Reformy sejmu konwokacyjnego: zlikwidowano cła prywatne, wprowadzono cło generalne do skarbu państwowego, zniesiono liberum veto, wprowadzono zakaz przysięgania posłów na instrukcje poselskie, ujednolicono system miar i wag, zlikwidowano Sejm Czterech Ziem, zreformowano kwartę i pogłówne żydowskie, na czas nieokreślony zawiązano konfederację generalną, utworzono jeszcze odrębne dla Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, centralne kolegialne urzędy, ograniczono władzę hetmanów, czyniąc ich przewodniczącymi Komisji Wojskowych z głosem stanowczym, uchwalono lustrację królewszczyzn, zniesiono jurydyki i serwitoriaty. Reformy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego: przeprowadził reformę w armii, zastępując kawalerię piechotą i innymi rodzajami broni, założył odlewnię dział, utworzył komisję menniczą, która zajęła się uporządkowaniem spraw monetarnych, a komisje dobrego porządku dla miast miały się zająć skarbowością i gospodarką miejską. 1765 z inicjatywy króla powołano Szkołę Rycerską Prawa kardynalne: ustawy przeforsowane w latach 1767–1768 w Warszawie na sejmie, zwanym "Repninowskim". Zostały zagwarantowane przez Katarzynę II. Prawa te nie miały możliwości się zmienić – miały być stałe. Zapewniały one utrzymanie dawnego porządku rzeczy. Prawa kardynalne: zasada wolnej elekcji, zasada liberum veto, zasada nietykalności osobistej szlachty, prawo do wypowiadania posłuszeństwa królowi, wyłączne prawo dla szlachty do piastowania urzędów i posiadania ziemi, niemal nieograniczona władza dziedziców nad chłopami, utrzymanie przywilejów Prus Królewskich. Konfederacja barska (1768-1772) – zbrojny związek szlachty polskiej utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku, z zaprzysiężeniem aktu założycielskiego w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko: kurateli Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierającym go wojskom rosyjskim. Celem konfederacji było zniesienie ustaw narzuconych przez Rosję, a zwłaszcza dających równouprawnienie innowiercom. Pierwszy rozbiór Polski – nastąpił w roku 1772, pierwszy z trzech rozbiorów Polski, do których doszło pod koniec XVIII wieku. Dokonany drogą cesji terytorium I Rzeczypospolitej przez Prusy, Imperium Habsburgów i Rosję. Na żądanie zaborców traktat rozbiorowy musiał zatwierdzić sejm Rzeczypospolitej. Nie przyniosły skutku interwencje króla Stanisława Augusta Poniatowskiego na dworach europejskich i tragiczny protest T. Rejtana. Poza traktatem sejm musiał przyjąć niekorzystne uchwały gospodarcze i handlowe. Reformy sejmu rozbiorowego – 1773 r.: zatwierdzenie rozbioru (słynny protest Tadeusza Rejtana), dodanie do praw kardynalnych zakazu powoływania na tron dzieci i wnuków panującego oraz cudzoziemców, powołanie Komisji Edukacji Narodowej, podniesienie liczby wojska do 30 tysięcy, powołanie Rady Nieustającej pod przewodnictwem króla. Sejm Czteroletni (Sejm Wielki) – sejm zwołany 6 października 1788 za zgodą cesarzowej Rosji Katarzyny II w Warszawie, obradujący do 29 maja 1792. Postanowienia: uchwalenie konstytucji, pozbawienie praw politycznych szlachty bez majątków ziemskich, nietykalność osobista mieszczan, zasada nie podzielności ziem polskich. Konstytucja 3 maja – uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną, spisaną konstytucją. Postanowienia: król stał na czele władzy wykonawczej, sejm był dwuizbowym organem dzielącym się na izbę poselską oraz izbę wyższą senat, uchwalenie podatku dochodowego, zwiększenie liczby wojska do 100 tys. II rozbiór Polski – drugi z trzech rozbiorów Polski, do których doszło pod koniec XVIII wieku. Bezpośrednią przyczyną II rozbioru Polski była przegrana wojna polsko-rosyjska 1792, toczona w obronie Konstytucji 3 Maja. Król ugiął się przed żądaniami Katarzyny II i w lipcu 1792 przystąpił do konfederacji targowickiej. Przywódcy patriotycznego stronnictwa reform musieli opuścić kraj. 23 stycznia 1793 Prusy i Rosja podpisały konwencję w sprawie II rozbioru Polski, który został zatwierdzony przez zdominowany przez targowiczan sejm grodzieński (1793). Powstanie kościuszkowskie, powstanie narodowe przeciw Rosji, a następnie także przeciw Prusom, trwające od 24 III do 16 XI 1794. Objęło swym zasięgiem prawie wszystkie dzielnice ówczesnego państwa polskiego. Przyczyną wybuchu walk był II rozbiór Polski i groźba kolejnego podziału kraju. Podczas powstania kościuszkowskiego miała miejsce przysięga Tadeusza Kościuszki, bitwa pod Racławicami, powstanie w Warszawie i Wilnie, interwencja Prus. 16 listopada pod Radoszycami nastąpiło rozwiązanie oddziałów powstańczych. III rozbiór Polski (1795) – ostatni z trzech rozbiorów Polski, do których doszło pod koniec XVIII w. Klęska skierowanego przeciwko rozbiorom powstania kościuszkowskiego (1794) spowodowała ostateczną likwidację państwa polskiego. Po przewlekłych sporach 24 X 1795 państwa rozbiorowe ustaliły granice podziału pozostałych ziem polskich. Wywieziony do Grodna król Stanisław August Poniatowski abdykował 25 XI 1795. Mocarstwa rozbiorowe zawarły tzw. konwencję petersburską (1797), która obejmowała postanowienia w sprawie długów państwa i króla polskiego oraz zobowiązanie, że monarchowie umawiających się stron nigdy nie będą używać w tytulaturze określenia Królestwo Polskie.
besom