ZAKAŻENIE WIRUSEM EPSTEINA – BARR
Mononukleoza zakaźna
Czynnikiem etiologicznym jest wirus Epsteina – Barr ( EBV ) z rodziny Herpesviridae. Jest to wirus powszechnie występujący w populacji ludzkiej, częste jest nosicielstwo EBV.
Wirus przenosi się drogą kropelkową przez :
ü bliski kontakt : „kissing disease” = „choroba całujących się”
ü przez przetoczenie krwi
ü przez przeszczep tkanek
Komórką zakażoną jest limfocyt B.
Wirus w nabłonku jamy ustnej, śliniankach i migdałkach bocznych namnaża się, tj. replikuje się w limfocytach B.
Z zakażonymi limfocytami B przedostaje się do innych narządów, zwłaszcza układu siateczkowo – śródbłonkowego. Nadmiernej proliferacji limfocytów B towarzyszy obronny odczyn odpornościowy ze strony limfocytów T supresorowych i NK ( natural killer = atypowe limfocyty
w obrazie krwi ), co w następstwie wygasza proliferację limfocytów B w ciągu 2 – 4 tygodni.
U osób z deficytem odporności jest to zaburzone i wówczas dochodzi do rozwoju choroby limfoproliferacyjnej układu B lub guza Burkitta na tle przewlekłego zakażenia EBV.
Okres wylęgania zakażenia EBV jest dług i wynosi 30 – 50 dni.
90% zakażeń jest bezobjawowych. Typową postacią zakażenia jest mononukleoza zakaźna.
Duże objawy mononukleozy zakaźnej :
ü Gorączka – kilkunastodniowa ( do 3 tygodni ), nie poddająca się leczeniu
ü Ostry nieżyt gardła i migdałków, angina z ropnym nalotem
ü Wyraźne powiększenie węzłów chłonnych, najczęściej szyjnych
ü Hepatosplenomegalia
objaw Glanzmana : obrzęk powiek i nasady nosa
nieżyt nosa
wybroczyny na podniebieniu
Objawy utrudniające rozpoznanie :
ü wysypka plamisto – grudkowa ( szczególnie u leczonych pochodnymi ampicilliny )
ü żółtaczka
ü pojawienie się objawów neurologicznych
Choroba ma kilkutygodniowy ( 1 – 3 miesięcy ) przebieg samo ograniczający się.
Powikłania :
- hematologiczne : małopłytkowość, leukopenia
i niedokrwistość
- pulmonologiczne : obturacje górnych dróg oddechowych
duszność wdechowa
- kardiologiczne
- zapalenie wątroby
- pęknięcie śledziony
- neurologiczne : zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych,
porażenie n.VII
- zespół Guillain - Barre
Badania laboratoryjne :
- charakterystyczna jest leukocytoza ( do 40 tys. )
z bezwzględną limfocytozą ( powyżej 50% )
- występują tzw. atypowe limfocyty ( mononukleary )
- pojawiają się nieswoiste p-ciała heterofilne ( Odczyn Paula –
Bunnella – Davidsona )
- obecnie używa się szybkich testów lateksowych
- swoiste p-ciała przeciw antygenom „wczesnemu” E A
i p-ciała IgM przeciw antygenom kapsydowemu wirusa
( VCA – IgM ); ( po 4 tygodniach ) – świadczą o świeżym
zakażeniu
- następnie po 6 tygodniach p-ciała VCA – IgG i po
3 miesiącach przeciw antygenowi jądrowemu ( które
utrzymują się w surowicy bardzo długo )
Badania serologiczne wypadają ujemnie jeśli mamy do czynienia z tzw. „zespołem mononukleozy”, który może wystąpić w zakażeniu wirusem cytomegalii, różyczki,
WZW A, adenowirusami, HIV oraz w toksoplazmozie nabytej.
Leczenie :
- typowych postaci jest objawowe
- stosowanie antybiotyków jest niekorzystne
- wirostatyki są nieskuteczne
- kortykoterapia :
§ w obturacji dróg oddechowych
§ w ostrej małopłytkowości
§ w powikłaniach neurologicznych
§ szybkie powiększanie się węzłów chłonnych wnęk
§ wysypki po leczeniu ampiciliną
1
agasozynek