekt fiskalnych

Korekt na czynniki zewnħtrzne

Korekty zniekształceı rynkowych

1.1.1 Korekty fiskalne

Ceny rynkowe zawierajĢ podatki poĻrednie, które sĢ transferami i nie majĢ nic wspólnego z

uŇyciem zasobów, i w zwiĢzku z tym podatki te powinny zostaę odjħte. Wszystkie przepływy

kosztów w Tabeli 4 i Tabeli 5 zawierajĢ 22% VAT. W cenie samochodu zawarty jest teŇ 3%

podatek akcyzowy.

1.1.2 Korekta czynnikw zewnħtrznych

Aby uwzglħdnię czynniki zewnħtrzne musimy wziĢę pod uwagħ koszt emisji. Skorzystamy z

informacji opracowanych w ramach olbrzymiego, finansowanego przez Uniħ EuropejskĢ

projektu badawczego (EUNET/SASI (2001), EUNET “Socio-Economic and Spatial Impacts of

Transport”, w wyniku którego powstał Ostateczny Raport - EUNET/SASI Final Report

(Contract: ST-96-SC037), z którego wynika, Ňe emisje samochodu wyceniono na Ļrednio €

10.5 na 1000 km w cenach z roku 1995. Aby przeszacowaę ceny z 1995 roku na ceny roku

2004, musimy wiedzieę, jaki był wzrost cen w tym okresie. Tabela 12 zawiera

Zharmonizowany WskaŅnik Cen Konsumenckich (Harmonised Index of Consumer Prices) w

strefie Euro, w latach 1995 – 2004.

Tabela 12: HICP dla strefy euro (Harmonised Index of Consumer Prices)

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

97.9 100.0 101.6 102.7 103.8 106.0 108.5 110.9 113.2 115.6 (*)

ń ródło: ECB, Monthly Bulletin

(*) oszacowanie konsultanta

Koszt emisji oszacowano jako € 10.5 na 1000 km w cenach z roku 1995, co odpowiada €

12.3 na 1000 km w cenach z roku 2004, co moŇemy przeliczyę na około 50 złotych na 1000

km w cenach z roku 2004. Zakładamy, Ňe koszty emisji starego samochodu wynoszĢ 50

złotych na 1000 km (dane uzyskane w wyniku projektu EUNET/SASI dotyczĢ emisji

wytworzonych przez „europejski” samochód, majĢcy ĻredniĢ iloĻę lat). Zakładamy, Ňe emisje

nowego samochodu bħdĢ o 10% niŇsze- jest on wykonany w nowszej technologii – czystsze

spaliny- nowa technologia spalania. Tak wiħc koszt emisji nowego samochodu wynosi 45

złotych na 1000 km.

1.1.3 Korekty znieksztaþceı rynkowych

WiħkszoĻę składników kosztów to dobra, którymi obracamy na arenie miħdzynarodowej, nie

zaobserwowano wiħc znaczĢcych odchyleı od cen granicznych. Kwestia pracy osób

niewykwalifikowanych jest drugorzħdna, jako Ňe stanowi jedynie niewielki ułamek kosztów

utrzymania samochodu, nie ma wiħc zniekształceı w zakresie płac.

Przepływy finansowe eksploatacji starego samochodu (przypadek „bez projektu”) w cenach

ekonomicznych podano w Tabeli 13:

Tabela 13: Przepływy ekonomiczne eksploatacji starego samochodu (przypadek

„bez projektu”)

Przepływy finansowe eksploatacji nowego samochodu (przypadek „z projektem”) w cenach

ekonomicznych podano w Tabeli 14:

Tabela 14: Ekonomiczne przepływy eksploatacji nowego samochodu (przypadek „z

projektem”)

ZróŇnicowane przepływy ekonomiczne eksploatacji nowego samochodu otrzymujemy

odejmujĢc przepływy eksploatacji starego samochodu (przypadek „bez projektu”) od

przepływów eksploatacji nowego samochodu (przypadek „z projektem”) a rezultat

zestawiamy w Tabeli 15:

Tabela 15: Ró Ň nica w ekonomicznych przepływach pomi ħ dzy dwoma wariantami:

kupna nowego i u Ň ywania starego

WskaŅniki oceny projektu powstałe w oparciu o róŇnice w przepływach ekonomicznych z

Tabeli 15 sĢ przedstawione w Tabeli 16:

Tabela 16: Ekonomiczne wska Ņ niki oceny projektu eksploatacji nowego samochodu

NPV (@ 6% stopa dyskontowa)

18,593

NPV (@ 5% stopa dyskontowa)

21,455

IRR

16,1%

C/B (@ 6% stopa dyskontowa)

-0,30

C/B (@ 5% stopa dyskontowa)

-0,33

C/B (@ 4% stopa dyskontowa)

-0,37

Eksploatacja nowego samochodu jest bardziej opłacalna dla gospodarki narodowej. NPV

jest wiħksze od 0, IRR jest wiħksze od branych pod uwagħ stóp dyskontowych, C/B nie

podlega interpretacji.

Dlaczego, biorĢc pod uwagħ przedstawiony punkt widzenia bardziej opłaca mi siħ kupię

nowy samochód? PoniewaŇ eksploatacja nowego samochodu jest bardziej efektywna pod

wzglħdem kosztów niŇ eksploatacja starego. EfektywnoĻę kosztowa (koszty eksploatacji

wyraŇone w cenach ekonomicznych) została obliczona poprzez podzielenie NPV kosztów

cyklu Ňycia /LCC/ (kosztów kapitałowych i kosztów operacyjnych) za okres 10 letniego

horyzontu czasowego przez NPV km przejechanych w tej dekadzie. EfektywnoĻę kosztowĢ

starego i nowego samochodu przedstawiono w Tabeli 17:

Tabela 17: Efektywno Ļę kosztowa starego i nowego samochodu

Stopa

NPV dla LCC

Efektywno Ļę kosztowa

Dyskont. NPV dla km

Stare auto Nowe auto Stare auto

Nowe auto

6% 191,362 km

122,777 zł 107,981 zł 0.642 zł/km

0.564 zł/km

5% 200,765 km

129,310 zł 112,029 zł 0.644 zł/km

0.558 zł/km

4% 210,883 km

136,363 zł 116,377 zł 0.647 zł/km

0.552 zł/km

Koncepcja efektywnoĻci kosztów jest podobna do koncepcji kosztów eksploatacji

przeliczanych na km, tak jak to omówiono w paragrafie 4.8.1.

1.1.4 Dyskusja

Przykład miał na celu pokazanie analiz przeprowadzanych z uwzglħdnieniem róŇnych

punktów odniesienia (instytucja wdraŇajĢca projekt i gospodarka narodowa jako całoĻę). Miał

on równieŇ pokazaę, Ňe ekonomiczna analiza kosztów i korzyĻci moŇe wziĢę pod uwagħ

aspekty ochrony Ļrodowiska, odpowiednio wycenione w wartoĻciach pieniħŇnych. Nie jest to

jednak łatwe. Wymaga przeprowadzenia specjalnych badaı, pochłaniajĢcych duŇo czasu i

pieniħdzy. Aby rozwiĢzaę ten problem studia wykonalnoĻci przedstawiajĢ na ogół aspekty

Ļrodowiskowe w osobnej czħĻci zajmujĢcej siħ jedynie ocenĢ wpływów Ļrodowiskowych.

NPV (@ 4% stopa dyskontowa)

24,579

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: