Źródła prawa administracyjnego
Źródłem prawa jest sam akt, w którym zawarte są normy prawne.
System źródeł prawa jest to odnoszony do danego miejsca i czasu, usankcjonowany wolą państwa zbiór źródeł prawa, pozostających we wzajemnych uporządkowanych relacjach.
Cechy systemu źródeł prawa to:
· Jedność
· Spójność
· Zupełność
· Hierarchiczność
System źródeł prawa administracyjnego charakteryzuje się ponadto dodatkowymi właściwościami odróżniającymi go od systemów innych gałęzi prawa.
· Na ten system składa się najliczniejsza i najbardziej zróżnicowana grupa źródeł prawa. Źródła te w znacznej mierze pochodzą od samej administracji (władzy wykonawczej).
· W tym systemie mamy stosunkowo dużą liczbę źródeł prawa wewnętrznego.
· Istotne znaczenie pełnią akty prawa miejscowego stanowione przez organy samorządu terytorialnego, oraz terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej).
· Istotną rolę w tym systemie pełnią takie akty prawne, które nie zostały włączone wprost do konstytucyjnej kategorii źródeł prawa.
o Statuty
o Regulaminy
o Akty planowania
o Normy techniczne
Członkostwo Polski w UE spowodowało istnienie pewnego rodzaju dualistycznego modelu źródeł prawa, na który składają się 2 podsystemy:
· Podsystem prawa polskiego
· Podsystem prawa wspólnotowego
Podział źródeł prawa ze względu na ich zakres obowiązywania:
· Źródła prawa powszechnie obowiązującego – do tych źródeł odnosi się art. 87, art. 234.2
· Źródła prawa wewnętrznego – uregulowane są w art.93
Wyrok TK z 1.12.1998r. K21/98
Wyrok TK z 28.06.1999r. K25/99
Podział źródeł prawa wspólnotowego
· Prawo pierwotne – prawo, które stoi najwyżej w hierarchii źródeł prawa europejskiego. Jest to prawo, które nie podlega kontroli legalności. Zalicza się do niego:
o Traktaty – przepisy tych traktatów są powszechnie obowiązujące w całości i bezpośrednio skuteczne. Stosuje się do wszystkich państw członkowskich, organów wspólnot i jednostek występujących w państwach członkowskich
o Prawo niepisane (zasady ogólne)
§ Proporcjonalność
§ Subsydiarność
o Prawo zwyczajowe
· Prawo wtórne (pochodne) – musi być zgodne z prawem pierwotnym, podlega kontroli legalności.
o Prawo wiążące
§ Rozporządzenia – mają charakter generalny i abstrakcyjny, obowiązują w całości, są bezpośrednio skuteczne. Wiążą państwa członkowskie oraz jednostki w tych państwach.
§ Dyrektywy – wiążą państwa członkowskie, wiążą co do rezultatu, natomiast nie jest wiążąca jeśli chodzi o dochodzenie do tego rezultatu. Celem dyrektywy jest ujednolicenie prawa.
§ Decyzje – ma charakter indywidualny (polega on na tym, że decyzja nie jest adresowana do wszystkich państw członkowskich, ale tylko do pewnej grupy lub określonej kategorii osób fizycznych lub prawnych.)
o Prawo niewiążące – prawo miękkie. Ma charakter opiniodawczy. Zawiera wskazówki co do dokonywania wykładni prawa wspólnotowego.
§ Opinie
§ Zalecenia
§ Rezolucje
§ Wytyczne
§ Noty informacyjne
§ Komunikaty
Prawo wspólnotowe stanowi również w części międzynarodowe prawo publiczne, kiedy organy wspólnoty są stronami umów międzynarodowych.
Konstytucja
· Jest naczelnym aktem prawa w Polsce.
· Jako akt najwyższej rangi określa podstawowe zasady ustrojowe.
· Wprowadza też zasadę kontroli administracji publicznej.
· Określa podstawowe prawa i wolności obywateli.
· Odnosi się do każdego organu władzy publicznej w państwie, ponieważ działalność każdego z organów można bezpośrednio lub pośrednio wyprowadzić z przepisów konstytucji.
· Określa kompetencje:
o Prezydenta RP
o Rady Ministrów
o Prezesa Rady Ministrów
o Odnosi się do pozycji prawnej ministrów i członków rządu
o Określa wojewodę jako przedstawiciela RM w województwie
o Odnosi się do samorządu terytorialnego
o Stanowi, że podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina, a potencjalnie wypowiada się również o innych jednostkach tego samorządu, odsyłając w tym zakresie do ustawy.
o Warunkiem wejścia w życie konstytucji jest jej opublikowanie w Dzienniku Ustaw RP
Dz.U. 2007 nr.68 poz.449 z późniejszymi zmianami.
gosicka