Tom_II.pdf

/ Tom II - Listy 1930 – czerwiec 1933 / 182 /

182

Do Niepokalanowa

Oryg.: rkps AN. Trzy karty dwustr. zapis.

[List 1. do braci] Warszawa, 14 I 1930

Zaczynam pisać, gdy pociąg ruszył już w stronę Krakowa, bo wyczytałem w liście o. Juliana,

"by mu przesłać 100 dyplomików Krucjaty [1] i to " jak najprędzej ".

Nie opowiedziałem Braciom ani jak to było wczoraj i w Sochaczewie i w Warszawie, ani jak

dzisiaj sprawy poszły, więc teraz, choć już nie przy kolacyjnym stole, coś wspomnę. W Błoniu na

placyku, przed dworcem pojawił się ksiądz mariawicki. Zauważyliśmy go i on nas. Biedaczek

krępował się tęgo i spiesznie po nadejściu [a] pociągu wcisnął [się] do wagonu - nic dziwnego.

Dojeżdżając do Sochaczewa dostrzegliśmy czwórkę policjantów: komendant powiatowy na

czele, a trzech za nim w linii. Po szczerym powitaniu, zawiadomił poczciwy komendant, że już

teren w Sochaczewie przygotowany i rzeczywiście, referent od spraw paszportowych, a względnie

jego zastępca wiedział już, że zależy nam na pospiesznym otrzymaniu paszportu, by na 9.30

zdążyć do pociągu na Warszawę, wątpił tylko, czy będzie komu podpisać o tej godzinie.

Tymczasem do kasy skarbowej z kwitem ze starostwa dla wpłacenia 21 złotych za paszport

ulgowy. W drodze spotyka nas wieśniak i wręcza 1 zł przepraszając, że więcej na razie za

otrzymanego "Rycerza" dać nie może. Czynił to z takim uczuciem wdzięczności, że nie mogliśmy

się powstrzymać od uwag, jak by to było w razie bolszewizmu.

W kasie skarbowej w poczekalni obrazek Matki Bożej; piękny znak, że nowoczesne pogaństwo

jeszcze nie całkiem tu się rozpanoszyło. Niepokalana sprawiła, że zastępca starosty jednak w czas

się pokazał; było więc komu podpisać i tak na jedenastą stanęliśmy w Warszawie i zaczęliśmy się

kręcić - dosłownie - za wizami, kręcić, bo pierwsze próby w poselstwach niemieckim i austriackim

były bezskuteczne, gdyż nie w tym porządku należało wizy zdobywać. Jakoś widząc, że zbliża się

pierwsza, czas zamykania konsulatów, siadamy do taksówki i ruszamy [b] na plac Dąbrowskiego

do włoskiej ambasady. Nastrój tu jakby sielankowy, kiedy tylko przemówiłem po włosku. Wkrótce

i wiza była i opłata stopniała do połowy i szczere "buon viaggio" ("szczęśliwej podróży")

pożegnało nas u wyjścia, następnie znowu na taksówkę i do Czechów na Koszykową. Niedawno

tu się przenieśli czy pobudowali. Domy w stylu nowoczesnym, oryginalnym. Przeważają pła-

szczyzny i część dachu na kształt balkonu. System okienkowy. Po wypełnieniu formularza coś 2

złote z czymś wpłaty i wiza gotowa. Lecz i pierwsza już minęła, musieliśmy więc resztę odłożyć

na wtorek.

Rano około 10.30 weszliśmy do konsulatu francuskiego. Przepych i równoczesne zaniedbanie.

Przy marmurowych kolumnach i suficie ozdobionym sztukaterią, rozerwana, podziurawiona

firanka, a w świecznikach poczekalni brak sporo żarówek jakby po pogromie. Chciałem wmówić

w siebie, że to "smak artystyczny", zwłaszcza że tonacja różnorodna fresków rzeczywiście miłe

sprawiła wrażenie, lecz twarde zażądanie 40 zł 50 gr. za krótsze tylko załatwienie kilku spraw w

Paryżu otrzeźwiło mnie myślą, że za to coś niby ze sztuki, choć niezbyt zgranej z celem urzędu,

trzeba słono zapłacić. We włoskiej ambasadzie 8 zł 50 [gr], więc pięć razy mniej za pobyt na

szereg dni. W konsulacie austriackim ograniczono się do znaczka i pieczęci na przejazd

oświadczając, że można 24 godziny "przebywać". Potem do konsulatu niemieckiego. Załatwienie

"bardzo grzeczne, 2 złote tylko opłaty z możnością przebywania przez 5 dni poza dniem wjazdu.

Wreszcie bilet w Orbisie za 128 złotych III klasą od Zebrzydowic, i do domu pakować się.

Jak mne pakował brat Hilary i br. Kamil, i inni, to oni lepiej wiedzą, ja dopiero teraz badam, co

wiozę i czynię odkrycia.

Do Warszawy nic nadzwyczajnego. Zapoznałem się tylko w pociągu z adwokatem z Grudziądza

[2] , człowiekiem niezwykle pokornym i myślącym głębiej; zamówił on "Rycerza", dałem mu

numer okazowy i poleciłem zwrócić się do Niepokalanowa. Obiecał też zjednać nowych

czytelników, bo jak twierdził, dotąd "Rycerza" nie znał, lecz bardzo mu on się podobał, a klientelę

ma sporą.

Gryzmolę, bo pociąg wciąż trzęsie, może się nauczę później lepiej pisać w pociągu - nie wiem.

Bardzo proszę o modlitwy, by Niepokalana kierowała całą podróżą sama i dowolnie .

br. Maksymilian M-a Kolbe

Przypisy

[1] Franciszkańskiej Krucjaty Misyjnej

[2] Nazwiska nie udało się ustalić.

183

Do o. Alfonsa Kolbego

Oryg.: rkps AN. Kartka poczt. jednostr. zapis.

Kraków, 15 I 1930

P[ochwalony] J[ezus] Ch[rystus]

Drogi Bracie!

Poprosiłbym o pospieszne wysłanie do Rzymu, bym tam mógł to dostać:

1) ze 3 dyplomiki w języku łacińskim (są w okładce grubej, w przedziałce dla M.I. [...] [1] );

2) spis braci, którzy niezadługo mają złożyć śluby (którzy i na kiedy).

br.Maksymilian M-a Kolbe

[Dopisek] Aegrotis melius? [2]

[Adres] Przewielebny O. Redaktor / Ks. Alfons Kolbe / Niepokalanów p[oczta] Teresin

Soch[aczewski] (Wr.)

[Stempel pocztowy] Kraków 15 I 30

Przypisy

[1] Rysunek górnej części biurka ze wskazaniem przedziałki.

[2] Czy chorym lepiej?

Oryg.: rkps AN. Dwie karty: pierwsza dwustr., druga jednostr. zapis.

List 2. do braci, Kraków, 15 I 1930

Już nie zygzakuję, bom przy stoliku. Niech więc opowiem, co się stało dalej.

W przedziale wagonu zastałem "słusznego" pana (dalej będę gryzmolił, bo [piszę] z Wiednia w

drodze do Tarvisio, tj. 17 I rano w pociągu); powstał i przyjął "Rycerza", ale czytał .jakąś inną

broszurkę. Przybyło też dwóch młodzieńców ze Skierniewic. Okazało się, że to studenci, czytelnicy

"Rycerza". Jeden wychudły, zdolny kompozytor tang, ale kulejący na gruźlicę, drugi pełniejszy,

rodzony brat suchotnika, zawołany i premiowany w zawodach sportowych. Rozgadaliśmy się o

Bolszewii, braku głębszego myślenia u "bezbożników" sowieckich i w ogóle ateuszów,

konieczności pierwszej rozumnej Przyczyny, obiektywności prawdy, stąd jej jedności i że jedna

tylko religia może być prawdziwa. Ów "szerszy" pan z Warszawy pilnie nadstawiał ucha, gdyśmy

rozmawiali, ale jakoś nie w smak mu poszła ta rozmowa może dlatego, że wspomnieliśmy też o

tym, że są i tacy, którzy nie chcą prawdy znaleźć, by wygodniej żyć, dość że zabrał swoje manatki i

przeniósł się do innego przedziału. Czemu jednak nie odważył się podać własnego zdania? -

Biedny.

Do Krakowa dojechałem przed czwartą, bo był to pociąg sezonowy, zakopiański, a nie ten, który

przewidywaliśmy z rozkładu jazdy. Pobyłem na stacji i do klasztoru ruszyłem, gdy hejnał ogłaszał

czwartą, sądząc, że pierwsza Msza św. o godzinie 4.30; zawiodłem się jednak i musiałem

przeczekać do piątej. Tymczasem odprawiłem rozmyślanie i odmówiłem "pacierze", tj. cząstkę

różańca.

184

Do Niepokalanowa

Jak mnie powitał w zakrystii o. Czesław, pisałem na pocztówce [1] . O. Samuel poprowadził mnie

po Mszy św. przed M[atkę] B[ożą] Bolesną [2] i do swej celi.

Polak z Poznania, p. Pollak Roman, który ze mną jedzie w przedziale, zwraca uwagę, że ładne

góry widać, a tu ja w liście jeszcze w Krakowie. Więc trzeba pospieszyć.

Więc w drodze z Krakowa do Wiednia spotkałem w pociągu korespondenta zagranicznego

"Głosu Narodu" [3] , żydków jadących do Palestyny. Pieśni po hebrajsku śpiewali sobie. We

Wiedniu odprawiłem Mszę św. u naszych [4] a także zdrzemnąłem się nieco, zjadłem na obiad

wurszt [5] a także zdrzemnąłem i wybrałem się do Mödlinga [6] .

[O. Maksymilian M-a Kolbe]

Przypisy

[1] Zob. Pisma OMK II, 185. List, choć rozpoczęty wcześniej, został ukończony później niż pocztówka.

[2] W kościele franciszkańskim w Krakowie znajduje się cudowny obraz MB Bolesnej, "Smętnej Dobrodziejki", koronowany w 1908 r.

[3] "Głos Narodu" - zob. Pisma OMK I, 102 przyp. 7.

[4] Franciszkański kościół p.w. Świętej Trójcy w Wiedniu znajduje się przy ul. Alserstrasse 17. Zbudowany w 1224.

[5] W j. niem. Wurst (kiełbasa).

[6] Dalszy ciąg karty ucięty - zawierał prawdopodobnie tylko podpis (na więcej nie było miejsca).

Oryg.: rkps AN. Kartka poczt. jednostr. zapis. z ilustr. i nadr.: Wien, Stephansdom.

Wiedeń Südbahnhof, 16 I 1930

Dziś rano odprawiłem Mszę św. w naszym kościele w Wiedniu [1] , a po obiedzie do Mödlinga

[2] . W sam raz "zdążywszy" na peron "podziwiałem" umykający mi sprzed nosa pociąg. Ale za 25

minut mam drugi, więc piszę tę kartkę.

W Krakowie o. Czesław, gdy mnie rano w zakrystii zobaczył, przywitał się jak wedle zwyczaju,

ale gdy usłyszał, że zanosi się na "Rycerza" w językach wschodnich, zwilżyły mu się oczy, i ze

słowami: "Ojcze, wy cały świat zdobyć chcecie", powtórnie mnie pocałował.

Cum Samuele locutus sum. - Ita. Orate [3] .

Kończę, bo znowu jakiś pociąg czeka.

br. Maksymilian

[Adres] Przewielebny O. Redaktor / Ks. Alfons Kolbe / Niepokalanów p[oczta] Teresin

Soch[aczewski] Polen

[Stempel pocztowy] Wien 16 I 30

Przypisy

[1] Zob. Pisma OMK II, 184 przyp. 4.

[2] Zob. Pisma OMK II, 186 i 187.

[3] Rozmawiałem z Samuelem. - Tak. Módlcie się. - Wyraz "tak" dotyczy prawdopodobnie zgody o. Samuela Rosenbaigera na plany misyjne OMK i osobiste

zaangażowanie się w pracę misyjną, co spełnione zostało w 1936 r.

186

Do o. Alfonsa Kolbego

Oryg.: rkps AN. Kartka poczt. dwustr. zapis. z ilustr. i nadr.: Wien, Volksprater, Riesenrad.

[Wiedeń,] 16 I 1930

P[ochwalony] J[ezus] Ch[rystus]

Drogi Bracie!

Już minęła 10.25, kiedy siedząc na łóżku kreślę te kilka słów na nakastliku [1] : że w Mödlingu

oglądałem fabrykę maszyn drukarskich [2] i zdaje mi się, że i my to potrafimy. Odlewy biorą z

Würzburga. Co do zniżki sprzedaży ani mowy, a ceny dobrze słone.

Byłem też w St. Gabriel w Mödlingu [3] : jest to klasztor OO. Werbistów, wspaniale wybudowany

i urządzony, tj. nie pod względem czczych ozdób, ale rozumnych pomysłów i rozkładu części.

Maszyny drukarskie, offsety, introligatornie, maszyny i w ogóle wszędzie maszyny: w pralni,

185

Do o. Alfonsa Kolbego

piekarni itd., by około 500 osób obsłużyć i wszędzie pracują (jak u nas) bracia, tylko że i świeckimi

łatają. Spotkałem tam dwóch Polaków. Jutro 7.35 ruszam do Rzymu, gdzie mam być w sobotę 9.45.

Memento

fr. Maksymilian

[PS] Ilustracje przesyłane może się zdadzą do wspomnień, gdyby się je kiedyś wydrukowało.

[Adres] Przewielebny O. Redaktor / Ks. Alfons Kolbe / Niepokalanów / p[oczta] Teresin

Soch[aczewski] , (Wr.) / Poland (Polska)

[Stempel pocztowy] Wien 77 17 I 30

Przypisy

[1] Rodzaj wysuwanego stolika, służącego do jedzenia i pisania.

[2] W Mödlingu znajduje się centralna fabryka maszyn drukarskich firmy König & Bauer, mająca swą filię w Würzburgu.

[3] Zob. też Pisma OMK I,187.

187

Do Niepokalanowa

Oryg.: rkps AN. Jedna karta dwustr. zapis.

[List 3. do braci] W pociągu Wiedeń - Tarvisio, 17 I 1930

P[ochwalony] J[ezus] Ch[rystus]

Drodzy Bracia

Pozostały mi jeszcze znaczki austriackie na list, więc muszę je zużytkować. Powiem coś więcej o

St. Gabriel, klasztorze OO. Werbistow. Budynki klasztorne rozmieszczone na kształt

Niepokalanowa, tylko że obszerniej (załączam uzyskaną z trudem podobiznę od jednego z

tamtejszych Polaków). Wewnątrz drukarnia zaopatrzona nie tylko w nowe zwyczajne maszyny

drukarskie, ale też w offsety, milówki i różnorodne introligatorskie przyrządy. Maszyna do

zbierania arkuszy w książkę wynalazku jednego z braci. Patent kupiła fabryka Bremen i wykonała

fabrycznie też dla nich maszynę, tak więc obok modelu dawniejszej maszyny (własnej konstrukcji),

pracuje maszyna fabrycznej roboty. Wszędzie w każdym lokalu kropielnica ze święconą wodą, a

wewnątrz obok krzyża, Niepokalanej obraz lub statua i obraz św. Teresy od Dzieciątka Jezus (może

się powtarzam, bo niedobrze rozróżniam, co wczoraj popisałem na pocztówce).

Po Mszy św. w piątek 17 I, na Ostbahnhof i do Rzymu, gdzie mamy być [w sobotę] na 9.45.

Zbliżamy się do Alp. Wzgórza z pięknymi domkami potężnieją.

Wyobrażam sobie, jaki tam groch z kapustą wychodzi z tych chaotycznych listów i kartek i to

jeszcze gryzmolonych niemożliwie w pociągu. Pociąg stanął więc znowu, równiej piszę: stacja

Glognitz. A pod oknem głosi chłopak frisches Bier [1] . Godzina 9 minut 11 i pół.

Na prawo widać tak [...] [2] , a na lewo tak [...] [3] ; nie mogłem skończyć, bo pociąg ruszył i

widok już inny i znowu trzęsie. Góra wysoka: z mojego miejsca nie widać szarotki.

Jeżeli te gryzmoły trudno odcyfrować braciom, to nie trudź się.

[O. Maksymilian M-a Kolbe]

[Adres] Przewielebny O. Redaktor / Ks. Alfons Kolbe / Niepokalanów / p[oczta] Teresin

Soch[aczewski] / Wr. / Poland / Polska

[Stempel pocatowy] Murzzuschlag 17 I 30

[Nadawca] O. Maksymilian M-a Kolbe / w pociągu / via Wiedeń - Tarvisio / Austria

Przypisy

[1] świeże piwo

[2] szkic krajobrazu

[3] szkic krajobrazu

188

Do wójtów

Oryg.: brak

Niepokalanów, data stempla pocztowego [1] [1928 - początek 1930]

Druk.: AN. Jedna karta jednostr. druk. (list okólny w formie ulotki).

Wielmożny Panie Wójcie!

Przesyłając ostatni numer naszego miesięcznika pt. "Rycerz Niepokalanej" uprzejmie prosimy o

łaskawe zainteresowanie się nim i zaabonowanie na załączonej pocztówce takiej ilości

egzemplarzy, ile tylko w własnym domu i wśród okolicznych rozejść się będzie mogło.

"Rycerz Niepokalanej" jest pisemkiem katolickim, nie wdającym się w żadne zawikłania

polityczne lub partyjne, a całą swoją treścią zmierza jedynie do tego, by jak najwięcej dusz

nieśmiertelnych wyrwać z pęt grzechu, od zła moralnego zabezpieczyć, w dobrem utwierdzić - a to

pod opieką Królowej narodu naszego Niepokalanej Dziewicy. Niech jeno Ona zakróluje naprawdę

wszędzie, a rozgości się po kraju naszym i pokój, i szczęście, i radość dzieci Bożych i spłynie obfite

błogosławieństwo Nieba, potrzebne nam tak bardzo...

Prenumerata roczna, a więc za 12 kolejnych [a] numerów "Rycerza Niepokalanej", wynosi ledwie

1 zł 50 gr a wszelkie dobrowolne naddatki z wdzięcznością przyjmujemy jako łaskawe ofiary,

albowiem wprowadziliśmy zasadę taką, że bardzo biednym rozsyłamy pisemko nasze zupełnie

darmo, by wszyscy bez wyjątku mogli z niego korzystać.

Rozsprzedającym "Rycerza Niepokalanej" dodajemy tytułem procentu do wysyłanych 10

egzemplarzy bezpłatnie egz[emplarz] 1, do 100 - 15, a do 1000 - aż 200 bezpłatnie. Właściwą

wszakże nagrodę przygotowuje Niepokalana, która za gorliwość w zdobywaniu Jej dusz hojnie

nagrodzić potrafi. Zwłaszcza w ostatnlej życia godzinie...

Wszystkim naszym czytelnikom posyłamy corocznie "Kalendarz Rycerza Nepokalanej" o 112

stronicach, bogato ilustrowany, za cenę 50 groszy.

Prosimy zatem łaskawie użyć swego wpływu na lud, by wśród zebrań i rozmów zapoznać,

zachęcić i zapośredniczyć w zdobywaniu wielu czytelników "Rycerzowi Niepokalanej", za co z

góry składamy serdeczne przez Niepokalaną Bóg zapłać!

Z poważaniem

Administracja "Rycerza Niepokalanej"

OO. Franciszkanie

Niepokalanów p[oczta] Teresin Soch[aczewski] (Wr.)

Przypisy

[1] Sądzimy, że ulotka powstała w latach 1928-1930, gdyż kalendarze "Rycerza Niepokalanej" z tych lat miały po 112 stron, o czym mowa w tekście. Rok 1930

może byó brany pod uwagę tylko w jego początkach, gdyż OMK wyjeżdża z początkiem roku na misje do Japonii.

189

Do o. Alfonsa Kolbego

Oryg.: rkps AN. Kartka poczt. jednostr. zapis.

z ilustr. i nadr.: Orvieto-Panorama (lato mezzogiorno).

Orvieto, 18 I 1930

P[ochwalony] J[ezus] Ch[rystus]

Ruszyłem spokojnie do Rzymu, pewny że trafię na 9.45, tymczasem pomyliłem się, bo pociąg

dochodzi po południu. Dla odprawienia więc Mszy św. wstąpiłem do Orvieto ze stacji koleją

linkową w górę pod kątem coś 50 stopni czy i więcej, a potem omnibusem.

Ze sobą zabrałem z Niepokalanowa list przesłany z kolegium z Rzymu. Nie zauważyłem, że

jeszcze nie jest załatwiony administracyjnie; więc go ślę do załatwienia jako "pilny".

Czuję się zdrów i dobrze.

Niepokalana bardzo się mną opiekuje, wyczuwam to silnie.

Memento

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: