O skuteczne wychowanie – rady nauczycieli
dla samych siebie
1.Pamiętajmy, że szkoła nie może być miejscem, gdzie uczniom z reguły zwraca się uwagę na ich błędy i ukazuje nade wszystko słabe strony ich osobowości.
2.Jeśli ucznia nigdy nie chwalimy, nie spodziewajmy się pozytywnego oddźwięku na naszą krytykę. Nie porównujmy też zachowań uczniów, wyzwala to zawiść i nieufność do ideału. Nie mówmy zatem : postępujesz gorzej od Pawła, ale postępujesz poniżej swoich możliwości, gorzej, niż na to pozwala Twoje lepsze „Ja”.
3.Nie poniżajmy godności ucznia! Unikajmy złośliwości, przesady i sarkazmu w jego ocenie. Gdy uczeń wyraźnie przyjął do wiadomości nasze uwagi, nie oczekujmy i nie żądajmy natychmiastowego, otwartego przyznanie się do winy.
4.Aby uwagi nasze były skuteczne, muszą być zwięzłe, zrozumiałe i nie za często stosowane, a wykonania poleceń – kontrolowane. Ponadto, winny one oddziaływać uspokajająco, łagodzić konflikty i napięcia.
5.Podkreślajmy postępy, choćby minimalne, jakie zauważymy w zachowaniach uczniów. Pamiętajmy, że za włożony wysiłek musimy nieraz chwalić bardziej niż za osiągnięty rezultat, a nasza pochwała winna wtedy znaczyć więcej niż 6! Znane jest powiedzenie Marka Twaina : „Potrafię przeżyć i dwa miesiące dzięki jednemu tylko dobremu komplementowi.”!
6.Starajmy się odpowiadać na oczekiwania uczniów, nawiązując z nimi bliskie, bezpośrednie kontakty, obdarowując ich życzliwością, zaufaniem, pogodnym sposobem bycia. Pamiętajmy, że uśmiech łagodzi obyczaje, uspokaja, dodaje odwagi do działania, uodparnia na niepowodzenia. Okazujmy, gdy jesteśmy szczęśliwi!
7.Kierujmy pracą wychowawczą klasy w oparciu o zespoły koleżeńskie. Grupy zmniejszają wyobcowanie jednostek w dużych zespołach klasowych, dodają słabszym odwagi, zwiększają wzajemną współpracę i współodpowiedzialność i to nie tylko w sprawach szkolnych, ale i osobistych; silnie integrują uczniów, nauczycieli i rodziców.
8.Wspomagajmy uczniów w odkrywaniu i rozwijaniu mocnych stron swojego „Ja”. Stwarzajmy im szansę dla wykazywania się nie tylko zdolnościami poznawczymi, ale także, poprzez podejmowanie zadań na rzecz spraw i osób drugich, zdolnościami organizacyjnymi, opiekuńczymi, artystycznymi, menedżerskimi, przymiotami „serca i charakteru”.
9.Rozwijajmy w uczniach siłę ducha!, przekonanie, że w życiu niczego się nie osiąga bez walki, cierpliwości i wysiłku; że wszelkie duże zwycięstwa są owocem dobranych zwycięstw odnoszonych w małych sprawach dnia codziennego. Uczmy ich odporności na niepowodzenia, na niechęć i zawiść otoczenia .
10.Wdrażajmy uczniów do porządku i punktualności! Ukazujmy im, że porządek ułatwia życie, odciąża pamięć, oszczędza czas, wyzwala kulturalne zachowania; punktualność zaś jest jedną z najcenniejszych form ładu i uprzejmości! Świadczmy swoim postępowaniem, że przyszłość należy nie do ludzi przepracowanych, ale dobrze zorganizowanych, którzy umieją uzyskać lepsze wyniki przy mniejszym wysiłku i w krótszym czasie.
11.Pamiętajmy, że w wychowaniu niezbędny jest spokój. Nerwowość, podniecenie krzyk, działają na uczniów, jak wiatr na wydmach. A wiemy, że młode drzewka źle rosną tam, gdzie wieje huragan! Umiejmy więc czekać na efekt wychowawczy.
12.W wychowaniu niezbędny jest optymizm, który pozwala we wszystkich okolicznościach dostrzegać w młodych to, co mają najlepsze; który pogodną żywotnością, uśmiechem, uprzejmością, oczyszcza atmosferę szczerości, zniechęcenia i zmęczenia, którą w wielu przypadkach przepełnione są nasze szkoły.
13.Budujmy autorytet nauczycielski własnym postępowaniem, prestiżem, kompetencją zawodową. Uczniowie bowiem obserwują niezwykle wnikliwe, jacy jesteśmy, czy utożsamiamy się z tym, czego od nich żądamy i na ile skutecznie potrafimy rozwiązywać własne trudności i problemy. „Ten mi najlepszy nauczyciel bywa, który jako naucza, tak sam wykonywa.”! – Jan Kochanowski.
mgrabas