Towarzystwo Wiedzy Powszechnej
Technik architektury krajobrazu semestr III
Eksploatacja maszyn i urządzeń
Omówienie spycharki jako maszyny do robót ziemnych
Rafał Orechwo
Spycharka – potocznie nazywana spychaczem – jest jedną z najbardziej powszechnych maszyn do robót ziemnych, służącą do odspajania gruntu od podłoża lemieszem (odspojony grunt nazywamy urobkiem) i przesuwania urobku bezpośrednio po podłożu na nieduże odległości. Stosowana przy wykonywaniu wykopów, hałd, nasypów, profilowaniu i niwelowaniu podłoży, plantowaniu terenu i skrawaniu gruntu warstwami itd. Wynaleziona została w USAw 1923 przez J. Earl McLeod'a.
Ciężka spycharka gąsienicowa (spychacz) o bardzo dużym lemieszu, silniku o dużej mocy i dużej sile przesuwania (mogąca bez trudności np. zburzyć dom czy holować ciężki czołg) nazywa się potocznie buldożerem.
Spycharka składa się z:
o osprzętu spycharkowego
o układu zawieszenia ze sterowaniem (układ hydrauliczny lub mechaniczny)
o lemiesza spycharkowego
o ciągnika
o gąsienicowe
o kołowe
o z ramą sztywną
o przegubową
o czołowe (lemiesz ustawiony prostopadle do kierunku ruchu)
o bocznie przechylne (lemiesz nastawialny w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku jazdy)
o segmentowe (na końcach lemiesza montowane dodatkowe ściany boczne)
o czołowe skośne (lemiesz nastawialny w płaszczyźnie poziomej)
o specjalne (z koszem zasypowym, karczowniki, z dodatkowymi układami regulacji,ze ślimakiem wzdłużnym, układem wibracyjnym lub impulsowym)
o skośne (lemiesz ustawiony bokiem do kierunku jazdy, umożliwia boczne przemieszczanie urobku)
o uniwersalne (możliwość ustawienie lemiesza w pozycjach skośnej, czołoweji przechylonej)
o hydrauliczne
o mechaniczne
o Siła naporu
o Długość lemiesza (B)
o wysokość lemiesza (H)
o kąt skrawania (α)
o kąt skosu lemiesza (β)
o kąt przechylenia lemiesza (γ)
o głębokość opuszczania lemiesza (g)
o masa robocza spycharki – masa spycharki wraz z osprzętem, narzędziami, paliwem, smarami i operatorem (7,5 kN), bez obciążników
W pracy spycharek rozróżnia się 3 fazy:
- Faza odspajania gruntu (nóż lemiesza poniżej płaszczyzny jazdy)
sposobem płaskim – lemiesz przez całą drogę odspajania opuszczony jest na tę samą głębokość
sposobem schodkowym – lemiesz na drodze odspajania dwu- lub trzykrotnie zmienia głębokość (na mniejszą)
- Faza przesuwania urobku (nóż lemiesza w poziomie płaszczyzny jazdy)
przesuwanie czołowe
płaskie – płaszczyzna przesuwania w płaszczyźnie terenu
korytowe – płaszczyzna przesuwanie poniżej płaszczyzny terenu (wydajność większa nawet o 100%)
przesuwanie boczne
- Faza rozładunku (nóż lemiesza powyżej płaszczyzny jazdy)
Sposoby zmniejszania strat bocznych:
przesuwanie korytowe
metoda zwałów pośrednich – drogę przesuwu dzieli się na 25-30 m odcinki
zmiana toru przesuwu tak, żeby podczas kolejnego cyklu zgarniać materiał stracony w poprzednim
stosowanie dwóch spycharek jadących w bliskiej odległości
Wydajność zależna jest od technologii pracy, wymiarów lemiesza, mocy ciągnika, rodzaju gruntu i pochylenia terenu oraz siły naporu spycharki. Czynnikiem decydującym jest cykl pracy.
Cykl pracy spycharki składa się z czynności stałych i zmiennych, czas jego trwania jest równy: Tc = Tst + Tzm
- Czynności stałe [min]
zmiany biegów (t1 – przeciętnie 5s)
zmiany kierunku jazdy (t2 – przeciętnie 10s)
podnoszenie i opuszczanie lemiesza (t3 – przeciętnie 4-5s)
- Czynności zmienne
odspajanie gruntu i nagarnianie urobku
przemieszczanie urobku
jazda powrotna
Ogólny wzór czasu trwania czynności zmiennych:
gdzie:
ln – długość odcinka na którym grunt jest odspajany [m]
l – droga jazdy w jednym kierunku
vj – prędkość jazdy w fazie odspajania [km/h]
v1 – prędkość przy przemieszczaniu urobku
v2 – prędkość podczas powrotu
Efektywny czas pracy
Współczynnik efektywnego wykorzystania czasu pracy jest stosunkiem przepracowanych przeciętnie minut w ciągu godziny (Tn) do czasu rzeczywistego: kc = Tn/60 W normalnych warunkach przyjmuje się do kalkulacji kc = 0,80
Dodatkowy osprzęt
Spycharki wyposaża się w dodatkowy osprzęt:
o ładowarkowy (spycharko-ładowarki)
o zrywarkowy (spycharko-zrywarki)
Spycharki mogą być również wykorzystane do nietypowych prac takich jak:
o odśnieżanie (najczęściej spycharki ciągnikowe kołowe) – często się stosuje pojazdy samochodowe wyposażone w osprzęt spycharkowy
o karczowanie drzew
o jako popychacze zgarniarek
o prace podwodne
o
Wiele innych maszyn korzysta z osprzętu spycharkowego jako układów uzupełniających:
o walce i kompaktory
o koparki łyżkowe
o równiarki
o pojazdy samochodowe
wyciągarki
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Spycharka
aro-zory