Tillmann 8-19.PDF

1.1.[. osobowo a rodowisko.

O charaktere procesu socjalizacji

L lr'lc.,.nrcnicDr

i indyrvidu.rlizacia-

Zadaniemteoriisocjalr/ircti

tcsl

Llsystcmltyzowit'

w l)lnwiln)'lnlutd'.pojciu socjaliZacji mieszc7 si nje |yllo

.!../!lliiI o struk1urachintrapsychicznych'tle take pods|awowe

].|(|,,cniao sLosunkuindywiduumdo warunkw wiatazewntfz.

.'.' l ll|k Z.lkxdasip. edor.lslajtlcy ozowiekaktywnie i twrczo

' 'L'|1t|ic

W centrrrn procesu socjalifacji znajduj si .ozwj i Zmi.lnt ludzkiej

osobowoci' wynika Z tego.po pierwszc. ze ..soc.jaIizacj..

Nic odwo]u,jcsi jesfcze do poszczeg|nych leorii psychologicznych,

lno,/em) olr|icosohoroic ]iIko \p.()';(,/lU \lrt|kl||r ccch. uld.

ci$J:;.i'Il.1st.Wie

s$'oje procesy yciowei uczenja sj' Ludzie nie S ofiararni

.', .i socJtlliacji' ale m.tjr1wpywna santych siebie i swoie otoczenie

\ len sposb s1aj si istotami 7doInymi do dzjaania,stajsi

,ht|ii|l tlilA Zniemw samych iu definicjach '.socja1izacji''

k|.'.l i("| (hulckIery.tyc',na

dl.l poszczeglnych ludzi' Ta zofganizowan1l struktura powst{j na

biologicznej osnowie ycil dziki dowiadczcniol) c7yl1ioDymprzz

iednostk \, cigu ycia (por' Hurrelmann l98tl. s' l4)' Definicja

i ..oso-

.,s.'sei.. yranie rjda odcicie si od wsfclkich stanowisk deter-

LILLllrrt|

tlrkt wskafuje' Z pojciem ..osobowo'.L1cz si rr'yobraeni

spdcczDego. nlt ktIych eruncie socjl'lizacj pojmuje si

l,rlnic.jlko proces ..urabiania (Prltg!,la) jcdnostkiLsocjalizacja nie r,

| 1r() prostu (dobrowolnym bd lvyltluszonym) przejnrowaniem

' /.l'iwtlli spoecZnych do struktuf psychicznych' lccz procesem

l l\\!ncgo Pr.zyswJjtnia

o powlZaniu struktur i cech psyclricznych U jcdnej i lej samej

Jecl ostki. Nie chodzi tu przy tyDr tylko o obscnvowalnc z zewn{Lrz

sposobyZachowa. ale rwnie o plocesy istrlny iDtrapsychiczne.

UcZucia j motywacjc s tutaj rwnic iStotlrc .iak lviedza' mowa

i postirwy wobcc wartoci. Badania i Leoria socjaliZncji aj wykaf ,

w jakim stosUnkutc aspekty wewntrznei veczywistoci

sobie przz cz]owiekawarunkw rodowisk4

l'| /lLsildnicza moliwo

zachowania si wobec rodowiska

l'.,/()s(il'ic w pcwnynl napicil|Z wymog mi spoecznyni.ktre

rlL.funkowane s4 na pruystosowanie I znormalizowanie.W celu

..]l.lyclllcgo Zrozumieni1owegonapiciateoriesocjaliz.rcjiniemog

\.Ilodziod calkowicipasywnej jednostki. lec7muszuwzgldniac

.|.'L]l()ci

pozos1aj do

warutkw rzeczywistoci zewntrznej. .fakie r'ozunlienie osobowoci

wskuuje. po wtrc. na |akt wystpowania rnorodnych struktur

psychicznych u poszcueglnych Iudzi'lT specyl.ic7ndla danej jednostki

tIrukIur( okrc|J

1dzleki

|.Iorei icJno.tkl r'||i5iod inn1cll; wch.l)iu sklud oroborosci Luk

Illdyuidu.llnni

podniolu do ttk|ywnego przekszlacania swojegorodowiska

rur. Ilunelmann1986b).

Illk wic z przyjtym tu poiciem soc.ializacjilczy si pewne

..lL(||)ic7e

':llnoja|' char:lkiv spo|ec,,n}.s\p|n} J|'Ic,,Io||kt\dulle1.po|ceznoci

rpor Ro|il.T06--' ff nn.l' Rozumie si9 przezcn reztsi rr.ohowoci

..ktra jest wsplna dIa Znacz4cychgrup spoecznyoh

wyobraenico socjalizujcym si podniocic i jego relacji

.' \\jxl Zewntrznego'wrd badaczy socjalizacji replezntujcych

..lllc kicrunki teoretyczncistnicjc konsensusco do lego wyobrdenia

1,',l l lulrelrrrann

i ktra (''')

Pr7eds|awia produkt dowiadczelitych grup. Tak rozunriane pojcie

charlkteru spoecznegopozwa]a nam mwi o charaklerze klas' gp'

1ttdw i narodw'' (RiesmBn 1958, s' 20)' Taka defirricja pozwaia

l kze na rozrnianie roanxitych ch rakte|w spoccznychw /e.,/n

spocczelistwie' I tak ,,oczywistoci..odrbne

o/nll!/a /i||x/!m.)e.przclznc z nim

'rrlrirrisk.r dotyczce charakteru ludzkiego rozwoju! przyjmowanc

||j/l| |odowiskien.' tcorctykw socjalizacji' czyli rra gruncie innych

I L. jLLlrkw llaukowych nie s pf7e7nich akceptowane.raczejsfukaj

$t|\|ni( Jrgu|]rnlo\r przccluko niln. Dol}c/} |o ,,uh\/c/f

,..l(c|rcii: .l)bio]ogistycznej

niw nienrieckij kulturze

..wksZociowej'.wystpuj Wrdmniejsfoci etnicznych w obrbie

podzialu rl midzy ncuyzn4 a kobict. obyczajw zwizanych

z ]edzenicrn. fonrr pozdr.rwiania si. Ale w kadym przypadku

dorrslailcy czowiek nabywa ''oczywistoci.. swoiejgrupy i przez to

odporviednie lemcnty charaktefu spo]ecznego.lZ tegoznowu wynika'

7e powstawtrnie osobowoci w pl'ocesie socjalizacji lczy si zarazem

b) filofofiio odcieniu

1(.|islyclnyn i c) uploszczonej pedgogiki' Ponijwyjaniono.

naukio cz-owieku.

I l\|| sl z.l tymi konkurencyjnymi koncepcjami' Do kadci Z tych

|,'nrcpcii przyloczono otlpowiedniekonLr.rrgumentyz teorii socjalizacii

'| |. !V)|lriilry

roZwojLlosobowoci

moni

zdefiniowa tylko wwcfas' gdy uwzg|edni si pojcie osobo$,oci.

iknIPeIencji (|',IJldniu.

czowickado aktywncgo'inrlywidulnego

\\lLlllcyiniezrnicowrnego

sjt' ilIko ..j||J)WiduJ|oc.

i Ulich l99l. s'4).Taki.'rcdowiskowy''konsnsus

'l .l ||.'r<l)Ls 5L'cjhIi/.]cii

iw ten sllosb splecyZo\vanowslromnillnykonselrsus w rodowisku

badrcry so!irliz.rcii.

a' I'uplik.'ciepojci.rsocjaIizrlcjiskie|oulllles4 zdecydowanie

prZeciwko \s7clkinrujciom'old.qi|/

rr |,|(lecstcn w l1lkiInsl|nrymStopniLldostpny ,jcsl |nclo(io|]r

r]l.tl1)l|r(ychnl clorviadczeniu.

iak \,ikszo

innych obsltlnN.l

1 ]'|.!()!ci1l.BLldania n d socjali7aci!

ukierunkowxnc szaten nil

l ( ]//|r7?.kl|c rozwi osobowoci

chc sprclvadzi wycfniclLlb \! plzc\\'1l7.ljl!er'nl

w procesic rozr,oju osobowo{ciioclrzucellie

..\]\|iJidcllis(ycznego

stopniLl do fakodo.

i akcptIcj

.. Il\fh $ t|ildycii |ilozoficzrrei wymagali woLrec rozwinitej

l .|.jllroei

l4czysi jedltlk Z pruyjciem

lvlnych gclrclycznie'.zadaLkw''

i ich ..doirzcu.anil..'Z Lego prnrktu

rfnicc w Z kresicltloInoci

i cechchr kteru

Podniotowej' To. eludzies Zdolni do s.rnlolefleksji.

.lurrlilria si z niclr indywidualnocj

sllw Zn cznjrmslopniuokrelollju

prfcd naxtclzinanli.

a rodowisko

ie rvywier{4 ktywny

l.'lezy. u'plyw n.i swi rozwj. ul\\, rtc jest w IoZw'anylll 1am

l...lrl lodmiotrr'/ Akccptacja tych przekolr:lli oznacziL. e teori

' r'llizrlc'ji

spelni1lpniej jedynie lun|(cjZielni og|1Xlnic7ej'

l'tlkic pogldy

pedagogicc lldo Iatszedziesitych

(pol. np' Mii|ler l95)' W la|chsic'denldZiesi!),'ch

hyly rcplezentowane

i f dulnr skutkiem prop.lgowaneprzcf rtmcrvkaIiskiego

sic|rroni przcdwszelkilni[ornunli dc|cfminizDlu

..L.l\isko{'ego. ale nusz tewyj.rrriLt

psychologa

lozlvj osobowociw kon.

je ..biolodl},bchawioryci.'

(por. Pronp 1990.s- ll8). W przeciwiclistwie do lrkich tez badrcre

soci.r1i7acji podkrel.lliZ.lusze. cosobowo

l " |. dlln\'ch \!llrunk\['rodowiski

e' lljcic socializ.rcji skierownc jest pt7'eciwkopedagoginie

' l ]| \ . l :|,1 ( t|lu sposobowi widzenia. klry pl.Zcl dugi cfas pano$'a

].ILl|(llch

ro7wiil| siw konliontacji

i e genclyczny znPis cech charaktcru jest

niczym nie uzasadnionqspckuhci4. To odrruccnicstanowisk bio-

logislycznych nie oznacz. e teoric soci1iz.lcjiignor! biologiczn

bnzludlkich zrlo|noci

pcdgogicznych'|}Irdanyb)' prfedewszyslkim ..zwifck

.].jll()gic/ny..

(Nohl). a wiclwiadome dzialal1iewychowawcze ..

..l)\ 1lorcstciwobec osoby Clofastaj4cej.w centruDrzaintfesowania

.|. 1r.lgii znirjdow.rosi7ateminLcncjonalne ksz|acenie

clo pozn.rwania jdo dlitllalli ' Nie chodzi

Zateln o |o. by zlnegowa o'ganicznc przes]anki |udlkicgo rozwoiu

(np. wzrost ciata. popdy. ljziologic7n cfynnocilnz8u). 1ec7o analiz

WZJjcnnych oddziltlylva ponrjdzy t)rnri peshllkami a wpywaD1i

rodowiskowynri

i wychowanie '

'/1'()|'Wszyst|(iillne obsfary wplyww poczwszyod od-

]L1\$.|li s(ruktur instytucjonnlnych. poprzez fodki m.lsowego

,.l.llzu. l skoczywszy na r(t g|'ou|s pouostlway natoniast

. llllll.gincsie zain|eresowali.Berl1|eldskrytkowa to ju w roku

).\

(pol' |erozdz' 2'l).

b' Poiciesoc.jalizilcji s kiefo\'r'i nc jcst przeci$' uj ciu id!'(|i}|iL'znelnu,

ktre n]aw fdchoduieililozof.iidlug tradylj (por' Ge len l980.s.

24) peci\l' pog|dowi. fc st.lwanie si cZk]\'iekrpoLlmioleDr jst

njedoslpncdlrr rrauk o1lartyclrns dowitldczeniU

]cdnak pnujca po lata szedzicsite

pedlgogika

ku]lury

nschaliIiche Pdd gogik)

$\koI7ystlnieln proceduri ''roZulnieni .. nie po|rafiaupor!

. / tyln r|proszczeniem (pof. annlizy Klafl(iego i in- 1970, s.

l.|) N.Ltonlias| ndukowcy posugujcy sip pojciem socjalizac]i

|.lilnili{ si przed r(rdukowanienr swych an liz do badania

' l.LlIrllllych lktw wychowawczych.l Podkrelaj raczej Zllaczenie :

rIr:rve

inie daje si

sprow duido warunkw spocclnych'Stanowisko |tlIic replezentowa

pod koniecXlX wieku wilhelnl Di|they. a icgo pogldy wywieray

si1Dywpryw na rozwj pcdagogiki i psychologiijeszczc dlugo i w XX

wieku' Diltlrey wychodzi z 7alocnia' c polvst.lwirnie osobowocito

prZedelvsrystkinr in]mi]ncntny proces dojlueurania' ktry wprawdzie

nronaopisac.a1enie daje si on empiryczDiezbada(por' Dilthey

l957. s' 2l8 nn.).Gculcn. ktry to slanowisko wycfcl.puj4co przdstawj

ipottd kry|yce (por' l977.s' 29 nn').oklelrr.ie

}

.,lLL rvarunkw yciowych dla rozwju podmi01u' Nie negujc

]]l/y lym wpywu dziaari wychowawczych, s one |utaj upo-

'|.]|.(lu'llnc

i planowe

l,l\s||nic plzez dorosychlu dzieci i doraslajc nrodzie

jako wiadome

jes|

jako ..idcalistyczny

indywidu|ifm.. i peciws|awia nlu podstawolve Z.loenje podejcia

stosowllnego nlL gruncie teorii socj.lliZ cji. sprowadzajccgo si do

badanla osobowocij1ko

i odlowidnio doceniane iako cz(podkategoria)

L'L.sUsocJtrTacl!

|(c|.|owancdotd okrelcnia pojcia socjalizacii cZdefinicyjne

'L||ielol]ic obszaru prfedmiotowego 7 7lloenicmo cborakterzc

in1er!kcii pomidZypodniolem a rodowis.

,rrl'lil.lnic pl'awiclolvoci

widzeni indyrvidUaIne

p.lnoway w ZLtchodDionienlieckiej

rllLlsz:t

A' Jensna(|97]). l osla|l1ioodwieyli

z clurtymrodorviskiem

, r:rLrncic ..nauki o duchu" (g.'r!/.'r

svstematycznie:'.wychowanie''

.LlzcglLrrc

w)Dliall} l)olrlid7y osob

dalszc flllocniana LeDl.lI

ktre w! i|lniolrc 7osttln.l

I:|/'Iu'ltlpUn:lJI

podst wolvych stfuklur proccsu socj.rlizacji

w DastpnYc|)

..' rt'yrvicl'iri

na nie srvj \I)lyw' o\\'e grupy l1nslylue|( \iI

podlcgll|

L'l ](rnl |owodo\vllnylll przcz procecluryogillrlospolecznc

'.. (l t/ci1l

sk]rrtlou'4

obszerrricjszej

strukttlry spoec7nei.

(chociLtby

|o,/dlil]:tch'

' L..rllie

jcs7czc dhlsZyeh

'.\')\\ hislory-czllych (spolcczna zrniLrnrLsyslernu Pr ttc],! W t.3n

.'...|) slroleczllc pf7ellli n} stlukttLIitIlleodd7in}t|i

st.rno$i!

|idgn]enl

1.1.2. Plaszczyzny i flzy.

O strul(turze procesu socjalizacji

Irorcclnio

n1l

pollidzy rodzic.lnli t d7iemi w obrbielodfiny i przeu

l.l lclzlvj osobowoci d7icckL| (por' Geu1eu. ]97]. s' 39)'

l\|n Przyktld7ie widl. po pielwszc.e1}rodst.lwowe

j.l].L.j

Zc slwic|dZcnil. e rozwoj osobowoci 'iesl Prolcscnr wynliirny

Polll1d7y

soclilIne

Ll)r]onliclnestIuk|LL|yspo]eczestwa (s}'s.itl]lpod7i }u pracy.

\,rlslrvierie spolecznc itp.) wplywrjl! ntr proces socjirlirncii.

.]ll(]cleDic.

podmiotcnl 1lprfekazywanyn] nu spolccznieroc1owiskienr,

\!nik.t podzial polil socjtlliZllciiin Ikl\:|:|:D|' s1lolec7lle:

naley

uehwyci pojcjo$'o. plzez jakie strrprrie pol'cc1nic nloliwa jest

konrunikaci1lnliClly ..osobowoci..

po drL]gie.elc podstlwowesr|uktur}'nic oddziL|luj

jl.L n d7ieci i m]odZic/- lecz rvyln.rgLrj

porcdllicueni.

np'

ll ..ctllynl spo]eczcstwem'''

dzialarrja lodzicie]skicc7y chocby

.llle sig przez ZaLraw w plzedsfkolll' wprlwd7ie wszystkIe

lLLL.nioneczynniki lnoo okIcli ilko, rr.lll'rllrl socjl]i7.lcli.

..rirllr od stlony spo]eczncj wywicrlli wplyw nll JeJ proces.

r.rlllllk walunki tc poczwsuyod ..wll|slw}' spo1ccznei...

jest

itrcl}widualny|n proccscn loflvojLl a do osilgniciilfdolnoci do

d7iillt!nitl.w}Dika biogrlrl.iczny podzi1ll proccstI socj.rIizacjina /:.l:

l|zebawyka7ir. rl j.tkiclr okr'esachwickowych.ilkie typo\\'ezadania

zwizarrcz lozwo.jenl n.r|cyr.ozwi4zacJobll tc wyni.lfy 7osty.iu

wsponlniane\\ cytowllnejrla pocztkii dcfinicji.lutili fosttln bliej

Wylanl(}lle-

slwicldzenia.a mianowicic. elozrr(ljosobowoci

Llskori

ntlcievyskinr'. odln.LcZ jQ sib .dzo rnyni

l'lriilnli konkretnoci. zwlas7cuaich wzajcmna .clllcja jesl nIe

Plaszczyzny proccsu socjaliracji

|)olychczt|s..osobo!vo..Lryl.r

}rrzcci$s|awianrr..spolecznie

pzekaz.r-

(GeUlcni HurreImnnn' .-

.L)s 6.l)'Model taki po$'inicll pl7edsl$'i.L

model warurrkw socjIlIi7.lcii..

systen1ltyc7ne

nenlurodowisku'.

raczejlv sposb gIob.rlDy' W proccsie socializacjj

lub

..spocczestwo.'

niewystpuic jcdllak lligdywobcc jednostki w swojej

llni Ilutolzy pfacowllIl

'|.(lIliooddziuj

Irarozwrijosrrbowoci'

1o icdnostka porlls/ll siW konkfetn}/cl1

|odowiskachspoecfnych.l te Zlrowll powi4zane s4 rv wiksze

uklrdy' Wytwltlzll si7 teso slrL|ktulllz lenoci.

(por. llp' |iolt'l. l97. s' l 'l.;

r 'rlenhfcnner 1976. s.201 rr') Geulcrl i Hurrelrn'rnn (1980)

' ]r\lllIt|jlI1c pracel ro7ri)li.tj oni c7Le|y plilszczyznyprocesu

r.] r/xcji i systenatycunie pr7)po|zd|rc\'tli

s\|lrnic nad takim l1loLlcIeln

klre lnonaobjani

zn pomoc4prTyl(ladu.

Fonny interlLkcjipomidfy lodzicani id7icni monaIozpillrywa

'i1ko be4rorcdnicwlnrnki socjliz.rc.ji w ."vieku p|fcdszk()1nym' S

onc plZcde wszystkiln okre|oncpez cchy osobowociowe

im pewnekonponenty'

l| |)|()ickL D1odelunalczy rozunie jako l'odztt1ws|Pncgo..sof'

|. |||ll..n.ljwaniejszych

todzicw,

.l le Z kdci poddane by]y roln1i1ynl wplywol11' Dowiadcfcnia

w nrieiscu pracy odgryw.li4 plzy tyn tk s lll roI jak ciary

7wiI}Znc Z uIrzylnaniemrodziny' Nie mniej is|otDe s uatwieniil

otelowane przcz spoleczne illstytllcjc wvclrowxwcze (np' obki.

prfcds,. koh)']StlLiesiwiec 'iLlsnc. eprocesysocializacji dokonLljsi

W malych gruptlch(rodzill.l) iinst}'ttlcjllch(ztklirdplaoy. przedszkolc)'

cZ}nllikw procesusocjalizacji'sttln nicJesl

lcori4socjalizlcii. ale ..p|a|(tycznyn schcnratm do dllszeJ

1.,\\\lcorii.. (lanrc.s. 64)' Rycin l pok.IzuJetcn pmktyczny

||j Il w uproszczonej i zrrrodyfikowarrej lorlnie' N schemltcie tynr

/]L(tk()\ylt|lo

L.',/(/c

spolcczne wcd]ugid1 ]bli9t1]!]

Lrz.xldlleni.rN slosuDkrl do bczporednicgo

rne kol)lponorr1y

proccsLls<jel|lznc]l

I,,,1riiiorowicni).

:' .IoJ'\\ 'k|.||l |)(|iIII(i:I

cz.rsu prllcy). (c 7o(i!\'

' lcu rvtrunkiyciaw r'orlzirlic,

Z nlLstpnego

' ( \/y na ..Ztlsi]ku

llIlr zliprow.rdzcni.r 1u i.lko lakicgo po|ZLldkunic7bdny jesl

l LLlilLlILtIny

rel.rc|

....]zrrilnynricfynnililllni i sposb. w iaki orle bczpol.ednio

Lotalnoci

i c cjswejzloonoci:

^,,t/,?t/l l]rr^li.|(|.NLr)

l'l\\\,'s,,\ s7klC \\ t]llni. e wslyslkic plaslc/vlny \lllunk(l\\

|'I l,/xt'ii.k1rc l)rt'j!'vplyw ntl rozwi podnliolowy. sil \obcc

l..' /tll!/lloeibielalchicznej.wysz w hic|rchiiptrLszczyznil

.l.'|.l kll,,do|il,,()wo

(4) (.r| rjrolcc^|]stwo

slruklUrl .Lt['niu/ni' Xjr ||r. poljt!c,nr.

r:lrunki r.irnroweclla struklur i proces\

l. zrzll'v. niszei'

ic nie chodziluli|.io /tlleno

dclcl.nlinislyczn.

/!\ldy |Jl(v. 1 |.] nrxnnvcgo Pr7.I\ul.

s/lolt. uni\.r\)lel\. \!Fko. Kri.ioh

l' L/tIi||

ol)uslrollno sl|Z.llki:s1ruktL|Iy

i Proccsy nisZej plrls7c7yzny

t./( l,d(l7itllui

polvodorva

l||.l ,,nriilDy' w lcn sposb ploccs} spolccznej uLroplu::tL':ny

''||'^|\'Ic./ne srrrrlrur'1.

7wtotnienll pas/c/y7n

t!ysz

i nrtlgt1

(]) |DLctrklj( j ef'nnoei

r!!!lc ({l/rec d/ic(1,!,.nrukr w \rkolc. k.-

nlu!|koslnle \it / n jtr .\nikrhi'

,n.,ytu11 .:! t)o\\i lJllc / fr1'(..J ri

/,,t)1.1':|:'-f (in.crnkcj . roz\!j podmiok)wy). ZLldtlnicms(udiw

'.| *t'iilIi7ilc.i

l1JjJc|trli.

jcsl llna|ifal}ch Porvi4zali w aspckcicich f,]ac7e]]iit

. Ll(l,,w()jl|

Iodmiolow]o.

Il)(|,/iill na pls2czy7llypolzltdkLt.je

s!ruktufQohszr!ru przed'

$10ry do\irdc/c. n.l'tr\i.di.l' \'i!d7.. llnl\'

lu enroc]ltli]lc. /(l{lIlo(.i ]ro/nnrvc7c

i przef to jest Pon]ocDy dli! badlrlii burjowyteolii' Dziki

'Illl t)lodclowi plas7cfyzn L|$'idac7nil|

si7 rl|zemzldtlnic..jkicmusi

R\. I StrrlLtrr.'rJi L,,r \olt.' /.rl

otlpowied

. l\\chologiczne r.'czej pyt nie. u iaki sposb po<lnioty przyswajaj

.|' f niliblisZe rodowiskospoccfllcwyksztlllcilic prly tylr1s|rttktury,l

...1'; osobolvoci.

teori socjalifllcii:Zjednlj

stronyluusiznirlei

],i?n|s:o pluszt:|:fu wiclolroLDjc ju by\rill okrclanrr j.rk

centrll]na pclisIlcktywl |ozwall |i. jobinl uje oDll rolw(ii jcdnoslek

wytwolzenie si cech osobowocii. \lorw do\'iadc7c oraz Da

slawlcnil. wied7 i s1rukluryenrocjonJIne'.wsfyslkic te czynniki

przyclyDiaj si do Lcgo.ie podmiot stllje si 7(lolnyclo dziarrnirL'

Naby(ie lej ldolnoci dokonujc si w trtlkcie \l, iany sPoeczncj'

gdy lozwijajcy si c7owiek fnajduie si rv inLerakcii f innylni

Iudnri

f drugiei7ir

stronymttsizajsisocjologicznynt'

. ^'] problcnrcm ZlviZkw fachodf4cych poDridzv lymi walrlnkami

,.1,\\iskowymi a srorszlmi slruklurrnri og(ihiospolecznymi. Zutlunicm

'li srxjaliz.rcjijest

zatem ..wypelnicnie"

tcgornodcluslrukrurowcgo

midfy p szczyat|mi'PflY czyn Zadanicto musi

||.'konccntrowacsi wokl pfoblenlu rozwoju osobowoci, gdy

'. |.jso!:jilIizlcjinio powintllr z.tjnlow.rsigcneru|n rclacj pornidzy

'.'l.'Ill sPocczestwaa jego ins|ytuq.tmi (.ics| to laczj adcnic

.1...'gii ogcilnei).

izarafeln przyswaja sobic orlf pek\7lll]c otilczajcygo

wiat przcdmiotowy (7 poc7tku podczls Znhllwy. pniej ltl

\i p|ac!)| Dtu!. P| s:r.l:,( bczPorednicBo

rodowiskn socjalizacyincgo

lccz baclat re]llcjtyIkow 1.rkin]stopniu' jllki

I L^'\1niolbdnydo uzysk nia inlb|mtlciiw}r'ianiaj{cych

f lem okreli

prljciami

..inrerirkcje..i..czynnoci.]'|-W4aszym

spolec,.otistwi tc rodowisk.lsocilli7.Icyjnc wyslptrjpr'ze<ltiwszystkirn

w takich inslytuojach

psychiczny

,\.'I icdnostki' Dalcj tr7ebil bd7ic pokazll. . tcn cllcroplaszczyz-

''.' ll'lIL.I

jak przcdszkole. szkola i raktad prcy (rcr.t

P!:(:!:nu,. Nicktrc ins|ytucic Zostt]yUtworzonc wyr1r:znie w ccIu

socjrLlizacji (np' szkola). irrnespeniaj o<lmicnne7lrdania.lL\ocjalil.lcji

sug|lvnie ..ptzy okrrzji- (np' Zakadpracy)' Calo jcsl z ko|ei

cf9ci4systemu oglnospocczncgo ((:]|,tlIltl |h'\:(zn |, \'] kLty

dokonuj4 si7nrianystruk1ur inslytucyjnych] l

l r'z1iriou.' s nit\}sl}m

,l,nrr kontrowersyinymiprojektami. W nrodclutyD nie prcleruje

irt u1p<Iniall1

lozlllril1llll

."\\N |n)ecsifii lr|]lrclnynli i ckono.liefDlnri s/ezcr|Ii( !!mlic nNnx to

l . '\l^vr nl D]z-y{|rdfic

'niglzvnlrodowvch ru.hW |liA|rcJny.h. klle w |.{!publicc

LLlq (L.|)nnvid1ib do t.go. '. \icl. d/ic.i pr1th!s7 \ \|stn r$nocf.nic

j.. .l\.l\\|r liuIlU|/c .lnicnl.i ' \iryicn\!ei kullurze njcIliccicj' '|'!k sjc

' . ]r.\|l/(rl sic ss!(nnnjtc lUIli ..clIl s|fu|c.leIislwo.. jak o $l()|]ionc ..spolc

ll.' vixIo\!c... tv kIl,lryDrrsl]cprfd]icglLia pIoecsy socjr]ifl.ji(r' N.Vog.]

l..dcnL'lc] nlc i\l|icjc' ovvwi(cic. sldfu n! sicci.. |.C7 jcn z$iJfn 7 !ligd7y.

|..|(l$cgo

'|'|( |)oslllwi

..l'|\illric./wizku

InonLl

si jedntlk,/c lilkiclt c/\ ilrltych Pod!'](c tcoret\clnvch. .lc sta\ill s

$obec nieh \\srr"stlich lcdcD $\n)rig Nyniktlic,\r podslir\r-owe

stIuk1ul} |)|oecsu soc.jilIjfilcji:roz\i)]ov)bou'(lciwri.lDi.lnlllc'

l)I7y ji|k Ilili1cIsZ!mU!v/gIednienil| e7\'|)lrikNspolce7nvch,

w rnychkuIturllch

../li)'ni.rnicnli(lzy dzieckicnra doroslym).Jutak oczywistil

|]'L\ |l|,'.lwickowt! jak '.mlodo''

jcsI tLlk samo plodukLem

.,l| \p()lccznego

(pol- rozdz.4.l)jak sytu.lcjllyciorvir

'.cnlcryla.'.

|||tllIlll7atcm n]wic o ln7ach proces! socj lizacji oglnie.

i t.|()riirchantropologicznych,

Fazr pnrc.*' n).j!li2acji

nx1illl slIlIktury spoce/n!'i Pro\uld/| (lo usr||klt||ilIiZowanill Pol

so!.it'Ii,.llc.ii

.tlckonsekwcntDie.w k tegoriach

.'|\(,,nych. Prfy tym w spolcc7stwach

l)|lelriegu ieltls

}cillpRl$'tld,.ido pocljeilr drtIszc'jzasadniclei slIt||ilu|!Zll(:ji

nll p.lsZczylny' Nie mnici wllnl|.InllIi,/Il

7rnicowanych(jak

..] |esl rcgul4. c pos7.zcglnc yciorysy s4 w duyn] stopniu

. rr.1rlnllnie wy''n czrne z gryl kto chce wykonywIr zawd

' lllIlt tvy'kwaliliktlwancgo. teDDrUsinajpicrw nauczysiZawodu.

. ..]].c /ostilc1ekrZcm' ln musi n{pielw studiowamedycynna

t.ls\lccie' K|o ukoliczy 6lat. ten musi ido szkoly rrgIno-

, |'||.i|!ci i nie nroc jej opuciprzed l5 rokiem ycil' z tymi

.|.'lrrnti spo|eczno.instytucjonaInych

socjuliz{ciina lirzl r. Strnklu$Tacjir

|rcccs

lrkn ro,'poc,,\

nxsieodst$ierdzcnir

e \\.'L.cnlIun) batla nail socjl1izlr'.i4 zlla!ujc sl': t,lltoguL,:tt. ct'y|i

PoslpLli4cy l u'iekie Ioltloj jcdnoslki'i D.l\\Ili!.is/e douiadezcnia

nIe uIcgtli pl./y tyln Zlll|rtiU. Iec7lworZil hoI\/(lIr|...ll.l k1rego lI

no\edowi.ldcleniil

(KohIj |9s().\.]ll)'Rwnie

lo nlolltL/iItlstrotvncvto\\ nvnr ju tlpr/cdni(] pl',,\klxdcn: s|osob

zachou.aniit si rodZic|v lvtlbec nlalcgo dzicck.l (lxi4 sie \'!\.itlDi

7Jedncl s1|on}.na lle slrL|klumlnvch |l)\illzllli lt'i I'(r(l1jn\'

llll|Jic|lli

ln c7elli1l..

sekwcncji po\,iane s

'].'l'l./|lc Procesy dorislaniil i starzeniasi. lch wpIyw Da fazy

, ,r||soei,rlizrcjiwi<Jocznyjesr tylko w barrlzo wczesnycbi w bardzo

ll!|l |lltlchycia'Tak wic l(lzneetapy rofwoju dzieck.l(okres

.'|,'s|!ey'okres raczkownia itd') s silnic uwarunkowncbio-

]./||\ |n procescm dojrzewania. jednakc w pnym wieku nastpuje

LILl||[(\.l

Z s!stcn

sl)oec?n}n]' AIc rwnic wllzne jl.sl. I]y pos(I7egll ic Iri tIc Llotych

c/1lsor.lycIldorVi dc7cIi 7yciowych rrxlzicwl jakie \l!'d.lrzeniil7 ic

d7iecislt\.l|.

Jxki drogi kltlllceniir. iLrkic tlotr'illrlezcnia

z rvhsnc

I)lIeljsl\\ilnliay w]1ly\na icb osLrborrtrci.

znrritlLljllctelaz rvyrlr

na bioIogicfnieutratarnych fdolnoci'Ale i 1u l.azy

ll|||f|l)l]illnc

w Inlclllkc}'in!ln zacbowllniu si wolrcc wlasnegtrtlz|ce|(tl'Klvestiil ta

wsk.l7 jc nl| ccnlrtllDo Znt|c,rcnied1t Lcorij socjirliz cii ()nl()genelyoznogo

wylniflIu P|1cbiegu vcilli7wiZaneqo 7 tym rvymiilrenl wz:ljenllrcgo

ptzenik ill si rtczenieis1ych i prinic'1szyclr clo*'rlrr|czeIi

Talii sltlDl7ec7'! ,rtllllll D{pieN'odbicie \\.roll,,nicniu so!.ittli/a!.ii

..I,)ieru'otnci..

towarzyszzmianom fizycznymlub wrcf spychaj

'L'l rIlrIszypIan./ fobck' przedszkoIe

i dom starcw s |bnnami

\ ll(.|( )nl|Inymi. Z.l ktrych pomocil w naszynr spoleczestwie

,,''||||/(J\v.lne

jcst -ycicw okfclonych prze<lzi.rlach. a plzez Lo

lj. '|.lIl. fostaj f gry 1reci dowiadczc.J

i ..w1rn!j..' (.hodZi 1u{l ocjlznieniewczcslle.j (picrrvornc'j)

\ckwcnciami chobyrofpoczpcienaukiw szkoleczy praktyki

' '|,'wci sil tmktowane jako niezwykle istohe dla rozwoju

'l'.,$()ci.

Przcjcia poolidzy

(wt(lnlcj)

sotjLtlizac.iizachodzcr"'jw rodzirrie. szkole i gltrpic rilwieniczcj.

/iIclrodZcci

w slrnleiLyIko rotlzinicocl prinicjszej

gdy czsto prowldz4 do zmiany niLstBwic'do przy-

.r,,lrL sobie nowych norm i prz_ez to do powsrania zmienionej

odpo\\'icdni(' u\1va

sinickied\,odnicsid1iudo s('('illli^cjiw $,ick

dojrzalynl lcnninu ..so.:'irrliz.rcia

lrzeciolldo!\'i].. ||!l'| klt.)'T o rofi),

sie jedottk 7hyt ogrilnc;tlo badLrIillrrdsocjlrIizrlcj

nienic okl|,,LIic

\'l llc tychznstldnic7ych pogl4dw Fried chs i Kamp (1978. s.

| |!!|]|i prbp skonstluowanitL

zrnicow.lnc.w ktl}|)rchWychod7isi

7 7aoeiii|.c w k.ldvIuspoleczcstwic plzebiegi ycill jcdnostck s

nadfodzeen1pirycznej

socjologicz.

l.azycia. Na podstawie urzdorvcistatystyki ludnoci

r l' | \l$'ierdzi|i: 99.70obyw le|i Republiki Fedra|ncj Niemiec

.'. /\|ll|$ 6 roku Zycianaukw szko|ei nlidzyl5 a ]9 rokien

, ||lLlIki;

. Po]N]( .'i]l7r.. ni. ].sI h.lt.ob]cmr|!|/tc. i!lo c \ \hlszcj Pl.dro|()gji

R)7Nol,N.ll4(/, o rc rrc/er/ r(irLadolr/c$rr I Nico Lrki. r)/!nricnlclc!o |r)irci,l

lU.hodli'.'|..l7t..lolumlcnrY

kontynuujenaukuczcsizlwodu'

.l.'(l (I989. s. 7(}nn.) wykllZ.ll{oich .lnalizach. illk od

,/,.rr \

17{e.: )

l koc7y'wiksuo

]rk..tIcs\(il iljol' l.ljcdrich\

iI\nIlP l978.s' l]5I r,)

\ v.r ./

\--,/

lr'1lrllccunic uslrukluIaIiZowane',Przy cf}rm\tystpuicl}llo

.].|. \('k$encii. kt(irewykazuiniczmiennoc

r\|||]

socj Ii7il!'ii

po1rzetrnc

sil IllodclcbLrrclzic'j

' rrrrlLlcltt

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: