Wstęp do anarchizmu.pdf

WSTĘP DO ANARCHIZMU

114

Zielona Góra 2005

WSTĘP DO ANARCHIZMU

SŁOWO "ANARCHIA"

Słowo "anarchia" zawsze używano dla określenia nieporządku i chaosu. Podobnie jest i

dzisiaj; "anarchia" w tym znaczeniu wykorzystywana jest przez politycznych przeciwników,

by zaszkodzić idei i zafałszować jej prawdziwe oblicze.

Nie warto jednak zagłębiać się w filologiczne dyskusje, gdyż jest to raczej kwestia

historyczna. Właściwe znaczenie słowa "anarchia" jest niestety fałszowane przez

niesłuszne twierdzenie, że rząd jest organem niezbędnym dla prawidłowego

funkcjonowania społeczeństw, a w konsekwencji stwierdzenia: społeczeństwo bez rządu

byłoby skazane na nieład i chaos.

Istnienie tych uprzedzeń i ich wpływ na rozumienie znaczenia "anarchii" przez ogół

społeczeństwa, da się w łatwy sposób wytłumaczyć. Każdy z nas, od samego początku,

wychowywany jest określonych warunkach i względem nich ustawia swoją rzeczywistość.

Dla przykładu, urodzeni i wychowani w niewoli niewolnicy nie wiedzą czym jest wolność i

pojęcie to jest dla nich czymś niezrozumiałym. Podobnie, pokolenia robotników, którzy

przez wieki zobowiązani byli pracować dla bogatych, a ich losy zależały od właścicieli

fabryk i posiadłości ziemskich, przyzwyczaili się do tego stanu rzeczy i nie mogą wyobrazić

sobie życia bez "Panów i Władców".

Skoro istnieje przeświadczenie, że rząd jest niezbędny i bez niego w społeczeństwie

szerzyłby się chaos, tak więc "anarchia" oznaczająca brak władzy odgórnej, w

konsekwencji niesie za sobą brak porządku. W wielu krajach, gdzie obowiązywała

monarchia, słowo republika (władza sprawowana przez wielu ludzi), używane było do

określenia nieporządku i chaosu. Zmieniło się to wraz ze zmianą poglądów ludzi.

Uświadomienie społeczeństwu, że rząd jest nie tylko zbędny lecz nawet niekorzystny,

sprawi że anarchia (jako ustrój wykluczający potrzebę istnienia rządów) odbierana będzie

jako naturalny porządek, społeczną solidarność i wolność.

Ci, którzy twierdzą, że anarchiści wybrali dla siebie nazwę niefortunną, źle interpretowaną

przez społeczeństwo, są w błędzie. Problem nie polega na wyborze źle kojarzonej nazwy

lecz na tym, że idea anarchizmu uderza w wielowiekowe tradycje uciskania społeczeństwa

przez rząd i państwo.

Anarchizm, jako ruch społeczno-polityczny, rozwijał się na przestrzeni wieków i przyjmował

różne formy, w zależności od sytuacji politycznej. Niemniej jednak główne postulaty

anarchistów pozostawały te same.

IDEAŁY ANARCHISTYCZNE, CZYLI W CO WIERZĄ ANARCHIŚCI

Anarchiści wierzą, że każdy ma prawo do wolności; że celem społeczeństwa jest

rozszerzanie indywidualnej swobody jej członków. Wokół tych założeń obraca się cała

idea anarchizmu.

Człowiek żyjący od początku samotnie (dla przykładu pustelnik), będący materialnie

samowystarczalny mógłby podejmować własne decyzje, nie ograniczone przez społeczne

zależności, a tym samym mógłby czuć się wolnym, jednak wszelkie jego działania

uzależnione byłyby od przyrody, której w pojedynkę by nie ujarzmił. Przystosowując się do

życia w gromadzie, stałby się bardziej niezależny od sił natury, lecz tym samym musiałby

się podporządkować ogółowi społeczności i panującym we wspólnocie prawom.

Społeczeństwo, mimo iż jest w jakimś stopniu zorganizowane i przez to ograniczone

różnymi zakazami, daje poszczególnym członkom tejże społeczności więcej możliwości

działania, niż życie w odosobnieniu. Takie właśnie społeczeństwo, pozwalające ludziom

na wyrażanie swoich idei, na rozwijanie się, jest według anarchistów społeczeństwem

idealnym.

Każdy związek społeczny, w którym pewna grupa dominuje nad resztą, używając do tego

celu strachu i przemocy, ogranicza prawo wyboru ludzi, którzy muszą się

podporządkować. Taki charakter mają wszelkie systemy państwowe. Rząd i organizacje

go wspierające korzystają z przemocy, by egzekwować przypisane sobie przywileje. W

opinii anarchistów, związki opierające się na instytucjonalnej przemocy, narzuconej

społeczeństwu są niepożądane. Są one jak społeczna zaraza, którą każdy powinien

starać się wyeliminować.

Anarchizm stoi w opozycji do państwa, armii, niewolnictwa, więziennictwa, monopolów,

kapitalizmu, biurokracji, monarchii, oligarchii, patriarchatu i każdej innej instytucji

wykorzystującej w swym działaniu przemoc i nierówność. Innymi słowy, anarchizm

przeciwstawia się rządowi w każdym jego wydaniu . (W praktyce, w społeczeństwie

opartym o system rządowy, anarchiści mogą zgodzić się na istnienie jednego rodzaju

przemocy po to, aby wyeliminować inny. Dla przykładu, można wezwać legalnie działającą

policję dla obrony swojej wolności przed przemocą kryminalistów, brutalnych szefów itp.

Mimo to, wszelkie formy przemocy mają ze sobą więcej wspólnego, niż dostrzegalnych

między nimi różnic).

Dla celów słownikowych, anarchizm można poprawnie zdefiniować jako opozycję dla

wszelkich rodzajów rządów narzuconych odgórnie. Błędem byłoby jednak twierdzenie, że

anarchizm jest zjawiskiem negatywnym. Opozycja dla rządów wyrasta z przeświadczenia

o pozytywnym charakterze społeczeństwa, które to nie potrzebuje takiego przymusu. To

nieprawda, że społeczeństwo bez państwa nie mogłoby istnieć. Wbrew pozorom, to nie

państwowa przemoc, a chęć życia w grupie scala społeczeństwo.

ANARCHIA

Ideą anarchizmu jest stworzenie społeczeństwa, w którym to poszczególni ludzie mogliby

robić wszystko, na co mają ochotę, pod warunkiem, że nie stoi to w sprzeczności z

prawem wolnego wyboru innych członków społeczności. Taką właśnie sytuację oznacza

greckie słowo anarchia, czyli brak odgórnych rządów.

Anarchiści nie oczekują, że wszyscy ludzie będą altruistami; będą mądrzy, dobrzy,

perfekcyjni itp. Wierzą jednak, że społeczeństwo bez władzy jest możliwe do osiągnięcia,

mimo nieidealnej natury człowieka. Każde (realne!) społeczeństwo, bez odgórnie

narzuconej władzy, będzie budzić żywe zainteresowanie anarchistów.

Jasnym chyba jest, że każda "zdrowa" anarchia potrzebować będzie społecznej presji, by

odciągnąć ludzi od działań z wykorzystaniem przemocy; z drugiej jednak strony - zapobiec

używaniu przemocy przez jednostkę znaczy tę jednostkę ograniczyć. Każde

społeczeństwo narzuca ograniczenia i nie da się tego uniknąć. Anarchizm nie oznacza

perfekcyjnej wolności; anarchia to brak rządu i nałożonej przez niego nierówności.

Wykazanie utopijności prawdziwej wolności nie jest bynajmniej argumentem przeciwko

anarchizmowi, jest jedynie potwierdzeniem, iż nic nie jest idealne.

Możliwość wcielenia anarchii w życie nie jest niczym poparta, ani udokumentowana (pod

było jednak z pierwszym systemem demokratycznym, pierwszą monarchią, republiką itp.).

"Czy anarchia jest możliwa?" jest pytaniem wyłącznie hipotetycznym i odpowiedź nie

pojawi się dopóty, dopóki nie pojawi się anarchia. Pytaniem więc jest "Czy o anarchię

warto walczyć?" - sądzę, że tak.

„ANARCHIA” A SPOŁECZNY NIEPORZĄDEK

Poza wyżej opisanym znaczeniem, słowa anarchia używa się również do opisywania

stanu wywołanego nieudolnym rządzeniem, bądź brutalnej samowoli zmilitaryzowanych

band (anarchia militarna). Użyta w tym sensie jest etymologicznym nieporozumieniem.

Oba znaczenia terminu anarchia są obecnie w powszechnym użyciu, co wywołuje

zamieszanie. Ludzie słyszą o bezwzględnych huntach, nazywanych w mediach

"anarchistycznymi" (dziennikarze nad wyraz często używają określenia "anarchistyczny"

dla określenia przewrotów, zamachów itp. Fakt, że siły "wywrotowe" dążą do obalenia

istniejącej władzy, nie znaczy, że są anarchistami. Anarchiści przeciwstawiają się każdej

władzy, natomiast zbrojne hunty dążą do obalenia władzy i zastąpienia jej własnym

reżimem). Kiedy indziej słyszą o anarchistach broniących wolności; stąd łatwo

wywnioskować można, że anarchiści to ludzie dążący do brutalnej samowoli. Stwierdzenia

tego typu są bardzo często spotykane w naszym społeczeństwie. Niewątpliwie rządzącym

elitom jest to na rękę; dopóki społeczeństwo utwierdzone jest w przeświadczeniu o

negatywnym charakterze anarchii, dopóty anarchiści nie będą stanowić realnego

zagrożenia dla władzy.

Niektórzy anarchiści próbowali ominąć nieciekawe skojarzenia nazywając siebie na

przykład autonomistami czy wolnościowcami. W rezultacie mnożyły się nieporozumienia i

niejasności.

Najprostszą drogą, by ominąć nieporozumienie, byłoby zarezerwowanie terminu

„anarchia” dla jego etymologicznie poprawnego znaczenia. Tymczasem nierówności i

brutalną samowolę należałoby nazwać terminem takim jak na przykład „społeczny

nieporządek” (ang. social disorder).

ANARCHIZM I TERRORYZM

Słowo "terroryzm" oznacza używanie przemocy, np. nielegalne podkładanie bomb i

strzelanie do ludzi (szczególnie, dla osiągnięcia politycznego celu) i w tym pojęciu

przypisywany jest często anarchistom. "Podziękować" w tym momencie można jedynie

państwu, które przy pomocy mediów wykreowało ten stan rzeczy. Pamiętajmy jednak, że

prowadząc wojny produkujemy i używamy o wiele więcej bomb, pozbawiamy życia więcej

ludzi i przyczyniamy się do powstawanie terroru. Mimo to wojen nie uznaje się jednak za

akty terrorystyczne, gdyż mają one poparcie legalnej władzy.

Terroryzm używany był kiedyś przez anarchistów. Jednak terroryzmu używali również

Chrześcijańscy Katolicy, Protestanci, Mahometanie, Hindusi, Sikhowie, Marksiści,

faszyści, nacjonaliści, patrioci, rojaliści, demokraci i republikanie.

Zdecydowana większość anarchistów zawsze i wszędzie przeciwstawiała się

terroryzmowi, jako moralnie niegodnemu i sprzecznemu z ideą wolności (terroryzm

ograniczenie wolności). Tak też uważali Chrześcijańscy Katolicy, Protestanci,

Mahometanie, Hindusi, Sikhowie, Marksiści, faszyści, nacjonaliści, patrioci, rojaliści,

demokraci i republikanie. W przeciwieństwie do nich jednak, anarchiści ciągle muszą

mówić o tym społeczeństwu, przypominać. W innym wypadku zawsze znajdzie się

"niedzielny" dziennikarz, który przedstawi nas, jako dzikich, fanatycznych morderców.

Taka już jest natura ludzka - to co straszne i krwawe, to co najciekawsze, a że anarchiści

stanowią mniejszość na politycznej arenie, tak więc "bezpiecznie" jest obciążać właśnie

ich. Poza tym postulaty zniesienia władzy rządowej godzą w każdą z partii; w momencie

zaistnienia "anarchii" senatorowie, posłowie i cała reszta karierowiczów zostałaby bez

"etacików". Dlatego więc, nikomu poza anarchistami nie jest na rękę propagowanie w

społeczeństwie tychże idei. Dlatego też obraz anarchistów jest wciąż fałszowany, (nie jest

to, bynajmniej, użalanie się nad sobą, tylko stwierdzenie faktu.).

„Anarchistyczni podkładacze bomb" są mitem, najczęściej zaczerpniętym z

dziewiętnastowiecznych brukowców, powieści dwudziestolecia międzywojennego (gdy

wojny "wyszły z mody", a pozytywni bohaterowie potrzebowali przeciwników).

Powiedzmy sobie to otwarcie; znikoma liczba terrorystów ma lub miała cokolwiek

wspólnego z anarchizmem i rzadko który anarchista miał coś wspólnego z terroryzmem.

Ruch anarchistyczny zawsze utożsamiał się z ideą pokojowego współistnienia

społeczności.

Przy okazji problemu omawiania terroryzmu i wojen, warto przypomnieć kilka faktów z

istnienia ONZ (czyli organizacji opierającej się o system państwowy, mającej na celu

utrzymanie porządku i pokoju).

Czyż to ironia, a może celowy zbieg okoliczności, że światowa piątka gigantów militarnych

(USA, Wielka Brytania, Francja, Chiny i Rosja) to akurat piątka najbardziej liczących się

członków Rady Bezpieczeństwa, Organizacji Narodów Zjednoczonych? Czy zatem

prawienie o bezpieczeństwie światowym nie jest aktem wyszukanej perwersji, w którym to

rolę "wisienki w lukrze" przejęły narody biedne i mało znaczące w oczach wielkiej polityki?

Na czym polega ochrona naszego świata możemy stwierdzić dopiero wtedy, gdy

uświadomimy sobie, że od czasu uchwalenia Rady Bezpieczeństwa ONZ po II wojnie

światowej, wybuchło ponad 300 konfliktów zbrojnych, z czego ponad 30 wciąż trwa, a inne

grożą wybuchem.

Od roku 1990 do 1993 włącznie, kiedy to świat powinien cieszyć się owocami "dywidendy

pokoju", piątka czołowych członków Rady Bezpieczeństwa wysłała krajom rozwijającym

się po 45.568.000 $ na zakup broni.

Jakby nie patrzeć, "pokój" w tym wydaniu jest zwykłym żartem; czyż może być coś

ważniejszego dla mocarstw niż pieniądze? To one kierują polityką pokojową członków

Rady Bezpieczeństwa w południowo-wschodniej Azji. W latach 1992-95 Tajwan zamówił

w USA ponad sto pięćdziesiąt myśliwców F-16, sześć La Fayette i sześćdziesiąt Mirage

2000 we Francji. Malezja wyposażyła się w osiemnaście Migów 29, osiem F-16 i

dwanaście brytyjskich Hawk. Zdeterminowany Singapur zakupił osiemnaście F-16,

Tajlandia postarała się o szesnaście F-16, a Indonezja uzbroiła się w 24 Hawk. Węsząc

dobry interes i rosnące zyski związane z okolicami Morza Południowo-Chińskiego, Chiny

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: