Hitler.pdf

(268 KB) Pobierz
dokumenty
t
y
Piotr Gontarczyk (opr.)
Niech żyje Hitler, precz z Hitlerem!”
349
Wystąpienie Georgija Dymitrowa na posiedzeniu Sekretartiatu
Komitetu Wykonawczego Międzynarodówki Komunistycznej
22 czerwca 1941 r.
Atak wojsk niemieckich na ZSRS 22 czerwca 1941 r. zmienił koleje II wojny
światowej. Dotychczasowa strategia Józefa Stalina, polegająca na pogrążaniu Europy
w krwawym chaosie (od którego w stosownym momencie mogłaby „wyzwolić”
klasę robotniczą Armia Czerwona) niespodziewanie obróciła się przeciwko
Związkowi Sowieckiemu. Z oczywistych przyczyn polityka Kremla musiała ulec
gwałtownej reorientacji. Naturalnym sojusznikiem ZSRS stała się Wielka Brytania,
którą wcześniej przedstawiano jako wojownicze, imperialistyczne mocarstwo i
przeciwstawiano jej „pokojowym” Niemcom. 1
W ślad za zmianą polityki Stalina natychmiast poszła reorientacja taktyki
jego marionetki – Komitetu Wykonawczego Międzynarodówki Komunistycznej
(KW MK), kierującego poszczególnymi kompartiami na świecie. Już o 7:00 czasu
moskiewskiego KW MK Georgij Dymitrow 2 zjawił się u Stalina, który wydał mu
stosowne instrukcje. 3 Tego samego dnia odbyło się posiedzenie Sekretariatu KW MK
związane z nową sytuacją międzynarodową. Protokół ze wspomnianego posiedzenia
jest lakoniczny i składa się głównie ze spisu osób występujących z mowami i krótkich
postanowień natury organizacyjnej. 4 Znacznie ciekawszy jest prezentowany niżej,
kolejny dokument z tej samej teczki. Jest to krótkie podsumowanie przemówienia
Georgija Dymitrowa, który nakreślił nową linię polityczną Kominternu,
GLAU_02.indd 349
6/16/06 11:45:31 AM
833959363.051.png 833959363.062.png 833959363.073.png 833959363.084.png 833959363.001.png 833959363.002.png 833959363.003.png 833959363.004.png 833959363.005.png 833959363.006.png 833959363.007.png 833959363.008.png 833959363.009.png 833959363.010.png 833959363.011.png 833959363.012.png 833959363.013.png 833959363.014.png
"Niech żyje Hitler! Precz z Hitlerem!"
zakomunikowaną mu wcześniej przez Stalina. Dokument ten sporządził ówczesny
naczelnik Wydziału Prasy KW MK. 5 Zapewne po to, by stał się on podstawą dla nowej
linii propagandowej Międzynarodówki Komunistycznej i osnową instrukcji, które
jeszcze tego samego dnia zostały wysłane do partii komunistycznych na świecie.
Notatka jest niezwykle interesująca; pokazuje jak wedle wzorców opisanych
w Roku 1984 George’a Orwella, dosłownie w jednej chwili taktyka Kominternu
zmieniła się na dokładnie przeciwną. Ten sam Winston Churchill 6 , którego do 22
czerwca 1941 r. komuniści mieli zwalczać jako „podżegacza wojennego”, teraz miał
być wspierany, ponieważ chce kontynuować wojnę. Ta sama Komunistyczna Partia
USA, która do dnia wybuchu wojny sowieckiej „demaskowała imperialistycznych
zbrodniarzy, chcących wepchnąć Amerykę do wojny”, teraz miała robić wszystko, by
Stany Zjednoczone do niej przystąpiły i to możliwie jak najszybciej. Jeszcze ciekawsza
była ewolucja taktyki Kominternu wobec problemu rozbioru Czechosłowacji. Teraz
miał być popierany Edward Benesz 7 , podczas gdy wcześniej w projekcie uchwał dla
Komunistycznej Partii Czechosłowacji pisano:
stoimy na wspólnym stanowisku z proletariatem niemieckim;
stanowisko to jest skierowane przeciwko zachodniemu imperializmowi
jako agresorowi. (…) Nasze przedwojenne hasła muszą być zmienione.
Pod hasłem „odbudowania Czechosłowacji” ukrywają się teraz
imperialistyczne i antysowieckie plany. 8
W imię pozyskania „państw kapitalistycznych” Stalin nakazał nawet,
by Komintern unikał radykalnych haseł i przestał straszyć widmem „światowej
rewolucji”, która wcześniej miała być lekarstwem na całe zło kapitalistycznego
świata.
Tak gwałtowny zwrot linii Kominternu w dniu 22 czerwca 1941 r. nasuwa
pytanie o istotę tej obowiązującej wcześniej, przyjętej w pierwszych dniach września
1939 r. Jeżeli bowiem, po ataku Niemców na ZSRS, w interesie „walki z faszyzmem”
należało zmienić taktykę Kominternu o 180 stopni, to jak zdefiniować tamtą? Nie
ma wątpliwości, że wcześniejszy wysiłek Kominternu, ukierunkowany na zwalczanie
„II wojny imperialistycznej” – nie tylko ze względu na fakt, że komuniści nie
działali ani w Niemczech, ani we Włoszech – był w istocie skierowany przeciwko
militarnemu wysiłkowi Francji (do jej klęski w 1940 r.) i Wielkiej Brytanii, a także
przeciwko przystąpieniu USA do wojny. Polityka Kominternu stanowiła więc
wsparcie dla podbojów hitlerowskiej III Rzeszy. Nie ma bowiem wątpliwości, że
komunizm nie jest „z natury antyfaszystowski”, jak wmawiano nam przez blisko pół
wieku trwania PRL. Jednego dnia „niech żyje Hitler”, drugiego „precz z Hitlerem”
350
GLAU_02.indd 350
6/16/06 11:45:31 AM
833959363.015.png 833959363.016.png 833959363.017.png 833959363.018.png 833959363.019.png 833959363.020.png 833959363.021.png 833959363.022.png 833959363.023.png 833959363.024.png 833959363.025.png 833959363.026.png 833959363.027.png 833959363.028.png 833959363.029.png 833959363.030.png 833959363.031.png
dokumenty
– to istota taktyki Kominternu w czasie II wojny światowej. Czy prowadzić politykę
„antyfaszystowską”, czy może wręcz przeciwnie, wspierać hitlerowskie podboje
– było dla tzw. „międzynarodowego ruchu robotniczego” tylko kwestią taktyki.
Strategiczny cel był zawsze ten sam: zniszczenie i faszyzmu, i kapitalizmu, i każdego
innego systemu, który próbowałby oprzeć się komunistycznej ideologii. Totalna
dyktatura zbudowana na gruzach dotychczasowego świata.
Prezentowany dokument nie był publikowany w Polsce. Jego kopię
odnalazłem podczas kwerendy w zbiorach Biblioteki Kongresu USA. Było to
możliwe dzięki wsparciu Institute of World Politics w Waszyngtonie oraz osobistemu
zaangażowaniu dwóch naukowców Instytutu: prof. Marka Jana Chodakiewicza i
prof. Herberta Romersteina.
WYSTĄPIENIE TOW. DYMITROWA G.M.
NA POSIEDZENIU SEKRETARIATU KW MK
22 CZERWCA 1941 r.
351
Krótkie podsumowanie 9
Niemcy ciężko naruszyły pakt ze Związkiem Sowieckim i napadły na ZSRS.
To, że Niemcy są agresorem, jest dla nas czynnikiem pozytywnym i jednocześnie
charakteryzuje zdradziecką politykę, którą prowadziły Niemcy do tej pory. Ta agresja z
jednej strony jeszcze wzmocni nienawiść narodów do Niemiec, a z drugiej – wcześniej czy
później – przyniesie smutne konsekwencje dla Niemiec i ich armii.
Trudności, przed którymi stają Niemcy, znajdują swoje odzwierciedlenie w mowie
Hitlera. Jego argumenty są bardzo przekonywujące. 10 Napaść na Związek Sowiecki jest
krokiem awanturniczym ze strony Hitlera. Armia niemiecka zderzy się z armią, która
ideologicznie stoi nieporównywalnie wyżej, a pod względem zaopatrzenia jest co najmniej
równorzędna, jeśli nie przewyższa armii niemieckiej, nie mówiąc już o tym, że nasze
rezerwy są tu dużo większe.
Nie należy zapominać, że wojna z niemieckim zaborcą będzie długotrwała, zacięta
i wymaga naprężenia wszystkich naszych sił.
Wojna stawia przed partiami komunistycznymi i przed nami zupełnie nowe
zadania.
1. Partie komunistyczne w krajach kapitalistycznych powinny teraz rozwinąć
szeroką kampanię w sprawie maksymalnego wsparcia dla Związku Sowieckiego przeciwko
grabieżczej wojnie ze strony Niemiec.
2. Należy organizować ruch narodowo-wyzwoleńczy przeciwko niemieckiemu
faszyzmowi we wszystkich krajach okupowanych przez Niemcy i w samych Niemczech.
3. Należy przy tym wychodzić z tego, że Związek Sowiecki prowadzi ojczyźnianą,
sprawiedliwą wojnę przeciwko Niemcom, którzy rozpoczęli wojnę grabieżczą.
Stosunek komunistów do obecnej wojny światowej zmienia się. Do tej pory była
GLAU_02.indd 351
6/16/06 11:45:31 AM
833959363.032.png 833959363.033.png 833959363.034.png 833959363.035.png 833959363.036.png 833959363.037.png 833959363.038.png 833959363.039.png 833959363.040.png 833959363.041.png 833959363.042.png 833959363.043.png 833959363.044.png 833959363.045.png 833959363.046.png 833959363.047.png 833959363.048.png
"Niech żyje Hitler! Precz z Hitlerem!"
ona prowadzona o podział świata. To była wojna imperialistyczna. Po obydwu stronach
komuniści walczyli przeciwko wojnie i stali po stronie tych narodów, które nie chciały
wojny. Teraz położenie zmieniło się zasadniczo. Charakter wojny stał się inny, bo pojawił
się nowy, kluczowy: napaść Niemiec na Związek Sowiecki.
O naszych działaniach decyduje to, co pomaga Związkowi Sowieckiemu i
przyspiesza rozgromienie faszyzmu. Rozgromienie faszyzmu leży w interesie wszystkich
narodów. Z tego wynika, co następuje: W Anglii nie należy żądać usunięcia rządu [Winstona]
Churchilla. Churchill opowiada się za kontynuowaniem wojny przeciwko Niemcom, a to
jest dodatnim czynnikiem w wojnie ojczyźnianej Związku Sowieckiego.
W USA kampania przeciwko wciągnięciu Ameryki do wojny straciła aktualność.
Komuniści powinni teraz występować za udzieleniem poparcia Związkowi Sowieckiemu,
przeciwko pomocy dla Niemiec, a także za przystąpieniem USA do wojny przeciwko
hitlerowskim Niemcom.
W państwach okupowanych i wasalnych, takich jak Czechosłowacja, wcześniej
kwalifikowaliśmy Benesza jako agenta brytyjskiego imperializmu. Teraz ogień należy
skierować przeciwko takim zdrajcom, jak [Emil] Hacha 11 , i ustanowić kontakt z tymi
elementami, które stoją za wojną z Niemcami.
We Francji należy zająć podobne stanowisko w stosunku do [Charlesa] de
Gaulle’a 12 .
Należy organizować wszystkie narody w kierunku aktywnego oporu przeciwko
faszystowskim okupantom i rozwinąć ruch narodowo-wyzwoleńczy drogą takich aktywnych
działań, jak masowe strajki, sabotaż, itp.
Co dotyczy tak zwanych państw neutralnych, jak na przykład Szwecji, żadne z nich
nie domaga się przystąpienia do wojny po stronie Związku Sowieckiego. No i co oznacza
ich obecna neutralność? To pomoc dla niemieckiego faszyzmu. Przeciwko tej pozornej
neutralności należy prowadzić walkę. Z tego wszystkiego wynikają następujące wnioski:
Wszechstronne wsparcie wojny Ojczyźnianej Związku Sowieckiego. Ukierunkować
wszystkie uderzenia przeciwko faszyzmowi. Wszystko, co pomoże pokonaniu faszyzmu,
staje się prawidłowym taktycznie i użytecznym. Zapewnienie zwycięstwa Związku
Sowieckiego – to przesłanka wolności wszystkich ludów. A więc:
1. Położenie radykalnie się zmieniło, i główne uderzenie kieruje się przeciwko
faszyzmowi;
2. Nie będziemy na tym etapie żądać obalenia kapitalizmu w poszczególnych
krajach, ani nawoływać do światowej rewolucji. Teraz rzecz idzie o walkę przeciwko uciskowi
narodowemu, przeciwko systemowi uciemiężenia przez okupantów, o walkę o niezawisłość
narodową. W tej walce nie powinniśmy odpychać części drobnej burżuazji, inteligencji
i chłopstwa, które uczciwie stoją za ruchem narodowo-wyzwoleńczym. Na odwrót,
należy zdobyć ich jako sojuszników, a komuniści powinni włączać się w ruch narodowo-
wyzwoleńczy w charakterze kierowniczego elementu.
Przed KW MK pojawiają się nowe, konkretne zadania. Oddział propagandy i prasy
zmienia się w nasz główny organ roboczy, który powinien orientować się na pomoc partiom
352
GLAU_02.indd 352
6/16/06 11:45:32 AM
833959363.049.png 833959363.050.png 833959363.052.png 833959363.053.png 833959363.054.png 833959363.055.png 833959363.056.png 833959363.057.png 833959363.058.png 833959363.059.png 833959363.060.png 833959363.061.png 833959363.063.png 833959363.064.png 833959363.065.png 833959363.066.png 833959363.067.png
dokumenty
komunistycznym w ich walce. Dać im argumenty propagandowe oraz materiały prasowe. To
dla nas swego rodzaju bojowe zapasy.
Wszystkie nasze siły powinniśmy oddać na służbę wojny Ojczyźnianej przeciwko
faszyzmowi. Musimy się zmobilizować tak, jak mobilizuje się cały naród sowiecki, i nie
zapominać, że niemiecki faszyzm i tutaj liczy na swoją piątą kolumnę. Dlatego bezwzględnie
należy być czujnym i sygnalizować wszelkie podejrzane zjawiska.
W naszej robocie bardziej, niż kiedykolwiek, konieczna jest ofensywność. Każde
słowo powinno trafiać w cel. Nasza propaganda powinna być uderzeniową tak, jak ta
wyzwoleńcza wojna będzie ofensywna. Szczególnie to należy mocno podkreślić, bo w naszej
robocie często występuje pewna rutyna. Należy się przestawić. Czasy wojny wymagają
zasadniczej przebudowy naszej roboty.
Wojna będzie ciężka. Może być tak, że przyjdzie nam pracować pod bombami
wroga. Każdemu pracownikowi z osobna będą stawiane wysokie wymogi. Każdy powinien
ofiarnie pracować na swoim odcinku i dobrze pamiętać, że tu jest także front, na którym
postawił go towarzysz Stalin.
(krótka notatka t.[owarzysza] Fridricha).
RCChIDNI, f. 495, o. 18, d. 1335, l. 3a-3d
Kopia w zbiorach Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie. Maszynopis z odręcznymi poprawkami Georgija Dymitrowa.
353
Przypis y
1 Obszerniej na ten temat patrz: Piotr Gontarczyk, Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941-
1944 (Warszawa: Fronda, 2003), s. 39-43.
2 G EORGIJ D YMITROW (1882-1949), bułgarski komunista, ówczesny sekretarz Komitetu Wykonawczego
Międzynarodówki Komunistycznej.
3 Georgij Dymitrow, Tagebucher 1933-1943 (Berlin, 2000), notatka z 22 czerwca 1941 r., s. 392-393.
Patrz także: Komintern i wtoraja mirowaja wojna (oprac. Natalia Lebiediewa, M. Narinski. Moskwa,
1994), tom II, dokument nr 2.
4 RCChIDNI, f. 495, o. 18, d. 1335, l. 1-3 (kopia w zbiorach Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie).
5 Autorem resume był czeski komunista Bedrzich Geminder „Fridrich” (1901-1952).
6 W INSTON C HURCHILL (1874-1965), premier Wielkiej Brytanii.
7 E DWARD B ENESZ (1884-1948), prezydent Czechosłowacji na uchodźstwie.
8 Cyt za: P. Gontarczyk, Polska Partia Robotnicza…, s. 41.
9 Podtytuł dopisany odręcznie przez Georgija Dymitrowa. Oprócz tego w górnej części dokumentu,
centralnie, znajduje się dopisek Dymitrowa: przechowywać w archiwum . W lewym, górnym rogu
widnieje jego odręczna dyspozycja: dla tow. Paniuszkina i tow. Ponomariowa. Proszę zwrócić po
zapoznaniu się. 16.6.45. G .[eorgij] D. [ymitrow]. Pod nią widnieją odręczne podpisy Aleksandra
Paniuszkina i Borysa Ponomariowa - obaj byli w 1945 r. funkcjonariuszami Oddziału Informacji
Międzynarodowej KC WKP(b) - z datą 20.6.45 .
10 Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej Hitler wygłosił przemówienie, w którym podkreślał
olbrzymie znaczenie tej wojny, a także trudności związane głównie z wielkością Związku
Sowieckiego.
11 E MIL H ACHA (1872-1945), prezydent marionetkowego Protektoratu Czech i Moraw.
12 C HARLES DE G AULLE (1890-1970), polityk francuski, przywódca tzw. „Wolnych Francuzów”.
GLAU_02.indd 353
6/16/06 11:45:32 AM
833959363.068.png 833959363.069.png 833959363.070.png 833959363.071.png 833959363.072.png 833959363.074.png 833959363.075.png 833959363.076.png 833959363.077.png 833959363.078.png 833959363.079.png 833959363.080.png 833959363.081.png 833959363.082.png 833959363.083.png 833959363.085.png 833959363.086.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin