Jednostka Niedostosowana Społecznie wg.doc

Jednostka Niedostosowana Społecznie wg. Grzegorzeskiej:
a). Odwrócenie zainteresowań od wartości pozytywnych, czyli podziw i zainteresowanie do np.  brawura, nadmierna wyobraźnia, brak umiejętności rozwiązywania trudnych problemów, sytuacji, brak wiary w możliwości i zmiany.
U Grzegorzeskiej w jednostce niedostosowanej społecznie występuje kilka wyżej wymienionych cech.


Definicja Niedostosowania Społecznego wg. Jana Konopnickiego:
Niedostosowanie Społeczne cechuje:
- jednostka taka jest nielubiana przez innych, gdyż jej zachowanie jest niezrozumiale dla
   otoczenia,
- poczucie nieszczęścia, z powodów konfliktów z otoczeniem, niezaspokojonych potrzeb,
Jako narzędzie do zbadanie czy te obawy występują autor podaje nako narzędzie Arkusz Diagnostyczny D.H. Stotto, określający poziom rozwoju niedostosowania społecznego,  rodzaj tego niedostosowania,

Definicja Niedostosowania Społecznego wg. Pydki:
Na niedostosowanie społeczne jednostki wskazują zachowania niezgodne z systemem norm akceptowanych w danym społeczeństwie następstwem czego są zaburzeniem ładu i porządku społecznego, a w skali MIKRO dotyczącej jednostki niedostosowanej społecznie ograniczenia swobody i autonomii tej jednostki.

Skala Nieprzystosowania Społecznego – SNS.
Można ustalić rodzaj niedostosowania społecznego, przyczyny (biopsychiczne, socjo-kulturowe, czy występują obie), poziom rozwoju niedostosowania społecznego w sposób bardziej ścisły (określają normy do skali nieprzystosowania społecznego).

Definicje Praktyczne, Zdroworozsądkowe, Utylitarne czyli definicje formułowane dla doradczych potrzeb praktyki.

Przykładem definicji Niedostosowania Społecznego – Utylitarnej jest definicja opracowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej na potrzeby profilaktyki Niedostosowania Społecznego w Polsce.
Według tej definicji w Niedostosowaniu Społecznym Dzieci i Młodzieży których zachowanie odbiega od norm zawartych w regulaminie szkolnym, jednakże taka definicja nie określa dokładnie jakie objawy niedostosowania społecznego kwalifikuje jednostkę do grup niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.


Definicja Niedostosowania Społecznego wg. Otto Lipkowskiego:
Niedostosowanie Społeczne to zaburzenia chakterolologiczne o niejednolitych objawach spowodowanych niekorzystnymi zewnętrznymi i wewnętrznymi czynnikami rozwoju, powodujące względnie trwałe trudności w dostosowaniu się jednostki do normalnych wymagań społecznych oraz w utrudniające jednostce realizacje planu życiowego.


Wykolejenie Społeczne:
Jest to skrajna forma niedostosowania społecznego, lub inaczej mówiąc jest nasilaną formą niedostosowania społecznego, co wiąże się z tym że u jednostki występują nie tylko nasilone zachowania negatywne niezgodne z oczekiwaniami społecznymi z obowiązującymi normami, ale też źródłem tych negatywnych zachowań są zmiany w osobowości a wiec zaburzenia dotyczące psychologicznych mechanizmów zachowania jednostki.

Wykolejenie Społeczne dzieli się na:
1. Wykolejenie Przestępcze – charakteryzujące się zachowaniami naruszającymi
    obowiązujące normy prawne, jeżeli chodzi o rodzaje wykolejenie przestępczego jest ich
    tyle ile przestępstw wyróżnia się w kodeksie karnym np. przestępstwa przeciwko mieniu,
    przeciwko zdrowiu, bezpieczeństwu publicznemu i inne.
2. Wykolejenie Obyczajowe – naruszanie, przekraczanie, nierespektowanie przez jednostkę 
    obowiązujących w społeczeństwie norm obyczajowych i moralnych. Przejawem
    wykolejenia społecznego jest np. alkoholizm, narkomania, prostytucja, hazard.
T: NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE, NIEPRZYSTOSOWANIE SPOŁECZNE, DEMORALIZACJA, UPOŚLEDZENIE MORALNE.

Definicji tego zjawiska jest kilkadziesiąt.

Jest to odchylenie od NORMY- zachowania, które jest powszechne, częste, wśród danej grupy ludzi.

Wg. SOWY- normalność oscyluje między trzema sensami, przenikającymi się w pospolitym odczuciu:

1.       sens ilościowy- mówiąc o normalności ma się na myśli  powszechność, masowość, pospolitość w znaczeniu częstotliwości występowania w populacji

2.       sens konwencjonalistyczny- normalność zgodna z przyjętymi wzorami i oczekiwaniami

3.       postulatywno- normatywny- normalne jest to co powinno

NORMALNY-zgodny z regułą, pojęcie względne, zmienne w zależności od środowiska społeczno- kulturowego i epoki

KRYTERIA PRZYSTOSOWANIA

Kryterium:

BIOLOGICZNE – dążenie do zachowania własnej egzystencji, jak najdłuższe przetrwanie w środowisku naturalnym czy społeczno-kulturowym ( Normalne jest to co pozwala zadbać o jak najdłuższe przerwanie oraz o prokreacje)

MEDYCZNO-PSYCHIATRYCZNE- stan doskonałego zdrowia psychicznego i fizycznego (zgodnie z normami medycznymi) Zdrowa struktura osobowości. ( Normalne jest zachowywanie idealnego zdrowia psychiczne i fizycznego, a nienormalne jest zachowanie naruszające zdrowie)

PSYCHOLOGICZNE- optymalne sposoby redukcji napięć wewnętrznych, utrzymanie homeostazy psychicznej, subiektywne odczucie szczęścia, radości, pomyślności, zadowolenia. Jeśli konkretnym zachowaniom jesteśmy szczęśliwi, to zachowując się w ten sposób i redukując napięcia psychiczne, wewnętrzne, zachowujemy się normalnie

INTERAKCYJNE- Adekwatne reagowanie na bodźce pochodzące z otoczenia fizycznego i społecznego, umiejętność przeciwstawienia się niekorzystnym czynnikom biopsychicznym, środowiskowym i sytuacyjnym. (Wymiana bodźców- normalne-> kiedy nasze reakcje na bodźce jest adekwatna do bodźców)

SPOŁECZNE- zdolność postępowania ( i motywacji) z powszechnie akceptowanymi wzorami i normami. Zachowanie akceptowalne społecznie, spełnianie oczekiwań społeczeństwa, dobra realizacja ról życiowych- ról społecznych

PEDAGOGICZNA- dążenie do samourzeczywistnienia, autonomii, samowychowania i rozwoju (występuje określanie i wartościowanie zachowań- „dobro”, „zło”)

NORMA TEORETYCZNA- stan jednostki lub grupy odnosi się do ogólnych, prawidłowości albo twierdzeń zawartych w teoriach naukowych na temat fizjologicznego, psychologicznego i społecznego funkcjonowania człowieka i grup społecznych. O stanie normalnym wnioskuje się obserwując wskaźniki z teoretycznymi twierdzeniami , w tym podejściu wzorzec normy jest często nazywany wzorem ( modelem) idealnym.

Wg PYTKI – NORMA – jest synonimem prawidłowości tego co powinno być, zgodnie z oczekiwaniami społecznymi i standardami społeczno- kulturowymi.

Normy społeczne- służą organizacji życia społecznego, są związane z rolami społecznymi, z pewnym specyficznym zachowaniem.

Normy moralne związane są w wartościowaniem zjawisk, zachowań-> dobro , zło

Ludzie przestrzegają norm społecznych mimo iż nie są one skodyfikowane, gdyż społeczeństwo ma możliwość nacisku ( kary i nagrody społeczne) na jednostkę, by ich przestrzegała.

Nagrody- m.in. uznanie, szacunek, podziw

Kary- m.in.  ostracyzm, odrzucenie

Przykładem masowego łamania norm moralnych jest „ ściąganie”

NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE (DEMORALIZACJA) – termin ten jako pierwsza próbowała zdefiniować w latach ’50 Maria Grzegorzewska, wg niej to termin, który określa młodzież niedostosowaną jako: nieletnich wymagających specjalnych metod wychowawczych i medyczno psychologicznych .

SYMPTOMY NIEDOSTAOSWANIA I CECHY JEDNOSKI NIEDOSTOSOWANEJ SPOŁECZNIE:

a)      charakteryzuje się tendencjami społecznie negatywnymi

b)      odwrócenie zainteresowań od wartości pozytywnych

c)       zainteresowanie zachowaniami, czynami złymi, podziw dla nich

d)      cynizm i brawura w zachowaniu

e)      niechęć do nauki i pracy

f)        nieżyczliwy, negatywny stosunek do człowieka, cudzego mienia, regulaminów

g)       nieumiejętność zżycia się z grupa, wyłamywanie się, zrzucanie winy na innych

h)      brak odpowiedzialności za własne czyny

i)        życie chwilą, przygodą, awanturą, bez wyraźnych perspektyw na życiowych

j)        wyróżnianie się duża wyobraźnią

k)       brak hamulców społecznych, moralnych

l)        sugestywność

m)    nieumiejętność radzenia sobie w trudnej sytuacji i wychodzenia z niej

n)      brak wiary we własne siły i możliwości

o)      przewartościowanie własnej osobowości

JAN KONOPNICKI- podzielił niedostosowanie społeczne w zależności od podejścia teoretycznego i tak wydzielił trzy grupy:

1)      SOCJOLOGICZNE- odchylenie zachowań jednostki od wymogów społeczeństwa, w którego interes godzi ona swoim zachowaniem pozostając obojętną lub wrogą wobec przyjętych reguł postępowania

2)      PEDAGOGICZNE- niedostosowani to nieletni wobec których istnieje konieczność podjęcia specjalnych zabiegów ( metod wychowawczych, psychologicznych) wobec danej jednostki.

3)      PSYCHOLOGICZNE- zaburzenia w sferze emocjonalno – wolicjonalnej (psychicznej) i nieprawidłowym rozwojem charakteru.

W dzisiejszym definiowaniu niedostosowania społecznego, odnosimy się do podziału Pytki z lat ’70, podzielił on niedostosowanie według kryterium zawartości definicji, analizując jego treść:

1)      OBJAWOWE-(symptomatologiczne) zespół zachowań takich jak: alkoholizowanie się, uzależnienia, próby samobójcze, ucieczki z domów, wagary, kłamstwo, lenistwo à czyli symptomy świadczące o nieprzestrzeganiu pewnych norm

2)      TEORETYCZNE- eksponują niektóre pojęcia teoretyczne typu: postawa, motywacja, role społeczne, które oprócz objawów wskazują na mechanizmy regulacji psychicznej lub społecznej w generowaniu zachowań niezgodnych z normami

3)      OPERACYJNE- definicje zweryfikowane za pomocą narzędzi, którymi można zmierzyć częstotliwość cech uznawanych za niekorzystne indywidualnie i społecznie.

4)      UTYLITARNE- (zdroworozsądkowe, administracyjne)- wskazują na porażkę wychowawczą, wskazują jednostki na które oddziaływania standardowe nie przyniosły rezultatu i potrzebują specyficznych oddziaływań (definicje te występują w przepisach administracyjnych np. w szkole)

NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE wg Ottona Lipkowskiego:

Zaburzenie charakterologiczne o niejednolitych objawach, spowodowane niekorzystnymi wewnętrznymi i zewnętrznymi warunkami rozwoju, a wyrażające się wzmożonymi, długotrwałymi trudnościami w dostosowaniu się do normalnych warunków w społeczeństwie i w realizacji zadań życiowych jednostki.

NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE wg Pytki:

Zachowania jednostki, które powstają w sprzeczności z uznawanymi normami. Czyli negatywne i nieadekwatne zachowanie i relacje w prawidłowym funkcjonowaniu systemu społecznego.

Większość autorów używa terminu niedostosowanie i nieprzystosowanie społecznie wymiennie, traktując je jako równoznaczne pojęcie. Jednak część nie stawia między nimi znaku równości, dzieląc je w następujący sposób:

NIEDOSTOSOWANIEM SPOŁECZNYM- określane je zachowanie zaburzone na poziomie, który można zmienić.

NIEPRZYSTOSOWANIEM SPOŁECZNYM- zaburzenie, którego nie można zmienić.

(Definicje do zapoznania się: B. Urban- podzielił według 2 aspektów: socjologicznego i psychologicznego, I. Mudrocka, J. Konopnicki- zjawisko psychologiczno –społeczne oprócz negatywnego wpływu na środowisko przysparza cierpienia również samej jednostce!)

Podział jednostek niedostosowanych społecznie na grupy wg różnych kryteriów ułatwia oddziaływanie wychowawcze na tego typu jednostki.