Test- wędrówka.pdf

Wędrówka

Początek wędrówki

Bywa różny. Niespodziewany lub od dawna planowany. Dobrowolny lub zu-

pełnie wbrew sobie.

Wędrówka

z własnej woli

wbrew sobie

• w poszukiwaniu szczęścia, któ-

re może przybrać różną formę

– spokojnego domu, sławy, ma-

jątku, przyjaźni czy miłości

• z ciekawości lub nudów

• emigracja

• ucieczka

• wygnanie (banicja)

Podróż

To najlepszy sposób na ukazanie bohatera w różnym świetle, jego zachowania

wobec nieprzewidzianych zdarzeń. Dzięki podróżom bohater zdobywa wie-

dzę, dorośleje, zmienia się. A przy okazji utwór staje się ciekawy, pojawiają się

nowe postacie i nowe miejsca.

Odyseusz

– najsłynniejszy antyczny wędrowiec. Przez dwadzieścia lat z woli rozgniewa-

nego Posejdona tułał się po morzach. Chciał powrócić do rodzinnej Itaki,

wiele razy był już bliski celu i nagle niespodziewanie na jego drodze stawały

nowe przeciwności. Trzeba przyznać, że sporo kłopotów i opóźnień zawdzię-

czał swym towarzyszom podróży (mimo zakazu rozwiązali worek z przeciwny-

mi wiatrami, upolowali i zjedli święte krowy Heliosa). Odys wiele razy był

kuszony propozycjami osiedlenia się na bardzo ciekawych wyspach (m.in. wpadł

w oko nimfie Kalipso). Starał się opierać wdziękom spotykanych kobiet. Wy-

trwałość została nagrodzona – Odys szczęśliwie powrócił do Itaki.

Wędrówka może być:

• trudna

• niebezpieczna

• uciążliwa

• samotna

• żmudna

• wyczerpująca

• pouczająca

• szczęśliwa

• odkrywcza

• niecodzienna

• symboliczna

Wędrówka Narodu Wybranego do Ziemi Obiecanej

– opisana w Księdze Wyjścia Starego Testamentu . Naród Izraelitów pod prze-

wodnictwem Mojżesza przemierzał pustynię aż do ziemi Kanaan – „krainy

mlekiem i miodem płynącej”. Najsłynniejsze etapy tej podróży to:

• rozstąpienie się Morza Czerwonego,

• ustanowienie przykazań na górze Synaj,

2-87.p65

2007-04-02, 08:39

Początek wędrówki

Podróż

Odyseusz

Wędrówka – poszukiwanie

Odyseusz

Wędrówka Narodu Wybranego do Ziemi Obiecanej

Motywy na egzaminie

• wytryśnięcie wody ze skały,

• zesłanie manny i przepiórek z nieba.

Mojżesz doprowadził swój naród do Ziemi Obiecanej, ale w niej nie zamiesz-

kał. Zmarł tuż przed końcem podróży, miał wówczas 120 lat.

Cytaty

Każdy z nas jest Odysem,

Co wraca do swej Itaki.

Leopold Staff

Rycerskie wyprawy

Każdy rycerz średniowieczny za punkt honoru stawiał sobie zdobycie sławy

na dalekich wyprawach. Rycerze chcieli walczyć ze złem (także tym fantastycz-

nym), bronić słabszych, pokonywać rywali na turniejach i polach bitew.

Pewnego dnia

wyjdę z domu o świcie,

tak cicho,

że nawet się nie zbudzicie.

I pójdę,

i będę wędrować po świecie,

i nigdy mnie nie znajdziecie.

Danuta Wawiłow

Krucjaty

– święte wyprawy rycerstwa europejskiego przeciwko Saracenom okupującym

Jerozolimę, a także przeciwko innym poganom (Maurom w Hiszpanii, niektó-

rym plemionom słowiańskim).

Święty kurz na drodze

Święty kij przy nodze

Święte krople potu

Święte wędrowanie.

Lancelot i Perceval (Parsifal)

– to najbardziej znani rycerze Okrągłego Stołu. Celem ich wędrówki było

odnalezienie świętego Graala – pamiątki Ostatniej Wieczerzy. Podobnie jak

pozostali rycerze rozpoczęli długą, uciążliwą, samotną podróż. Wielu z pod-

danych króla Artura już nigdy nie powróciło do zamku Camelot. Ostatecznie

świętego Graala odnalazł Lancelot, ale nie odważył się go zabrać – potem

kielich… zniknął.

Edward Stachura

Jutro popłyniemy daleko,

jeszcze dalej niż te obłoki,

pokłonimy się nowym brzegom,

odkryjemy nowe zatoki.

Konstanty Ildefons Gałczyński

Don Kichot

– XVII-wieczny ubogi szlachcic, który pod wpływem romansów rycerskich

postanawia zostać błędnym rycerzem. Wyrusza na wyprawę, giermkiem swym

czyni prymitywnego Sancho Pansę. Walczy z urojonymi przeciwnikami. Chce

zdobyć sławę wielkiego rycerza, oczyścić świat z wszelkiego zła. Niestety, lu-

dzie nie doceniają jego intencji, traktują go jak szaleńca.

Claude Monet

Spacer po klifie w Pourville

Syzyfowych prac

– motyw wędrówki jest wpisany w życie dwóch

głównych bohaterów – Marcina Borowicza i An-

drzeja Radka. Opuszczają rodzinny dom, rozpo-

czynają samodzielne życie i naukę. Spotykają się

w klerykowskim gimnazjum. Jednak każdy z nich

inaczej widzi cel swojej wędrówki – dla Radka to

jedyna szansa na wyrwanie się z ubogiej wsi. Wie,

że może liczyć tylko na własną zaradność. Z kolei

Marcin w chwili opuszczenia domu absolutnie nie

jest przygotowany do samodzielnego życia. Do-

rośleje i mężnieje dopiero w Klerykowie, dzięki

przyjaźni i trudnym warunkom nauki.

Syzyfowych prac

Dawid Copperfield

– kiedy opuszcza rodzinny dom, ma tylko dziesięć

lat. Pierwszym etapem jego podróży jest szkoła

okrutnego pana Creakle. Następnym – praca

w ubogiej dzielnicy Londynu. Ostatni etap Da-

wid wyznacza sobie sam – postanawia odnaleźć

jedyną swoją krewną, ciotkę Betsey.

2-87.p65

2007-04-02, 08:39

Rycerskie wyprawy

Krucjaty

Lancelot i Perceval (Parsifal)

A w literaturze:

Lancelot i Perceval (Parsifal)

Don Kichot

Bohaterowie Syzyfowych prac

Bohaterowie

Dawid Copperfield

Wędrówka

Wędrowiec to:

Mały Książę

– podejmuje wędrówkę, bo nie jest pewien swych uczuć do Róży. Spotyka

ludzi dziwnych, najczęściej nieszczęśliwych i bardzo samotnych. Podczas wę-

drówki zwiedza różne planety, ostatecznie trafia na Ziemię. Tu spotyka go

rozczarowanie – okazuje się, że jego Róża nie jest jedyna na świecie. Ale tu też

realizuje się cel jego wędrówki – dzięki przyjaźni z lisem dowiaduje się, na czym

polega prawdziwa przyjaźń i jak wielkie znaczenie ma w życiu miłość.

• podróżnik

• wagabunda

• obieżyświat

• globtroter

• tramp

• piechur

• pielgrzym

Hobbit

– fantastyczny bohater powieści Tolkiena. Wraz z czarodziejem i grupą kra-

snoludów wyrusza na niebezpieczną wyprawę w odległe Góry do siedziby

okrutnego smoka Smouga, który zagrabił krasnoludzkie skarby.

Niezbyt pochlebnie

o wędrowcu

O kim jeszcze można wspomnieć?

O podróżnikach – odkrywcach

• włóczykij

• włóczęga

• powsinoga

• łajza

O podróżnikach – odkrywcach

– Marcu Polo, Krzysztofie Kolumbie, Vasco da Gamie, Amerigu Vespuccim.

Ich plany i podróże początkowo wydawały się niemożliwe do zrealizowania,

a przecież ogromnie przyczyniły się do rozwoju cywilizacji.

Wędrowiec

wbrew własnej woli

O wędrownych artystach

– trubadurach, bardach, wagantach. Nie tylko przynosili sztukę do miast, tak-

że zapewniali kontakt między różnymi ośrodkami kultury średniowiecznej

Europy.

• banita

• wygnaniec

• emigrant

O Robinsonie Crusoe

– bohaterze powieści Daniela Defoe. Wychowany w cywilizacji wiele lat spę-

dził poza krajem, na wyspie wśród dzikiej przyrody, zdany tylko na siebie.

O Sindbadzie Żeglarzu i Guliwerze

– fantastycznych podróżnikach, ciekawych świata, wciąż poszukujących no-

wych przygód.

Jacek Soplica

– po zabiciu Stolnika musiał opuścić Litwę. Był nie tylko zabójcą, ciążył na nim

zarzut współpracy z wrogiem. Przez kilkanaście lat nie dawał znaku życia, przy-

syłał jedynie pieniądze na naukę syna. Walczył w legionach Dąbrowskiego,

wielokrotnie jako emisariusz przedzierał się na Litwę. Był aresztowany i cięż-

ko raniony. Przyjął śluby zakonne i znaczące nazwisko Robak.

Joseph Mallord Turner,

Odyseusz w ucieczce przed Polifemem

Emigranci

Opuścili kraj w obawie przed politycznymi represjami. Zdecydowali się wy-

emigrować, chociaż wiedzieli, że już nigdy nie będą mogli wrócić do kraju. Nic

dziwnego, że stale towarzyszył im smutek i nostalgia.

• Romantyczni poeci – Mickiewicz, Słowacki, Norwid. Większość życia spę-

dzili na emigracji i nigdy nie pogodzili się z tym wyrokiem.

Hymn ( Smutno mi, Boże ) Juliusza Słowackiego – najbardziej bole-

sny dla tułacza jest widok bocianów przypominających rodzinne strony.

Ptaki są swobodne, mogą zawsze powrócić do kraju. Emigrant nie może

tego zrobić. Piękno przyrody nie zachwyca, przeraża myśl, że ta tułaczka

nigdy się nie skończy, że nawet w grobie wędrowiec nie zazna spokoju.

2-87.p65

2007-04-02, 08:39

Mały Książę

Hobbit

O podróżnikach – odkrywcach

O wędrownych artystach

O Robinsonie Crusoe

O Sindbadzie Żeglarzu i Guliwerze

Jacek Soplica

Wędrówka – tułaczka

Jacek Soplica

Emigranci

Motywy na egzaminie

Moja piosnka II Cypriana Kamila Norwida – wiersz wcale nie jest

pogodny jak piosenka. To wyraz tęsknoty i miłości do rodzinnych stron,

prostych ludzi, codziennego chleba i… bocianów.

• Józef Skawiński – latarnik z noweli Sienkiewicza. Opuścił kraj po upadku

powstania listopadowego. Brał udział w wielu wojnach, podejmował się

różnorodnych zajęć, zwiedził prawie cały świat. Ale ciążyło nad nim fatum

– nigdzie nie mógł osiąść na dłużej i zaznać spokoju.

Powroty

Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej – do takiego przekonania z pewnością

dochodziła większość literackich wędrowców. Czy wszystkie powroty były łatwe?

Odyseusz

– jego powrót do Itaki wydawał się już niemożliwy. Przez dwadzieścia lat wiele

się zmieniło, jedynie Penelopa do końca wierzyła w szczęśliwy powrót męża (i

dlatego stała się symbolem małżeńskiej wierności). Odys już nie był młodym,

walecznym wojownikiem, ale strudzonym, ciężko doświadczonym żeglarzem.

Nic dziwnego, że nikt go nie poznał. Nawet Penelopa musiała uciec się do

podstępu, aby sprawdzić, czy przybysz jest jej mężem. Odyseusz musiał rów-

nież stoczyć walkę z rywalami chętnymi do przejęcia władzy w Itace.

Jean François Millet, Droga do pracy

Biblijny syn marnotrawny

– wrócił, aby prosić ojca o przebaczenie. Czuł się upokorzony i pełen winy.

Nie spodziewał się, że stęskniony ojciec bez wahania wybaczy mu wszystkie

grzechy (utratę majątku i dobrego imienia). Przekonał się jednak, że szczera

skrucha pomaga rozpocząć nowe, uczciwe życie.

Jacek Soplica

– powrócił jako zupełnie inny człowiek. Ksiądz Robak – tajemniczy emisariusz

już wcale nie przypomina szlachcica zawadiaki. Wrócił nie tylko jako polityczny

posłaniec, także jako stęskniony ojciec.

Gatunki literackie

związane z podróżami

Reportaż

– sprawozdanie z wydarzeń, których

autor był bezpośrednim świadkiem

lub uczestnikiem.

Ikar

– wraz z ojcem miał dolecieć do rodzinnych Aten. Niestety, nigdy do nich nie

dotarł. Zginął z własnej winy. Runął do morza, które od tej pory nazywane

jest jego imieniem.

Dziennik podróży

– zapiski z podróży pisane z dnia na

dzień zawierające dokładne opisy wi-

dzianych miejsc i obyczajów panują-

cych w odwiedzanych krajach.

Mały Książę

– nie wiadomo, czy powrócił na swoją planetę, czy po prostu umarł ukąszony

przez żmiję.

(Leopold Staff)

– życie człowieka, tak jak wyprawa Odyseusza, pełne jest niebezpieczeństw

i niespodziewanych zdarzeń. Mimo to każdy z nas – tak jak antyczny podróż-

nik – nie zważając na przeciwności, wytrwale dąży do celu, nawet gdyby osta-

tecznie okazał się on inny od planowanego. Bo przecież każdy marzy o innej

Itace.

(Leopold Staff)

List z podróży

– sprawozdanie z podróży napisane

w formie listów nadsyłanych przez au-

tora do redakcji czasopisma. Najbar-

dziej znane: Listy z podróży do Amery-

ki i Listy z Afryki Henryka Sienkiewi-

cza.

2-87.p65

2007-04-02, 08:39

Odyseusz

Biblijny syn marnotrawny

Jacek Soplica

Ikar

A kto nigdy nie powrócił?

Ikar

Mały Książę

Odys

Odys (Leopold Staff)

„Wędrówką życie jest człowieka”

– wędrówka w poezji

Odys

Wędrówka

Wędrówką życie jest człowieka

(Edward Stachura)

– życie człowieka jest jak długa pod-

róż. Nie wiadomo tylko, jaki jest jej

cel. Czy będzie to szczęśliwa podróż,

czy samotna tułaczka? Ważne jest

jednak, aby stale iść, nie poddawać

się, nie zatrzymywać.

Prośba o wyspy szczęśliwe (Kon-

(Kon-

stanty Ildefons Gałczyński)

– każdy człowiek inaczej wyobraża so-

bie swoje szczęśliwe wyspy, swoją

własną arkadię – krainę wiecznego

szczęścia. Otoczenie przyrody, wiecz-

na wiosna, a obok ukochana osoba –

tak widział to poeta.

Jacek Malczewski,

Don Kichot i Sancho Pansa

(Zbigniew Herbert)

– wiersz podziękowanie za różnorodność świata, za możliwość poznania wielu

uczciwych, zwykłych ludzi i wielu wyjątkowych, pięknych miejsc. Pan Cogito

zwiedził prawie cały świat – w tej podróży odkrył mądrość, harmonię przyro-

dy, która od wieków kieruje się tymi samymi prawami. Spotkał ludzi, którzy te

prawa rozumieją i zgodnie z nimi żyją. Dzięki temu osiągają prawdziwe, spo-

kojne szczęście.

(Zbigniew Herbert)

Frazeologia

• Wędrówka doczesna – życie ziem-

skie

• Cel podróży – miejsce, do którego

ktoś się udaje, zmierza

• Odbyć podróż – pojechać gdzieś

i zakończyć podróż

• Podróż w nieznane – wyjazd bez

konkretnego planu i celu

• Towarzysz podróży – osoba,

z którą ktoś odbywa podróż

• Znosić trudy podróży – wytrzy-

mywać niewygody związane z pod-

różą

(Zbigniew Herbert)

– pan Cogito jest dziwnym podróżnikiem. Jedną nogę ma zdrową i krzepką

jak Sancho Pansa. Drugą – chudą i żylastą jak Don Kichot. Lewa noga idzie

szybko i pewnie, lubi tańczyć i podskakiwać. Prawa dumna i szlachetna wy-

biera najniebezpieczniejsze szlaki. Dokąd zawędruje na tak różnych no-

gach?

(Zbigniew Herbert)

Przysłowie

• Podróże kształcą – podróżując,

można się wiele nauczyć

Caspar David Friedrich, Spacer o zmierzchu

2-87.p65

2007-04-02, 08:39

Wędrówką życie jest człowieka

(Edward Stachura)

Prośba o wyspy szczęśliwe

stanty Ildefons Gałczyński)

Modlitwa pana Cogito – podróżnika (Zbigniew Herbert)

Modlitwa pana Cogito – podróżnika

O dwu nogach pana Cogito (Zbigniew Herbert)

O dwu nogach pana Cogito

(Zbigniew Herbert)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: