Metazoa.doc

Divisio: Parazoa

Divisio: Prometazoa

Typ: Placozoa

(char. symboliczny, oznacza zwierzęta bezjamowe, bezjelitow, ale o strukturze tkankowej pobieranie pokarmu z podłoża)

Divisio: Eumetazoa (Histozoa)- tkankowce

- gąbki

- najstarsze palesontologicznie znane Metazoa

- szeroko rozpowszechnione w wodach

- małe zróżnicowanie morfologiczne, duże zróżnicowanie struktury wew. –szczególnie budowa szkieletu

- są one na stadium pełnopotencjalnych zespołów komórek, które nie tworzą zdeterminowanych tkanek, a zależnie od potrzeb tworzą ich główne funkcje tkanki okrywającej, odżywiającej, rozrodczej i podporowej

- w rozwoju uwarstwienie o charakterze endo-, ekto-, mezodermy nie tworzące zdeterminowanych listków zarodkowych

- komórki przesuwają się do różnych warstw w zależności od potrzeb organizmu

- rzadko występują w szkielecie elementy organiczne- spongia

- gąbki są uważane za do Diploblastica- Metazoa, ale rozwijających się według własnego planu   

- Trichoplax adhaerens- zwierzę płaskie, nieregularny kolisty zarys, przejrzyste ciało, kilka mm, ruch powolny za pomocą urzęsionego nabłonka, 2 warstwy komórek, narządów brak- wg. Schultza najbardziej prymitywne Maetazoa

- organizmu 2 warstwowe o charakterze pośrednim między Protozoa (pierwotniaki), a Metazoa wielokomórkowymi

- teoria Butschli- różnicowanie się późniejszych listków zarodkowych ektodermy i entodermy w org. spłaszczonym, przylegającym o podłoża

* warstwa przylegająca do podłoża- entoderma

* warstwa górna, ochronna- ektoderma

- utworzenie prajelita

- utworzenie gastruli (następne stadium procesu fizjologicznego)- plakula

- Odżywianie:

- pobieranie pokarmu i trawienie- komórki spodniej warstwy

- w przypadku spotkania większej liczby skupionych wiciowców Cryptomonas, tworzy się wysklepienie zamykające pokarm, który ulega strawieniu

- Rozmnażanie:

- Trichopax rozmnaża się przez zwykły podział

* wytwarz. pączków na stronie grzbietowej- powst. osobniki są mniejsze

* stwierdzono wytwarzanie dużych komórek – komórki jajowe

- jaja ulegają po zapłonieniu bruzdkowaniu, twory te występują tylko w koloniach zamierających

- podczas ożywiania koloni następuje stopniowa resorpcja jaj

- Treotoplax reptans

- płaski organizm, bardzo ruchliwy, stale zmieniający swoje ukształtowanie, barwy białawej, zdeterminowana strona brzuszna i grzbietowa, ziarnistości silnie załamujące światło, warstwa górna- epidermalne k. wieloboczne

brzuszne, epidermie tworzą k. orzęsione cylindryczne

- brak narządów

- rozmarzanie przez podział

- wielokomórkowe zwierzęta zbudowane z 2 (Diploblastica) lub 3 (Triploblastica) warstw ciała

- komórki zróżnicowane na somatyczne i generatywne

- powstały z organizmów jednokomórkowych, wiele hipotez:

* teoria KOLONIJNA punkt wyjścia – kolonie pierwotniaków, w obrębie kolonii funkcjonującej jako całość podział funkcji (somatyzacja)- Dogiel

* teoria PLAZMODIALNA pierwotniaki wielojądrowe (plasmodia) zachowały organizacyjna integralność dając początek org. wielokomórkowym przez wyodrębnienie obszarów plazmatycznych wokół poszczególnych jąder – Ihering

- twory wielokomórkowe w wyniku mutacji i bodźców środowiska różnicowały się na różne komórki – powstały tkanki

- w gastruli możemy spotkać u wszystkich tkankowców warstwę zew. i wew.

- Eumetazoa to zwierzęta wielokomórkowe, których ciało składa się, z co najmniej 2 warstw

- 1 okres rozwoju zarodkowego- bruzdkowanie (komórka jajowa dzieli się na 2, 4, 8, 16…komórek zwanych blastomerami)

- rodzaj bruzdkowania zależy od ilości i rozmieszczenia żółtka

- rodzaje jaj (zeszyt z ćwiczeń)

- jaja bruzdkujące całkowicie- jaja holoblastyczne

- jaja bruzdkujące całkowicie równomiernie- jaja bez żółtka (ssaki łożyskowe)

- bruzdkowanie całkowite nierównomierne- obfite złogi deutoplazmy, rozmieszczonej nie równomiernie (płazy)

- bruzdkowanie częściowe- jaj bogate w żółtko

- w okresie bruzdkowania w wielu przypadkach blastomery nie przylegają do siebie, powstała szczelinka to jama przewężna (nawiązuje do jamy blastuli)

- blastula- koniec bruzdkowania

* jama blastu;i- blastocel

* komórki powst. z tarczki zarodkowej (discoblastula)

* blastula pod postacią powierzchnio-wo ułożonych komórek – blastodermą (periblastula)

- gastrula- zarodek o 2 warstwach

- proces gastrulacji dochodzi do skutku przez wpuklenie ścianki pęcherzykowatej blastuli po stronie bieguna odżywczego

- ściany gastru;i- 2 listki- ektodermę i entodermę

- jama ograniczona przez kistek wew. jama gastruli (gastrocel) lub prajelito

- pragęba

- pierwotna jama ciała- entoderma zbliża się do ektodermy, wypiera blastocel, powstaje z jej szczątków

- gastrulacja: inwaginacja (wpuklanie), imigracja (wwędrowanie), rozblaszkowanie (podział styczny do powierzchni, nawiązuje do imigracji wielobiegunowej), obrastanie (makromerów przez mikromery)

- po okresie bruzdkowania i gastrulacji, a czasem równo z nią proces tworzenia maezodemy

* u lancetnika tworzy się przez uwypuklenie prajelita i odcięcia worków celomatycznych, ścianki tych worków przestawiają 3 listek zarodkowy, a ich światło jest tzw. wtórna jamą ciała

- u gadów zawiązek mezoderma występuje jako pierwotny woreczek mezodermalny (bierze początek początek ektodermy), dno woreczka z kolei przerywa się, a jego światło uzyskuje połączenie ze światłem woreczka żółtkowego – odpowiada jamie gastruli

- ptaki- substancje u do utworzenia mezodermy skupiają się w środkowej linii tarczki zarodkowej – smuga pierwotna

- pierścienice i mięczaki-  mezoderma powstaje z 2 komórek pramezodermalnych (mezoteloblastów)- wysuwają się do pierwotnej jamy ciała, dzielą się dając paski mezodermalne, z nich wyróżnia się wtórna jama ciała

- szczeliny miedzy listkami mogą się wypełniać komórkami i substancjami międzykomórkowymi (mezencgyma)

- powstają zawiązki narządów

- różnicowanie tkanek w procesie histogenezy

-tkanki:

* ektoderma- układ nerwowy, narządy zmysłów, początkowy i końcowy odcinek układu pokarmowego, nabłonek jelita, gruczoły dodatkowe

* mezorerma- twory szkieletowe, muskulatura, narządy wydalnicze, układ rozrodczy (gonady)

Protostomia- pierwouste

Deuterostomia- wtórnouste

Coelomata- wtórnojamowce

- zwierzęta o prostej budowie

- grupa da się wyprowadzić od prajamochłonów (co do ewolucji nie ma zgodności)

- w rozwoju embrionalnym blastoporus przekształca się bezpośrednio w funkcjonujący otwór gębowy

- otwór odbytowy, jeśli istnieje postał na nowo

- częściowe zamknięcie pragęby – przedni odcinek zawiązek gęby, tylni odbytu

- najprymitywniejsze z nuch to:

* płazińce

* wstężnice

* wrotki           brak wtórnej

* obleńce         jamy ciała

* kolcogłowy

- ich jama ciała, jest pochodną w całości lub częściowo jamy blastuli

- 2 grupą są Trochozoa:

- w rozwoju występuje trochofora

- mają wtórna jamę ciała

* pierścienice

* mięczaki

*stawonogi (brak trochofory ale jest u dużej ilości nauplius)

- ramienionogi, mszywiły – grupa pośrednia

- do nich należą: Coelomopora (Hemichordata, Echinodermata, Chaetognatha) oraz Chordata

-blastoporus przekształca się w otwór odbytowy

- otwór ustny (neostoma) przebija się na nowo na przodzie ciała

- u większości szkarłupni blastoporus przekształca się wprost w funkcjonujący odbyt, jednak u niektórych liliowców czy strzykw czasowo ulega zaniknięciu (by potem powstał tu funkcjonujący odbyt)

- typowa postać larwalna to dipleurula (dwuboczna symetrycznie)

- pochodzenie od wspólnego pnia prajamochłonów

- bruzdkowanie całkowite, przeważnie nierównomierne

- brak tendencji do tworzenia zwojów w układzie nerwowym  

- o 2-bocznej symetrii

- dobrze rozwinięta mezoderma

- w jej obrębie wtórna jaja ciała, zawsze pokryta nabłonkiem celomatycznym,

- narządy wydalnicze typu metanefrydiów

- należą tu:

- pierścienice

- stawonogi

- wtórnouste

- szkarłupnie

- strunowce