Efektywne docieplanie przegród budowlanych.pdf

Efektywne docieplanie przegród budowlanych

Zmieniające się wymogi energetyczne, uwarunkowane klimatem, a po części unijnymi

przepisami, każą zwrócić uwagę na problemy izolacji termicznej budynków. Nie bez

znaczenia, że dom dobrze zabezpieczony przed stratami ciepła, to dom tani

w użytkowaniu.

Na temat izolacji budynków swego czasu wypowiedział się Parlament Europejski, wydając

stosowne przepisy. I tak Dyrektywa 2003/54/EC zobowiązuje kraje członkowskie do

uregulowania kwestii ilości energii zużytej na ogrzewanie i klimatyzację budynków. Na ogół

wymogi te określone są maksymalnym, dopuszczalnym współczynnikiem przenikania ciepła:

tak zwaną wartością U, wyrażoną w W/m2 K, która pozwala wskazać wymaganą grubość

izolacji dla każdej konstrukcji, np. fundamentów, ścian, dachu, stropu, itd. Im niższy

współczynnik U, tym cieplejsze są poszczególne przegrody w domu. Co zrobić, jeżeli

współczynnik U jest wyższy od podanego w normach? W takiej sytuacji warto się

zastanowić, czy nie wykonać dodatkowej izolacji tych elementów konstrukcyjnych budynku,

poprzez które ciepło, czyli nasze pieniądze, realnie ucieka z domu.

Straty ciepła w domu jednorodzinnym.

Foto: Xella

Jak wynika z powyższego schematu, najwięcej ciepła ucieka przez ściany zewnętrzne – aż do

35%. Ale narażone na straty ciepła są także dach, piwnica (czyli fundamenty), stropy. Jak

temu zapobiec?

Izolacja termiczna fundamentów na bazie polistyrenu eksturdowanego.

Jeśli chcemy, aby nasz dom był energooszczędny, musimy zacząć już od izolacji

fundamentów. Warto to zrobić bez względu na to, czy budynek jest czy nie jest

podpiwniczony. I choć w obecnie obowiązujących normach nie ma jasno określonych

wymogów, dotyczących izolacji termicznej ścian fundamentowych w budynku

niepodpiwniczonym, dzięki niej cała powierzchnia podłogi będzie równomiernie chroniła

przed stratami ciepła. Tym bardziej, że mogą one w tym przypadku sięgać 10-20 proc.

całkowitych strat ciepła z budynku.

Najskuteczniejszym sposobem ochrony cieplnej elementów budynku stykających się

z gruntem jest ułożenie tzw. izolacji obwodowej. Jest to zewnętrzna, ciągła i pozbawiona

mostków cieplnych izolacja termiczna przegród zewnętrznych, bezpośrednio stykających się

z gruntem. Ułożenie izolacji termicznej ścian piwnic od strony zewnętrznej ogranicza zasięg

ujemnych temperatur do wnętrza konstrukcji ściany oraz eliminuje ryzyko kondensacji pary

wodnej wewnątrz przegrody lub na powierzchni wewnętrznej, tj. od strony użytkowych

pomieszczeń. Termoizolacja obwodowa ma za zadanie nie tylko zmniejszyć straty ciepła, lecz

również chronić hydroizolację położoną bezpośrednio na zewnętrznej powierzchni ściany

fundamentowej przed uszkodzeniami mechanicznymi.

Rola systemu termoizolacji obwodowej w skutecznej ochronie hydroizolacji jest tym

ważniejsza, iż to właśnie migrująca woda, zawierająca rozpuszczone substancje organiczne

i sole mineralne, jest najczęściej przyczyną uszkodzenia ścian piwnic i ich przyspieszonej

degradacji. Ze względu na specyficzne warunki, na jakie cały czas jest narażona część

podziemna budynku (wilgoć, parcie wód gruntowych, parcie gruntu, cykliczne zamrażanie

i odmrażanie) materiał termoizolacyjny do izolacji obwodowej musi wykazywać się

odpowiednimi właściwościami, m.in. wysoką trwałością i stabilnością parametrów fizyko-

mechanicznych.

Materiały do izolacji termicznej, spełniające tak wysokie wymagania to płyty z polistyrenu

ekspandowanego EPS i płyty z polistyrenu ekstrudowanego XPS.

Izolacja termiczna podłóg na gruncie.

Zupełnie inaczej rzeczy się mają z ocieplaniem podłogi na gruncie, co jest już wymagane

ustawowo. Niegdyś przepisy wymagały izolacji ścian fundamentowych do głębokości 1

m poniżej poziomu terenu, albo jednometrowego pasa podłogi na gruncie wzdłuż ścian

zewnętrznych. Teraz inwestor na wszelki wypadek izoluje często nie tylko całą podłogę, ale

i ściany fundamentowe, w dodatku stosując grubszą warstwę izolacji niż na to wskazują

przepisy. I nie ma się czemu dziwić, skoro chodzi o najniżej położoną przegrodę poziomą

budynku, pozostającą w kontakcie z gruntem i podlegającą oddziaływaniu środowiska

o różnych parametrach termicznych i wilgotnościowych.

Podłoga na gruncie, aby spełniać wymagania izolacyjności termicznej, powinna stanowić

specjalną konstrukcję, układ warstw, takich jak: posadzka, podkład, odpowiednie warstwy

izolacyjne oraz podłoże.

Przed ułożeniem podłogi usuwa się wierzchnią warstwę humusu (ziemi roślinnej) grubości

około 30 cm, a na odsłonięte podłoże układa stabilizującą warstwę piasku lub gruzu grubości

5-15 cm. Następnie wykonuje się podkład z chudego betonu o grubości 10-15 cm, który

można zabezpieczyć od góry 2,5 cm warstwą cementowej wylewki wodoszczelnej lub też

wykonać można odpowiednią hydroizolację. Dopiero na niej układa się warstwę docieplającą.

Wybrany materiał izolacyjny musi charakteryzować się dużą wytrzymałością na obciążenia,

dobrymi własnościami termoizolacyjnymi i hydrofobowością. Do tego celu zwykle stosuje się

twarde płyty z polistyrenu ekstrudowanego lub z wełny mineralnej, płyty poliuretanowe,

a także zagęszczany keramzyt powleczony z wierzchu warstwą szprycu cementowego

grubości ok. 1 cm. Na ociepleniu rozpina się arkusz folii, który - oprócz funkcji rozdzielającej

i zabezpieczającej kolejne warstwy - pełni także funkcję poślizgową dla podkładu. Przy

podłogach tego typu stosuje się monolityczne podkłady wylewane (np. jastrychy betonowe,

cementowe, gipsowe itp.). Ich rolą jest bezpośrednie przejęcie obciążeń działających na

posadzkę. Grubość podkładu jest uzależniona od rodzaju konstrukcji podłogi oraz stopnia

ściśliwości warstwy izolacji cieplnej. Podkład powinien być oddzielony od pionowych,

stałych elementów budynku paskiem papy albo innym paskiem izolacyjnym.

Na tak przygotowane podłoże można kłaść posadzkę, która stanowi zewnętrzne wykończenie

podłogi.

Rys. Prawidłowa izolacja cieplna styku ściany zewętrznej

z podłogą na gruncie

Izolacja termiczna ścian. Metoda lekka mokra na bazie wełny mineralnej i styropianu.

Metoda ta, z uwagi na stosunkowo niski koszt przy znacznej trwałości i łatwości wykonania

prac, jest obecnie najchętniej stosowaną technologią ocieplania ścian zewnętrznych. Nie bez

znaczenia jest też szerokie spectrum zastosowań. Metodą tą można bowiem ocieplać ściany

murowane z cegły, pustaków ceramicznych lub betonowych, betonu komórkowego oraz

ściany betonowe monolityczne lub prefabrykowane. Jest też o tyle wygodna, że powierzchnia

ścian może być pokryta tynkiem lub nie wykończona.

Docieplenie z wełny mineralnej było do niedawna uważane za mało ekonomiczne i stosowane

wówczas, gdy izolacja cieplna dodatkowo spełniała funkcję izolacji akustycznej lub gdy

ocieplany budynek miał wysokość powyżej 25 metrów.

I choć przepisy wprowadzone w kwietniu 1998 roku, zaostrzyły wymagania dotyczące

izolacyjności ścian, co w praktyce skutkowało stosowaniem grubszej warstwy materiału

izolacyjnego, to jednak w przypadku systemów dociepleń opartych na produktach z wełny

mineralnej (kamiennej lub szklanej) nie ma znaczenia jak gruba jest płyta izolacyjna.

Przeprowadzone badania pozwalają bowiem stwierdzić, iż docieplenie ścian może dać realne

obniżenie zużycia energii nawet o 24%. Większe oszczędności można osiągnąć tylko

w przypadku szerszego zakresu termomodernizacji.

Docieplanie ścian metodą lekką mokrą polega - w skrócie - na przyklejeniu i zamocowaniu

kołkami płyt materiału izolacyjnego do zewnętrznej powierzchni ściany, pokryciu go cienką

warstwą zaprawy zbrojonej siatką, a na koniec nałożeniu wyprawy tynkarskiej.

Podstawowymi materiałami izolacyjnymi są natomiast wełna mineralna i styropian.

W praktyce trzeba jednak pamiętać o kilku ważnych sprawach.

Oczywiste jest, iż robót dociepleniowych nie powinno się przeprowadzać podczas opadów

deszczu, przy silnym wietrze lub nasłonecznieniu, w temperaturze niższej niż 5oC i wyższej

niż 25oC. Przed przystąpieniem do prac powierzchnię ściany należy oczyścić z kurzu

i powłok malarskich, a wszystkie odspojenia tynku skuć i wyrównać ubytki zaprawą. Płyty

z wełny mineralnej łączyć należy na styk czołowy, a warstwy układać trzeba tak, by się

mijały i nie tworzyły w pionie linii prostej. Popularnie stosowane płyty mają wymiary 1000

x 500 mm, od niedawna stosuje się też wygodniejsze w montażu, ze względu na mniejszą

masę, płyty z wełny mineralnej o powierzchni 1200 x 200 mm.

Ściany zewnętrzne należy docieplać aż do górnych krawędzi ścian attykowych lub

kolankowych. Natomiast od dołu izolację termiczną układa się od górnej krawędzi otworów

okiennych piwnic. Jeśli jednak nie decydujemy się ocieplać stropu nad piwnicą, lepiej jest

docieplić ściany piwnicy na całej ich wysokości ponad gruntem. Koniecznie należy też

docieplić zewnętrzne powierzchnie otworów okiennych, w przeciwnym razie może dochodzić

do przemarzania ściany wokół okna i pojawiania się pleśni na wewnętrznej powierzchni

otworów okiennych wokół ościeżnicy.

Na warstwie izolacji wykonuje się warstwę ochronną, którą następnie pokrywa się od

zewnątrz wyprawą tynkarską. W związku z tym, że obie warstwy są narażone na niekorzystne

oddziaływanie warunków atmosferycznych, wszystkie czynności powinny być wykonane

szczególnie starannie, aby docieplenie służyło jak najdłużej.

Na etapie przygotowania prac dociepleniowych w pierwszej kolejności należy zdemontować

rynny i rury spustowe, zmierzyć elewację oraz sprawdzić równość podłoża. Jeśli istniejące

tynk lub farba nie są mocno związane ze ścianą, należy je usunąć. Sposobów jest kilka,

począwszy od piaskowania, przez działanie strumieniem wody pod ciśnieniem, aż po

zdzieranie szczotką drucianą. Dopiero na tak przygotowane podłoże można kleić płyty, przy

czym istotą sprawą jest ustalenie stopnia nierówności powierzchni. Jeśli te mieszczą się

w zakresie 2 cm, wystarczy użyć większej ilości zaprawy klejącej bądź zastosować zaprawę

wyrównującą. Natomiast przypadku, gdy są one większe, do 4 cm, wówczas należy

zastosować płyty izolacyjne o różnych grubościach i gruboziarnistym papierem ściernym

zeszlifować nierówności fasady.

Bezpośrednio przed przystąpieniem do docieplania trzeba wyznaczyć wysokość cokołu

i zaznaczyć go linią poziomą. Listwa cokołowa powinna być montowana na wysokości min.

40 cm od poziomu terenu przy użyciu min. pięciu rozporowych łączników mechanicznych na

1 mb listwy. Listwę należy zamocować zawsze w pierwszym i ostatnim otworze.

Nierówności podłoża można skorygować podkładkami dystansowymi. Na narożach budynku

listwę należy przyciąć pod kątem, zagiąć i połączyć złączem. Kiedy listwę przytwierdzimy

kołkami, możemy zacząć przyklejać płyty. Je również w pierwszej kolejności oczyszcza się

szczotką, po czym nanosi zaprawę klejącą na płytę gładką stroną pacy i cienko

przeszpachlowuje. Następnie w celu uzyskania maksymalnej przyczepności do podłoża

rozprowadzamy za pomocą pacy zębatej o zębach 12 x 12 mm równomiernie na całej

powierzchni płyty. Natychmiast po naniesieniu kleju należy osadzić płytę ok. 2 cm przed

płytą przyklejoną poprzednio, a następnie dosunąć ją do krawędzi, szczelnie dociskając. Po

upływie doby od przyklejenia płyt, w celu wyrównania nierówności i ewentualnych uskoków

pomiędzy płytami należy je przeszlifować dużą pacą drewnianą z grubym papierem ściernym.

Na narożach budynku płyty powinny być ułożone w sposób zapewniający "wiązanie".

W celu prawidłowego ukształtowania krawędzi naroża pozostawione wysunięte płyty

obcinamy nożem wzdłuż łaty i szlifujemy pacą drewnianą z grubym papierem ściernym. Po

szlifowaniu fasadę należy oczyścić szczotką. Następnie za pomocą cienkiej warstwy zaprawy

zbrojącej i zatapianych w niej listew narożnikowych z siatką wzmacnia się elementy

szczególnie narażone na uszkodzenia, np. narożniki, ościeża. Potem cienko przeszpachlowuje

się zaprawą całą powierzchnię fasady. Po jej wyschnięciu nakładamy zaprawę zbrojącą za

pomocą pacy zębatej o zębach 10 x 10 mm. Najpierw gładką stroną pacy nakładamy zaprawę

na powierzchnię płyty, a następnie przeciągamy ją zębatą stroną pacy. W świeżą warstwę

zaprawy zatapiamy siatkę (od góry do dołu), pamiętając o zakładkach siatki minimum 10 cm

tak, by nie była widoczna spod warstwy zaprawy zbrojącej. W miejscach zakładu silniej

ściągamy zaprawę, by nie wystąpiły zgrubienia na tynku.

W sprzyjających warunkach zaprawa schnie dwie doby. Na suchą warstwę zbrojoną

nakładamy jednowarstwowo za pomocą wałka podkład tynkarski, który gruntuje podłoże oraz

zwiększa przyczepność tynku. Po jego wyschnięciu, ale nie wcześniej niż po 24 godzinach,

możemy przystąpić do nakładania tynku. Tynkowanie zawsze zaczynamy od góry budynku,

stopniowo schodząc na dół. Tynki drapane nakładamy pacą za stali nierdzewnej metodą

"mokre na mokre" (warstwa poprzednio ułożona nie może całkowicie wyschnąć). Tynk

o strukturze baranka nakładamy i ściągamy pacą z tworzywa sztucznego. Następnie nadmiar

tynku ściągamy pacą pod kątem 90o na grubość kruszywa. Po dokładnym ściągnięciu

nadmiaru tynku przystępujemy do zacierania, pamiętając o wykonywaniu tych samych

ruchów, by nie wystąpiły różnice faktury tynku. Powierzchni należy nadawać strukturę

w stanie mokrym pacą z tworzywa sztucznego. Zaleca się wykonanie całej ściany w ciągu

jednego dnia, gdyż zmieniające się warunki wilgotnościowe wpływają na barwę tynku.

Na co zwrócić uwagę?

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: