Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl <<<>>> Zacznij zarabiać http://partner.e-sciagi.pl
Czynności prawne:
Przysparzające:
a) Odpłatne
b) Pod tytułem darnym (np. umowa darowizny, świadczenie jednej strony nie spotka się
z wzajemnym świadczeniem drugiej strony)
Przysporzenie odrywa się od swojej causa przykładem jest weksel. (Po spłaceniu nie
otrzymuje się weksla, a on zostaje sprzedany, to musi zapłacić drugi raz. Można dochodzić
zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia.
Gwarancja bankowa - do określonej sumy bank płaci zobowiązanie nie pytając się, z jakiego
tytułu, za co.
Sposób zawarcia umowy:
a) Przez rokowania - następuje, gdy strony dojdą do porozumienia, co do wszystkich
postanowień, które były powodem rokowań.
b) Przez przyjęcie oferty - oferent przyjmuje ofertę i kieruje do oblata swoje
oświadczenie woli, w którym oznacza esencjalia negocjacji (najważniejsze warunki dla
zaistnienia umowy) i w pewnym okresie jest nią związany. Jeżeli zostaje przyjęta, umowa
zostaje zawarta.'
c) Przez przetarg
Wady oświadczeń woli:
a) Pozorność - zachodzi, gdy strony dokonują czynności prawnej dal pozoru, nie
odpowiada to prawdziwemu stanowi rzeczy, wywołujemy wrażenia dokonania czynności
prawnej, chociaż ona nie nastąpiła, albo chcemy ukryć inną czynność prawną. Czynność
dokonana dla pozoru jest nieważna. Każdy może powołać się na tę nieważność, jeśli wykaże
wadę pozorności.
b) Błąd - nie zamierzone działanie drugiej strony.
· Co do treści czynności prawnej - dotyczy jej składników, cokolwiek ustali się w
umowie i działa się w błędzie. Czynność zawarta jest pod wpływem błędu.
· Motywacja strony - okoliczność ukryta, której nie da się przewidzieć.
c) Podstęp - zwalnia od obowiązku powołania się tylko na błąd istotny, musi być
wywołany umyślnym działaniem drugiej strony. Stopień nasilenia złej woli jest większy.
d) Groźba - wywołanie w psychice osoby składającej oświadczenie woli uczucia
strachu, aby uzyskać oświadczenie woli. Musi być rzeczywista, realna, prawdziwa. Można
wywołać przy danych okolicznościach uczucie obawy, uzasadniony stan obawy.
Bezskuteczność zawieszona - od oświadczenia woli można się uchylić w terminie 1 roku od
wykrycia błędu przy groźbie w terminie 1 roku od momentu ustania stanu obawy.
e) Wyzysk - zakłada wykorzystanie przymusowego położenia, niedołęstwa,
niedoświadczenia jednej ze stron aktu prawnego. Dokonywanie przez osobę, która nie może
odmówić spełnienia danej czynności (katastrofa statku - sprzedaż kamizelek ratunkowych).
Sytuacja przymusowa - strona czynności prawnej zmusza drugą do dokonania niekorzystnej
dla niej czynności. Przyjąć lub zastrzec dla siebie lub osoby trzeciej świadczenie (wykonanie
jakiegoś obowiązku.) Wartość świadczenia w chwili zawarcia umowy musi w rażącym
stopniu przewyższać wartość jej własnego świadczenia. Wyzysk dotyczy tylko umów i
zawsze ingeruje w niego sąd.
Niedołęstwo - uzasadniona niezdolność psychiczna
Niedoświadczenie - brak obycia życiowego w danej dziedzinie
Na skorzystanie z prawa wyzysku mamy dwa lata od momentu zawarcia umowy.
Warunek - uzależnia się czynność prawną od zdarzenia przyszłego i niepewnego:
a) Zawieszający - uzależnia powstawanie skutków czynności prawnej od ziszczenia się
warunków. Niedopuszczalne jest uzależnianie czynności prawnej na zdarzeniu, które jest
pewne. Nie może być warunkiem zdarzenie, które już nastąpiło, albo takie, które sprzeciwia
się ustawie.
b) Rozwiązujące - uzależnia powstanie skutków prawnych od ustania warunków.
· Dodatnie - polega na pozytywnym wydarzeniu, na zaistnieniu czegoś
· Ujemne - jeśli nie zaistnieje jakieś wydarzenie.
Termin - niedopuszczalne jest przeniesienie własności nieruchomości pod warunkiem lub z
zastrzeżeniem terminu, Terminy oznacza się w określonym przedziale czasu. Termin upływa z
końcem dnia ostatniego po jego obliczeniu. Nie wliczmy dnia, w którym zdarzenie nastąpiło.
Wyjątek dotyczy obliczania wieku osoby fizycznej, który obliczamy z początkiem dnia. Są
dwa rodzaje - dies a quo (początkowy) i dies ad quem (końcowy)
Jeżeli strona, której zależy na ziszczeniu się warunku, spowoduje ten fakt niezgodnie z
zasadami współżycia społecznego, to sytuację traktujemy tak, jakby warunek się nie ziścił.
Jeżeli strona nie chce, ba warunek nastąpił i przeszkodzi jego ziszczeniu w sposób sprzeczny
z zasadami współżycia społecznego, powstają skutki identyczne z tymi, kiedy warunek
nastąpił.
Przedstawicielstwo - kiedy ktoś jest uprawniony w imieniu i na rzecz innego podmiotu do
reprezentacji. Może to wynikać:
a) Z ustawy (przedstawiciel ustawowy) - istnieje przepis regulujący zakres
przedstawicielstwa
b) Z czynności prawnej (pełnomocnik)
· Ogólne - udziela się pod rygorem nieważności na piśmie
· Do poszczególnej czynności prawnej - obejmuje tylko jedną czynność (na aukcji
pełnomocnik otrzymuje pozwolenie na zakup tylko jednego obrazu)
· Rodzajowe - dotyczy jakiegoś rodzaju czynności. Np. tylko do zawierania umów
sprzedaży w istnieniu jakiegoś przedsiębiorstwa. Wymagana jest forma szczególna.
c) Wyjątkowy rodzaj - prokura - rodzaj pełnomocnictwa handlowego - upoważnia do
wszystkich czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Wpisywana jest do
krajowego Rejestru sądowego. Uwaga! Prokury nie można skutecznie ograniczyć wobec
osób trzecich.
d) Samoistne - pełnomocnicy mogą występować samodzielnie.
e) Łączne - pełnomocnicy występują razem, by chronić interesy mocodawcy
Wygaśnięcie pełnomocnictwa:
a) Z upływem terminu na jaki zostaje udzielone pełnomocnictwo, może być również po
śmierci mocodawcy.
b) Śmierć mocodawcy
c) Odwołanie pełnomocnictwa
d) Śmierć pełnomocnika
Pełnomocnik może wyznaczyć kolejnych pełnomocników, jeżeli ustawa tego nie zabrania.
Pełnomocnik nie może być stroną czynności prawnej, chyba że nie narusza praw
mocodawcy (może kupić samochód swego mocodawcy, jeżeli ten poda w ogłoszeniu cenę)
PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ
Roszczenie - możliwość domagania się określonego zachowania od drugiej strony.
Przedawnienie jest instytucją, która określa, że wraz z upływem określonego czasu nie
można się domagać roszczenia, jego zaspokojenia.
Przedawnieniu ulegają tylko roszczenia majątkowe. Nie ulegają przedawnieniu roszczenia
niemajątkowe (np. naruszenie dóbr osobistych). Nie przedawniają się roszczenia, co do
których ustawa nie przewiduje, że się przedawniają. Wyjątki zawarte w ustawie, (art. 223
k.c.)
Podstawowy okres przedawnienia - 10 lat. Najważniejsze jest ustalenie czy roszczenie jest
wymagalne (że można się domagać wykonania zobowiązania pod warunkiem przymusu
państwowego)
Momenty wymagalności roszczenia:
a) Oznaczony termin
b) Może wynikać z właściwości zobowiązania np. płacić czynsz, z uprawy sadu 1 tona
jabłek - musi być zapłacony po tygodniu od zakończenia zbiorów
c) W momencie, gdy wierzyciel wezwie dłużnika do spełnienia świadczenia.
Dla przedawnienia wymagalność roszczenia jest to moment od którego zaczyna się liczyć
przedawnienie, po takim przedawnieniu nie ustaje zobowiązanie, a przekształca się w
zobowiązanie naturalne. Wyjątki: ogólne roszczenia z tytułu działalności gospodarczej,
świadczenia okresowe, czynsz - okres przedawnienia 3 lata. Czyniąc zadośćuczynienie
przedawnionemu zobowiązaniu nie można się z tego wycofać.
Istotne są dwie konstrukcje przy przedawnieniu:
a) Zawieszenie biegu przedawnienia - po skończeniu trwania przyczyny zawieszenia,
przedawnienie biegnie dalej. Przyczyny zawieszenia przedawnienia.
· Co do roszczeń, przysługującym dzieciom przeciwko rodzicom (przez czas trwania
władzy rodzicielskiej)
· Roszczenia przysługujące osobom nie posiadającym pełnej zdolności do czynności
prawnych (przeciwko kuratorowi lub opiekunowi przez czas trwania opieki lub kurateli)
· Co do roszczeń przysługującym jednemu małżonkowi przeciwko drugiemu (przez
czas trwania małżeństwa)
· Co do wszelkich roszczeń, których uprawniony z powodu siły wyższej nie może
dochodzić przed sądem lub innym organem (przez czas trwania przeszkody) Nie każda
choroba będzie siłą wyższą (np. katar nie jest, ale choroba psychiczna, śpiączka, brak
przytomności) siedziba sądu przestała istnieć, zniknęły dokumenty.
Przez czas trwania zawieszenia przedawnienie nie biegnie, ale po skończeniu biegnie dalej.
b) Przerwanie biegu - po ustaniu przyczyny przerwania biegu przedawnienia biegnie ono
na nowo. Przyczyny przerwania biegu:
· Przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do:
I. Rozpoznania spraw
II. Egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym
przedsięwziętą bezpośrednio w celu
ü Dochodzenia - żądam wykonania roszczenia, spełnienia
ü Ustalenia - ustala się czy roszczenie istnieje
ü Zaspokojenia - ścisłe wykonanie roszczenia w całości
ü Zabezpieczenia roszczenia - uniknięcie sytuacji, w której spełnienie świadczenia w
przyszłości byłoby niemożliwe
· Przez uznanie roszczenia przez dłużnika - dłużnik oświadczy, że ma dług. Uznanie ma
charakter:
I. Właściwe - złożenie przez dłużnika oświadczenia, że dług posiada i zgadza się z jego
wysokością
II. Niewłaściwe - przyznanie się, że jest dług, ale nie uznaje go w takiej postaci, w jakiej
jest.
Uznanie przez czynności konkludentalne - czynności faktyczne, z którymi wiążą się jakieś
skutki prawne lub domniemania.
ZOBOWIĄZANIA
W każdym zobowiązaniu są dwie strony: wierzyciel i dłużnik.
Przedsiębiorca - osoba zawodowo zajmująca się działalności gospodarczą, usługową.
Umowa sprzedaży pomiędzy sprzedawcą a kupującym. Sprzedawca zobowiązuje się
przenieść na kupującego własność rzeczy w zamian za ustaloną cenę, a kupujący
zobowiązuje się odebrać tę rzecz. Strony są jednocześnie wobec siebie wierzycielami i
dłużnikami - zobowiązanie wzajemne.
Najem - pomiędzy najemcą a wynajmującym. Ma wartość majątkową. Zobowiązanie
odpłatne, wzajemne, dwustronne.
Najważniejszym źródłem zobowiązań są:
· Czynność prawna - element ważny oświadczenia woli. Nad czynnością jest czyn
czynność o charakterze prawnym i faktyczna (nie mająca konsekwencji prawnych) Czyny
obejmują również zaniechania. Czyny niezależne od woli ludzkiej (śmierć, osiągnięcie wieku)
i zależne
· Wyrok sądu (prawomocne orzeczenie sądu)
· Prawomocna decyzja administracyjna
Prawomocność
a) W znaczeniu formalnym - nie można zaskarżyć
b) W znaczeniu materialnym
Jak wyglądają zobowiązania?
a) Wykonanie zobowiązania - zgodnie z jego treścią, a także z zasadami współżycia
społecznego, społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, jeśli istnieją zwyczaje w danym
środowisku, to zgodnie z tym zwyczajem)
b) Potrącenia - gdy są wyrażone w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych, co do
gatunku
Wierzytelności muszą być wymagalne i muszą się dać domagać przed sądem lub innym
organem.
c) Nowacja - polega na zmianie w treści czynności prawnej - przez nowe oświadczenie
woli. Dotychczasowe istniejące zobowiązanie sprzed zmian wygasa.
d) Zwolnienie z długu - składa się oświadczenie woli o zwolnienie z długu - jeśli chce się
z tego wierzyciel wycofać - może powołać się na błąd co do treści czynności prawnej lub
podstęp.
e) Zbieg uprawnień - np. nieruchomość jest własnością skarbu państwa i oddaje się ją
komuś w użytkowanie wieczyste, a ten "komuś" umiera bez spadkobiercy i spadkobiercą
staje się skarb państwa - staje się jednocześnie właścicielem i użytkownikiem nieruchomości.
Miałby sam wobec siebie roszczenie o uiszczenie opłaty z tytułu użytkowania wieczystego -
jest zbieg uprawnień i zobowiązanie wygasa.
f) Śmierć jednej ze stron zobowiązania - zobowiązanie o zadośćuczynienie nie
przechodzi na spadkobiercę (X pobity przez Y - umiera. Zadośćuczynienie wygasa, jeżeli X
nie złożył o nie wniosku przed sądem, odszkodowanie przechodzi na spadkobiercę)
g) Zmiana dłużnika - dłużnik na osobę trzecią zwala za pomocą formy pisemnej pod
rygorem nieważności, ona przejmuje dług, dotychczasowy dłużnik jest zwolniony i wierzyciel
ma roszczenia wobec osoby trzeciej
h) Zmiana wierzyciela - może się dokonać w drodze przelewu (Cessio iuris). Wierzyciel
ma wobec dłużnika dług i wierzyciel może z trzecią osobą zawrzeć umowę i przelewa na nią
swoje prawa. Wtedy wygasa zobowiązanie wierzyciel-dłużnik i zastępuje je dłużnik - osoba
trzecia. Czasami można nabyć wierzytelność z mocy prawa płacąc cudzy dług (po cholerę???
Przyp. Świstak™)Nikt nie może przenieść na inną osobę więcej paw niż sam posiada.
Przejęcie długu w dwojaki sposób:
a) za zgodą dłużnika - osoba trzecia przejmuje dług - na piśmie pod rygorem
nieważności (zgoda wierzyciela i dłużnika pod rygorem nieważności)
b) wierzyciel i osoba trzecia (dłużnik nie musi się godzić na piśmie)
Oj, na tej lekcji to się Ola™ opieprzała...
Bezpodstawne wzbogacenie: Przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu stosuje się, gdy nie
można zastosować innych przepisów szczególnych dla przywrócenia równowagi majątkowej
naruszonej bez prawnego uzasadnienia. Korzyść może powstać:
a) w wyniku działania wzbogaconego, w wyniku okoliczności niezależnych od
wzbogaconego (działanie osoby trzeciej, sił przyrody)
b) w wyniku działania zubożonego.
Istota bezpodstawnego wzbogacenia:
1) korzyść uzyskana bez podstawy prawnej jakiegokolwiek rodzaju - nie ma przepisu
prawnego stanowiącego podstawę przysporzenia prawomocnego orzeczenia tej decyzji.
2) Korzyść musi mieć wartość majątkową możliwą do określenia w pieniądzu
3) Korzyść musi być pozyskana kosztem drugiej osoby.
Zwrot korzyści powinien jeśli to możliwe nastąpić w naturze, a jeśli nie, to jej wartość.
Użytek, jaki można z rzeczy osiągnąć to satysfakcja materialna i osobista. To, że na rzecz
poczyniono nakłady, że cena tej rzzeczy wzrośnie o tyle, ile przeznaczyliśmy na nakład.
Zakres zwrotu korzyści obejmuje:
1) z zasady bezpośrednio samą korzyść lub jej wartość
2) obowiązek zwrotu korzyści jest zasadą, a dopiero, kiedy jest to niemożliwe, dotyczy
tego, co uzyska się w zamian: równowartość, odszkodowanie itp. Obowiązek wydania
korzyści nie dotyczy przypadku, gdy wzbogacony korzyści się wyzbył w ten sposób, że już
wzbogacony nie jest, o ile w momencie wyzbycia się korzyści dokładając należytej
staranności nie powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu korzyści.
Bezpodstawne wzbogacenie jest powództwem stosowanym uniwersalnie, gdy brak innej
podstawy zwrotu bezpodstawnego przysporzenia.
Nienależne świadczenie jest podobne do bezpodstawnego wzbogacenia oznacza spełnienie
świadczenia mimo braku lub odpadnięcia podstawy prawnej. Świadczenie jest niezależne:
1) świadczący nie był do tego zobowiązany w ogóle lub wobec tej osoby, której
świadczył: "Condictio cine causa" np. błędne, nieważne zobowiązanie.
2) Nie został osiągnięty zmierzony cel świadczenia mimo, że zobowiązanie było ważne
"condictio causa data causa non secuta"
3) Podstawa świadczenia odpadła z "condictio causa finita" np. ktoś ma chore dziecko i
świadczy mu pieniądze na lekarstwo, w międzyczasie dziecko umiera - dziecko było
podstawą świadczenia.
W określonych przypadkach nie można żądać zwrotu świadczenia mimo, że było niezależne
(?????????)
1) gdy osoba mająca świadomość braku podstawy prawnej spełnia świadczenie nie
zapewniając sobie zwrotu
2) gdy nastąpiło spełnienie świadczenia z roszczenia przedawnionego
3) jeżeli świadczenie spełniono, zanim stało się wymagalne (wynajmuje pokój - czynsz
płatny do 10 każdego miesiąca, płaci 5tego, a 6tego potrzebuje tych pieniędzy, nie może się
z tego wycofać
4) jeżeli świadczenie czyni zadość zasadom współżycia społecznego (ktoś jest bogaty -
ma psa i ten kogoś pogryzł, mimo, że ktoś sprowokował psa, pieniądze za odszkodowanie
pozostają u poszkodowanego (ale chamstwo!)
Przepadek świadczenia na rzecz skarbu państwa:
1) gdy sprowadza się do świadomego zamiaru wynagrodzenia za dokonanie czynu
zabronionego przez ustawę lub świadczenia spełnionego w celu niegodziwym (prostytucja)
Tylko sąd może orzec przepadek świadczenia
2) czyn zabroniony przez ustawę.
Gra losowa - gra z nagrodami pieniężnymi, rzeczowymi odbywające się według regulaminu, a
ich wynik zależy od przypadku.
Zakład rozjemny - zastrzeżenie warunków przeciwnych.
Roszczenia z gry lub zakładu można dochodzić, wtedy, gdy odbywa się to za zgodą
odpowiedniego organu państwowego. Jeżeli mimo braku takiego zezwolenia świadczenie
zostało spełnione, nie podlega zwrotowi.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ Z EXDELIKTU I KONTRAKTU
Exdelikt - przekroczenie, przewinienie
Kontrakt - umowa
Ex delicto - zasądza się za wyrządzenie szkody majątkowej czynu niedozwolonego - każde
działanie sprzeczne z prawem. Umniejszenie majątku poszkodowanego. 3 przesłanki
odpowiedzialnośći ex delicto:
a) szkoda (uszczerbek majątkowy)
b) zdarzenie wyrządzające szkodę
c) związek przyczynowy (między zdarzeniem i szkodą) musi być adekwatny (to taki,
który daje się przewidzieć w sposób rozsądny)
Podstawową normą jest "kto z winy swej wyrządza komuś szkodę zobowiązany jest do jej
naprawienia."
Zasady odpowiedzialności:
a) winy - culpa, kiedy rodzaj winy wystarczy, by pociągnąć do odpowiedzialności
b) ryzyka okoliczności egzomeracja
c) odpowiedzialności absolutnej - bez względu na sposób zachowania się
poszkodowanego zawsze ponosi odpowiedzialność osoba wskazana w przepisie
d) słuszności - co do zasady można się od odpowiedzialności uwolnić ze względu na
jakieś słuszności i różnice majątkowe, zasady współżycia społecznego itp.
Od zasady winy można się uwolnić przez okoliczności ekskulpacyjne.
Rodzaje winy: wina: osobisty stosunek sprawcy do jego działania lub zaniedbania:
a) umyślna - zamiar bezpośredni (chce i dokonuje), zamiar ewentualny (wykonuje
działanie i bierze pod uwagę następstwo tego działania godząc się z tym)
b) nieumyślna - lekkomyślność (nie zdaję sobie sprawy z możliwych następstw czynu
niedozwolonego, chociaż powinnam (przepraszam wszystkich facetów korzystających z tych
notatek, że zmieniłam im płeć...) niedbalstwo (zdajemy sobie sprawę z możliwych następstw,
ale bezpodstawnie uważamy, że unikniemy tych następstw) Rażące naiedbalstwo - bardzo
kwalifikowany stopień ziedbalstwa, coś oczywistego, że każdy by coś zrobił, by go uniknąć
Zasada winy i czasami odpowiedzialności ograniczona jest czasami do winy umyślnej lub
winy umyślnej i rażącego niedbalstwa.
Szkoda - oznacza uszczerbek w majątku drugie osoby. Dwa rodzaje
Szkoda majątkowa - zmniejszenie się majątku poszkodowanego - należy się odszkodowanie
Szkoda niemajątkowa (krzywda) - zadośćuczynienie
Dwa reżimy odpowiedzialności:
a) deliktowy - ???????
b) kontraktowy -wynika z niedokonania lub nienależytego dokonania zobowiązania.
Przed zaistnieniem szkody jest jakieś zobowiązanie, stosunek prawny stanowiący podstawę
zobowiązania.
Przesłanki odpowiedzialności na zasadzie ryzyka:
Przedsiębiorstwo prowadzone za pomocą sił przyrody
Musi być szkoda
Szkoda musi być wyrządzona ruchem przedsiębiorstwa
Trzy okoliczności egzomeracyjne
a) vis major - zdarzenie, które w normalnym toku okoliczności nie da się przewidzieć,
mające charakter nadzwyczajny i pochodzenie zewnętrzne
b) wyłącznie wina poszkodowanego "volenti non fit inuria" - chcącemu nie dzieje się
krzywda
c) ??????
ZASADA SŁUSZNOŚCI (aequitas)
Wina w nadzorze zakłada się, że pracodawca źle nadzorował swego pracownika.
Pracodawca na zasdzie ryzyka odpowiada za swego pracownika, a pracownik na zasadzie
winy wobec pracodawcy.
Art. 434 - odpowiada na zasadzie ryzyka, a siła wyższa jest okolicznością egzomeracyjną
Art. 436 (2) - odpowiadają na zasadzie winy, kierowca na zasadzie ryzyka za pasażera, bo
go przewoził.
Art. 417 - na zasadzie winy, wina musi zostać orzeczona przez odpowiedni organ. Skarb
państwa odpowiada za swoich pracowników.
Zobowiązania mogą być:
a) podzielne - można bez szkody to zobowiązanie podzielić
b) niepodzielne - np. współwłaściciele mieszkania wynajmują pokój - muszą się zgodzić
oboje.
O charakterze solidarnym - solidarność dłużników oznacza, że wierzyciel może żądać od
każdego z dłużników zobowiązania według własnego wyboru, w całości lub części.
Solidarność wierzycieli polega na tym, że dłużnik obowiązany jest wobec kilku wierzycieli
tylko do jednego świadczenia. Spełnienie świadczenia wobec...
doctorley