Komórka elementarna - w krystalografii - najmniejsza, powtarzalna częć struktury kryształu, zawierajšca wszystkie rodzaje czšsteczek, jonów i atomów, które tworzš okrelonš sieć krystalicznš. Komórka elementarna powtarza się we wszystkich trzech kierunkach, tworzšc zamknięta sieć przestrzennš, której głównš cechš jest symetria. Komórka elementarna ma zawsze kształt równoległocianu. Poprzez translacje komórki elementarnej o wektory będšce całkowitymi wielokrotnociami wektorów sieci krystalicznej otrzymuje się całš sieć krystalicznš kryształu. Sieć krystaliczna - sposób wypełnienia atomami przestrzeni tak, że pewna konfiguracja atomów zwana komórkš elementarnš jest wielokrotnie powtarzana. Wiele sporód ciał stałych ma budowę krystalicznš, tzn. że atomy, z których się składajš ułożone sš w okrelonym porzšdku. Porzšdek ten daje się stosunkowo prosto opisać przez podanie własnoci symetrii. Symetrię kryształu definiuje się poprzez podanie operacji symetrii przekształcajšcych kryształ sam w siebie. Przekształceniami symetrii sš translacje, obroty, inwersja, obroty inwersyjne i płaszczyzny odbicia. Ciało stałe zbudowane w ten sposób nazywamy kryształem. Istnieje 14 sposobów takiego wypełnienia przestrzeni, które różniš się kštami między krawędziami komórki elementarnej i ewentualnymi nierównociami między długociami niektórych jej boków. Te sposoby sš znane pod nazwš sieci Bravais'go. Dział fizyki, który się nimi zajmuje to krystalografia. Inne możliwe struktury ciała stałego to struktura amorficzna i kwazikryształy. Polimorfizm-możliwoć występowania tego samego pierwiastka w różnych sieciach krystalograficznych, zwanych odmianami alotropowymi. Niektóre substancje, w tym również metale, zależnie od temp i cinienia występujš w odmianach różnišcych się budowš krystalicznš. Zjawisko to nazywa się polimorfizmem. Zasadniczym czynnikiem wywołujšcym przemiany alotropowe jest zmiana temp. Prawo polimorfii-substancje o tym składzie chemicznym, lecz wykazujšce różnice właciwoci fizycznych, majš zawsze odmienne struktury. Defekty struktury kry..: -punktowe: brak atomu w węle sieci krystalicznej -liniowe: dyslokacja -powierzchniowe: granice ziarn Dyslokacja krystaliczna - liniowa wada (defekt) budowy sieci krystalicznej polegajšca na nierównomiernym rozmieszczeniu węzłów wzdłuż odpowiedniej linii. Do dyslokacji zaliczane sš: * Dyslokacja krawędziowa - defekt sieci krystalicznej polegajšcy na wystšpieniu półpłaszczyzny krystalicznej umieszczonej między płaszczyznami sieci kryształu o budowie prawidłowej (rys). * Dyslokacja rubowa - defekt sieci krystalicznej objawiajšcy się przemieszczeniem częci kryształu o sieci prawidłowej, w wyniku czego powstaje krawęd będšca osiš (liniš) dyslokacji rubowej (rys). * Dyslokacja mieszana - będšca sumš (jednoczesnym występowaniem) dyslokacji krawędziowych i rubowych. Roztwór stały-tworzš dodatki stopowe rozpuszczajšc sie w sieci danego metalu, przy czym rozpuszczalnosc poszczegolnych skladnikow moze zmieniac sie w zakresie od 0,01-100% Roztwory stałe(jednorodna faza o wiazaniu metalicznym) powstaja,gdy w skład sieci krystalicznej czystego skladnika wchodza atomy domieszki. Po dodaniu skladnika rozpuszczanego struktura krystaliczna rozpuszczalnika pozostaje niezmieniona. W zaleznosci od rozmieszczenia atomów domieszek w sieci krystalicznej rozpuszczalnika moga powstawac roztwory różnowęzłowe lub międzywęzłowe. Faza-to objętoć materiału o jednakowych właciwociach fizycznych i chemicznych Wytrzymałoć materiałów konstrukcyjnych-zależna jest od wielkoci sił utrzymujšcych atomy razem, czyli od rodzaju wišzań międzyatomowych oraz sposobu rozmieszczenia atomów w przestrzeni.
krolikkuba