Rozdział I - "Czym jest socjologia":
Nauki społeczne:
· Natura ludzkiego zachowania, związków międzyludzkich i ich rezultaty.
o Socjologia,
o Antropologia - fizyczna i kulturowa,
o Ekonomia - jak produkujemy, nabywamy i konsumujemy
niezbędne dobra; PNB,
o Nauki polityczne - analiza źródła, rozdział i wykorzystanie władzy
w społeczeństwie.
o Psychologia - podstawy i konsekwencje zachowania jednostki.
Perspektywa socjologiczna:
· Istnieje wiele różnych "szkół myśli",
· Socjologia - bada ludzkie zachowania społeczne, związki między ludźmi i rezultaty działalności społecznej.
· "Egzystencja ludzka jest egzystencją społeczną" - główna myśl socjologiczna.
· C. Wright Millis 1959 użył wyrażenia "wyobraźnia socjologiczna".
· Emil Durkheim - badania nad samobójstwem - samobójstwo jest funkcją stopnia zintegrowania jednostki z grupą społeczną.
· Dane empiryczne - fakty, dane statystyczne.
Twórcy socjologii:
· Rozwinęła się na początku XIX wieku - 200 lat temu.
· August Comte (1798 - 1857):
o francuski filozof - twórca socjologii,
o w 1838 roku ukuł termin "socjologia",
o statyka społeczna - porządek i stabilizacja życia społecznego,
o dynamika społeczna - zmiany społeczne,
Herbert Spencer (1820 - 1903):
o Porównał społeczeństwo do żywego organizmu,
o Prekursor szkoły "strukturalistyczno-funkcjonalistycznej",
o Interesowało go "przetrwanie najlepiej przystosowanych",
o Darwinizm społeczny - w społeczeństwie uwolnionym od interwencji rządu "nieprzystosowani" musieliby zniknąć.
Karol Marks (1818 - 1883):
o Niemiecki filozof, jago poglądy są fundamentem "szkoły konfliktu",
o Społeczeństwo dzieli się na tych co mają i nie mają, co prowadzi do "konfliktu klasowego",
o Materializm dialektyczny - sprzeczności tkwiące w np: kapitalizmie wywołują kryzysy ekonomiczne, które dają początek nowym strukturom społecznym, a każda kolejna jest lepsza od poprzedniej.
Emil Durkheim (1858 - 1917):
o Interesował się problemem porządku społecznego,
o Solidarność mechaniczna - łączenie przez podobieństwo, plemiona,
o Solidarność organiczna - związek polegający na wzajemnym wsparciu i na współzależności, dzisiejsze wyspecjalizowane społeczeństwa,
Max Weber (1864 - 1920):
o Niemiecki socjolog, polemizował z Marksem,
o Interesowały go: wartości, przekonania, zamiary i postawy, które kierują naszym zachowaniem - verstehen (rozumienie lub wgląd),
o Stworzył typ idealny - konstrukcja pojęcia dowolnego zjawiska,
o Połączył powstanie kapitalizmu z wartościami protestantyzmu.
Georg Simmel (1858 - 1918):
o Odrzucił Spencerowską analogię społeczeństwa do organizmu,
o Uważał społeczeństwo za "skomplikowaną pajęczynę wielokrotnych relacji pomiędzy jednostkami, które pozostają ze sobą w ciągłej interakcji" - socjologia formalna.
o Badana nad "typami społecznymi", analiza zjawiska "obcego" - formalny członek grupy, nieakceptowany, brak integracji.
Współczesna socjologia amerykańska:
? Teorie makropoziomowe - koncentracja na społeczeństwie - organizmie społecznym (Comte i Spencer).
? Teorie mikropoziomowe - koncentracja na małych tworach jak grupy czy pary (Weber i Simmel).
Teorie makropoziomowe:
· Ujęcie strukturalistyczno-funkcjonalistyczne:
o Określona przez: Bronisława Malinowskiego, Talcotta Parsona, Roberta K. Merona i Kingsleya Davisa.
o Istnienie funkcji - różne zjawiska i struktury społeczne można wyjaśnić w konsekwencji ich istnienia, magia by panować nad pogodą,
o Pojęcie systemu - różne elementy społeczeństwa są związane z sobą, tak że zmiana w 1m prowadzi do zmian w innych.
o Merton: organizacja ma funkcje jawne i ukryte, dysfunkcje - konsekwencje negatywne i efunkcje - konsekwencje pozytywne.
Teoria konfliktu:
o Podstawą dzieła Marksa, nacisk na konflikt i współzawodnictwo.
o Simmel - występują naciski asocjacyjne - łączące i dysocjacyjne.
o Lewis A. Coser - konflikt spełnia często pozytywną funkcję.
Teorie mikropoziomowe:
? Badają interakcje zachodzące miedzy jednostkami.
? Interakcjonizm symboliczny:
o Pozostaje pod wpływam Webera, duży dorobek George`a Herberta Meada z Chicagowskiego uniwers.
o Interakcja - podstawowy proces społeczny, odbywa się poprzez symbole o ustalonym znaczeniu.
o Podstawowe pojęcia: jaźń (self) nie nadają się do pomiarów.
· Etnometodologia:
o Prace Alfreda Schulza i Harolda Garifnkela,
o Nie istnieje uporządkowany świat społeczny, chyba że jego uczestnicy zgodzą się co do tego.
o Głównym badaniem jest "analiza rozmów" wyjaśnia rutynowe sprawy.
o Fenomenologiczny punkt widzenia - spoglądanie na świat oczami i umysłem respondenta.
Teoria wymiany:
o Życie społeczne jest procesem handlu i negocjacji.
o Analiza kosztów/korzyści.
o Teoria przedstawiona przez George Homansa w 1950 roku.
o "rachunek hedonistyczny" - robie to co niesie największą korzyść.
Rozdział II - "Metody badań socjologicznych":
Logika badań:
· Metodologia - naukowo aprobowane metody zbierania dowodów.
· Zmienna - cecha lub charakterystyka, która zmienia się bądź przybiera różne wartości w różnych warunkach: wiek, płeć, klasa społeczna.
· Zmienne niezależna - zmienne, które wpływają na inne,
· Zmienne zależne - zmienne, które poddawane są wpływom.
· Korelacja - zmiana w obu zmiennych,
· Korelacja pozytywna - jeśli wartość 1ej zmiennej rośnie/maleje i jednocześnie rośnie/maleje wartość 2giej.
· Korelacja negatywna - jeśli wartość 1ej zmiennej rośnie/maleje a wartość 2giej maleje/rośnie.
· Korelacja pozorna - przypadkowa korelacja.
· Związek przyczynowo-skutkowy:
o 2 zmienne musza być skorelowane,
o Zmienna niezależna musi poprzedzać w czasie zmienną zależna.
o Musi istnieć pewność, że nie istnieje 3ia zmienna związana z 2ma.
Proces badawczy:
· Zdefiniowanie problemu, przegląd literatury, formułowanie hipotez, rozważanie kwestii etycznych,
· Wybór projektu badawczego, zbieranie danych, analiza danych, wyciąganie wniosków.
Metody badawcze:
· Eksperyment laboratoryjny, terenowy:
o Grupa eksperymentalna - z osób będących przedmiotami badań.
o Grupa kontrolna - nie poddana działaniu zmiennej eksperymentalnej.
o "Efekt Hawthorne" - każdy ma założenia co do badanej sprawy co wpływa na wyniki eksperymentu.
Wywiad, kwestionariuszowy.; badanie obserwacyjne, obserwacja wewnętrzna/zewnętrzna/ uczestnicząca. Analiza wtórna.
o "Rzetelność badań" po powtórzeniu eksperymentu przez kogoś innego wynik się nie zmieni.
Rozdział III - "Kultura":
Kultura:
·...
gosicka