40 Słowianie i Węgrzy
podręcznik, str. 178-181
1. Wędrówka Słowian od przełomu V/ VI w.
a. siedziby Słowian: Dniepr, dolny Dunaj, dorzecza Wisły i Odry
b. obszar zasiedlenia plemion słowiańskich: obszary Europy na wschód o Łaby, Półwysep Bałkański
c. podział Słowian:
- zachodni: Polacy, Czesi, Słowacy, plemiona połabskie ( Obodryci, Wieleci), Serbołużyczanie)
- wschodni: Rusini ( Rosja, Białoruś, Ukraina)
- południowi: Serbowie, Chorwaci, Słoweńcy, zeslawinizowani ( asymilacja ze Słowianami) tureckich Bułgarzy
d. organizacja Słowian:
- ustrój demokracji plemiennej – znaczenie wiecu plemiennego, udział wojów, wybór wodza,
- rodzina- wspólnota rodowa- opole- plemię- wiec plemienny
e. zajęcia Słowian: rolnictwo, hodowla zwierząt, myślistwo i rybołówstwo,
f. wierzenia Słowian:
- wielobóstwo: Perun- bóg błyskawicy, Swarożyc- bóg słońca, bóstwa opiekuńcze, np. Światowid, Wit- bóg wiatru, Trzygłów
- kult przodków, ofiary, wróżby,
- pochówek ciałopalny, usypywane kurhany ( wysokie nasypy ziemne),
2. Pierwsze państwa słowiańskie:
a. państwo Samona ( był kupcem frankijskim) – VII w. – teren Moraw i Czech
- po śmierci Samona państwo upadło
b. państwo Wielkomorawskie – wiek IX, dynastia Mojmirowiców
- Świętopełk jednoczy plemiona czeskie, podbija Górny Śląsk, państwo Wiślan, Panonię,
- Rościsław, następca Świętopełka opiera ataki Ludwika Niemieckiego:
· 862- sprowadzenie przez Rościsława misjonarzy Cyryla i Metodego po przyjęciu chrześcijaństwa z Bizancjum,
· powstanie cyrylicy i głagolicy- pierwszych alfabetów słowiańskich ( by głosić wiarę chrześcijańską)
· 906- upadek państwa wielkomorawskiego po naporem Węgrów
c. państwo czeskie- powstało na gruzach państwa wielkomorawskiego, dynastia Przemyślidów
- 884- Borzywój przyjmuje chrzest w obrządku łacińskim,
- następcy Borzywoja: Wratysław, Bolesław I Srogi,
- 929- Czechy uznają zwierzchnictwo władców niemieckich
d. Ruś Kijowska: dynastia Rurykowiczów ( od wodza Waregów Ruryka)
- stworzenie państwa w wyniku działalności kolonii kupieckich Waregów ( wschodnich wikingów)
- panowanie Włodzimierza Wielkiego:
* 988 przyjęcie chrześcijaństwa z Bizancjum, wprowadzenie cyrylicy, powstanie kronik ruskich- tzw. latopisów ( np. Kronika Nestora)
3. Najazdy Węgrów, czyli Madziarów:
a. pochodzenie ugrofińskie Madziarów
b. łupieżcze wyprawy Węgrów na Państwo Wielkomorawskie i Niemcy ( ocierali nawet do Hiszpanii)
c. klęska Węgrów na Lechowym Polu w roku 955 z rąk Ottona I
d. początki państwowości węgierskiej: Stefan I Wielki: przyjęcie chrześcijaństwa w obrządku łacińskim, koronacja królewska 1001 r.
chrupacz