unia europejska.doc

z punktu widzenia prawa międzynarodowego

Unia Europejska stanowi konstrukcję polityczną, obejmującą swoim zasięgiem trzy wspólnoty i polityki oraz formy współpracy ustanowione traktatem.
W rozumieniu prawa międzynarodowego Unia Europejska nie posiada podmiotowości prawnej, nie posiada prawa legacji, nie posiada też własnego budżetu. Unia Europejska nie może we własnym imieniu wydawać żadnych norm prawnych, zawierać traktatów, wnosić pozwów i być pozwaną. Wszystkie czynności w imieniu Unii Europejskiej podejmują rządy państw członkowskich.

z punktu widzenia stosunków międzynarodowych

Unia Europejska jest formą współpracy między państwami,jest celowym zrzeszeniem państw dla podejmowania wspólnych działań.
 

Unia Europejska jest urzeczywistnieniem dążeń wielu pokoleń ludzi do budowy Europy opartej na wspólnych wartościach.

       
Foto: Europa


 

Struktura Unii Europejskiej


W artykule A ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej stwierdza się:

"...Unię buduje się w oparciu o Wspólnoty Europejskie uzupełniając je polityką i formami współpracy ustanowionymi niniejszym Traktatem"..

Kraje należące do Unii Europejskiej uczestniczą w procesie integracji w zakresie:

·         Unii Gospodarczej i Walutowej
razem ze Wspólnotami Europejskimi- I filar

·         Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
II filar

·         Wspólnej Polityki Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
- Współpraca Policyjna i Sądowa w Sprawach Karnych - III filar

·         Wspólnej Polityki Obronnej
w ramach Unii Zachodnioeuropejskiej - IV filar

Instytucje Wspólnot Europejskich


Rada Europejska

podstawy traktatowe: art. 4 TUE
skład: głowy państw i szefowie rządów oraz Przewodniczący Komisji Europejskiej
sposób głosowania: konsensus

Parlament Europejski

podstawy traktatowe: art. 189 - 201 TWE
skład: 626 deputowanych z 15 krajów UE grupujących się we frakcje
wybory: powszechne i bezpośrednie
zadanie: kontrola polityczna wspólnotowych organów wykonawczych
kadencja: 5 lat

Rada Unii Europejskiej

podstawy traktatowe: art. 202-210 TWE
skład: po jednym przedstawicielu na szczeblu ministerialnym z każdego państwa członkowskiego
sposób głosowania: podejmowanie decyzji zwykłą lub kwalifikowaną większością głosów, lub jednomyślnie

Komisja Europejska

podstawy traktatowe: art. 211-219 TWE
skład: 20 komisarzy
sposób głosowania: zwykła większość głosów

Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich

podstawy traktatowe: art. 220-245 TWE,
skład: 15 sędziów i 8 (od 1.01.95 do 6.10.00 - 9 rzeczników) rzeczników generalnych
sposób orzekania: postępowanie jawne

Trybunał Rewidentów Księgowych

podstawy traktatowe: art. 263-265 TWE
skład: 222 regionalnych i lokalnych przedstawicieli z państw członkowskich
sposób działania: opinie

Komitet Ekonomiczno - Społeczny

podstawy traktatowe: art. 257-262 TWE
skład: 222 przedstawicieli ugrupowań gospodarczych i społecznych z państw członkowskich
sposób działania: opinie

Komitet Regionów

podstawy traktatowe: art. 263-265 TWE
skład: 222 regionalnych i lokalnych przedstawicieli z państw członkowskich
sposób działania: opinie

Europa regionów
 

"Państwa członkowskie pragną wzmocnienia jedności swoich gospodarek i zabezpieczenia ich harmonijnego rozwoju przez redukowanie zróżnicowań istniejących między regionami oraz łagodzenie zacofania regionów mniej uprzywilejowanych".

Preambuła Traktatu Rzymskiego, 1958r.

"W celu promowania ogólnego harmonijnego rozwoju Wspólnota powinna rozwinąć akcje prowadzące do wzmocnienia swojej ekonomicznej i społecznej spójności. W szczególności Wspólnota powinna działać na rzecz redukcji zróżnicowań między regionami i ograniczenia zacofania słabiej uprzywilejowanych regionów".

Artykuł 130A Jednolity Akt Europejski, 1987r.

Ponadto, w artykule 130B stwierdzono, że osiąganie tych celów jest wspomagane działaniami podejmowanymi przez Fundusze Strukturalne (Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej - Sekcja Orientacji, Europejski Fundusz Społeczny - czasem nazywany Europejskim Funduszem Socjalnym, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego), Europejski Bank Inwestycyjny i inne istniejące instrumenty finansowe.

Wspólnoty Europejskie
(European Communities) -

trzy wspólnoty powołane na mocy traktatu paryskiego (1951) i traktatów rzymskich (1957), będące fundamentem integracji europejskiej:

·  Europejska Wspólnota Węgla i Stali(EWWiS) - powstała na mocy traktatu paryskiego w 1951r.

·  Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom) i

·  Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG - Wspólnota Europejska) - powstały na mocy traktatu rzymskiego w 1957r.
 

Europejska Wspólnota Węgla i Stali
(European Coal and Steel Community)

- pierwsza integracyjna organizacja będąca krokiem na drodze do zjednoczonej Europy.

Powstała w 1951 roku na mocy Traktatu Paryskiego z inicjatywy francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana.

Sygnatariuszami Traktatu Paryskiego było sześć państw Europy Zachodniej:

Belgię,
Holandię,
Luksemburg,
Francję,
RFN i
Włochy.

Celem utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali było stworzenie wspólnego rynku węgla, żelaza i stali, nadzór nad pracą przedsiębiorstw z branży, dofinansowanie ich w potrzebie, rozstrzyganie sporów między nimi i co najważniejsze - zapewnienie wolnej konkurencji.

W dniu 23 lipca 2002 roku po pół wieku obowiązywania wygasł najstarszy w Unii Europejskiej Traktat.

Europejska Wspólnota Węgla i Stali - od której zaczęła się integracja europejska przeszła do historii.

Europejska Wspólnota Energii Atomowej
(European Atomic Energy Community)

- powstała na mocy Traktatu Rzymskiego 1 stycznia 1958r.

Główne cele to pokojowa współpraca w dziedzinie rozwoju technologii jądrowych, utworzenie i szybki rozwój przemysłu nuklearnego, przepływ specjalistów, zabezpieczenie transportu i gwarancje wykorzystania materiałów i paliw jądrowych, rozwój badań, ustalenie jednolitych standardów i norm bezpieczeństwa.

Instytucje pierwotne Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, takie jak Rada Ministrów Euroatomu, Zgromadzenie Parlamentarne Euroatomu, Komisja - zostały połączone z odpowiednimi organami pozostałych dwóch Wspólnot po powstaniu EWG i układach o fuzji (1965).

Europejska Wspólnota Gospodarcza
(European Economic Community)

- powstała w 1957 roku na mocy Traktatu Rzymskiego.


Celem Wspólnoty jest zapewnienie równomiernego rozwoju gospodarczego, spójności ekonomicznej i podnoszenie poziomu życia. Realizację tych zadań dokonuje się poprzez: zniesienie wszelkich ograniczeń celnych, swobodny przepływ ludzi, towarów, usług i kapitału, wspólnej polityce w zakresie handlu, rolnictwa, transportu, ochrony środowiska, energetycznej i kulturalnej, wspieranie badań, ujednolicenie wolnego rynku i prawodawstwa z tym związanego, stowarzyszenie i szeroka współpraca z krajami spoza EWG.

Od 1992 roku Europejska Wspólnota Gospodarcza na mocy Traktatu z Maastricht zmieniła nazwę na Wspólnota Europejska, w jej skład wchodzi 15 państw Unii Europejskiej:

Francja,
Belgia,
Holandia,
Luksemburg,
Niemcy,
Wielka Brytania,
Irlandia,
Włochy,
Hiszpania,
Portugalia,
Grecja,
Dania,
Szwecja,
Finlandia i
Austria.

Kraje członkowskie

Belgia
Oficjalna nazwa: Królestwo Belgii
Ustrój: monarchia konstytucyjna
Powierzchnia kraju: 30,5 tys. km2
Stolica: Bruksela, 960000 mieszkańów
Najważniejsze miasta: Bruksela, Antwerpia, Gandawa
Ludność: 10 mln Flamandowie (57%), Walonowie (33%), Niemcy
Główne wyznania: katolicyzm (91%), protestantyzm, islam
Języki: francuski, niderlandzki
www.belgium.fgov.be

Holandia
Oficjalna nazwa: Królestwo Holandii
Ustrój: monarchia konstytucyjna
Powierzchnia kraju: 41,5 tys. km2
Stolica: Amsterdam, 696000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Amsterdam, Rotterdam, Haga
Ludność: 15,5 mln, Holendrzy (96%), Turcy, Marokańczycy, Niemcy
Główne wyznania: katolicyzm (34%), protestantyzm, bez przynależności religijnej (41%)
Języki: niderlandzki, fryzyjski
www.minaz.nl

Dania
Oficjalna nazwa: Królestwo Danii
Ustrój: monarchia konstytucyjna
Powierzchnia kraju: 43,1 tys. km2 (bez Wysp Owczych i Grenlandii)
Stolica: Kopenhaga, 1339000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Kopenhaga, Árhus, Odense
Ludność: 5,17 mln, Duńczycy (97%), Turcy, Skandynawowie, Brytyjczycy, Jugosłowianie
Główne wyznania: protestantyzm (89%), katolicyzm, judaizm
Języki: duński
Waluta: 1 korona duńska = 100 öre
www.denmark.dk

Szwecja
Oficjalna nazwa: Królestwo Szwecji
Ustrój: monarchia konstytucyjna
Powierzchnia kraju: 450 tys. km2
Stolica: Sztokholm, 1 670000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Sztokholm, Goteborg, Malmö
Ludność: 8,8 mln, Szwedzi (90%), Finowie, Lapończycy
Główne wyznania: luteranizm (88%), katolicyzm
Język: szwedzki, fiński
Waluta: 1 korona szwedzka = 100 öre
www.regeringen.se

Francja
Oficjalna nazwa: Republika Francuska
Ustrój: republika parlamentarno-prezydencka
Powierzchnia kraju: 551,5 tys. km2
Stolica: Paryż, 9 100000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Paryż, Lyon, Marsylia
Ludność: 58 mln - Francuzi (94%), Algierczycy, Portugalczycy, Marokańczycy, Włosi
Główne wyznania: katolicyzm (76%), protestantyzm, islam
Języki: francuski
www.france.diplomatie.fr

Wielka Brytania
Oficjalna nazwa: Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
Ustrój: monarchia parlamentarno - gabinetowa
Powierzchnia kraju: 244,1 tys. km2
Stolica: Londyn, 6 378000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Londyn, Birmingham, Leeds
Ludność: 58 mln Anglicy (76%), Szkoci, Walijczycy, Hindusi, Irlandczycy
Główne wyznania: anglikanizm (20%), katolicyzm (21%), hinduizm, judaizm
Języki: angielski, walijski, galicki (szkocki)
Waluta: 1 funt szterling = 100 pensów
www.number-10.gov.uk

Grecja
Oficjalna nazwa: Republika Grecka
Ustrój: republika parlamentarna
Powierzchnia kraju: 132 tys. km2
Stolica: Ateny, 3 100000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Ateny, Saloniki, Patras, Pireus
Ludność: 10,3 mln Grecy (95%), Macedończycy, Turcy, Albańczycy
Główne wyznania: prawosławie (98%), katolicyzm, protestantyzm, islam
Języki: nowogrecki
www.mfa.gr

Hiszpania
Oficjalna nazwa: Królestwo Hiszpanii
Ustrój: monarchia parlamentarna
Powierzchnia kraju: 504,8 tys. km2
Stolica: Madryt, 2 909000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Madryt, Barcelona, Walencja
Ludność: 39 mln; Hiszpanie (73%), Katalończycy (18%), Galijczycy, Baskowie
Główne wyznania: katolicyzm (97%), protestantyzm, islam
Języki: hiszpański, kataloński, baskijski, galicki
www.map.es

Finlandia
Oficjalna nazwa: Republika Finlandii
Ustrój: republika parlamentarna
Powierzchnia kraju: 338, 1 tys. km2
Stolica: Helsinki, 496000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Helsinki, Espoo, Tampere
Ludność: 5 mln; Finowie (94%), Szwedzi, Lapończycy
Główne wyznania: protestantyzm (88%), protestanci, katolicy
Języki: fiński, szwedzki i lapoński
www.vn.fi

Niemcy
Oficjalna nazwa: Republika Federalna Niemiec
Ustrój: republika parlamentarna
Powierzchnia kraju: 357 tys. km2
Stolica: Berlin, 3 457000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Berlin, Hamburg, Monachium, Kolonia
Ludność: 82 mln, Niemcy (93%), Turcy, Jugosłowianie, Włosi, Grecy
Główne wyznania: katolicyzm (43%), luteranizm (42%)
Język: niemiecki
www.bundesregierung.de

Portugalia
Oficjalna nazwa: Republika Portugalska
Ustrój: republika parlamentarna
Powierzchnia kraju: 92,4 tys. km2
Stolica: Lizbona, 831000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Lizbona, Porto, Vila, Nova de Gaia
Ludność: 9,8 mln, Portugalczycy (99%), Kapwerderowie, Brazylijczycy, Brytyjczycy, Hiszpanie
Główne wyznania: katolicyzm, protestantyzm, islam, judaizm
Język: portugalski
www.infocid.pt

Irlandia
Oficjalna nazwa: Irlandia
Ustrój: republika
Powierzchnia kraju: 70,3 tys. km2
Stolica: Dublin, 1 100000 mieszkańców
Najważniejsze miasta: Dublin, Corck, Limerick
Ludność: 3,5 mln, Irlandczycy, Anglicy
Główne wyznania: katolicyzm (89%),anglikanizm
Języki: irlandzki, angielski
...