PIERWSZA POMOC
W NAGŁYCH STANACH ZAGROŻENIA ŻYCIA
RANY
Należy ostrożnie usunąć z powierzchni rany zanieczyszczenia. Brzeg rany zdezynfekować (jodyna, riwanol, woda utleniona itp.), po czym nałożyć opatrunek jałowy i zabandażować. Jeżeli rana jest rozległa, głęboka, skierować chorego do chirurga. Jeżeli rana jest zanieczyszczona ziemią, należy stosować surowicę przeciwtężcową według wskazówek lekarza.
ZŁAMANIA KOŚCI
Objawy: ból, zniekształcenie kończyny, upośledzenie jej czynności, czasem nieprawidłowa ruchomość.
Pomoc: Kończynę unieruchomić przy pomocy deski, laski itp. tak aby dwa sąsiadujące stawy były nieruchome. Wskazane podanie pabialginy. W złamaniu otwartym następuje przerwanie skóry i na dnie rany widoczne są odłamki kości. Założyć jałowy opatrunek, unieruchomić kończynę, chorego położyć i natychmiast przewieźć do szpitala.
SKRĘCENIE
Najczęściej dotyczy stawu skokowego, powstaje wskutek nadmiernego wykonania ruchu w tym stawie.
Objawy: obrzęk, ból, nieznaczne upośledzenie czynności stawu.
Pomoc: należy unieruchomić kończynę, stosować okłady (z wody Borowa), nie nastawiać stawu.
WSTRZĄS MÓZGU
Powstaje wskutek tępego urazu czaszki (upadek z wysokości, uderzenie, pobicie).
Objawy: utrata przytomności, bladość, przyspieszenie tętna, zwolnienie oddechu, wymioty.
Pomoc: należy ułożyć chorego poziomo, na głowie położyć worek z lodem lub zimną wodą. W razie wymiotów głowe chorego przechylić na bok. Nieprzytomnym nie podawać nic do picia. Przewieźć chorego do szpitala.
KRWOTOK TĘTNICZY
Objawy: jasnoczerwona krew tryskająca z rany.
Pomoc: założyć opaskę uciskającą Esmarcha powyżej rany tj. pomiędzy raną a sercem (w krwotokach z kończyny dolnej najlepiej na udo, z górnej najlepiej na ramię). Przewieźć chorego do szpitala podając dokładną godzinę założenia opaski. Uciśnięcie tętnicy dłużej niż przez 2 godziny grozi martwicą.
KRWOTOK ŻYLNY
Objawy: krew ciemna, powoli wypływająca z rany.
Pomoc: należy nałożyć na ranę opatrunek uciskający, jeżeli krwotok nie ustępuje założyć opaskę Esmarcha powyżej rany.
KRWOTOK PŁUCNY
Objawy: jest połączony z kaszlem, krew jasnoczerwona pieniąca się.
Pomoc: chorego należy ułożyć w pozycji półsiedzącej, zapewnić mu spokój, położyć na klatkę piersiową worek z lodem, podawać witaminę K. Natychmiast wezwać lekarza.
WYMIOTY KRWAWE
Objawy: wymiociny podobne do fusów z kawy. Rzadziej pojawia się świeża krew.
Pomoc: chorego należy położyć na wznak, na brzuch położyć worek z lodem, nie podawać nic do picia ani do jedzenia, przewieźć chorego do szpitala.
OPARZENIA CIEPLNE
I STOPNIA - ból, zaczerwienianie - obmyć skórę spirytusem, posmarować wazeliną, można położyć okład z wody Borowa.
II STOPNIA - pęcherze - należy obmyć ranę spirytusem, założyć opatrunek jałowy lub okład z czystego spirytusu, nie stosować tłuszczu, maści ani wody wapiennej z olejem lnianym.
III STOPNIA - zwęglenie - nałożyć opatrunek jałowy, tłuszczu nie stosować, podawać do picia dużo płynów i Cardiamid w kroplach, przewieźć chorego do szpitala.
ODMROŻENIA
Lekkiego stopnia (zasinienie skóry) - stosować lekki masaż (czystym śniegiem). W ciężkich odmrożeniach (pęcherze) – bardzo powoli ogrzewać, założyć jałowy opatrunek. Leczenie szpitalne.
OPARZENIA CHEMICZNE (kwasami, ługami)
Należy najpierw zdjąć oblaną odzież, skórę spłukiwać bardzo obficie wodą, najlepiej bieżącą, założyć opatrunek jałowy. W oparzeniach fosforem usunąć pincetą resztki fosforu, skórę zmywać roztworem siarczanu miedzi.
ZATRUCIE KWASAMI (solnym, siarkowym, azotowym)
Należy podać do picia: mleko, roztwór mydła (jako łagodny środek wymiotny i przeczyszczający). Nie wolno wywoływać wymiotów później aniżeli w 20 minut po wypiciu kwasu.
ZATRUCIE ŁUGAMI
Należy podawać do picia mleko, kleiki. Nie wolno wywoływać wymiotów - grozi to przedziurawieniem przełyku i żołądka.
ZATRUCIE PARAMI l GAZAMI (zwykłe w przemyśle)
Objawy: w zatruciach chlorem, chlorowodorem, tlenkami siarki siarkowodorem, formaldehydem, amoniakiem - występuje przede wszystkim kaszel, kichanie, bóle i łzawienie oczu, bóle w piersiach. W ciężkich zatruciach może wystąpić duszność. W zatrucia chlorem i amoniakiem szczególnie ostro występuje groźba obrzęku i zapalenia płuc. Tlenek węgla i tlenek azotu nie drażnią śluzówki, natomiast prowadzą do zmian we krwi i powodują duszenie się. W zatruciach tlenkami azotu - duszność, obrzęk płuc i sinica mogą wystąpić w kilka godzin po zatruciu.
Pomoc: chorego należy wynieść na świeże powietrze, rozluźnić ubranie, podać do oddychania tlen, w razie potrzeby stosować sztuczne oddychanie. Choremu nie pozwolić na żaden wysiłek fizyczny, można podać 20 kropli Cardiamidu. Chorego należy ciepło okryć i jak najszybciej przewieźć do szpitala.
ZATRUCIE ANILINĄ, NITROBENZENEM l POCHODNYMI TYCH ZWIĄZKÓW
Objawy: sino-niebieskie zabawienie warg, paznokci i skóry, duszność, bóle głowy, mdłości, wymioty.
Pomoc: należy zapewnić dostęp świeżego powietrza, zdjąć ubranie zanieczyszczone tymi truciznami, dobrze umyć skórę, podawać do oddychania tlen. Nie podawać alkoholu w żadnej postaci. Przewieźć chorego do szpitala.
ZATRUCIE ALKOHOLEM METYLOWYM
Jeżeli chory jest przytomny, można wywołać wymioty. W każdy wypadku jak najszybciej przewieźć do szpitala (grozi ślepota oraz śmierć).
UDAR CIEPLNY
Powstaje wskutek przegrzania (np. w hutach).
Objawy: bóle głowy, mroczki przed oczami, zaczerwienienie skór bez potów, możliwa utrata przytomności.
Pomoc: chorego należy wynieść z przegrzanego pomieszczenia do chłodnego, przewiewnego miejsca, przebrać, polewać zimną wodą całe ciało, położyć zimne okłady z wody na głowę i klatkę piersiową. W razie potrzeby stosować sztuczne oddychanie.
PORAŻENIE PRĄDEM ELEKTRYCZNYM
Pomoc: należy odłączyć porażonego od przewodnika prądu. Ratujący musi stać na płycie izolującej (sucha deska, szkło, guma) mieć rękawice gumowe i odłączyć porażonego za pomocą izolujących narzędzi (drzewa, gumy, szkła) następnie stosować sztuczne oddychanie aż do chwili przybycia lekarza. Mimo objawów pozornej śmierci, podawać do wąchania amoniak, tlen do oddychania, ogrzewać ciało termoforami.
OMDLENIE
Występuje na skutek gwałtownego bólu lub bodźców psychologicznych.
Objawy: zawroty głowy, szum w uszach, mroczki przed oczami, duszność, ogólne osłabienie, następnie utrata przytomności. Chory jest blady, spocony, tętno ma przyspieszone.
Pomoc: chorego ułożyć poziomo tak, aby głowa znajdowała się nisko, zapewnić dopływ świeżego powietrza, rozluźnić ubranie, podawać do wąchania amoniak, spryskiwać zimną wodą. Dopóki chory jest nieprzytomny nie dawać nic do picia. Po odzyskani przytomności podać gorącą kawę lub herbatę.
NAPAD PADACZKOWY (epilepsja)
Objawy: drgawki, utrata przytomności, piana na ustach, mimowolne oddawanie moczu.
Pomoc: należy chorego ułożyć na wznak, położyć pod głowę poduszkę lub zwinięty koc, między zęby wsunąć wałeczek z chustki lub ręcznika. Rozluźnić ubranie, pozostawić chorego w spokoju.
niunia085