Teoria i praktyka poradnictwa - program 2008-2009.doc

Teoria i praktyka poradnictwa

(Pedagogika, studia magisterskie, profil – Poradnictwo Pedagogiczne,

rok I, semestr II, rok akademicki 2008/2009)

wykłady 15 godzin, forma zaliczenia – zal

ćwiczenia 18 godzin, forma zaliczenia – ocena

egzamin pisemny, forma zaliczenia – ocena

Cele:

1. Wprowadzenie w podstawowe zagadnienia związane z pomocą psychologiczno-pedagogiczną
2. Zwrócenie uwagi na trudności pojawiające się w procesie udzielania pomocy poradniczej
3. Przygotowanie do prowadzania rozmowy z osobami radzącymi się
4. Zapoznanie z procesem rozwiązywania problemów w różnych nurtach poradnictwa

Treści

1. Wprowadzenie - definicje dotyczące: pomocy, poradoznawstwa, poradnictwa, doradztwa
2. Podstawowe zasady i dylematy etyczne w poradnictwie
3. Klasyczne koncepcje poradnictwa (dyrektywne, dialogowe, liberalne) i modele działalności doradców.
4. Charakterystyka problemów życiowych osób radzących się i sposobów ich rozwiązywania.  
5. Analiza etapów sytuacji poradniczej i kontaktu pomocowego (budowanie relacji, rozpoznawanie sytuacji problemowej, diagnozowanie, organizowanie procesu pomocy).
6. Znaczenie komunikacji w sytuacji poradniczej.
7. Kierunki przeobrażeń poradnictwa w postmodernizmie – scenariusze działań  doradców.

Forma:

Wykłady – metoda podająca, dyskusja grupowa.

Ćwiczenia – dyskusja grupowa, elementy warsztatowe, drama, studium przypadku.

Egzamin pisemny w formie testu - zagadnienia:

1.      Rozumienie poradoznawstwa i poradnictwa

-          A. Kargulowa, O teorii i praktyce poradnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004. (rozdział 1 – Poradoznawstwo, s. 15-36).

-          S. J. Murgatroyd, Poradnictwo i pomoc, Przekł. E. Turlejska, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2000, s. 13-27.

2.      Podstawowe zasady etyczne obowiązujące w poradnictwie

-          A. Czerkawska i A. Czerkawski, Etyczny wymiar poradnictwa zawodowego, Biblioteka Doradcy Zawodowego, KOWEZiU, Warszawa 2005, str. 21-35.

-          J. Milner, P. O’Byrne, Poradnictwo krótkoterminowe: narracje i rozwiązania, (red.) Jo Camping, Przekł. M. Trojański, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2007, s. 29-53.

3.      Gotowość osoby radzącej się i doradcy do uczestniczenia w sytuacji pomocy

-         K. Popiołek, Bariery korzystania z pomocy profesjonalnej, [w:] (red.) E. Siarkiewicz, Niejednoznaczność poradnictwa, Wyd. UZ, Zielona Góra, 2004, s. 163-169.

-          Alicja Kargulowa, O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradoznawczego dyskursu, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2004, (rozdział 6 – Dyskurs w paradygmacie humanistycznym), s. 131-143.

4.      Cechy i umiejętności doradcy

-          K. Balawejder, Umiejętności interpersonalne w niesieniu pomocy innym, [w:] Psychologia pomocy. Wybrane zagadnienia, (red.) K. Otrębska-Popiołek, Wyd. Uni. Śl., Katowice 1996, s. 46-53.

-          J. Milner, P. O’Byrne, op.cit., s. 29-53.

-           

5.      Sytuacja poradnicza jako przestrzeń udzielania pomocy

-          A. Kargulowa, Rodzaje sytuacji poradniczej, Roczniki Nauk Społecznych, Tom XXIV, zeszyt 2, 1996, s. 189-204.

-         E. Siarkiewicz, Tekst i kontekst przestrzeni poradni, „Dyskursy młodych andragogów”, nr 3, Zielona Góra 2002, s. 95-105.

-          B. Wojtasik, Doradca w teatrze życia poradni. Podejście dramaturgiczne Ervinga Goffmana, [w:] red. A. Kargulowa, Dramaturgia poradnictwa, AUW No 1889, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1996, s. 215-222.

6.      Trzy koncepcje poradnictwa – poradnictwo dyrektywne, poradnictwo dialogowe i poradnictwo liberalne

-          A. Kargulowa, Poradnictwo jako wiedza i system działań, Wstęp do poradoznawstwa, AUW No 816, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1986, s. 13-28.

7.      Modele pracy doradcy – doradca informator, ekspert, konsultant, spolegliwy opiekun i leseferysta

-          B. Wojtasik, Wybór doradcy zawodu przez młodzież, rodziców i nauczycieli, Wrocławska Oficyna Wydawnicza, Wrocław 1993, 9-17.

8.      Niebezpieczeństwa w poradnictwie

-         J. Kargul, Kilka uwag o niebezpieczeństwach poradnictwa, [w:] (red.) E. Siarkiewicz, Niejednoznaczność poradnictwa, Wyd. UZ, Zielona Góra, 2004, s. 49-54.

-          A. Czerkawska, ‘Strefy cienia’ w pracy doradcy, „Dyskursy Młodych Andragogów”, nr 10, Zielona Góra, 2009.

9.      Rodzaje problemów życiowych i ich diagnoza w sytuacji poradniczej

-          F. Futyma, Mariana Kulczyckiego relacyjna koncepcja życia człowieka i jej zastosowanie w poradnictwie, [w:] A. Kargulowa (red.), Z podstaw poradoznawstwa, zeszyt 1, AUW No 1878, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1996, s. 11-30.

-          E. Jarosz, E. Wysocka, Diagnoza psychopedagogiczna – podstawowe problemy i rozwiązania, Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2006, (Rozdział 1 – Diagnoza psychopedagogiczna – ogólne założenia teoretyczne, s. 17-28).

10.  Znaczenie komunikacji w poradnictwie

-          K. Jedliński, Sztuka słuchania, [w:] ABC pomocy psychologicznej, (red.) J. Santorski, Wyd. Jacek Santorski & CO, Warszawa 1993, s. 13-25.

-  G. Egan, Kompetentne pomaganie, Przekł. J. Gilewicz, E. Lipska, Zysk i S-ka, Poznań  2002. (Rozdział 4 – Uważnie, słuchanie i rozumienie, s. 104-130).

11.  Powszechność poradnictwa

-               D. Zielińska–Pękał, Poradnictwo a świat mediów – czyli o poradnictwie zapośredniczonym, rozdział VIII, [w:] Alicja Kargulowa (red.), O teorii i praktyce poradnictwa. Kontynuacje poradoznawczego dyskursu, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2009.

12.  Poradnictwo w ponowoczesności

-          B. Wojtasik, Rozterki i niepokoje polskiego doradcy w realiach ponowoczesnego świata, „Rynek Pracy”, nr 9-10/ 2002, s. 128-139.

-          M. Malewski, Poradnictwo wobec zmieniających się wzorów ludzkiego życia, [w:] Doradca – profesja, pasja, powołanie?, red. B. Wojtasik i A. Kargulowa, Vol. I, Materiały ze Światowego Kongresu Poradnictwa Zawodowego IAEVG - AIOSP, SDSiZ RP, Warszawa 2003, s. 12-22.

2