BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE – WYKŁADY
Dziennik ustaw nr 43 poz. 430 z roku 1999 mówi o:
a) Bezpieczeństwie użytkowania
b) Nośności i stateczności konstrukcji
c) Bezpieczeństwie z uwagi na możliwość wystąpienia pożaru lub innego miejscowego zagrożenia
d) Ochronie środowiska ze szczególnym uwzględnieniem ochrony przed nadmiernym hałasem, wibracjami i zanieczyszczaniem powietrza, wody i gleby
Droga – specjalnie wyznaczony pas w terenie przeznaczony do ruchu pojazdów, ludzi i zwierząt.
Linie rozgraniczające drogę – granice terenów przeznaczonych na pas lub pasy drogowe ustalone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a w wypadku autostrady w decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady w liniach rozgraniczających drogi na terenie zabudowanym.
Pas awaryjny – część pobocza służąca do zatrzymania się i postoju pojazdów unieruchomionych ze względów technicznych.
Skrzyżowanie – przecięcie lub połączenie dróg na jednym poziome zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy.
Środkowy pas dzielący – część drogi stanowiącą rozdzielenie jezdni przeznaczonych do ruchu w przeciwnych kierunkach.
Węzeł – krzyżowanie lub połączenie dróg na różnych poziomach zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy.
Przejazd drogowy – krzyżowanie dróg na różnych poziomach uniemożliwiające wybór kierunku jazdy.
Natężenie miarodajne ruchu – natężenie ruchu w roku prognozy wyrażone liczbą pojazdów na godzinę.
Prędkość miarodajna – parametr odwzorowujący prędkość samochodów osobowych w ruchu swobodnym na drodze, służący do ustalenia wartości elementów drogi, które ze względu na bezpieczeństwo ruchu powinny być dostosowane do tej prędkości.
Prędkość projektowa – parametr techniczno-ekonomiczny, któremu przyporządkowane są graniczne wartości elementów drogi, proporcje między nimi oraz zakres wyposażenia drogi. Prędkość projektowa nie jest związana z prędkością dopuszczalną, o której mowa w przepisach ruchu drogowego.
Krętość odcinka drogi – stosunek sumy bezwzględnych wartości kątów zwrotu kierunków trasy drogi wyrażonych w stopniach do jej długości.
Kwantyl prędkości V85 – prędkość w ruchu swobodnym, której na suchej nawierzchni nie przekracza 85% pojazdów bez utrudnień ze strony innych użytkowników.
Wyspy kanalizujące – wyspy realizujące zadania kanalizacji ruchu.
Przepustowość pasa ruchu lub wlotu podporządkowanego – największa liczba pojazdów jaka z danego pasa lub wlotu może przejechać skrzyżowanie w jednostce czasu przy określonych natężeniach strumieni nadrzędnych lub/oraz przy określonym programie sygnalizacji.
Rondo – skrzyżowanie z wyspą środkową i jednokierunkową jednią wokół wyspy, na którym pojazdy są obowiązane objeżdżać wyspę środkową w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.
Klasyfikacja techniczna dróg:
A – autostrady , S – ekspresowe , GP- główne ruchu przyspieszonego , G- główne
Z – zbiorcze , L – lokalne , D – dojazdowe
Kategorie:
a) drogi krajowe – klasy A, S, GP, wyjątkowo G (zarządza nimi GDDKiA)
b) drogi wojewódzkie – klasy G, Z, wyjątkowo GP (zarządza nimi UM poprzez ZDW)
c) drogi powiatowe – klasy A, Z, wyjątkowo L (zarządza nimi starosta poprzez ZDP/PDZ)
d) drogi gminne – klasy L, D, wyjątkowo Z (zarządza nimi zarząd gminy)
Autostrada:
a) ma co najmniej dwie nie mniej niż dwupasmowe jednokierunkowe jezdnie
b) skrzyżowania na różnych poziomach
c) wjazdy i wyjazdy są możliwe tylko na węzłach
d) ma pasy awaryjne służące do zatrzymania i postoju pojazdów unieruchomionych z przyczyn technicznych oraz opaskę prowadzącą przy pasie dzielącym
e) jest oznakowana znakiem D-9 „autostrada”
f) na autostradę mogą wjeżdżać pojazdy, które osiągają prędkość powyżej 40km/h na odcinku poziomym
g) jest ogrodzona
Droga ekspresowa:
a) może mieć dwie nie mniej niż dwupasowe jezdnie jednokierunkowe, trwale rozdzielone pasem dzielącym jezdnie lub jedną jezdnię dwukierunkową
b) krzyżuje się z innymi drogami i trasami w różnych poziomach, ale może też mieć skrzyżowania w jednym poziomie (dot. Dróg klas niższych)
c) wjazdy i wyjazdy są możliwe tylko na węzłach lub skrzyżowaniach
d) ma pasy awaryjne służące do zatrzymania i postoju pojazdów unieruchomionych z przyczyn technicznych, wyjątkowo dopuszcza się zatoki awaryjnego postoju
Typy skrzyżowań:
a) zwykłe – brak wysepki wewnątrz skrzyżowania , b) skanalizowane – co najmniej 1 wysepka
Podział pod względem wlotów:
a) trzywlotowe b) czterowlotowe c) wielowlotowe
Podział pod względem poszerzenia wlotów:
a) poszerzone wloty , b) brak poszerzonych wlotów
Podział pod względem sposobu organizacji ruchu:
a) z ruchem okrężnym , b) z pierwszeństwem , c) bez pierwszeństwa , d) równorzędne
Podział pod względem zastosowania sygnalizacji:
a) z sygnalizacją b) bez sygnalizacji
Podział pod względem zakresu skanalizowania:
a) skanalizowana droga główna/podporządkowana/obie
b) w ruchu okrężnym małe rondo, duże rondo, kropla, skupione z wyspą centralną
Podział pod względem możliwości wyboru kierunku jazdy:
a) pełen wybór b) ograniczony wybór (znaki)
Skrzyżowanie zwykłe – skrzyżowanie o trzech lub czterech wlotach, które nie zawiera na żadnym wlocie wyspy dzielącej kierunki ruchu lub środkowego pasa dzielącego, a łączna szerokość wlotu i wylotu jest taka sama jak odcinka drogi dochodzącej do skrzyżowania.
Skrzyżowanie zwykłe o poszerzonych wlotach – skrzyżowanie o trzech lub czterech wlotach, które nie zawiera na żadnym wlocie wyspy dzielącej kierunki ruchu lub środkowego pasa dzielącego, a łączną szerokość wlotu i wylotu zwiększono dla wprowadzenia dodatkowych pasów ruchu.
Skrzyżowanie ze skanalizowanymi wlotami drogi podporządkowanej lub drogi z pierwszeństwem przejazdu – na co najmniej jednym z wlotów drogi podporządkowanej lub z pierwszeństwem przejazdu ma wyspę dzielącą kierunki ruchu.
Skrzyżowanie ze skanalizowanymi wlotami drogi z pierwszeństwem przejazdu i drogi podporządkowanej – na co najmniej jednym z wlotów drogi z pierwszeństwem przejazdu i na co najmniej na jednym z wlotów drogi podporządkowanej ma wyspy dzielące kierunki ruchu.
Mini rondo – budowane na osiedlach i na drogach niskiej klasy (nie wyższej niż Z), powodują redukcję prędkości, uspokajają ruch, zajmują niewielką powierzchnię: średnica 14-22m, z przejezdną wyspą środkową o średnicy 4-10m, wyspa środkowa jest przejezdna – na krawędzi wyniesiona jest do 6 cm ponad powierzchnie jezdni wokół wyspy i nie więcej niż 16 cm w środku wyspy, wloty i jezdnia ronda są jednopasowe.
Małe rondo – średnica zewnętrzna krawędzi jezdni 26-40 m z wyspą środkową tworzącą wizualną przeszkodę dla kierowców zbliżających się do ronda, wloty i jezdnia mogą mieć szerokości umożliwiające ruch jedno lub dwustrumieniowy.
Średnie rondo – średnica zewnętrzna krawędzi jezdni 41-65m z wyspą środkową, ma jedno lub dwupasmową jezdnię wokół wyspy środkowej i może mieć więcej niż cztery wloty.
Duże rondo – średnica zewnętrzna krawędzi jezdni większa od 65m z wyspą środkową, może mieć więcej niż cztery wloty i jezdnię wokół wyspy środkowej o jednym, dwóch a wyjątkowo przy sygnalizacji trzech pasach ruchu (dotyczy tylko uzasadnionych przypadków), przy bardzo dużej średnicy ronda na odcinkach jezdni na rondzie między sąsiednimi wlotami może dochodzić do przeplatania strumieni ruchu.
Skrzyżowanie z wyspą centralną – skrzyżowanie skanalizowane z wewnętrznymi powierzchniami akumulacyjnymi przy wyspie centralnej dla skręcających w lewo pojazdów, wyposażone w sygnalizację świetlną.
Skrzyżowanie skanalizowane z szerokim pasem dzielącym na drodze z pierwszeństwem przejazdu – w obrębie pasa dzielącego występują wyznaczone powierzchnie akumulacyjne o pojemności co najmniej 1 samochodu osobowego, którego korzystają pojazdy skręcające w lewo z drogi z pierwszeństwem przejazdu lub pojazdy jadące na wprost bądź skręcające w lewo z wlotów podporządkowanych, skrzyżowanie ułatwia zawracanie.
Przejazdy do zawracania – rozwiązania powstające w wyniku przecięcia szerokiego pasa dzielącego w sposób umożliwiający manewr zawracania, mogą być elementem skrzyżowania lub występują samodzielnie na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami.
Jezdnie do zawracania – pętla powstająca poprzez wykonanie zjazdu z drogi i wjazdu na nią z takim jego ukształtowanie, które umożliwia wykonanie manewru zawracania. Mogą występować samodzielnie lub stanowić uzupełnienie skrzyżowania pełniącego inne funkcje.
Skrzyżowanie typu cygaro – skrzyżowanie skanalizowane, na którym relacje skrętu w lewo ze wszystkich wlotów i relacje na wprost z wlotów podporządkowanych są realizowane w sposób pośredni poprzez przejazdy do zawracania.
Wyspy – wyłączone z ruchu powierzchnie obszaru skrzyżowania i jego wlotów, mogą być wyznaczane przez znaki poziome na jezdni (ciągłe linie) lub wyodrębnione z jedni o krawędziach wyniesionych ponad powierzchnię jezdni na wysokość nie mniejszą niż 6cm z nawierzchnią z kostki, bruku lub z zielenią.
Ze względu na kształt i funkcję wyspy dzielą się na:
a) wyspy dzielące środkowe – rozdzielające jezdnie dwóch kierunków ruchu i służące zwykle do segregacji ruchu pojazdów z przeciwnych kierunków
b) wyspy dzielące boczne – pas dzielący boczny oddzielający przystanek autobusowy od jezdni
c) wyspy trójkątne – oddzielające ruch pojazdów z tego samego kierunku
d) wyspy środkowe, kołowe, owalne lub o innych kształtach, na rondach i skrzyżowaniach z wyspą centralną
e) wyspy azylu – umożliwiające pieszym i rowerzystom przekraczanie jezdni na raty
Wyspy dzielące środkowe:
a) podłużna – stosowana na drodze z pierwszeństwem przejazdu w terenach zabudowy i poza tymi terenami przy większych natężeniach ruchu, wyspa ta towarzyszy wprowadzeniu na wlocie dodatkowego pasu do skrętu w lewo.
b) Duża kropla – stosowana na wlotach dróg podporządkowanych poza terenem zabudowy przy większych natężeniach ruchu, powinna być stosowana tylko w połączeniu z wyspami trójkątnymi
c) Mała kropla – stosowana na wlotach dróg podporządkowanych poza terenem zabudowy przy małych natężeniach ruchu, gdy można zrezygnować ze stosowania wysp trójkątnych.
d) Kryjąca – znajdująca się na przedłużeniu pasa dla skrętu w lewo i wyspy podłużnej na przeciwległym wlocie drogi z pierwszeństwem przejazdu stosowana na skrzyżowaniach typu T.
Węzły.
Grupa A – nie występuje przecinanie torów jazdy, a relacje skrętne są realizowane tylko, jako manewry wyłączania, włączania i przeplatania się potoków ruchu
a) Koniczyna b) Trąbka c) Krzyż maltański
Grupa B – węzeł częściowo bezkolizyjny, na którym następuje przecinanie torów jazdy niektórych relacji na jednej z dróg. Na tej drodze funkcjonuje skrzyżowanie lub zespół skrzyżowań. Tory ruchu o dominującym natężeniu ruchu powinny być prowadzone bezkolizyjnie.
a) karo
Grupa C – węzeł dwupoziomowy, na którym tylko jezdnie dróg krzyżują się bezkolizyjnie. Relacje skrętne na obu drogach odbywają się na skrzyżowaniach.
Do środków uspokojenia ruchu z zakresu organizacji ruchu zalicza się m.in.:
* wyznaczanie tak zwanych „stref 30”, wydzielonych obszarów o ograniczonej prędkości z wyraźnie oznakowanymi granicami i zmienionym charakterem podkreślającym uprzywilejowanie pieszych i rowerzystów w strefie
* tworzenie zamkniętych enklaw, mające na celu eliminację ruchu tranzytowego przez obszar uspokajany, poprzez:
* wyznaczenie ciągów ulic jednokierunkowych
* zamknięcie przejazdu przez niektóre ulice dla samochodów (z ewentualnym dopuszczeniem przejazdu komunikacji zbiorowej)
* zastępowanie skrzyżowań z pierwszeństwem przejazdu, skrzyżowaniami równorzędnymi lub rondami
* odpowiednia polityka parkingowa
* optyczne zawężenie pasów ruchu za pomocą oznakowania poziomego
Do budowlanych środków uspokojenia ruchu zalicza się m.in.:
* progi zwalniające
* skrzyżowania z wyniesioną powierzchnią, wyniesione przejścia dla pieszych
* zwężenia pasów ruchu (np. z wykorzystaniem środkowego pasa brukowanego)
* wyspy „kanalizujące” ruch, azyle dla pieszych
* mini i małe ronda
* esowanie pasów ruchu, szykany
* fizyczne zamknięcie przejazdu dla samochodów (całkowite lub umożliwiające przejazd jedynie komunikacji zbiorowej)
* bramy wjazdowe do miejscowości
Kolizja drogowa – zdarzenie drogowe, w wyniku którego osoby w niej uczestniczące nie ponoszą śmierci ani nie doznają urazów, a szkodzie ulegają jedynie mienia (np. samochody)
Wypadek drogowy – to zdarzenie w ruchu drogowym, gdzie jeden lub więcej uczestników ruchu drogowego bierze udział w zdarzeniu, w wyniku którego uczestnik ruchu drogowego został ranny lub doszło do jego śmierci. Należy bezzwłocznie wezwać policję i pogotowie.
Promień łuku kołowego jest zależny od:
- przyspieszenia bocznego dopuszczalnego, - pochylenia poprzecznego, - prędkości miarodajnej,
Parametr Klotoidy – z klotoidą mamy do czynienia przy projektowaniu krzywej przejściowej A2 = R∙LKP
Pojazd samochodowy – pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, nie obejmuje ciągnika rolniczego.
Krzywa przejściowa – krzywa stosowana w projektowaniu dróg w celu uzyskania płynnego przejścia między odcinkiem prostym i łukiem.
Zależy od: prędkości pojazdu, klasy drogiPrzyspieszenie kątowe pojazdu poruszającego się po krzywej przejściowej ze stałą prędkością jest stałe więc siła odśrodkowa rośnie liniowo z czasem.
Strefy komunikacyjne:
- strefa ruchu pieszego, - strefa zintegrowanego ruchu pieszego, rowerowego i samochodowego V<20 km/h
- strefa ruchu uspokojonego V=30 km/h, - strefa umiarkowanej prędkości V= 40-50 km/h
- strefa podwyższonej prędkości V= 60-80 km/h , -strefa wysokiej prędkości V>80 km/h
Środki do zarządzania prędkością:
- przepisy prawne (znaki, ograniczenia prędkości),
- środki działające na psychikę,
- fizyczne zmuszające kierowcę do redukcji prędkości,
Droga samochodowa – budowla liniowa łącząca określone punkty w terenie przeznaczonym do ruchu i postoju pojazdów, do ruchu pieszych oraz zwierząt (w przypadku niższych klas technicznych).
Elementy przekroju poprzecznego drogi:
- pas drogowy, - korona drogi, - jezdnia, - pas dzielący (środkowy, boczny), - pobocze, - opaska chodnika, - droga (ścieżka) rowerowa, - pas awaryjny, - skarpy wykopów lub nasypów, - boczne rowy odwadniające,
Pas drogowy – wydzielony liniami rozgraniczającymi teren do umieszczenia w nim drogi, przeznaczony do urządzeń związanych z obsługą, ochroną drogi, ochroną środowiska, a także zawierające rezerwę terenu pod rozbudowę.
Korona drogi – jest częścią drogi, obejmuje jezdnie lub jezdnie, opaski stanowiące obramowanie jezdni, pasy dzielące, pobocza, chodniki w razie potrzeby również inne elementy (dodatkowe pasy ruchu) pasy dzielące zatoki postojowe, zatoki autobusowe.
Jezdnia – jest częścią korony drogi, przeznaczona do ruchu samochodowego.
Pobocze – jest częścią korony drogi przyległa do jezdni
Pas dzielący – jest częścią korony drogi, która rozdziela jezdnię przeznaczonych do przeciwnych kierunków ruchu (pas dzielący środkowy) lub spełnia inne funkcje (pas dzielący boczny).
Drogi – poza miastem , Jezdnia – w mieście (teren zabudowy)
Opaska chodnika – rodzaj obramowania oddzielającego chodnik od pobocza ziemnego oraz oddzielające różne rodzaje nawierzchni chodników od siebie.
gosia9121