PA_skrypt3.pdf

PODMIOTY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

− podmiotowo – jako zespół podmiotów, charakteryzuj Ģ cych si ħ pewnymi wyodr ħ bnionymi cechami i

składaj Ģ cych si ħ w sumie na aparat administracyjny – ró Ň ne podmioty wzajemnie ze sob Ģ powi Ģ zane w

najrozmaitszy sposób

− odr ħ bna podmiotowo Ļę administracyjnoprawna na gruncie prawa administracyjnego – obok pa ı stwa maj Ģ

korporacje, zakłady, fundacje, tak Ň e osoby fizyczne, je Ň eli odnosz Ģ si ħ do nich wyznaczone przez ustawy

publiczne prawa podmiotowe

−

organy administracji publicznej – z nimi pa ı stwo dzieli publiczn Ģ funkcj ħ administracyjn Ģ

−

organy administruj Ģ ce – wykonuj Ģ funkcj ħ administracji publicznej dodatkowo

Organy administracji publicznej

działaj Ģ za pa ı stwo bezpo Ļ rednio lub za po Ļ rednictwem samorz Ģ du i z tego tytułu mog Ģ w okre Ļ lonym przez

prawo zakresie korzysta ę z władztwa pa ı stwowego

Cechy:

− organem jest człowiek lub grupa ludzi – nale Ň y odró Ň ni ę samych ludzi od organu, istniej Ģ cego niezale Ň nie od

swojej obsady personalnej – organ pozostaje i działa tak Ň e wtedy, gdy zmieni si ħ jego obsada” i t ħ sam Ģ funkcj ħ

zaczynie wykonywa ę kto Ļ inny; organ w sensie abstrakcyjnym (pewna konstrukcja strukturalno-organizacyjna)

i obsada personalna – piastun – poł Ģ czenie kompetencji z organem nie pozwala na rezygnacj ħ z tej dychotomii

organ jest podmiotem znajduj Ģ cym si ħ w strukturze pa ı stwa lub samorz Ģ du, ale wyodr ħ bnionym

organizacyjnie , tj. istniej Ģ kryteria, według których mo Ň na go odró Ň ni ę od innego organu lub innego podmiotu

administracji publicznej (dotycz Ģ go osobne przepisy organizacyjne, podejmowane czynno Ļ ci)

− aby organ administracyjny istniał, niezb ħ dne jest prawne umocowanie go do działania o randze ustawowej;

− działa w imieniu pa ı stwa i na jego rachunek – dlatego mo Ň liwe jest wyposa Ň enie organu w prawo do

korzystania ze Ļ rodków władczych

− jest powołany do realizacji norm prawa administracyjnego ze skutkami wła Ļ ciwymi temu prawu i w granicach

przyznanych kompetencji

jego podstawowym, jedynym i najszerzej sformułowanym zadaniem jest sprawowanie administracji publicznej

Kompetencja organu administracji publicznej

−

jest istot Ģ wyodr ħ bnienia i podstaw Ģ wszelkiego działania organu

− zdolno Ļę organu do skonkretyzowanego aktualizowania potencjalnego, sformułowanego przez prawo

obowi Ģ zku działania

− mo Ň no Ļę (uprawnienie) i jednocze Ļ nie obowi Ģ zek korzystania z okre Ļ lonej formy działania, nale ŇĢ cej do

działa ı administracyjnych

− poł Ģ czenie uprawnienia i obowi Ģ zku – maj Ģ c kompetencj ħ organ ma jednocze Ļ nie obowi Ģ zek czyni ę z niej

u Ň ytek

zadanie – nie wi ĢŇĢ si ħ z konkretnym działaniem i obowi Ģ zkiem wykonania konkretnego działania, dotycz Ģ

ogólniejszego celu, jaki organ ma osi Ģ gn Ģę lub osi Ģ ga ę , wykorzystuj Ģ c do tego ogół swoich kompetencji

− kontekst relacji poziomej – analizowanie sytuacji organu administracji publicznej w odniesieniu do innych

organów niepodporz Ģ dkowanych hierarchicznie: podział kompetencji mi ħ dzy organami, rozdysponowanie,

usytuowanie kompetencji, zastrze Ň enie, kompetencja wył Ģ czna – charakter statyczny uj ħ cia

− kontekst relacji pionowej – dotyczy relacji organów sobie podporz Ģ dkowanych, analiza konsekwencji

naruszenia kompetencji – charakter dynamiczny (przekraczanie kompetencji, brak upowa Ň nienia, brak

dysponowania kompetencj Ģ )

wła Ļ ciwo Ļę – rozpoznawanie i rozstrzyganie spraw w post ħ powaniu administracyjnym – stosowanie prawa za

pomoc Ģ wydawania aktów konkretyzuj Ģ cych jego normy – procesowy i praktyczny wymiar kompetencji

administracyjnej; rzeczowa (kompetencja do załatwienia sprawy wyszczególnionej ze wzgl ħ du na tre Ļę ),

miejscowa (kompetencja rozci Ģ gaj Ģ ca si ħ na okre Ļ lone terytorium), instancyjna (mo Ň liwo Ļę rozstrzygania spraw

w konkretnej instancji)

− kompetencje wyznaczane ustawowo – zakaz przekazywania sobie kompetencji przez same organy bez

specjalnego upowa Ň nienia ustawowego ( zakaz subdelegacji ) (nie naruszaj Ģ zakazu podmioty działaj Ģ ce „w

zast ħ pstwie” – zast ħ pstwo strukturalne, funkcj ħ organu wykonuje w danej sytuacji czy zakresie inna osoba,

której zakres czynno Ļ ci okre Ļ la organ administracji publicznej)

przekazywanie kompetencji – w ustawach samorz Ģ dowych: podział na zadania własne i zlecone, oprócz

zlece ı ustawowych zlecenie mo Ň e nast Ģ pi ę równie Ň w drodze porozumienia jednostki samorz Ģ du terytorialnego

z organem administracji rz Ģ dowej – staje si ħ ono wówczas Ņ ródłem kompetencji organu gminy; mo Ň liwe

równie Ň upowa Ň nienie innego organu lub powierzenie przez organ administracyjny innemu prowadzenia

niektórych spraw w jego imieniu

− działanie „w imieniu” – 1) wszelkie działania organu upowa Ň nione uwa Ň ane s Ģ za działania organu

upowa Ň niaj Ģ cego, który ponosi za ich realizacj ħ pełn Ģ odpowiedzialno Ļę (kompetencje nadal pozostaj Ģ w

cało Ļ ci w r ħ ku organu administracyjnego upowa Ň niaj Ģ cego), 2) podmiot upowa Ň niony nabywa od czasu

−

przekazania kompetencje tego organu, działanie za kogo Ļ , a nie dla kogo Ļ , kompetencje przechodz Ģ na inny w

czasie trwania upowa Ň nienia – o tyle korzystniejsze, Ň e umiejscawia odpowiedzialno Ļę tam, gdzie zadanie jest

rzeczywi Ļ cie wykonywane

− powierzanie spraw – pełne przekazanie kompetencji organowi upowa Ň nianemu

Organy administruj Ģ ce

− kompetencja mo Ň e by ę przypisana podmiotowi, który nie jest organem administracji publicznej, a nawet w

ogóle pa ı stwowym

administruj Ģ cy – podmiot, który ma kompetencj ħ administracyjn Ģ przyznan Ģ wyra Ņ nie jemu przez ustaw ħ –

podmioty nieb ħ d Ģ ce organami, a posiadaj Ģ ce przyznan Ģ im kompetencj ħ administracyjn Ģ lub faktycznie

wykonuj Ģ ce tak Ģ kompetencj ħ (kierownicy pa ı stwowych osób prawnych, pa ı stwowych jednostek

organizacyjnych, agencje, baki, kierownicy jednostek organizacyjnych jednostek samorz Ģ du terytorialnego,

organy jednostek, organy wykonawcze pomocniczych jednostek, spółki prawa publicznego, fundacje prawa

publicznego, organy organizacji społecznych i innych podmiotów organizacyjnych, podmioty prywatne, je Ň eli

wykonuj Ģ zadania z zakresu administracji publicznej)

− nadmierno Ļę podmiotów poci Ģ ga za sob Ģ skomplikowanie podstaw prawnych działania, układów

organizacyjnych mi ħ dzy nimi oraz form ich działania

przekazanie równie Ň w drodze ustawowej

Rodzaje organów administracji publicznej

- wszystkie organy administracji publicznej s Ģ organami pa ı stwowymi

organy administracji rz Ģ dowej

- realizuj Ģ ce zadania pa ı stwa, których nie przekazano

samorz Ģ dom

organy administracji samorz Ģ dowej

- realizuj Ģ zadania przekazane im jako własne lub zlecone

Podział ze wzgl ħ du na szczeblow Ģ budow ħ aparatu administracyjnego

- odpowiadaj Ģ podziałowi terytorialnemu pa ı stwa, szczeble tworz Ģ pewn Ģ hierarchi ħ

- w ramach ka Ň dego z tych układów mo Ň na mówi ę o organach wy Ň szego i ni Ň szego szczebla, ró Ň nica dotyczy charakteru

wi ħ zi mi ħ dzy organami

organy naczelne

- organy najwy Ň sze w hierarchii danego pionu

organizacyjnego

organy ni Ň szego szczebla

organy terenowe

- obejmuj Ģ kompetencj Ģ okre Ļ lony wycinek terytorium

pa ı stwa

- ka Ň dy naczelny – centralnym, nie ka Ň dy centralny – naczelnym (mo Ň e podlega ę innemu organowi)

centralne konstytucyjne organy pa ı stwa

- jednostkowe w skali całego pa ı stwa, działaj Ģ na całym

obszarze lub w zakresie Ļ ci Ļ le okre Ļ lonych kompetencji,

okre Ļ lona nazwa własna

centralne organy pa ı stwowe

- te same cechy z wyj Ģ tkiem nazwy własnej

organy I (ni Ň szej) instancji organy II (wy Ň szej) instancji

− ka Ň dy szczebel wyposa Ň ony przez prawo w okre Ļ lony zestaw kompetencji, przypisanych tylko jemu – ka Ň dy

organ działaj Ģ cy na danym szczeblu mo Ň e wykonywa ę tylko kompetencje wła Ļ ciwe dla danego szczebla

−

do konkretnego szczebla przypisana jest kompetencja do wydania decyzji po raz pierwszy lub po raz drugi

instancje wbudowane s Ģ w szczeblow Ģ struktur ħ organów administracyjnych

Ze wzgl ħ du na sposób kreowania

− z wyboru (rada gminy, wójt), powołania (wojewoda), nominacji (dyrektor urz ħ du celnego), z mocy prawa

(przewodnicz Ģ cy zarz Ģ du powiatu)

organy

jednoosobowe

- decyduj Ģ

samodzielnie

- sprawno Ļę ,

elastyczno Ļę

- precyzyjne

przypisywanie

odpowiedzialno Ļ ci

organy kolegialne

- wi ħ ksza liczba ró Ň nych opcji, decyzje bardziej przemy Ļ lane i wywa Ň one

- udział czynnika fachowego, demokratyzacja procesu wydawania decyzji

- dłu Ň sza, wolniejsza procedura, ale odwa Ň niejsze rozstrzygni ħ cia

- odpowiedzialno Ļę ponosi zawsze cały organ, niezale Ň nie od tego, którzy członkowie uczestniczyli

w danym działaniu

- organy kolegialne o przewidzianej z góry liczbie członków, wykonuj Ģ ce zadania w formie uchwał,

kształtowane przez głosowanie, dla wa Ň no Ļ ci wymagane quorum

- gdy „sztywny” skład – tylko działanie podj ħ te przez wszystkich członków i przez nich podpisane

organy decyduj Ģ ce

organy pomocnicze

- w istocie nie s Ģ organami administracji publicznej w Ļ cisłym znaczeniu, gdy Ň nie posiadaj Ģ

kompetencji do samodzielnego wykonywania działa ı administracyjnych

organy zawodowe

organy społeczne

organy zespolone

organy niezespolone

−

organy centralne

- obejmuj Ģ swoj Ģ kompetencj Ģ terytorium całego pa ı stwa

−

urz Ģ d – stanowisko zajmowane przez urz ħ dnika administracji lub innego urz ħ dnika; jakakolwiek instytucja;

pewien zestaw kompetencji; w sensie strukturalno-organizacyjnym : zorganizowany zespół osób zwi Ģ zany z

organem administracji publicznej i przydzielony mu d pomocy w realizacji jego funkcji i zada ı

Refleksja

− struktura winna by ę jasna i przejrzysta, podziały przemy Ļ lane i stabilne

− ustawodawstwo dowolnie tworzy ci Ģ gle nowe rodzaje organów administracji publicznej – przesłanki polityczne

zbyt gł ħ boko determinuj Ģ ustawodawstwo administracyjne

−

nieprzemy Ļ lane poszukiwanie dora Ņ nych rozwi Ģ za ı

−

nieład kompetencyjny

−

skomplikowany system upowa Ň nie ı i delegacji

nadmierna liczba sposobów delegowania kompetencji

− niejasne i pozostawiaj Ģ ce zbyt szerokie pole do interpretacji formuły dotycz Ģ ce delegowania

SAMORZ ġ D

− korporacja publiczna – podmiot administracji publicznej wyposa Ň ony we władztwo administracyjne,

ukonstytuowany według zasady członkowstwa i istniej Ģ cy niezale Ň nie od liczby lub zmiany członków – istot Ģ

udział grupy osób, które korporacj ħ stanowi Ģ

−

typy: korporacja terytorialna, realna (n. zwi Ģ zanie członkowstwa z własno Ļ ci Ģ nieruchomo Ļ ci lub siedzib Ģ

przedsi ħ biorstwa), personalna (zale Ň no Ļę od wykonywania danego zawodu)

−

członkami najcz ħĻ ciej osoby fizyczne, cho ę mog Ģ by ę prawne

zwi Ģ zek publicznoprawny

− samorz Ģ d – podstawowa kategoria korporacji

− w sensie funkcjonalnym: specyficzna forma wykonywania administracji publicznej

− istota – strona podmiotowa : administracj ħ publiczn Ģ wykonuj Ģ wła Ļ nie zainteresowani obywatele, grupy ludzi,

zwi Ģ zki ludno Ļ ci, działaj Ģ ce na zasadzie równouprawnienia swoich członków, wyposa Ň one przez pa ı stwo w

okre Ļ lone kompetencje i w zagwarantowan Ģ mo Ň liwo Ļę korzystania z władztwa administracyjnego

−

grupy te musz Ģ by ę jednoznacznie okre Ļ lone i wyodr ħ bnione przez prawo

−

udział jest obligatoryjny i wyznaczony przez ustaw ħ

w znaczeniu szerszym – zrzeszenia dobrowolne, skupiaj Ģ ce osoby wykonuj Ģ ce okre Ļ lon Ģ działalno Ļę

− samorz Ģ d jest instytucj Ģ pa ı stwow Ģ , cho ę jego geneza wywodzi si ħ spoza organizacji pa ı stwowej

− ma obowi Ģ zek wykonywania przekazanych mu zada ı i wył Ģ czno Ļę realizacji tego obowi Ģ zku

− nie ró Ň ni si ħ przedmiotem działania, a odr ħ bno Ļ ci Ģ podmiotu

− pa ı stwo sprawuje nadzór w zakresie wyznaczonym przez ustawy – poza tym zakresem nie mo Ň e si ħ miesza ę do

działalno Ļ ci samorz Ģ du

rola samorz Ģ du : rola społeczna (oddanie administracji publicznej w r ħ ce grup społecznych – realizacja zasady

subsydiarno Ļ ci i decentralizacji, wzmocnienie instytucji demokratycznych pa ı stwa, stworzenie mo Ň liwo Ļ ci

rzeczywistego wpływu na bieg spraw publicznych), zapobieganie zbiurokratyzowaniu, poddanie bli Ň szej

kontroli społecznej, wzmocnienie skuteczno Ļ ci przez dostosowanie do rzeczywistych potrzeb Ļ rodowisk

ludzkich i warunków

Rodzaje

− powszechny – terytorialny : kryterium: zamieszkiwanie osób na wspólnym terytorium – lokalna wspólnota

samorz Ģ dowa; ogół mieszka ı ców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego tworzy wspólnot ħ z mocy

prawa

− teorie powstania: naturalistyczna (przeciwstawiany pa ı stwu, gmina starsza od pa ı stwa, niezale Ň na od niego,

ma swoj Ģ wolno Ļę , pa ı stwo federacj Ģ gmin), pa ı stwowa (samorz Ģ d powstaje przez przekazanie mieszka ı com i

ich wspólnotom cz ħĻ ci funkcji pa ı stwa, polegaj Ģ cej na sprawowaniu administracji publicznej), polityczna

(samorz Ģ d wyodr ħ bniony ze wzgl ħ dów politycznych, by społecze ı stwo mogło uczestniczy ę w wykonywaniu

administracji publicznej)

− społeczno Ļę lokalna o demokratycznej organizacji wewn ħ trznej , która została przez ustaw ħ wyodr ħ bniona

strukturalnie i podmiotowo w celu zdecentralizowanego wykonywania zasadniczej cz ħĻ ci lokalnych zada ı z

zakresu administracji publicznej, z prawem do korzystania z prawnych form działania, charakterystycznych dla

administracji publicznej

−

specjalne – w ich skład nie wchodz Ģ wszyscy, a grupy osób wyodr ħ bnione na podstawie szczególnego

kryterium;

−

zawodowy – zbudowany z izb, zazwyczaj 2 szczeble (izby okr ħ gowe – osobowo Ļę prawna, organy: zjazdy,

rady, komisje rewizyjne, komisje dyscyplinarne, rzecznicy odpowiedzialno Ļ ci zawodowej)

−

zadania: współdziałanie z organami władzy i administracji rz Ģ dowej i samorz Ģ dowej oraz innymi instytucjami i

organizacjami społecznymi w sprawach zwi Ģ zanych z wykonywaniem danego zawodu, opiniowanie i

wyst ħ powanie z inicjatywami dotycz Ģ cymi wydawania aktów prawnych dotycz Ģ cych zawodu, prowadzenie

−

szkole ı , ustalenie zasad etyki, decydowanie o nabywaniu i pozbawianiu uprawnie ı członków, poci Ģ ganie do

odpowiedzialno Ļ ci dyscyplinarnej

− gospodarczy – uzupełnienie działalno Ļ ci pa ı stwa w sferze ekonomicznej, zwi Ģ zek publiczno-prawny, którego

uczestnicy s Ģ powi Ģ zani wi ħ zi Ģ gospodarcz Ģ , nie mog Ģ narusza ę wolno Ļ ci podejmowania działalno Ļ ci

gospodarczej

− izby gospodarcze, na podstawie kryterium regionalnego – organizacje dobrowolne, reprezentuj Ģ ce interesy

zrzeszonych podmiotów w zakresie ich działalno Ļ ci

ZAKŁADY ADMINISTRACYJNE

− zakładem publicznym jest wyodr ħ bniona jednostka organizacyjna, która otrzymuje do wykonania okre Ļ lony

zestaw zada ı publicznych od podmiotu administracji publicznej, który j Ģ tworzy i która z tego powodu

pozostaje pod stałym wpływem tego podmiotu

− nie b ħ d Ģ c organami administracji publicznej, realizuj Ģ zadania administracji, zwłaszcza w szeroko rozumianym

zakresie usług niematerialnych, maj Ģ cych szczególne znaczenie społeczne

− władztwo zakładowe – wycinek władztwa administracyjnego, który dla realizacji zada ı zakładów został im

przypisany, odbiciem władztwa zakładowego jest zale Ň no Ļę zakładowa

−

jest cz ħĻ ci Ģ władztwa pa ı stwowego, zakłady s Ģ bowiem zwi Ģ zane z pa ı stwem i ich istnienie zale Ň y od pa ı stwa,

nawet gdy s Ģ tworzone przez podmioty niepa ı stwowe

władztwo dotyczy przede wszystkim podmiotów, które korzystaj Ģ z usług zakładu (u Ň ytkowników,

destynatariusze), wyj Ģ tkowo rozci Ģ ga si ħ na osoby trzecie

− istota władztwa – organy zakładu administracyjnego maj Ģ prawo do jednostronnego , elastycznego i do Ļę

swobodnego kształtowania uprawnie ı lub obowi Ģ zków u Ň ytkowników zakładu, lecz tylko w zakresie

odpowiadaj Ģ cym celom działania danego zakładu

− u Ň ytkownik poddaje si ħ dobrowolnie lub jest poddawany szczególnemu re Ň imowi prawnemu, wi ĢŇĢ cemu si ħ z

celem działania danego zakładu – stosunki prawne „nakładaj Ģ ” si ħ na wszelkie inne stosunki prawne ł Ģ cz Ģ ce

dan Ģ osob ħ z pa ı stwem – st Ģ d szczególne stosunki władcze (wynikaj Ģ ce z mocy ustawy, decyzji, czynno Ļ ci Ģ

podj ħ tej przez u Ň ytkownika czy z mocy wyroku s Ģ dowego)

podlegaj Ģ c władztwu u Ň ytkownik jest zwi Ģ zany obowi Ģ zkami wynikaj Ģ cymi z aktów zakładowych, a za ich

nieprzestrzeganie podlega odpowiedzialno Ļ ci dyscyplinarnej

− jednocze Ļ nie realizuje swoje prawa i w tym zakresie poddany jest szczególnej ochronie

− 2 rodzaje władztwa: administracyjne (kwestie podstawowe, zwi Ģ zane z funkcjonowaniem zakładu, jego

organizacj Ģ , technik Ģ Ļ wiadczenia usług) i fachowe (merytoryczna istota Ļ wiadczonych usług)

− nadzór prowadz Ģ upowa Ň nione organy administracji publicznej; charakter administracyjny lub fachowy;

nadawanie lub zatwierdzanie statutu, regulaminu z zakładu, powoływanie jego organów, zatwierdzanie

wyników wyboru, uchylanie aktów wydawany przez organy, ustalanie norm i wska Ņ ników

struktur ħ reguluje statut, funkcjonowanie okre Ļ la regulamin, na ogół zasada jednoosobowego kierownictwa,

przy czym powoływane s Ģ kolegialne organy współdecyduj Ģ lub opiniodawcze; dopuszczony jest udział

u Ň ytkowników w zarz Ģ dzaniu zakładem

− finansowane z bud Ň etu pa ı stwowego/samorz Ģ dowego, co do zasady ich działalno Ļę nie jest nastawiona na zysk,

mog Ģ działa ę , nie posiadaj Ģ c osobowo Ļ ci prawnej

− rodzaje: kryterium sposobu tworzenia : w drodze ustawy, na podstawie aktów administracji rz Ģ dowej lub

samorz Ģ dowej, przez osoby fizyczne i prawne na podstawie zezwolenia administracji publicznej; ze wzgl ħ du na

dost ħ pno Ļę usług : otwarte, zamkni ħ te; podział krzy Ň uje si ħ z podziałem na dobrowolne i przymusowe

standardem demokratycznego pa ı stwa prawa jest prawo równo Ļ ci do korzystania ze Ļ wiadcze ı zakładowych w

zakładach publicznych, b ħ d Ģ ce cz ħĻ ci Ģ konstytucyjnej zasady równo Ļ ci wobec prawa i zasady sprawiedliwo Ļ ci

społecznej – z prawnego punktu widzenia nie mo Ň na ró Ň nicowa ę i miarkowa ę dost ħ pno Ļ ci do poszczególnych

kategorii zakładów (ew. ze wzgl ħ du na fachow Ģ lub specjalistyczna ocen ħ )

− kryterium samodzielno Ļ ci prawnej : zakłady o przyznanej przez prawo pełnej zdolno Ļ ci prawnej (osoby prawa

cywilnego, publicznego, przepisy stanowione maj Ģ samodzielny byt prawny, w ramach zakładu mog Ģ

powstawa ę ciała samorz Ģ dowe, struktura zbli Ň ona do korporacji); zakłady pozbawione zdolno Ļ ci

cywilnoprawnej, a jedynie maj Ģ ce zdolno Ļę administracyjnoprawn Ģ (osoby prawa publicznego, ich

samodzielno Ļę zale Ň na od skali nadzoru); kryterium przedmiotu ich działalno Ļ ci (o Ļ wiatowe, wychowawcze,

naukowe, zdrowia, pomocy społecznej itd.)

−

zakład publiczny ró Ň ni si ħ od korporacji tym, Ň e nie jest prowadzony przez członków , mo Ň e mie ę tylko

u Ň ytkowników; działa w interesie publicznym , korporacja realizuje własne interesy

INNE PODMIOTY

Przedsi ħ biorstwa

− wyj Ģ tkowo niektóre pa ı stwowe lub komunalne s Ģ wyposa Ň ane w kompetencje administracyjne: Poczta Polska,

PKP

−

przedsi ħ biorstwo prowadzi swoj Ģ działalno Ļę na zasadach samofinansowania, rachunku ekonomicznego oraz

racjonalnej gospodarki – nadzór powierzono organom zało Ň ycielskim (mog Ģ swoje uprawnienia przekaza ę

radzie nadzorczej)

Agencje

− pa ı stwowe jednostki organizacyjne, na szczeblu centralnym, przeznaczone do wykonywania administracji w

konkretnej, wyznaczonej dziedzinie

− kombinacja form publiczno- i prywatnoprawnych w d ĢŇ eniu do wi ħ kszej efektywno Ļ ci i kreatywno Ļ ci w

realizacji zada ı publicznych

−

tworzone bezpo Ļ rednio przez ustaw ħ , maj Ģ status odr ħ bnych centralnych organów administracji publicznej albo

pa ı stwowych osób prawnych (tak Ň e agencje o statusie spółek handlowych)

powoływane w celu przeprowadzenia procesów innowacyjnych, modernizacyjnych, prywatyzacyjnych,

reprywatyzacyjnych, restrukturyzacyjnych

− eklektyczne osoby prawne, stanowi Ģ ce przykład komercjalizacji form ustrojowych rz Ģ dowej administracji

gospodarczej

Spółki prawa publicznego

− spółki handlowe, którym prawo nadaje status podmiotów administruj Ģ cych, wykonuj Ģ cych administracyjne

zadania zlecone i w ten sposób odró Ň nia je od spółek prawa prywatnego

−

podmioty pa ı stwowe i niepa ı stwowe

pa ı stwowe spółki zarz Ģ dzaj Ģ ce obszarami specjalnymi (strefy ekonomiczne, porty morskie, autostrady)

Fundacje prawa publicznego

− fundacja – wyodr ħ bniony podmiot prawny, oparty na maj Ģ tku przeznaczonym przez jej zało Ň yciela na

okre Ļ lone cele u Ň yteczne społecznie lub gospodarczo

− mog Ģ tworzy ę osoby fizyczne lub prawne

− je Ň eli słu ŇĢ osi Ģ ganiu celów publicznych, nale ŇĢ do podmiotów wykonuj Ģ cych administracj ħ publiczn Ģ

− fundacje prawa publicznego uzyskuj Ģ kapitał od pa ı stwa celem wykonywania zada ı publicznych i s Ģ

wyposa Ň one we władztwo pa ı stwowe

formy organizacyjne podobne do zakładów publicznych – jednak cel ustanawiany jest na stałe w akcie o

ustanowieniu fundacji przez fundatora

− Fundacja Zakład Narodowy im. Ossoli ı skich, „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, CBOS, tworzone przez

ministrów, organy samorz Ģ dowe

− form Ģ zbli Ň on Ģ – fundusze pa ı stwowe maj Ģ ce osobowo Ļę prawn Ģ

Organizacje społeczne

− organizacje zawodowe, samorz Ģ dowe, spółdzielcze i inne

− cechy: odr ħ bno Ļę od struktur pa ı stwa, samodzielno Ļę organizacyjna, trwało Ļę celów i struktur, dobrowolno Ļę

uczestnictwa

ka Ň de zrzeszenie, które nie zostało wprost powołane do sprawowania administracji publicznej, mo Ň e by ę

adresatem normy ustawowej, wyposa Ň aj Ģ cej je w prawo realizowania jakiej Ļ funkcji administracyjnej lub mo Ň e

by ę wykonawc Ģ jakiego Ļ zadania administracyjnego

− realizacja zada ı tylko przez organizacje do tego nieoboj ħ tne

− zlecanie = upowa Ň nienie organizacji do stosowania prawa administracyjnego za pomoc Ģ jednostronnych

rozstrzygni ħę , tj. do działania takiego samego jak działanie organów administracji publicznej – moc

obowi Ģ zuj Ģ ca takiego rodzaju aktów jest identyczna z moc Ģ aktów wydawanych przez organy pa ı stwa

− zlecanie mo Ň e polega ę na akceptowaniu zast ħ powania władczego działania administracji publicznej

−

organizacje pozarz Ģ dowe – osoby prawne lub jednostki nieposiadaj Ģ ce osobowo Ļ ci prawnej, utworzone na

podstawie ustaw, które nie s Ģ jednostkami sektora finansów publicznych i nie działaj Ģ w celu osi Ģ gni ħ cia zysku

fundacje , nie obejmuje fundacji, których jedynym fundatorem jest SP, nie nale ŇĢ fundacje utworzone przez

partie polityczne, stowarzyszenia poza partiami politycznymi, zwi Ģ zkami zawodowymi, organizacjami

pracodawców, samorz Ģ dów zawodowych, spółek klubów sportowych, + osoby prawne , jednostki

organizacyjne ko Ļ ciołów i zwi Ģ zków wyznaniowych , stowarzyszenia jednostek samorz Ģ du terytorialnego (jako

organizacje po Ň ytku publicznego)

− powierzanie zada ı lub ich wspieranie

− forma umowy na podstawie konkursu ofert, rozstrzyganego przez organ administracji publicznej

− w zakresie obj ħ tym ustaw Ģ podlegaj Ģ nadzorowi ministra wła Ļ ciwego do spraw zabezpieczenia społecznego

−

stosunki – na zasadzie współdziałania; zasada pomocniczo Ļ ci

obj ħ te s Ģ nadzorem pa ı stwowym, cho ę ograniczonym, to daj Ģ cym przewag ħ

Prywatyzacja funkcji i zada ı publicznych

− jedna z głównych tendencji we współczesnej administracji publicznej – trend przesuwania aktywno Ļ ci

administracyjnej od organów administracji publicznej do podmiotów prywatnych, od władczych form działania

do prawa prywatnego i od bezpo Ļ redniego do po Ļ redniego wykonywania zada ı przez pa ı stwo

−

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: