Jerzy Eister
Wydaniepiemze
D
Warszawa 1995 Wydawnictwa Szkolne i Pedago$czne
UL/
Dzieje PRL
pod redakcją naukową:
prof. dr. hab. Andrzeja Garlickiego
i prof. dr. hab. Andrzeja Paczkowskiego
Projekt okładki Andrzej Oziębfo
Na podstawie scenariusza Jerzego E/s/era dobór ilustracji Grażyna Bryk. Podpisy 'pod ilustracjami Andrzej Friszke
Redaktor serii Anna Schuiz
Redaktor techniczny
Krystyna Milewska 'Uniwersytetu
ul. Now> Świ« lei
Książka zalecana przez ministra edukacji narodowej do użytku szkolnego i wpisana do zestawu książek pomocniczych do nauki historii w szkołach ponadpodstawowych. Nr w zestawie 283/95
Biblioteka WDiNP UW
1098007058
© Copyright by Jerzy Eisler 1995
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995
ISBN 83-02-05833-5
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
Warszawa 1995
Wydanie pierwsze
Ark druk 9
Rzeszowskie Zakłady Graficzne
Rzeszów ul. pik. L Lisa-Kuli 19. Zam. 3177/95.
i I
Spis treści
Narastanie kryzysu /5
Podwyżka cen /9
Wybuch konfliktu /13
Eskalacja konfliktu /19
Nieprzemyślane decyzje czy polityczna prowokacja? /35
Kreml wobec wydarzeń w Polsce /43
Gdynia i Szczecin /46
Przesilenie /58
Polityczna rozgrywka /63
Nota bibliograficzna /70
Narastanie kryzysu
Na przełomie 1970 i 1971 r. Polska Rzeczpospolita Ludowa pr7S7vwała jeden z najgłębszych w swoich dziejachkryzysów politycznych i zara-zen^wsiKąsówspołecznych. Hrzez Kraj przeto-czyła się fala strajków i protestów, najgwałtow-niejsza na Wybrzeżu. Apogeum kryzysu przypad-ło na kilka tragicznych dni grudniowych, kiedy to~tite-pt? idz jjTeAwszyH niestety nie oslalopy historii PRL przeciwko protestującym robotnikom użyto broni palnej. Jednocześnie w~tym samym czasie w kierownictwie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej toczyła się skomplikowana, niejawna rozgrywka polityczna, która miała doprowadzić do zmiany na stanowisku I sekretarza KC PZPR, a w konsekwencji do szerszej wymiany kadrowej w aparacie partyjnym i administracji państwowej.
Kryzys polityczno-społeczny narastał w Polsce co najmniej od kilku lat. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych część społeczeństwa dostrzegała postępującą stagnację ekonomiczną, ale tylko nieliczni mówili o tym otwarcie i próbowali się temu przeciwstawiać. Polityczne kierownictwo nie podejmowało poważnych prób zmiany tego stanu rzeczy, choć o potrzebie przeprowadzania reformy gospodarczej niejednokrotnie dyskutowano w trakcie różnych zebrań i narad.
W pięcioleciu 1956—1960 płace realne wzrosły przeciętnie o prawie 30 proc. ale już w następnym zwiększyły się tylko o 8 proc, zamiast planowanych 23 proc. Te negatywne tendencje utrwaliły się i pogłębiły w drugiej połowie lat sześćdziesiątych. Władze prowadziły bowiem restrykcyjną politykę w zakresie wzrostu płac realnych, który w tym czasie kształtował się na symbolicznym, praktycznie w ogóle nie odczuwalnym, poziomie 1—2 proc. rocznie. Szczególnie ,.napięta" była sytuacja na rynku mięsnym. Według oticjainycF ddiiydi lylkw—w—krtach 1965—1967 roczne spożycie mięsa i jego przetworów na osobę wzrosło w PRL z 48 do 52 kg, ale i tak było znacznie niższe niż w Niemieckiej Republice Demokratycznej (59 kg) i w Czechosłowacji (62 kg). Niemniej w celu ograniczenia jego spożycia w listopadzie 1967 r. wprowadzo-
no w Polsce podwyżkę cen mięsa i jego prze-tworów przeciętnie o 16,7 proc—Naturalnie tego typu posunięcia ~nie~7rrogty~ na dłużej poprawić ogólnej sytuacji ekonomicznej.
Społeczeństwo polskie właściwie zapomniało już, że I sekretarz KC PZPR Władysław Gomułka, powracając do władzy w październiku 1956 r., był wielką nadzieją na lepszą przyszłość. Wówczas dość powszechnie zaufano mu i chyba uwierzono, że uczyni system bardziej sprawnym i wydajnym ekonomicznie oraz bardziej sprawiedliwym i efektywnym politycznie. Stosunkowo szybko jednak okazało się, że to, na co Gomułka skłonny był przyzwolić społeczeństwu, w żadne] mierze nie zaspokajało ambicji i aspiracji jego znacznej — najbardziej wyrobionej politycznie i najlepiej wykształconej — części. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych coraz więcej osób zdawało sobie sprawę z tego, że czas Gomułki minął bezpowrotnie, że jego program polityczny i ekonomiczny wyczerpywały się w przyspieszonym tempie. Systematycznie rosła więc społeczna frustracja, stale rozszerzał się krąg niezadowolonych, czemu sprzyjały mnożące się konflikty władzy z różnymi odłamami społeczeństwa. Szczególny rozgłos zyskiwały konflikty z Kościołem katolickim, a zwłaszcza ostry spór o kształt polskiego milenium oraz gwałtowna kampania antykościelna po „Orędziu biskupów polskich do ich niemieckich braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim".
Podobnie układały się stosunki ze znacznymi odłamami inteligencji twórczej. System, który po Październiku 1956 r. uległ dość istotnej liberalizacji, w połowie lat sześćdziesiątych ponownie — choć w skali i zakresie zupełnie nieporównywalnym do okresu stalinowskiego — stał się represyjny. Stopniowo postępował proces ograniczania swobody wypowiedzi; rosła liczba procesów wytaczanych ludziom świata nauki, kultury i sztuki.
Odchodzenie od stosunkowo liberalnej polityki popaździernikowej zaczęło z czasem wywoływać protesty przedstawicieli środowisk opiniotwórczych,'którzy patrzyli na ten proces z ros-
Władysław Gomułka z Leonidem Brezniewem. Z tylu Aleksiej Kosygin i Józef Cyrankiewicz. (CAF)
nącym zaniepokojeniem, przechodzącym w zniecierpliwienie. Wielu intelektualistów z nieufnością odnosiło się do wypowiadanych publicznie zapewnień o trosce władzy i zrozumieniu postulatów tych środowisk. Wątpliwości mogła też budzić polityka kulturalna, a zwłaszcza faktyczna omnipotencja w tym zakresie partyjnych biurokratów.
Wszystko to (w połączeniu z zakulisowymi rozgrywkami frakcyjnymi w PZPR) doprowadziło w 1968 r. do wybuchu głębokiego kryzysu polityczno-społecznego. Badacze nie są zgodni, czy ,,wydarzenia marcowe" traktować jako preludium do kryzysu 1970 r. czy tez jako kryzys samoistny. Nie ulega wszakże wątpliwości, że przynajmniej przejściowo podważyły one pozycję Gomułki w partii i w państwie. Wydaje się, że utrzymał on wówczas stanowisko I sekretarza KC przede wszystkim w wyniku rozwoju wydarzeń na arenie międzynarodowej. Trudno bowiem zapomnieć, że. rok 1968 wyznaczały w Polsce nie tylko szykany i represje wobec kontestujących /studentów i intelektualistów, bezprzykładna (fala półu rzędowego antysemityzmu i gwałtowna kampania antyinteligencka, ale również udział Wojska Polskiego w zbrojne) inter-
wencji państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji.
Gomułka aktywnie popart ideę tej interwencji, a nawet namawiał do niej sekretarza generalnego KC Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Leonida Breżniewa. Ten z kolei -- jak się wydaje — w decydującym momencie poparł Gomułkę przeciwko jego głównemu ówczesnemu rywalowi Mieczysławowi Moczarowi. Ostatecznie na V Zjeździe PZPR w listopadzie 1968 r. Gomułka raz jeszcze wybrany został I sekretarzem, choć niemała grupa jego towarzyszy uważała, że czas ,,Wiesława" minął bezpowrotnie i powinien ustąpić miejsca komuś młodszemu i bardziej dynamicznemu. Na pytanie, czy i na ile Gomułka i ludzie z jego najbliższego otoczenia dostrzegali te niekorzystne dla nich zjawiska, nie sposób dziś precyzyjnie odpowiedzieć.
Ówcześni współpracownicy Gomułki zgodnie wspominają, że z roku na rok stawał się on coraz bardziej apodyktyczny. Na posiedzeniach Biura Politycznego, które odbywały się nieregularnie i coraz rzadziej, nie prowadzono otwartej dyskusji; to zwykle Gomułka wygłaszał parogodzinny monolog. Ingerował osobiście w różne, niekiedy zupełnie drobne, sprawy; starał się sam
6
MliililiifNf!!!'!!;;!!!^::;;!!!!!!!-'™!':"::11:;;""":;::::1:";;-™;!!!
Podpisanie układu o podstawach normalizacji stosunków między PRL i RFN 7 XII 1970 r. Podpisy składają Willy Brandt i Józef Cyrankiewicz. (CAF)
Uścisk dłoni po podpisaniu układu 7 XII 1970 r. (CAF)
', \
obejmować wszystkie najważniejsze, jego zdaniem, kwestie. Sam też często podejmował kluczowe decyzje, choć formalnie „firmowało" je Biuro Polityczne. Stawał się drażliwy i coraz częściej się denerwował Niejednokrotnie zdarzało się, że także w miejscach publicznych wdawał się w ostre spory z członkami kierownictwa partyjnego.
Bożena Korczyńska opowiadała, że jej mąż, zaprzyjaźniony z I sekretarzem, w czasie balu sylwestrowego w 1969 r. pokłócił się z Gomuł-ką. Wzburzony gen. Grzegorz Korczyński miał wówczas powiedzieć Gomułce: „W 1968 r. wpuścili cię i nie panujesz nad sytuacją. Gdyby studenci znaleźli dojście do robotników, nie utrzymałbyś się wtedy".
Trudno powiedzieć, czy Gomułka był świadom tego, że jego czas mija. Niemniej pozostaje faktem, iż od połowy lat sześćdziesiątych zaczął rozglądać się za swoim ewentualnym następcą. Stanisław Trepczyński. który w owym czasie był kierownikiem Kancelarii Sekretariatu KC, wspomina, że współpracownicy Gomułki zauważyli, że zaczyna on wyraźnie faworyzować trzech młodszych działaczy: Stanisława Kociołka. Stefana Olszowskiego i Józefa Tejchmę. Zdaniem Trepczyńskiego. Gomułka zwykle wszystkich trzech słuchał „uważnie i nigdy żadnego z nich na posiedzeniu Biura czy Sekretariatu nie zrugał. Wiem, że rozważał starannie walory każdego z nich. [...] uważał, iż w największym stopniu kwalifikacje na ewentualnego przyszłego I sekretarza KC posiadał Tejchma. Kociołka nie wykluczał, ale raczej liczył na jego przydatność
w rządzie" (J. Eisler, S. Trepczyński, Grudzień 10 wewnątrz ,,Białego Domu", Warszawa 1991, s. 57—58).
/ W drugiej połowie 1970 r. władze PRL za 'sprawę najważniejszą uważały zakończenie rokowań z Republiką Federalną Niemiec. J8 li-_ stopada /pa rafowano^ .jjkłajirniędzy Polską
Rzeczpospolitą Ludową a Republiką"" r-ederalną^ Niemiec o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków", który oficjaTnte-podpiaot-ty został / grudnia I970 r. podczas wizyty kanclerza Willy Brandta w Warszawie. Obok kanclerza RFN układ podpisali premier Józef Cyrankiewicz oraz ministrowie spraw zagranicznych Stefan Jędrychowski i Walter Scheel. Ceremonia odbyła się w Sali Kolumnowej w gmachu Rady Mini-a uroczystości ,,patronowałr
strów, a uroczystości ,,patronował'<fT3omułka. dla którego był to z pewnością jeden z najważniejszych i najszczęśliwszych dni w całej karierze politycznej. Powszechnie przecież wiadomo było, jak wielką wagę przywiązywał do stosunków
jpolsko-niemieckich i uznania granicy na Odrze
/i Nysie Łużyckiej.
Wydaje się, że Gomułka żywił przekonanie, iż wydarzenie to było podobnie odbierane przez ogół społeczeństwa, w czym miał go ponoć utwierdzić Cyrankiewicz. Obaj uznali więc, że jest to najlepszy moment do przeprowadzenia planowanej podwyżki cen na wiele artykułów pierwszej potrzeby Sądzili zapewne, że gorycz podwyżki osłodzi Polakom satysfakcja z zawarcia układu z RFN. Wkrótce miało się okazać, jak bardzo się mylili.
Podwyżka cen
Projektowana podwyżka cen była jednym z elementów ograniczonej reformy gospodarczej, którą przygotowywano pod kierunkiem członka Biura Politycznego i sekretarza KC Bolesława Jaszczuka, odpowiedzialnego w kierownictwie PZPR za politykę gospodarczą. Wzrost efektyw-ności zamierzano osiągnąć wprawadzajac na pocżatgn ridwei T^^^tkj. 1 stycznia 1971 r.,
system tzw, bodźców materialnego zainteresowania.
Wydaje się jednak, że reforma Jaszczuka pomyślana była tak, żeby w istocie nie zmieniać nic lub prawie nic w anachronicznej strukturze gospodarczej realnego socjalizmu. Nadal doTnino-wać miał "przemysł ciężki (utrzymano wysokie nakłady inwestycyjne na produkcję środków produkcji), nadar tansowano ekonomiczną ąutąr-kię. Właściwie jedynym rzeczywistym celem tej reformy było silniejsze związanie wydajności pracy z wysokością zarobków. Łączyło sic-^-łym podnoszenie norm jakościowych i Ilościowych, przy czym przez dwa pierwsze lata obowiązywania „eksperymentu" nie przewidywano podwyżek płac, a w niektórych grupach zawodowych „planowano""wręcz spadek zarobków. Nic więc dziwnego, że robotnicy na ogół podchodzili do reformy i nieufnością, widząc w niej-element wzrostu ich eksploatacji
/ L wpTowadza7ią-virżycie reformą związana była „regulacja cen", w praktyce oznaczająca dość znaczną podwyżkę cen podstawowych artykułów żywnościowych. Zdaniem Jędrychowskie-go, podwyżka ta była pomysłem Gomułki. Następnie w szczegółach opracowywał ją Jaszczuk i Wydział Ekonomiczny KC, a ostateczny kształt nadał jej I sekretarz. „Sprawa zmiany cen została omówiona i ustalona na nie protokołowanym posiedzeniu członków i zastępców członków Biura Politycznego KC w dniu 30 października" (Tajne dokumenty Biura Politycznego. Grudzień 1970. W opracowaniu Pawła Domańskiego,
Londyn 1991, s. 7).________ _________
/"i 6 listopada 1970 r. Sekretariat "KCTpostancP /wił zwołać na U grudnia VI Plenum KC PZPR oraz zadecydował, że uczestnicy plenum otrzy-,
mają tekst referatu, który wygłosi Jaszczuk. „W części tajnej referatu omówiona zostanie sprawa zmiany cen detalicznych na niektóre artykuł^/ rynkoweA Część ta zostanie rozesłana członkom \ KĆ~cT5ptero w przeddzień przewidywanej zmiany cen". Ponadto w związku „z przewidywaną zmianą cen detalicznych postanowiono wysłać do wszystkich podstawowych organizacji partyjnych list Biura Politycznego KC, w którym zostaną wyjaśnione i uzasadnione podjęte decyzje. [...] W dniach 12 i 13 grudnia odbędą się zebrania podstawowych organizacji partyjnych, na których będzie odczytany list Biura Politycznego oraz udzielone będą odpowiedzi na pytania" (Tamże, s. 8).
JWładze co najmniej od kilku tygodni przygotowywały się do podwyżki cen. Licząc się z możliwością społecznych protestów, podjęto kroki mające na celu „zapewnienie porządku i bezpieczeństwa publicznego w kraju". 8 grudnia minister obrony narodowej gen. Wojciech Jaruzelski wydał rozkaz „W sprawie zasad współdziałania Ministerstwa Obrony Narodowej i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w zakresie zwalczania1 wrogiej działalności, ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przygotowań obronnych". Jaruzelski nakazywał, aby w przypadku „poważnego zagrożenia lub naruszenia porządku i bezpieczeństwa publicznego" MON „każdorazowo na podstawie decyzji kierownictwa partyj-no-rządowego" udzielało pomocy MSW „wydzielając odpowiednie siły i środki, zwłaszcza Wojsk Ochrony Wewnętrznej, do wykonania zadań we współdziałaniu z siłami i środkami resortu spraw wewnętrznych". Wielkość, charakter i zakres pomocy wojskowej, w tym również „warunki użycia broni", miał zgodnie „z wytycznymi kierownictwa partyj no-rządowego" ustalać minister obrony narodowej w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych (E. J. Nalepa, Wojsko Polskie w Grudniu 1970. Warszawa 1990.
s 31V)
Wrazte potrzeby MON miało użyczyć środków „transportu samochodowego i lotniczego oraz specjalnego sprzętu wojskowego". Przewi-
Bolesław Jaszc^uk, członek Biura Politycznego, sekretarz KC PZPR odpowiedzialny za sprawy ekonomiczne (WAF)
Siefan Jędrychowski. członek Biura Politycznego, minister spraw zagranicznych 1968—1970 (CAF)
dywano też utworzenie wspólnych milicyjno--wojskowych patroli, a nawet ,,planowanie i koordynację współdziałania wydzielonych sił wojskowych z siłami resortu spraw wewnętrznych", powołanie przez obu ministrów zespołów, złożonych z przedstawicieli obu resortów na szczeblach ministerstw, okręgów wojskowych, województw i garnizonów i — co ciekawe — postanowiono, iż ,,wiodącą rolę w zespołach spełniają przedstawiciele resortu spraw wewnętrznych" (Tamże, s. 32). Prawdopodobnie pierwszą konsekwencją wspomnianego rozkazu było powołanie 9 grudnia Sztabu MSW, który miał działać zarówno na szczeblu centralnym, jak i odpowiedno na szczeblach wojewódzkich. ilO grudnia 1970 r. członkom Biura Politycznego rozesłano materiał na temat projektowanej podwyżki cen, który następnego dnia miał być dyskutowany na posiedzeniu BP. Materiał nie zawierał szczegółowych propozycji, które na posiedzeniu 11 grudnia zreferował Jaszczuk. Projekt — podobno — poparł premier Cyrankiewicz i zaproponował, aby podwyżkę wprowadzić jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia. Według Jędrychowskiego. większość członków Biura Politycznego robiła wrażenie, jakby nie rozumiała lansowanej przez Jaszczuka reformy ,,bodź-
ców materialnego zainteresowania". Tylko on — ekonomista z wykształcenia — zgłosić miał zastrzeżenia i wątpliwości. Twierdził, iż ..nie są zbadane skutki społeczne proponowanej podwyżki cen. Przedstawiono jedynie ogólny rachunek". Oświadczyć miał tez, iż „w zakładach przemysłowych — z powodu braku perspektyw — panuje niezadowolenie" i wyraził przypuszczenie, że przygotowania do ,,wdrożenia tzw. nowego systemu bodźców i proponowana operacja cenowa mogą spotkać się ze sprzeciwem ze strony klasy robotniczej i społeczeństwa. Na to tow. Gomułka powiedział: »Jaka będzie postawa partii, taka będzie reakcja klasy robotniczej i społeczeństwa« i zwrócił się do Edwarda Gierka, łączącego wówczas funkcje członk,a—Biura Politycznego i I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach, o jego ocenę. "Towarzyszu Wiesławie — odpowiedział Gierek — będzie ciężko, ale damy sobie radę«" (S. Jędry-chowski. Mój pogląd na źródła kryzysów w Polsce Ludowej. ,,Zdanie" 1982, nr 1. s. 2i"Tj
W wywiadzie udzielonym Januszowi Rolickie-mu Gierek zdecydowanie zaprzeczył, jakoby uczestniczył w posiedzeniu BP 11 grudnia 1970 r. Jednak z opublikowanych notatek i protokołu z tego posiedzenia wiadomo, iż Gierek nie tylko
10
był obecny, ale nawet zabiera! głos. Czy Gierek zapomniał o tym czy też wolał kłamać? W świetle roli, jaką odegrał w grudniu 1970 r., bardziej prawdopodobna wydaje się ta druga możliwość. /-W posiedzeniu Biura Politycznego uczestniczyli wówczas — w kolejności zapisanej w protokole -- Gomułka, Cyrankiewicz. Gierek, Jasz-czuk, Jędrychowski, Zenon Kliszko. Kociołek. Władysław Kruczek, Ignacy Loga-Sowiński, Marian Spychalski, Ryszard Strzelecki, Tejchma; zastępcy członków Biura Politycznego: Mieczysław Jagielski. Piotr Jaroszewicz, Moczar, Jan Szydlak; sekretarze KC Olszowski i Artur Stare-wicz oraz „zaproszony tow. Blinowski". Przedyskutowano i ostatecznie zatwierdzono tekst referatu pt. ,,Sytuacja Ekonomiczna kraju i węzłowe zadania polityki gospodarczej w 1971 r.", który miał być wygłoszony na VI Plenum KC. 11 grudnia wprowadzono także poprawki do komunikatu Polskiej Agencji Prasowej na temat podwyżek cen oraz ,.zatwierdzono list do podstawowych organizacji partyjnych w sprawie zmiany cen", przeznaczony do odczytania w czasie zebrań partyjnych, które miały odbyć się następnego dnia w całym kraju.
?vy obszernym dokumencie pisano m.in: „Podwyżki cen na szereg artykułów powszechnego użytku nie mogą być, z natury rzeczy, przyjmowane z zadowoleniem przez masy pracujące. Chodzi o to, aby przyjęte zostały ze zrozumieniem. To właśnie ma na celu niniejszy list. Najważniejszym więc zadaniem, stojącym przed wszystkimi członkami partii i przed wszystkimi organizacjami partyjnymi w chwili obecnej, jest wyjaśnienie wszystkim ludziom pracy przyczyn i słusznych celów, jakimi powodowała się partia i rząd podejmując te doniosłe decyzje" {Tajne dokumenty... s. 17). Szeregowym członkom PZPR kierownictwo wyznaczało rolę swoistych buforów czy może raczej piorunochronów społecznego niezadowolenia
jfw sobotę 12 grudnia w całym kraju odbywały się zebrania partyjne. Ponieważ kierownictwo było świadome, że ta niepopularna decyzja może spotkać się z dezaprobatą wielu członków PZPR, postanowiono, że w zebraniach partyjnych w największych zakładach przemysłowych kraju udział wezmą przedstawiciele władz centralnych. I tak w bardzo burzliwym zebraniu na wydziale K-3 w gdańskiej Stoczni im. Lenina, które rozpoczęło się o 16.00, uczestniczył członek Biura Politycznego i zarazem wicepremier Stanisław Kociołek, który jeszcze pół roku wcześniej pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego w Gdańsku. Obecnych było ok. 300 osób. Na wiadomość o podwyżce cen sala zareagowała protestami. Kociołek oświadczył jednak
Zmiana cen detalicznych
szeregu artykułów rynkowych
Komunikat Polskiej Agencji Prasowej
lada Ministrów na p6łJ*di# nlu w dniu 13 grutfnJo br. podjęła uchwalą
0 imianlł cłn dctalicinfeh ca w)rabów. Nawa cena d*n|jcinai
aboni^Twać b^da. od dnia 13 grudp e> br.
Zmiany e"n iq rainDfci*riłni w* i ob* mujq ftaiunkowo uarakl lahwi
towaró* rf nkffwrck
JvfliiQ V'] Ęł«ł OarKUicana} flOłt IP"-
Fch arup wyrąb** łrtJnifl o p ¦ac-i na
Ł odbMmlkl Ultwfipfcka odbiorniki radiowa Im ja lulali U,B 13,1 17 Ił. bflfe 1 brykitlT w Cpni kolt* SOJ 10 TD.I
L lampy, tiwrłHłTT 1 ongha radiowo. 19J Ift » [Taiunj baHatnlan* 1 baiwrinD- n.(
B. L pralki 17.0 11 UtaiunF inlaiW-iMkiibuM. nH bda-
1. odŁunHf 10l3 a. 13. Łkariinr t ]«iwaJiiu omurłiBłfB 1TJ
w. UtlEńuy ¦LMawo-bawBnilBMb Uaftt. UJ u. msKlofa DiaoLilr a J*TwaMn bAk^ 1B,O
IL 1L Ełuohnj aLini>"TO baliTłłn?tT**r oddal Wł tnaiunr ciaatnn-tfianow^ wiianow 1V,T e SftB 14. 19 n. a»n ] pltoj walnjŁłł* 2S,D 13,4 13,B
13. tłumny laminowana, •lawwo-blWłJ 11. nfSH&rm wywbr puHciWłulun 1 ba- '"
Ił lł łkania; i Jedwabiu ajntttpisMfla UuoLnj wafitlaas i doniiaBZJCą •L*CT u WHluy biaiula \ pifamy pDpsUnowia, oddtŁ 1BJ 10,ł
m. io V- world iiuAiM-Jtonoiiiia
ił. pończochy *U łonowa 40.1 31- plafhtr im*np **^
IL to. pończochy *|aallbmt ikirpclf. podkoLaudwłc] ¦taifllowłj 29.3 33. 33 i*. rehmrlnhi a|nłrŁa,ne t*!(
wylOby dJJtwiłraki* t •nklmj Hut w tfm: wtl* 19.1
daid IM prcw. 39,4 X'
U wyroby tte»wlanftl* l anlUJly pfl. SŁ nlafeidre HiT'^b)r fanTucftUyezUł OJ
nacłyni* blłiianł | żaliłua 19J
23. kn^mi* i biudn _m» hm" i*,a Tl wjToby hiilnlcił iii
!4 Draniu bH-LoncPWt 2B.3 3S. Q'
IŁ t^ikarS'"1"^^ "*"*¦ to™"k*1* 33 J3 un^pchy 17J
U tarflwkl Bf61vTl*(o ^ebtbSU. taro^U nle>tflr* izklsnkl Sił
rowerowe 1 flo laUreK kkatumkow^i:!! IZ 7 40 ronar*, moroiowBry 1 ftlrtióra arL7-
27, rLDiyH do lal^ua _Pn>HLlver" 33.0 I2,f
ZŁ prołitl do pruua pZfnf 1 paaly typu ao 41. łi MolocTlrtt WSK 1U 13.0
3fi. U- puMrj laKriEraftF^n" V,l
30. mjdlo UialFbTW* 14
Sl. 1S ulłktórt meble 1 ¦¦Iaf*r1a drwwni Ul
3. ¦ypifl dla dLled IM
t itłorzyw Bcll>cmrch ...
Syriusz16