zalozenia_pp_2007.pdf

Narodowy Bank Polski

Rada Polityki Pieniężnej

Założenia polityki

pieniężnej na rok 2007

Warszawa, wrzesień 2006

1. Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego

Zgodnie z art. 227 ust. 1 Konstytucji RP „Narodowy Bank Polski odpowiada za

wartość polskiego pieniądza”. Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku

Polskim w art. 3 określa, że „podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie

stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o

ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP”.

Współcześnie banki centralne przez stabilność cen rozumieją inflację na tyle

niską, aby nie wywierała ona negatywnego wpływu na inwestycje, oszczędności i inne

ważne decyzje podejmowane przez uczestników życia gospodarczego. Zapewnienie tak

rozumianej stabilności cen jest podstawowym sposobem, w jaki bank centralny

przyczynia się swoimi decyzjami do osiągania wysokiego i trwałego wzrostu

gospodarczego. Banki centralne traktują stabilność cen symetrycznie, co oznacza, że

reagują zarówno na zagrożenia inflacyjne jak i deflacyjne.

Rada Polityki Pieniężnej opiera politykę pieniężną na strategii bezpośredniego

celu inflacyjnego. Doświadczenia międzynarodowe pokazują, że taka strategia jest

skutecznym sposobem zapewnienia stabilności cen. Po sprowadzeniu inflacji do niskiego

poziomu, począwszy od 2004 r. RPP przyjęła ciągły cel inflacyjny na poziomie 2,5% z

symetrycznym przedziałem odchyleń o szerokości ± 1 punkt procentowy. Horyzontem

jego obowiązywania może być wejście Polski do ERM II. RPP realizuje strategię w

warunkach płynnego kursu walutowego, który powinien być utrzymany do momentu

przystąpienia Polski do ERM II. System płynnego kursu nie wyklucza prowadzenia

interwencji na rynku walutowym, gdyby okazało się to niezbędne do realizacji celu

inflacyjnego.

Rada podtrzymuje dotychczasowy sposób rozumienia celu inflacyjnego i jego

realizacji:

• Po pierwsze, określenie cel ciągły oznacza, że odnosi się on do inflacji mierzonej

roczną zmianą cen towarów i usług konsumpcyjnych w każdym miesiącu w stosunku

do analogicznego miesiąca poprzedniego roku. Dla lepszego zrozumienia procesów

inflacyjnych uzasadnione jest również posługiwanie się rocznymi i kwartalnymi

wskaźnikami inflacji, takimi jak stosowane w projekcji inflacji NBP i w budżecie

państwa. Przy ocenie presji inflacyjnej ważną rolę odgrywają także miary inflacji

bazowej.

• Po drugie, przyjęte rozwiązanie oznacza, że polityka pieniężna jest jednoznacznie

ukierunkowana na utrzymanie inflacji jak najbliżej celu 2,5%, a nie jedynie wewnątrz

przedziału wahań. Rozwiązanie takie pozwala na zakotwiczenie oczekiwań

inflacyjnych, co sprzyja prowadzeniu polityki pieniężnej, która w reakcji na wstrząsy

wymaga mniejszych i rzadszych zmian stóp procentowych.

• Po trzecie, występowanie wstrząsów w gospodarce jest nieuniknione. W zależności

od siły wstrząsu i stopnia inercyjności oczekiwań inflacyjnych różne są skala i okres

odchylenia inflacji od przyjętego celu. Bank centralny zazwyczaj nie reaguje na takie

odchylenia inflacji, które uznaje za przejściowe i które mieszczą się w przedziale

wahań wokół celu. W krajach o trwale niskiej stopie inflacji bank nie musi reagować

nawet wówczas, gdy przejściowo inflacja odchyli się poza granice tego przedziału. W

przypadku wstrząsów, które oceniane są jako powodujące trwałe odchylenie inflacji

od celu, bank centralny odpowiednio modyfikuje politykę pieniężną.

• Po czwarte, reakcja polityki pieniężnej na wstrząsy będzie także zależała od ich

przyczyn i charakteru. Reakcja na wstrząsy popytowe stanowi problem relatywnie

łatwiejszy, ponieważ w tym przypadku inflacja i produkcja zmieniają się w tym

samym kierunku. Podwyżka stóp procentowych osłabia aktywność gospodarczą i w

dalszej kolejności presję inflacyjną. Wstrząsy podażowe stanowią trudniejszy

problem dla polityki pieniężnej, bowiem w tym przypadku produkcja i inflacja

zmieniają się w przeciwnych kierunkach. Niewłaściwa reakcja polityki pieniężnej

może mieć daleko idące niekorzystne skutki dla gospodarki. Próba całkowitego

zneutralizowania przez politykę pieniężną wpływu wstrząsu podażowego na inflację

może prowadzić niepotrzebnie do znacznego spadku produkcji, ponieważ już sam

wstrząs podażowy wpływa niekorzystnie na konsumpcję i inwestycje. Z kolei próba

pełnego zamortyzowania skutków wstrząsu podażowego wywołującego wzrost cen i

spadek produkcji – poprzez ekspansywną politykę pieniężną – powoduje z reguły

utrwalenie się wyższej inflacji i wymaga podjęcia w następnych okresach znacznie

bardziej restrykcyjnej polityki pieniężnej, powodującej silniejsze spowolnienie tempa

wzrostu gospodarczego. Reakcja banku centralnego powinna zależeć od oceny

trwałości wstrząsu.

• Po piąte, znaczna część wstrząsów podażowych ma przejściowy charakter i niewielką

skalę, w związku z czym nie ma potrzeby natychmiastowego reagowania na nie. Przy

większych wstrząsach nawet przejściowe przyspieszenie wzrostu cen może wywołać

względnie trwały wzrost oczekiwań inflacyjnych, a w konsekwencji wzrost inflacji ze

względu na pojawienie się żądań płacowych. Zadaniem polityki pieniężnej jest więc

w takiej sytuacji zapobieganie wtórnym skutkom wstrząsu podażowego (tzw. efektów

drugiej rundy). Ryzyko powstania tego rodzaju efektów jest znaczne w krajach o

krótkiej historii niskiej inflacji. Przy analizie wstrząsów podażowych bardzo

przydatne stają się miary inflacji bazowej, które pozwalają przynajmniej częściowo

odróżnić skutki przejściowe od trwałych zmian presji inflacyjnej.

• Po szóste, ze względu na opóźnienia reakcji produkcji i inflacji na prowadzoną

politykę pieniężną, wpływa ona w niewielkim stopniu na poziom bieżącej inflacji.

Bieżące decyzje władz monetarnych oddziałują na zachowanie cen w przyszłości,

podobnie jak bieżąca inflacja pozostaje pod wpływem zmian stóp procentowych

dokonanych kilka kwartałów wcześniej. Długość tych opóźnień nie jest jednak stała i

zależy w dużej mierze od zachodzących w gospodarce zmian strukturalnych i

instytucjonalnych. Zmiany w mechanizmie transmisji impulsów monetarnych

powodują, że banki centralne tylko w przybliżeniu mogą określić opóźnienie, jakie

występuje od podjęcia decyzji do zaobserwowania najsilniejszego jej wpływu na

wielkości realne (produkcję, zatrudnienie), a następnie na inflację.

• Po siódme, polityka pieniężna oddziałuje na gospodarkę nie tylko poprzez zmiany

stóp procentowych, ale również poprzez utrzymanie ich przez pewien czas na

określonym poziomie. Utrzymanie stóp procentowych przez kilka okresów (miesięcy

lub kwartałów) na niezmienionym poziomie jest również decyzją o istotnych

konsekwencjach dla gospodarki, gdyż prowadzi do stopniowego zamykania albo

otwierania się luki popytowej.

• Po ósme, polityka pieniężna jest prowadzona w warunkach niepewności. Wysoka

niepewność wynika między innymi z faktu, że modele wykorzystywane przez banki

centralne do prognozowania inflacji mogą zacząć gorzej odwzorowywać zachowanie

gospodarki ze względu na zachodzące w niej zmiany strukturalne. Oznacza to, że a)

przy podejmowaniu decyzji konieczne jest uwzględnianie całokształtu dostępnej

informacji, a nie tylko wyników projekcji inflacji; b) nie jest możliwe posługiwanie

się prostą regułą polityki, która ex ante mogłaby być znana uczestnikom rynku oraz c)

ukierunkowana na przyszłość polityka pieniężna musi być przedstawiana otoczeniu

jako dążenie do zrealizowania celu inflacyjnego w warunkach niepewności, a nie jako

sprawowanie ścisłej kontroli nad przebiegiem procesów gospodarczych.

• Po dziewiąte, w ocenie perspektyw inflacji – szczególnie, gdy jest ona niska – banki

centralne w prowadzeniu polityki pieniężnej uwzględniają kształtowanie się cen

aktywów w związku z potrzebą zapewnienia stabilności finansowej. W warunkach

zliberalizowanych rynków finansowych oraz sprzyjających niskiej inflacji

korzystnych zjawisk po podażowej stronie gospodarki, wzrasta potrzeba

uwzględniania stabilności finansowej w decyzjach władz monetarnych. Jeśli w

reakcji na niską inflację banki centralne nadmiernie obniżą stopy procentowe, może

to prowadzić do szybkiego wzrostu cen aktywów. Wzrostowi temu towarzyszy

ryzyko tzw. niestabilnego boomu, w którym wyższa inflacja pojawia się ze znacznym

opóźnieniem. Wraz z szybkim wzrostem cen aktywów narasta ryzyko gwałtownego i

znacznego ich spadku, co rodzi zagrożenie dla stabilności systemu finansowego i

sfery realnej. Stabilność systemu finansowego umożliwia efektywne funkcjonowanie

mechanizmu transmisji, co jest kluczowe dla właściwej realizacji polityki pieniężnej.

Przy ocenie ryzyka wystąpienia zaburzeń na rynku aktywów oraz perspektyw inflacji

na dłuższą metę przydatne może być uwzględnianie kształtowania się agregatów

monetarnych.

• Po dziesiąte, przy ocenie stopnia restrykcyjności polityki pieniężnej należy brać pod

uwagę nie tylko wysokość realnych stóp procentowych, ale także poziom realnego

kursu walutowego. Tak rozumiana restrykcyjność polityki pieniężnej wpływa wraz z

realizowaną polityką fiskalną na łączną restrykcyjność polityki makroekonomicznej.

Nadmiernie ekspansywna polityka fiskalna jest najczęstszym powodem konieczności

utrzymania stóp procentowych na wyższym poziomie.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: