Klasyfikacja dyzartrii M. Sovak ze wzgl. na miejsce uszkodzenia centralnego systemu nerwowego, r. 1978, 6 rodzajów:
Miejsce uszkodzenia w mózgu
Jak to wpływa na narządy mówienia?
Jak to się objawia w mowie?
1
KOROWA
Okolica ruchowa kory mózgowej, czyli 4,6,8,44 pole Brodmanna- dolna część zakrętu przedśrodkowego w obu półkulach
W uszkodzeniu obustronnym-porażenie odpowiedniego narządu mówienia (język, żuchwa, gardło, krtań), w jednostronnym-obniżona ruchliwość tego narządu
Chory nie ma większych trudności z wypowiedzeniem krótkich i prostych wyrazów, ma trudności w wypowiadaniu słów bardziej złożonych, zab. tempa, melodii i akcentu mowy
2
PIRAMIDOWA
Droga piramidowa od okolicy ruchowej kory do jąder nerwów w opuszce
Zwiększone jest napięcie mięśni aparatu mowy, występują spastyczne współruchy bierne, ruchy artykulacyjne są przesadne i nieskoordynowane
Mówienie jest wolniejsze i niepłynne, wymowa wielu głosek zniekształcona
3
POZAPIRAMIDOWA
Układ pozapiramidowy(ciało
prążkowane,gałka blada,jądro czerwone, drogi nerwowe od jądra do opuszki)
Objawy zróżnicowane i nieregularne można ująć w dwie formy dyzartrii / a ,b/
a)HIPERTONICZNA
-||-
Usztywniona wymowa
- wolna i niewyraźna, niedokończone zdania, mamrotanie (objawy typowe dla choroby Parkinsona)
b)HIPERKINETYCZNA
Ruchy narządów są niezorganizowane i miało precyzyjne,
Niedokładna artykulacja, powolne mówienie zaburzona wysokość głosu, melodia i rytm wypowiedzi, nieregularne ruchy oddechowe (objawy w atetozie),głos jękliwy, krtaniowy, wężowate ruchy kończyn,mowa pojawia się późno lub wcale, możliwe nosowanie
4
MÓŻDŻKOWA
Móżdżek
Brak koordynacji ruchów artykulacyjnych
Nierówne tempo mówienia (szybkie-wolne), częste przerwy, skandowanie, jak w mowie pijanego, zab. równowagi, ograniczone wykon. Ruchów celowych
5
OPUSZKOWA
Jądra ruchowe nerwów znajdujących się w opuszce /rdzeń przedłużony i most Varola/ lub nerwów z nich wychodzących unerwiających aparat art.
Porażenie mięśni aparatu artykulacyjnego może być całkowite lub częściowe
Zaburzona realizacja głosek wymagających dokładnej koordynacji i zwiększonego napięcia mięśniowego, trudności w żuciu i połykaniu, głos cichy i ochrypły, nosowanie.
6 MIESZANA
Kombinacja powyższych form
----------
------------
Paczuczek