Finanse publiczne i prawo finansowe (06.11.2010. – wykłady)
PRAWO BANKOWE ( Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo Bankowe Dz.U. z dnia 29 listopada 1997 roku).
1. Ustawa określa zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz zasad sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków.
Bank- osoba prawna utworzona zgodnie z przepisami ustaw, działająca na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
Wyraz „kasa” może być używany w nazwie oraz do określenia działalności lub reklamy jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek pieniężnych osobą fizycznym zrzeszonym w tej jednostce.
Wyrazy „Bank” „Kasa” mogą być używane w nazwie i dla określenia działalności lub reklamy wyłącznie banku, z tym że:
- nie dotyczy to jednostek organizacyjnych używających wyrazów „bank” lub „kasa”, z których działalności wynika, że jednostki te nie wykonują czynności bankowych.
CZYNNOŚCI BANKOWE
Czynności obligatoryjne (zarezerwowane wyłacznie dla banków)
Czynności fakultatywne ( zarezerwowane dla banków i podmiotów nie będącymi bankami)
Rodzaje banków:
- Bank krajowy ( mający siedzibę na terenie RP )
- Bank zagraniczny ( mający siedzibę za granicą )
Czynnościami bankowymi są:
§ Przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów
§ Prowadzenie innych rachunków bankowych
§ Udzielanie kredytów
§ Udzielanie gwarancji bankowych
§ Emitowanie bankowych papierów wartościowych
§ Przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych
§ Wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banków w odrębnych ustawach
Inne rodzaje banków (Specyfika działalności, podział):
- Banki kredytowe (udzielają kredyty)
- Banki inwestycyjne
- Banki Rolne i Ziemskie
- Banki przemysłowe (wspieranie przemysłu)
Czynnościami bankowymi są również inne czynności o ile są one wykonywane przez banki:
§ Udzielanie pożyczek pieniężnych
§ Operacje czekowe i wekselowe
§ Wydawanie kart płatniczych oraz wykonywania operacji przy ich użyciu
§ Terminowe operacje finansowe
§ Nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych
§ Przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych, udostępnianie skrytek sejfowych
§ Wykonywanie czynności obrotu dewizowego
§ Udzielanie poręczeń
§ Wykonywanie czynności zleconych związanych z emisją papierów wartościowych
Banki prócz wykonywania czynności bankowych mogą:
§ Obejmować lub nabywać akcję i prawa akcji, udziały innej osoby prawnej nie będącej bankiem lub jednostki uczestnictwa w funduszach
§ Zaciągać zobowiązania związane z emisja papierów wartościowych
§ Dokonywać obrotu papierami wartościowymi
§ Dokonywać na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem zmiany wierzytelności na składniki majatku dłużnika , z tym że, bank jest obowiązany, do ich sprzedaży w okresie nie dłuższym niż 3 lata od daty nabycia
§ Nabywac i zbywać nieruchomości
§ Świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych
§ Świadczyć inne usługi finansowe
CZYNNOŚCI BANKOWE – PODSTAWOWE ZASADY
A. Oświadczenia woli składane w związku z dokonywaniem czynności bankowych mogą być wyrażane za pomoca elektronicznych nośników informacji.
B. Związane z czynnościami bankowymi dokumenty mogą być sporządzane za pomocą elektronicznych nośników informacji, jeśli dokumenty te zostana w sposób należyty utrwalone i zabezpieczone.
C. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, uznaję się, że czynność dokonana w formie, spełnia wymagania formy pisemnej.
Tworzenie i organizacja banków oraz oddziałów i przedstawicielstw banków:
Banki mogą być tworzone jako:
- Banki Państwowe
- Banki spółdzielcze
- Banki w formie spółek akcyjnych
Założycielami banku są:
§ W formie spółki akcyjnej mogą być osoby prawne i osoby fizyczne z tym że, załozycielami nie mogą być mniej niż 3, za wyjątkiem przypadku gdy założycielem jest krajowy lub zagraniczny bank.
§ Społdzielczego mogą być tylko osoby fizyczne w liczbie wymaganej dla założenia spółdzielni, określonej ustawą z dnia 16 września 1982 roku – Prawo Spółdzielcze.
Bank państwowy może być utworzony:
§ Przez RM w drodze rozporządzenia
§ Na wniosek Ministra Skarbu Państwa
§ Zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego KNF
Rozporządzenie RM o utworzeniu Banku Państwowego określa: (nazwę i siedzibę; przedmiot i zakres działania banku; jego fundusze statutowe, w tym środki wydzielone z majątku SP, które stają się majatkiem Banku).
Organy Banku – zasady:
§ Organami banku państwowego są Rada Nadzorcza i Zarząd.
§ Członkowie zarządów lub rad nadzorczych nie mogą zajmować się działalnościa konkurencyjną – nie mogą być członkami zarżądu lub rady nadzorczej innego banku. (chyba że bank jest akcjonariuszem tego banku).
§ Radę nadzorczą powołuje się na okres 3 lat spośród osób posiadających odpowiednie kwalifikacje. Przewodniczącego rady nadzorczej powołuje i odwołuje Prezes RM na wniosek Ministra Skarbu Państwa.
§ Członkowie rady powoływani są przez Ministra Sakrbu Państwa spośród osób nie będących członkami tego banku.
§ Prezes zarządu Banku Państwowego powołuje i odwołuje po zasięgnięciu opini KNF , rada nadzorcza banku Wiceprezesów i pozostałych członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza na wniosek prezesa zarządu.
§ Rada Nadzorcza:
- sprawuje nadzór nad działalnością banku państwowego
- przyjmuje sprawozdzania z działalności banku, udziela zarządowi banku zaleceń
- może zaiweszać w czynnościach członków zarządu banku
- uchyla uchwałę zarządu banku w razie stwierdzenia jej niezgodności z przepisami prawa lub statutem banku
- zatwierdza przedstawione przez zarząd sprawozdanie finansowe oraz podział zysku i sposób.
Bank spółdzielczy- może być złożony z zachowaniem trybu określonego przepisami ustawy – „Prawo spółdzielcze” na podstawie:
§ Zezwolenia KNF
§ Wydanego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów z uwzględnieniem zasad określonych ustawą z dnia 24 czerwca 1994 roku o restrukturyzacji banków spółdzielczych i Banku Gospodarki Żywnościowej. Statut Banku spółdzielczego pod rygorem nieważności powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.
Bank w formie spółki akcyjnej – może być utworzony na podstawie:
§ Wydanego w uzgodnieniu z MF , z zachowaniem trybu określonego w przepisach Kodeksu spólki Handlowej o spółkach akcyjnych.
§ Przez osoby zagraniczne lub z udziałem osób zagranicznych
§ Wkłady pieniężne osób zagranicznych do kapitału założycielskiego banku sa wnoszone w zł.
Organy baku- zasady:
§ Funkcja organu nadzoru = RADA NADZORCZA składa się z co najmniej 5 osób wybieranych przez walne zgromadzenie akcjonariuszy.
§ Bank zobowiązany jest informować KNF o składzie rady nadzorczej
§ Zarząd banku składa się z co najmniej 3 osób.
§ Powołanie dwóch członków zarządu banku , w tym prezesa, następuje za zgodą KNF i na wniosek o wyrażenie zgody z którym wystąpiła rada nadzorcza.
Ø KNF odmawia wyrażenia zgody na powołanie osób w skład zarządu jeśli:
- były karane za przestępstwa z winy umyślnej
- prowadzone jest przeciwko nim postępowanie karne lub karne skarbowe przez osoby zagraniczne albo z udziałem osób zagranicznych.
Pytania:
1. Co określa ustawa Prawo Bankowe.
2. Jaka jest definicja pojęcia Banku.
3. W jakich przypadkach podmioty nie będące bankami sa uprawnione do stosowania w swej nazwie „bank” „kasa”.
4. Rodzaje banków.
5. Charakterystyka czynności bankowych:
§ Mających charakter obligatoryjny
§ Mających charakter fakultatywny
6. Jaką działalnościa mogą zajmować się banki prócz wykonywania czynności bankowych.
7. Zasady składania oświadczeń woli.
8. W jakich formach prawnych mogą występować w Polsce banki?
9. Procedura tworzenia banku państwowego – charakterystyka.
10. Jakie organy sa w banku państwowym i ich zadania.
11. Na podstawie jakich przepisó polskiego prawa mogą być tworzone banki spółdzielcze.
gosicka