2009_14___wladyslaw_strzeminski.pdf

● Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu monety

z serii „Polscy malarze XIX/XX wieku” upamiętniające

Władysława Strzemińskiego:

Narodowy Bank Polski

ma wyłączne prawo emitowania znaków

pieniężnych w Polsce.

m o n e t y

w dniu 4 grudnia 2009 r.

o nominale 2 zł – wykonaną stemplem zwykłym

ze stopu Nordic Gold,

Oprócz monet i banknotów powszechnego obiegu

NBP emituje także monety i banknoty kolekcjonerskie.

Emisja wartości kolekcjonerskich

stanowi okazję zarówno do upamiętniania

ważnych historycznych rocznic i postaci, jak i do rozwijania

zainteresowań polską kulturą, nauką i tradycją.

w dniu 7 grudnia 2009 r.

o nominale 20 zł – wykonaną stemplem lustrzanym

w srebrze.

Od 1996 roku NBP emituje także

dwuzłotowe monety okolicznościowe

powszechnego obiegu ze stopu Nordic Gold.

Wszystkie monety i banknoty emitowane przez NBP

są prawnym środkiem płatniczym w Polsce.

MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009

od 2002 roku NBP emituje serię monet

„Polscy malarze XIX/XX wieku”.

Temat „Władysław Strzemiński (1893-1952)”

jest siódmy w tej serii.

Informacje o planie emisji

oraz sposobie nabycia monet na stronie:

www.nbp.pl

PolScy MAlArze XIX/XX WIeku

Monety zostały wyprodukowane

w Mennicy Polskiej S.A. w Warszawie.

Władysław Strzemiński

1893-1952

Skład i druk: Drukarnia NBP

Polscy malarze XIX/XX wieku: Władysław Strzemiński (1893-1952)

● Władysław Strzemiński (1893–1952) zaliczany jest do światowej

czołówki awangardy artystycznej. Szczegóły jego biograii składają

się na osobowość zupełnie niepospolitą. Po ukończeniu Wojskowej

Szkoły Inżynieryjnej w Petersburgu walczył w I wojnie światowej.

Stracił wówczas lewą rękę i prawą nogę oraz doznał uszkodzenia oka.

Podczas pobytu w szpitalu poznał swoją przyszłą żonę, Katarzynę Kobro,

późniejszą wybitną rzeźbiarkę, i pod jej wpływem zainteresował się

sztuką. Nie ukończył jednak nigdy regularnych studiów plastycznych, nie

licząc krótkiego epizodu w nowo otwartej szkole w Moskwie. Zetknął się

wówczas z przedstawicielami radykalnej awangardy rosyjskiej, z którymi

utrzymywał kontakty przez następne lata i z których osiągnięciami

zapoznał polskie środowisko artystów. W ciągu krótkiego czasu dał się

poznać jako znaczący twórca i wziął udział w kilku wystawach. W 1921

roku Strzemińscy przyjechali na stałe do Polski, zmieniając często

miejsca pobytu, aby po dziesięciu latach osiedlić się w Łodzi.

nawet własny krój czcionki. Publikował – samodzielnie i wspólnie

z żoną – artykuły oraz książki poświęcone różnym zagadnieniom

sztuki, przede wszystkim jej teorii. Doprowadził do powstania pierwszej

w Polsce (a drugiej w Europie) publicznej kolekcji sztuki współczesnej

– polskiej i zagranicznej – przekazanej Muzeum Miejskiemu w Łodzi

i eksponowanej tam w roku 1931.

Unizm stanowił jego najbardziej indywidualną koncepcję; wedle niej

obraz jest jedynie płaszczyzną ujętą w ramy, nie sugeruje żadnej iluzji,

„nic nie wyraża”, a każdy jego centymetr kwadratowy jest równie ważny.

Seria płócien malarza spełnia owe postulaty w sposób doskonały.

Zadziwiające jest to, że meandrycznie wijąca się linia, wypełniająca

kilka z tych kompozycji, okazała się zdolna do dramatycznego opisu

zdeformowanego i rozbitego świata II wojny światowej. Nakreślone przez

Strzemińskiego założenia sztuki zobiektywizowanej oraz poddanej

intelektualnemu rygorowi teorii nie wykluczały udziału intuicji. Próbując

odseparować obraz od osoby autora, artysta był jednak świadom

biologicznych mechanizmów życia i ich związku z dziełem. W ostatnich

latach życia stworzył wyjątkowy cykl kompozycji, rejestrujących

wrażenia wzrokowe powstałe z wpatrywania się w słońce.

● Trudno pojąć, jak człowiek tak poważnie okaleczony, poruszający się

o kulach, podołał tylu zadaniom. Strzemiński odczuwał nawet pewnego

rodzaju satysfakcję, kiedy ze studentami wspinał się na Śnieżkę,

kiedy na ich oczach wskakiwał do jadącego tramwaju… W 1945 roku

powołano go na stanowisko wykładowcy (potem profesora) w łódzkiej

Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Pięć lat później został

jednak zwolniony w trybie natychmiastowym, ponieważ jego program

nauczania odbiegał od realizmu socjalistycznego. Równocześnie

wyrzucono go ze Związku Plastyków. Kiedy umierający na gruźlicę

leżał w szpitalu, polecono zniszczyć jego płaskorzeźbę, która nie

spełniała obowiązujących norm estetycznych. A jeszcze nie tak dawno,

w roku 1932, na uroczystości wręczenia artyście Nagrody Miasta Łodzi

konserwatywne środowisko malarskie demonstrowało swój sprzeciw

wobec „bolszewizmu” w sztuce.

● Konsekwentny i uczciwy, a równocześnie uparty i bezkompromisowy,

nie należał do ludzi łatwych. W tym samym czasie potraił okazywać

miłość uczniom i okrucieństwo wobec żony. Przejmujący opis życia

dwojga wybitnych artystów dała ich córka, Nika Strzemińska, w książce

pod znaczącym tytułem Sztuka, miłość i nienawiść .

● Choć sztuka wypełniała bez reszty jego życie, malarz nie sprzedał

żadnego ze swoich obrazów. Głównym źródłem jego utrzymania

była praca pedagogiczna, którą traktował poważnie i z pełnym

zaangażowaniem. Był aktywnym członkiem kilku grup artystycznych.

Tworzył obrazy, rysunki, kompozycje architektoniczne, zajmował się

graiką warsztatową i użytkową. Opracowywał typograię tomików

poetyckich (m.in. Juliana Przybosia) oraz czasopism, zorganizował szkołę

drukarstwa i sformułował zasady „druku funkcjonalnego”; zaprojektował

dr Urszula Makowska

Instytut Sztuki

Polskiej Akademii Nauk

● Innego rodzaju paradoksy tkwiły w stworzonej przez Strzemińskiego

utopijnej teorii sztuki oraz w powiązanej z nią praktyce artystycznej.

MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009

N O M I N A Ł 2 0 Z Ł

n o m i n a ł 2 z ł

metal Ag 925/1000 oraz farby: czerwona, żółta, zielona i niebieska

■ stempel lustrzany ■ długość 40,0 mm , szerokość 28,0 mm

masa 28,28 g ■ wielkość emisji (nakład) 100.000 szt.

metal stop CuAl5Zn5Sn1 ■ stempel zwykły ■ średnica 27,00 mm

masa 8,15 g ■ wielkość emisji (nakład) 1.300.000 szt.

AwErS: Wizerunek orła ustalony dla godła rzeczypospolitej

Polskiej, z lewej strony stylizowany wizerunek palety i dwóch

pędzli. u dołu napis: 2 zŁ, u góry półkolem napis: rzeczPoSPolITA

PolSkA oraz oznaczenie roku emisji: 2009. Pod lewą łapą orła znak

mennicy: M/W.

rEwErS: z lewej strony stylizowany wizerunek popiersia

Władysława Strzemińskiego. W środku stylizowany wizerunek

rysunku Władysława Strzemińskiego z cyklu „Twarze” z 1942 r.

u góry półkolem napis: WŁADySŁAW STrzeMIŃSkI/1893–1952.

NA bOkU: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony

o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.

Projektant monety: Ewa Tyc-KarpińsKa

AwErS: z lewej strony stylizowany wizerunek „kompozycji unistycznej

13” Władysława Strzemińskiego z 1934 r. u dołu z prawej strony

wizerunek orła ustalony dla godła rzeczypospolitej Polskiej. Wokół orła

napis: 20 zŁ i po oddzielającej kropce napis: rzeczPoSPolITA PolSkA

oraz oznaczenie roku emisji: 2009. Pod lewą łapą orła znak mennicy:

M/W.

rEwErS: Na tle „kompozycji przestrzeni” Władysława Strzemińskiego

z 1929 r., z lewej strony stylizowany wizerunek proilu Władysława

Strzemińskiego, z prawej strony stylizowany wizerunek palety i trzech

pędzli. Na palecie farby: czerwona, żółta, zielona i niebieska. Poniżej

palety napis: 1893–1952. u góry napis: WŁADySŁAW STrzeMIŃSkI.

u dołu napis: WŁADySŁAW STrzeMIŃSkI, pisany alfabetem

stworzonym przez artystę.

Projektant monety: Ewa Tyc-KarpińsKa

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: