Psychologia  -    II semestr

3.Jak zachowuje się człowiek poddany deprywacji sensorycznej?

Depryzacja sensoryczna jest odmiennym stanem świadomości. Masters i Houston wymyślili technikę sensorycznego obciążenia osób badanych bodźcami dźwiękowymi i słuchowymi w celu zmiany ich poziomu aktywacji. Lilly (1977) poddawał sam siebie skrajnej sensorycznej deprywacji, zanurzając się bez ubrania, lecz w masce tlenowej w wodnym zbiorniku o stałej temperaturze 33.9 °C. Doświadczał wówczas różnych poziomów aktywacji, a doświadczenia te pogłębiły jego świadomość i stały się bogatym źródłem nowych idei. Tego typu badania prowadzone są w większości na zwierzętach, na ludziach zaś są raczej niedozwolone (ze względów etycznych).

4.Podaj definicje emocji i ich wpływ na zachowanie się człowieka.

Emocje to specyficzna klasa procesów samoregulacji, która nasyca wszystkie nasze cechy.

Emocje to specyficzna klasa procesów regulacji pełniących funkcję oceny stosunków między podmiotem a otoczeniem.

Kiedy doświadczamy emocji najważniejsze jest uczucie, jakie towarzyszy tej emocji. Doświadczenia lęku, gniewu, radości czy przygnębienia to żywe, bezpośrednie doznania.

5.Wymień rodzaje emocji.

Emocje mogą być związane z różnego rodzaju stanem człowieka, np.:

·         strachem,

·         radością, zadowoleniem,

·         rozpaczą, tragedią,

·         oczekiwaniem na coś,

·         spotkanie z druga osobą, która dla nas coś znaczy,

·         egzaminem,

·         mogą być też spowodowane różnymi sytuacjami, np.: ślub, podjęcie nowej pracy, wycieczka, narodziny dziecka.

W zależności od sytuacji, w której się znajdujemy, nasze emocje są różne, ale towarzyszą nam przez całe życie.

6.W jaki sposób rozpoznajemy stan emocjonalny u ludzi i u siebie?

Na skutek działania bardzo silnych emocji w ciele człowieka zachodzi wiele zmian organicznych. Zmiany te są niezwykle ciekawe i pomagają objaśnić reakcje, jakie ujawnia pobudzony emocjonalnie człowiek np.:

·         rozszerzenie źrenic,

·         wzmożone bicie serca,

·         wzrost ciśnienia krwi, ukrwienie skóry – pojawiają się wypieki na twarzy,

·         ulega zmianie szybkość i głębokość oddechu,

·         emocje zmieniają też nasze wnętrze:

-          wydzielanie wewnętrzne,

-          gruczoły potne,

-          zwiększone wydzielanie śliny ze ślinianki,

-          zmniejszenie wydzielania soków żołądkowych,

-          podwyższenie adrenaliny.

7.Wymień zasady podejmowania racjonalnych decyzji.

Ponieważ frustracja jest nie unikniona w twoim zachowaniu musi występować aktywność określona jako rozwiązywanie problemu.

Zazwyczaj mamy większy wgląd w problem. Większość problemów nie jest całkowicie nieznana. Na podstawie naszych wcześniejszych doświadczeń możemy wysunąć hipotezy, a następnie sprawdzić je, czy też przez działanie, czy też przez przemyślenie proponowanego rozwiązania, (tzw. ukryte próby i błędy). Rzadko rozwiązujemy problem nie wypróbowując pewnych alternatywnych możliwości, a ostatecznie znalezienie rozwiązania świadczy samo przez się o uzyskaniu pewnego względu w ważne związki.

8.Zachowanie człowieka w sytuacji kryzysowej.

Gdy znajdziesz się w nowej sytuacji, jak również w sytuacji kryzysowej, w której jesteś motywowany do osiągnięcia celu, lecz droga do jego osiągnięcia jest zablokowana przez pewną przeszkodę, z którą nie potrafisz sobie poradzić wówczas jesteś:

-          sfrustrowany,

-          zniechęcony,

-          wydaje ci się, że nie dasz rady,

-          pobudzony, ale negatywnie,

-          nerwowy,

-          plączą się pomysły w twojej głowie,

-          drżą ci ręce, nie potrafisz opanować nerwów,

-          myślisz nieustannie o owym problemie.

9. Psychologiczne aspekty funkcjonowania sumienia i jego struktury.

SUMIENIE – struktura elementów. Aby dobrze funkcjonować trzeba mieć system wartości. Jak mam system wartości muszę mieć ocenę krytyczną (tzn. kiedy otrzymuję kiedy nie otrzymuje).

Reakcja emocjonalna tzn. czy jest mi żal czy jestem wesoły. Patologia sumienia może dotyczyć tych wartości może zaistnieć sytuacja, że ktoś miał system wartości a go utracił. Może zaistnieć tylko sytuacja, że jedno z tych czynników zanika.

10.Omów trzy rodzaje sytuacji konfliktowych i sposoby ich rozwiązywania u człowieka.

                                          3 podstawowe fazy:

1.       Samookreślenie problemu.

2.       Funkcjonowanie generatora pomyślnie (tworzenie pomysłów)

-          szybkość projektu rozwiązań

-          oryginalność myślenia- niepowtarzalność

-          giętkość myślenia- zmiana kierunku myślenia

3.       Ewoluator pomysłów:

-          Osąd                                          ¬

-          krytycyzm                            ¬ podstawa oceny pomysłów

-          logika myślenia              ¬

11.Jaki jest cel i funkcje procesów emocjonalnych.

-              Emocje nadają kierunek nowym działaniom i pozwalają nam na wybór jednej z możliwości;

-          Pobudzenie emocjonalne do pewnego poziomu poprawia sprawność działania, gdy jest jednak nadmierna, daje przeciwne efekty,

-              Nasze emocje i motywacje mają znaczenie dla naszego przystosowania się, a nawet utrzymania przy życiu;

-              Poznawcza cześć procesów emocjonalnych poprawia naszą skuteczność adaptacji, kieruje naszymi strategiami uczenia się tego, jak możemy sobie radzić z budzącymi nasze emocje rzeczami i zjawiskami zmieniającego się świata.

-          Tym właśnie różnimy się od doskonałych maszyn – posiadamy przecież emocje.

12.Wymień główne warunki (składniki) emocji.

-          Zmiany fizyczne®szczególne pobudzenie lub zahamowanie autonomicznego układu nerwowego.

-          Doznania subiektywne ®uczucie lub afekt mający różne nasilenie i są albo przykre, albo przyjemne.

-          Ekspresja emocji w zachowaniu®tu należy zaliczyć mimikę, gesty , zmiany postawy.

-          Aspekty poznawcze®świadomość bądź ocena sytuacji ( w wymiarze korzystnej lub niekorzystnej).

-          Konsekwencje w zewnętrznym działaniu®nasza reakcja na źródło emocji.

13.Jakie są główne różnice między eksperymentem a obserwacją psychologiczną.

-          Istnieje pogląd, że metoda eksperymentalna depersonalizuje i dehumanizuje osoby badanej czego nie można mówić w większości metod obserwacyjnych

-          W eksperymencie bardzo często następuje zniekształcenie zachowania uczestnika poprzez umieszczenie go w fikcyjnej sytuacji, która w obserwacji ma nie ma miejsca.

-          W eksperymencie istnieje niebezpieczeństwo ekspozycji ukrytych wymagań eksperymentu, którym podporządkowuje się uczestnik, czego nie zauważamy w obserwacji.

-          W eksperymencie po dokładnym opisie możemy łatwiej replikować (powtarzać) daną sytuację, w obserwacji nie jest to możliwe.

-          Badania metodą obserwacji mają charakter holistyczny, zaś badania eksperymentalne- redukcjonistyczne (przeciwne holistycznym).

-          Metoda obserwacji jest w porównaniu z eksperymentalną o niższym stopniu kontroli i niemożliwością wnioskowania o przyczynach.

-          Niekiedy względy estetyczne lub praktyczne mogą uniemożliwiać zastosowanie metody eksperymentalnej.

14. Jakie są zalety i słabości metody obserwacji.

Zalety:

1.                   Wiele tych badań prowadzonych jest w warunkach naturalnych, w których trudniej o dehumanizację i zniekształcenia

2.                   Staranny projekt badań obserwacyjnych minimalizuje uczestników świadomość bycia obserwowanymi

3.                   Badania tego typu są najczęściej bardziej holistyczne( tzn. badani są w całej sytuacji i zachowują się w niej całościowo)

4.                   Obserwacja może być źródłem hipotez do kolejnych badań, jest zatem bardzo przydatna na wstępnym etapie naukowego gromadzenia wiedzy

Słabości

1.                   Zniekształcenia, np.: przez warunki laboratoryjne ( brak naturalnych warunków)

2.                   Oczekiwania

3.                   Błąd próby- dobór próby jest jeszcze ważniejsze niżeli w eksperymencie, tu również istnieje możliwość błędu

4.                   Przyczynowość – wnioskowanie o związkach przyczynowych w badaniach obserwacyjnych jest ryzykowne

5.                   Subiektywność obserwatora, do tego może doprowadzić elastyczność związana z mniejszym ustrukturalizowaniem

15. Przedstaw dwa znaczenia terminu psychoanaliza.

Podejście psychoanalityczne wyrasta z teorii nieświadomości przedstawionej przez Zygmunta Freuda. Termin psychoanaliza denotuje jako:

1.                   Formę terapii

2.                   Teorię ludzkiej psychiki i zachowania

Ad1. Ta forma terapii jest szeroko stosowana w leczeniu nerwic. Niekiedy też w leczeniu nieneurotycznych zaburzeń zachowania. Psychoanalitycy zakładają, że obszarem konfliktów jest nieświadoma część naszej osobowości. Dlatego celem psychoanalizy jest zgłębianie nieświadomości danej osoby w celu zrozumienia dynamiki nienormalnych zachowań. Podczas tej terapii pacjent jest zachęcany do przypomnienia i ponownego przeżycia traumatycznych doświadczeń z dzieciństwa do uświadomienia ich sobie w bezpiecznym kontekście co ma pozwolić na powrót tych doświadczeń, ale już pozbawionych lęku, do nieświadomości.

Ad2. Patrz teoria osobowości Zygmunta Freuda – pyt. 16.

16. Przedstaw koncepcje struktury osobowości Freuda.

Osobowość według Freuda jest trójwarstwowa:

1.                   Id:

·                     jest warstwą najgłębszą, w niej to znajdują się następujące popędy:

-                      popęd śmierci

-                      seksualny

-                      niszczenia

-                      agresji

·                     Id to konieczności biologiczne, które muszą być realizowane dla zrealizowania potrzeb życia

·                     Zasadą jest tu przyjemność

·                     Z niej czerpie się ulgę

2.                   Ego

·                     Ja – realizm

·                     Powołane jest do życia, aby doskonalić popędy

·                     Jest na usługach id

·                     Jest świadome, racjonalne

3.                   Superego

·                     Kieruje się ono sumieniem, moralnością, dobrem wspólnym

·                     Cechą charakterystyczną jest zatem perfekcjonizm

·                     Jest kolektywne, zatem zaczyna pojawiać się konflikt między id i superego

Zachowanie człowieka w większości bliższe jest superego. Z tego powodu id jest niezaspokojone i ujawnia się ono w chorobie – w jej początku.

Na Freuda należy spojrzeć jako na filozofa idei, który postawił zadania, których nie rozumiemy. Zatem chcąc zrozumieć konflikty interpersonalne lub intrapersonalne należy odwołać się do Freuda. Freud zwrócił uwagę na mechanizmy obronne, tzn. jak człowiek radzi sobie z problemami, w których ponosi porażkę.

17. Przedstaw różnice między psychoanalizą Freuda a teorią Adlera.

Z. Freud – patrz pyt. 16.

Alfred Adler:

·                     Uznał, że potrzeba mocy i dominacji jest najważniejszym ludzkim popędem

·                     Uważał, że u człowieka dominują motywy świadome

·                     Lecz nie wykluczał nieświadomych

·                     Odniósł znaczenie sukcesu w leczeniu ludzi młodych z kompleksów niższości

·                     W porównaniu z Freudem jego metody terapii były szybsze i prostsze

·           Zdaniem Adlera kolejność urodzenia w stosunku do braci i sióstr miała decydujący wpływ na rozwój osobowości

18.Scharakteryzuj Stadia rozwoju człowieka wg E. Eriksona