John Dewey urodził się w 1859r w Vermont, a zmarł w 1952 w Nowym Jorku . Filozof, pedagog, czołowy przedstawiciel amerykańskiego progresywizmu. Twórca koncepcji tzw. „szkoły pracy” w Chicago. Wykładał między innymi na uniwersytetach w Nowym Jorku, Chicago.
System pedagogiczny:
Dewey oparł swój system pedagogiczny na instrumentalizmie, kierunku pragmatyzmu zapoczątkowanym przez Charlesa Peirce’a, a rozpowszechnionym przez Williama Jamesa. Polegał on na rozumieniu doświadczenia jako istoty prawdy – prawdziwe jest to, co sprawdza się w działaniu jako prawdziwe. Doświadczenie jest źródłem zdobywania i weryfikowania wiedzy, stąd w jego szkole pracy rozwijane było hasło: uczenie się przez działanie. Szkoła ta powstała na wzór samowystarczalnego gospodarstwa domowego, gdzie dzieci wykonywały różne zajęcia rzemieślnicze i gospodarcze. Akcent położony był na aktywność praktyczną i manualną. Głównym celem szkoły było pobudzanie wrodzonych zdolności dzieci, zainteresowań, wzbogacanie doświadczeń, samodzielna praca, natomiast wiedzę zdobywało się niejako przy okazji.
Charles Peirc uważał, że aby wiedza była godna zaufania to powinna potrafić poprawnie przewidzieć skutki podejmowanych działań. William James chciał, aby filozofia pragmatyzmu pozwoliła ludziom myśleć i postępować zgodnie z potrzebami
1.GENEZA PRAGMATYZMU
Pragmatyzm jest jedną z najbardziej popularnych koncepcji XX w. Pedagogika pragmatyzmu ma swoje początki w Stanach Zjednoczonych jest używana w codziennej praktyce szkolnej. Pragmatyzm został zapoczątkowany przez osadników amerykańskich, którzy zajmując coraz większe tereny Ameryki Zachodniej zaczęli przystosowywać środowisko naturalne do własnych potrzeb. Zdobywane doświadczenia miały ogromny wpływ na zmianę poziomu życia, oraz zmieniały ich samych i całe społeczeństwo. Wszystko, co odtąd robili miało na celu zmiany prowadzące do poprawy życia. Tak, więc w okresie, kiedy powstawał pragmatyzm to jest na przełomie XIX i XX w doszło do dynamicznego rozwoju nauki, przemysłu i nowych technologii. Zaczęto wierzyc, że bazując na doświadczeniach osadników podbijających dziki zachód można doprowadzić do polepszenia życia na ziemi. W tym właśnie czasie doszło do niejako uprawomocnienia pragmatyzmu i zaczął być on powszechnie stosowany. Pragmatyzm zaczął ingerować również w ideologię progresywizmu. Podejście pragmatyczne opierało się na założeniu, które mówiło o tym, że „jeśli problem można zdefiniować, to można go także rozwiązać”
2. POGLĄDY J DEWEYA NA EDUKACJĘ
J Dewey krytykował tradycyjną edukację wyznaczył jej trzy podstawowe cechy: 1.Jej przedmiot był tworzony przez informacje i kwalifikacje powstałe w przeszłości a głównym zadaniem szkół było przekazanie ich młodszym pokoleniom 2.Kształcenie moralne polegało na kształtowaniu sposobów postępowania, które również powstały w przeszłości i były uznawane jako standardy. 3. „Ogólny wzór” organizacji szkolnictwa tworzył ze szkół placówki, które były bardzo odcięte od innych instytucji społecznych takich jak Np. RODZINA Według Deweya cele oraz metody nauczania były zdeterminowane przez te cechy. Według tradycyjnego nauczania przygotowanie młodego człowieka do życia w społeczeństwie polegało na przekazaniu materiału kształcenia, który zawierał gotową wiedzę. Uczniowie powinni być ulegli i posłuszni. Nauczyciele wg Deweya to „ORGANY”, które łączą uczniów z materiałem nauczania. To oznacza, że nauczyciele służą do przekazywania wiedzy, natomiast zasady, według których powinno się postępować są niejako narzucane. Dewey twierdzi, że preferowane metody nauki nie mają związku ze zdolnościami i posiadanym doświadczeniem dzieci. Ponieważ Dewey był przeciwny traktowaniu wiedzy jako ukończonego produktu jak również był on przeciwny nauczaniu tylko i wyłącznie przez przyswajanie sobie wiedzy książkowej, dlatego stworzył własną propozycję nauczania. Do najważniejszych elementów tego nauczania należały: 1.Uczenie się przez działanie i doświadczenie 2.Indywidualiżm pedagogiczny 3.Edukacja dla demokracji
Ad1. Uczenie się przez doświadczenie i działanie
Dla Deweya edukacja nie jest tylko środkiem do osiągnięcia określonego celu, lecz celem samym w sobie. Pragmatyści największą wartość edukacji widzieli w tym, że ma ona bezpośredni związek z życiem. Uważali oni, że „całe życie jest edukacyjne” a „ cała edukacja jest życiem”. W szkołach uczniowie powinni uczyć się przez życie. Według Deweya „gram doświadczenia więcej waży niż tona wiedzy teoretycznej” W szkole powinna odbywać się wymiana doświadczeń osobistych i przez to powinien dokonywać się proces budowy doświadczenia wspólnego. Nauczyciel nie powinien przekazywać niezawodnej wiedzy, lecz powinien on być przewodnikiem w procesie edukacyjnym. Nauczyciel powinien niejako stać z boku i być tylko „nośnikiem” doświadczenia nie wolno mu zakłucac wolności uczniów i wtrącać się pomiędzy nich a proces doświadczenia. Edukacja jest procesem doświadczenia, ale nie ma końca, jest zmienny, dlatego proces nauczania jest ciągły. Dzięki temu, że program szkolny jest oparty na doświadczeniach jak również potrzebach uczniów może mobilizować do ciągłego uczenia się. Taka edukacja umożliwia wykorzystanie zdobytej wiedzy w życiu codziennym. Dewey odrzucił również dwa podstawowe założenia starego nauczania, które dzieliły wiedzę na teoretyczną i praktyczną. Pragmatyści w tym Dewey uważali, że to działanie jest źródłem wiedzy i dlatego uczenie się powinno być oparte na działaniu, gdyż przez działanie człowiek rekonstruuje swoje doświadczenie. Przez rekonstrukcję doświadczenia można rozumieć: korzystanie ze zdobytego już wcześniej doświadczenia. Podsumowując uczenie się można nazwać procesem badawczym nastawionym na rozwiązywanie problemów.
Ad2.Indywidualizm pedagogiczny Dewey podkreśla indywidualizm pedagogiczny. Jest on ważny na dwojaki sposób myślenia: -subiektywny – reakcje dzieci są różne, ponieważ są zależne od indywidualnego charakteru dziecka -obiektywny – warunki życia dzieci są różne Ponieważ każde dziecko jest inne i dorasta w różnych warunkach to niemożliwością jest objąć to jedną definicją. Pragmatyści brali pod uwagę te różnice i dopiero oni zaczęli zauważać piękno indywidualności każdej jednostki. Ta indywidualność była punktem wyjścia dla procesu uczenia się. Dewey uważa, że wychowanie nie tylko musi zapewniać indywidualizm, ale również musi uczyć każdego człowieka zdolności przystosowania się do zaistniałych warunków w przeciwnym razie człowiek może być przytłoczony zmianami, które się wokół dokonują i może stać się bezradny wobec nich. Ad3. Edukacja i demokracja Pomimo, że Dewey kładł nacisk na indywidualizm pedagogiczny to jednak w jego poglądach widzimy ogromny nacisk na współdziałanie. Uważał on, że właśnie współdziałanie jest podstawą aktywności człowieka również edukacyjnej. Dewey uważa również, że w społeczeństwie nie istnieje jednostka, która jest zupełnie wyodrębniona ze społeczeństwa tzn., że każdy człowiek jest częścią większej całości, jaką jest społeczeństwo. Ludzie w tym społeczeństwie mają wspólne cele i podobne sposoby do osiągania tych właśnie celów. Fakt, że jednostki mogą współdziałać ze sobą i wymieniać własne doświadczenia między sobą prowadzi do rozwoju jednostki. Dla Deweya demokracja to nie tylko forma rządów, ale przede wszystkim forma wspólnego Życia i wzajemna wymiana doświadczeń. Według Deweya demokracja jest po prostu sposobem życia, którego najważniejszym czynnikiem jest demokratyczna edukacja. Pragmatyści uważali, że człowiek uczy się przez całe życie. Zarówno edukacja i demokracja są sposobem życia, są ze sobą ściśle związane. Demokracja jest bezpośrednio związana z dążeniem pragmatystów do równości społecznej. Według nich każdy człowiek bez względu na pochodzenie i kolor skóry ma prawo do równości społecznej.
pedagogika.koszalin