ip_12_03.pdf

Ukazuje się od 1929 roku

Miesięcznik Państwowej Inspekcji Pracy

Nr 3 (349) 2012

W SEJMIE RP

W numerze

O skuteczności realizacji funkcji kontrolnych PIP

Ko mi sja do Spraw Kon tro li Pań stwo -

wej pod prze wod nic twem po sła Ar ka diu -

sza Czar to ry skie go, na po sie dze niu

15 lu te go br. w sie dzi bie Sej mu roz pa -

trzy ła in for ma cję na te mat sku tecz no ści re ali za cji funk cji

kon tro l nych Pań stwo wej In spek cji Pra cy w aspek cie obo -

wią zu ją cych prze pi sów praw nych. Przed sta wił ją za stęp ca

głów ne go in spek to ra pra cy Grze gorz Ły jak. Pod kre ślił, że

sku tecz ność dzia ła nia in spek cji wy ra ża się 95 pro cen to -

wym po zio mem wy ko na nia przez pra co daw ców de cy zji in -

spek to rów pra cy.

Grze gorz Ły jak zwró cił uwa gę, że no we li za cja usta wy o Pań -

stwo wej In spek cji Pra cy z 9 czerw ca 2011 r. wpro wa dzi ła re gu la -

cje, któ re uspraw nia ją dzia łal ność or ga nów PIP. In spek to rzy pra -

cy uzy ska li m.in. upraw nie nie do wy da wa nia po le ceń ust nych

w ra zie stwier dze nia uchy bień nie miesz czą cych się w za kre sie

przed mio to wym na ka zu, je że li nie pra wi dło wo ści te mo gą być

usu nię te pod czas trwa nia kon tro li lub nie zwłocz nie po jej za koń -

cze niu. No we li za cja umo żli wi ła po nad to in spek to rom pra cy sto -

so wa nie po stę po wa nia man da to we go w przy pad ku nie któ rych

wy kro czeń po le ga ją cych na na ru sze niu prze pi sów usta wy o pro -

mo cji za trud nie nia i in sty tu cjach ryn ku pra cy, co po zwo li ło

na przy spie sze nie i uspraw nie nie dzia ła nia or ga nów PIP. Zo bo wią -

za ła pro ku ra to rów do spo rzą dza nia na wnio sek in spek to ra pra cy

uza sad nie nia po sta no wie nia o od mo wie wsz czę cia al bo umo rze -

nia do cho dze nia, co z ko lei stwo rzy ło mo żli wość lep sze go kon stru -

owa nia przez in spek to rów pra cy środ ków od wo ław czych.

Nie mniej, jest wie le prze pi sów praw nych, któ re utrud nia ją

sku tecz ną re ali za cję funk cji kon tro l nych PIP. Grze gorz Ły jak wy -

mie nił tu przede wszyst kim nie któ re za pi sy usta wy o swo bo dzie

dzia łal no ści go spo dar czej. Po wa żnym utrud nie niem wy ni ka ją -

cym z tej usta wy, szcze gól nie do tkli wym w przy pad ku kon tro li

le gal no ści za trud nie nia, jest obo wią zek za wia da mia nia przed się -

bior cy o za mia rze wsz czę cia kon tro li. Po wia do mie nie pod mio tu

kon tro lo wa ne go o pla no wa nej kon tro li le gal no ści za trud nie nia

cu dzo ziem ców w więk szo ści przy pad ków czy ni ta ką kon tro lę bez -

przed mio to wą i cał ko wi cie ni we czy jej efek ty. Istot ny wpływ

na or ga ni za cję pra cy Pań stwo wej In spek cji Pra cy wy war ło ta kże

wpro wa dze nie upo wa żnień do kon tro li przed się bior ców. Zwięk -

sza to cza so chłon ność czyn no ści po prze dza ją cych roz po czę cie

kontroli i ogranicza mobilność inspektorów pracy.

Du żo pro ble mów w prak tycz nym sto so wa niu stwa rza ją in -

spek to rom PIP prze pi sy o cza sie pra cy. Jed nym z przy kła dów

jest brak de fi ni cji dnia wol ne go, udzie la ne go z ty tu łu pię cio dnio -

we go ty go dnia pra cy, co jest szcze gól ne istot ne, gdy pra cow nik

wy ko nu je pra cę w sys te mie zmia no wym. Kon tro wer sje bu dzą

rów nież prze pi sy do ty czą ce do by, zwłasz cza w kon tek ście go dzin

nad licz bo wych w ra zie pod ję cia pra cy ko lej ny raz w tej sa mej do -

bie. Wie le pro ble mów in ter pre ta cyj nych po wo du je ta kże brak de -

fi ni cji pla ców ki han dlo wej.

Po sło wie z Ko mi sji do Spraw Kon tro li Pań stwo wej po sta no -

wi li przy go to wać opi nię, do ty czą cą roz wa że nia mo żli wo ści zmia -

ny prze pi sów utrud nia ją cych sku tecz ną re ali za cję funk cji kon tro -

l nych PIP, i skie ro wać ją do Ko mi sji Go spo dar ki.

W SEJMIE RP

Dyplom z konsekwencji

Nadinspektor Batarowski uważa, że

istnieje zasadnicza różnica pomiędzy

wymuszaniem pewnych zachowań

poprzez karanie pracodawców, a tra-

fianiem do ich świadomości za po-

mocą odpowiedniej metody, np.

poprzez nagradzanie, które

jego zdaniem jest najbardziej opty-

malnym sposobem osiągania okre-

ślonych celów. Kary powinny być

oczywiste w sytuacjach zawinionych

przez pracodawców. Ale muszą być

też na tyle dotkliwe, żeby pracodaw-

ca dokładnie zapamiętał, czego były

konsekwencją. Powinien czuć się

winnym zaniedbań.

Wiadomości nie tylko z kraju

Czy warto się spotykać?

Jak w Europie

radzą sobie ze stresem?

Ewidencja czasu pracy

Zarówno dla sądu pracy, jak i dla

inspektora pracy, dowodem

na liczbę przepracowanych go-

dzin może być każdy dokument,

w tym również zapiski dokony-

wane przez pracowników, książki

wyjść i wejść, elektroniczny sys-

tem potwierdzania obecności.

Ujawnione zagrożenia

Gdy pracownik zostaje

rodzicem

Przedstawiamy szczególne

uprawnienia pracowników zwią-

zane z rodzicielstwem, gwaranto-

wane przez przepisy Kodeksu

pracy, mające na celu przede

wszystkim ochronę trwałości sto-

sunku pracy oraz pogodzenie

obowiązków pracowniczych z ro-

dzicielskimi.

Prewencją w upadki i poślizgnięcia

O prawach pracownika wynikających z ubezpieczenia społecznego

Prze strze ga nie prze pi sów pra wa z za kre su ubez pie -

czeń spo łecz nych by ło te ma tem ob rad Ra dy Ochro ny Pra -

cy 28 lu te go br. w sie dzi bie Sej mu. Do świad cze nia kon tro -

l ne Pań stwo wej In spek cji Pra cy w tej dzie dzi nie przed sta -

wił dy rek tor De par ta men tu Le gal no ści Za trud nie nia GIP

Ja ro sław Le śniew ski. W po sie dze niu uczest ni czy ła An na

Tom czyk, głów ny in spek tor pra cy.

Jak po in for mo wał Ja ro sław Le śniew ski, w ro ku ubie głym in -

spek to rzy pra cy prze pro wa dzi li 25 tys. kon tro li le gal no ści za -

trud nie nia, w trak cie któ rych spraw dza li rów nież do ko ny wa nie

zgło szeń do ubez pie czeń spo łecz nych. Obo wią zek ten nie zo stał

dopełniony wobec ponad 3 tys. osób. Poza tym kolejny rok z rzę-

du wzro sła ska la nie ter mi no we go zgła sza nia do ubez pie cze nia spo -

łecz ne go. Nie pra wi dło wo ści ta kie stwier dzo no w co czwar tym kon -

tro lo wa nym pod mio cie i do ty czy ły one pra wie 17 tys. osób.

Do Za kła du Ubez pie czeń Spo łecz nych PIP prze ka za ła 926 po -

wia do mień o na ru sze niu prze pi sów w za kre sie ubez pie czeń

spo łecz nych – za rów no w spra wie nie do ko na nia obo wiąz ko wych

zgło szeń osób pod le ga ją cych tym ubez pie cze niom, jak i nie od -

pro wa dza nia na le żnych skła dek.

Efek ty kon tro li prze pro wa dzo nych w la tach 2009-2011 przez

in spek to rów pra cy to przede wszyst kim zgło sze nie przez kon tro -

lo wa ne pod mio ty do ubez pie cze nia spo łecz ne go po nad 12 tys.

osób oraz wpła ce nie przez płat ni ków za le głych skła dek na ubez -

pie cze nie spo łecz ne pra wie 14 tys. osób – na łącz ną kwo tę 14,5

mln zł.

W ostat nich trzech la tach in spek to rzy pra cy skie ro wa li

do pro ku ra tu ry łącz nie 381 za wia do mień o po dej rze niu po peł -

nie nia prze stęp stwa z art. 219 Ko dek su kar ne go, tj. nie zgło sze -

nia da nych do ty czą cych ubez pie cze nia spo łecz ne go bądź zgło sze -

nia da nych nie praw dzi wych. W tym sa mym okre sie w wy ni ku

prze pro wa dzo nych 21 tys. kon tro li 789 ra zy po wia do mi li te re -

no we jed nost ki ZUS o stwier dzo nych przy pad kach po da wa nia

nie pra wi dło wych da nych w in for ma cjach ZUS IWA, słu żą cych

do usta le nia skład ki na ubez pie cze nie wy pad ko we, po da jąc jed -

no cze śnie da ne pra wi dło we. Wy sto so wa li po nad to 357 wnio -

sków do ZUS o pod wy ższe nie o 100 proc. skład ki wy pad ko wej

płat ni kom, u któ rych w cza sie dwóch ko lej nych kon tro li stwier -

dzi li ra żą ce na ru sze nie prze pi sów bhp.

Ja ro sław Le śniew ski przy po mniał ta kże, iż od 1 stycz nia 2010 r.,

zgod nie z usta wą o eme ry tu rach po mo sto wych, Pań stwo wa In -

spek cja Pra cy pro wa dzi kon tro le ewi den cji pra cow ni ków wy ko -

nu ją cych pra ce w szcze gól nych wa run kach lub o szcze gól nym

cha rak te rze. Kon tro le prze pro wa dza ne są na pod sta wie skarg

pra cow ni ków, któ rych pra co daw ca nie wpi sał do ewi den cji.

W la tach 2010 – 2011 do in spek cji pra cy wpły nę ło 3870 ta kich

skarg. De cy zje po zy tyw ne dla pra cow ni ków wy da no w ok. 30

proc. roz pa trzo nych spraw.

W dys ku sji zwró co no uwa gę na sto sun ko wo nie wy so ki wskaź -

nik sku tecz no ści po stę po wań pro ku ra tu ry wy ni ka ją cych z za wia -

do mień Za kła du Ubez pie czeń Spo łecz nych i Pań stwo wej In -

spek cji Pra cy. W opi nii Pro ku ra tu ry Ge ne ral nej, jed ną z przy -

czyn te go sta nu jest przed wcze sne kie ro wa nie za wia do mień, bez

po głę bio nej ana li zy za cho wań pra co daw ców. Jed no cze śnie pro -

ku ra tu ra pod kre śla du że zna cze nie co raz ści ślej sze go współ dzia -

ła nia z in spek cją pra cy w zwal cza niu prze stępstw prze ciw ko pra -

wom pra cow ni ków i zja wisk pa to lo gicz nych im to wa rzy szą cych.

Ra da Ochro ny Pra cy po zy tyw nie za opi nio wa ła wnio sek głów -

ne go in spek to ra pra cy w spra wie od wo ła nia Krzysz to fa Fi kle wi -

cza ze sta no wi ska okrę go we go in spek to ra pra cy w Po zna niu.

Po sie dze niu prze wod ni czy ła po seł Iza be la Ka ta rzy na Mrzy -

głoc ka .

Czy jesteśmy gotowi na sukces?

Przed i po kontroli

Biblioteka

Śmiertelna… ścinka

Podczas prac przy pozyskiwaniu

drewna doszło do śmiertelnego wy-

padku pilarza. Powodem były rażące

błędy w technice obalania drzewa.

Oto jestem

W zakładach

hutniczych i odlewniczych

W zakładach hutniczych i odlewniczych

Stosowanie środków ochronnych o nieodpowiednich

parametrach w stosunku do istniejących zagrożeń lub

też środków ochronnych, które utraciły cechy ochron-

ne stwarza takie samo zagrożenie, jak dopuszczenie

pracownika bez żadnych zabezpieczeń. Pozorowanie

zapewnienia pracownikom bezpiecznych warunków

wykonywania pracy może zmniejszyć czujność sa-

mych pracowników, a w konsekwencji powodować

dodatkowe potencjalnie sytuacje wypadkowe.

Okładka:

fot. Waldemar Spólnicki

3/2012 I P

ność”, przed sta wi cie le Sek cji Spraw Oso bo wych w Głów nym In spek -

to ra cie Pra cy – Iwo na Ło bo dziń ska , głów ny spe cja li sta, Jo an na

Bar to szek , star szy spe cja li sta, psy cho log oraz El wi ra Jan czyń -

ska , kierownik Działu Kształcenia OS PIP we Wrocławiu. Do rozmów

przy stą pi ło 34 kan dy da tów z 13 Okrę go wych In spek to ra tów Pra cy. Ko -

mi sja Kwa li fi ka cyj na zwe ry fi ko wa ła zna jo mość za gad nień zwią za nych

z dzia łal no ścią Pań stwo wej In spek cji Pra cy, a ta kże oce ni ła pre dys po -

zy cje za wo do we kan dy da tów na in spek to rów pra cy.

pro gra mu edu ka cyj ne go Kultura bezpieczeństware ali zo wa ne go przez

PIP w szko łach po nad gim na zjal nych. Ce lem pro gra mu jest edu ka cja

mło dzie ży w za kre sie za gro żeń za wo do wych, kształ to wa nie po żą da -

nych po staw i za cho wań oraz in for mo wa nie mło dzie ży o ró żno rod nych

aspek tach praw nej ochro ny pra cy. Tar gi od wie dzi ło po nad 40 tys.

osób. Swo ją ofer tę przed sta wi ło po nad 200 wy staw ców, w tym szkół

po nad pod sta wo wych, wy ższych uczel ni oraz pra co daw ców, Ochot ni -

to wa li przy kła dy za bez pie czeń prac pro wa dzo nych w wy ko pach. Okrę -

go wy in spek tor pra cy w Ło dzi An drzej Świ der ski wrę czył dy plo my

dla laure atów pro gra mu pre wen cyj ne go PIP Promocja standardów

bhp wbudownictwie. Na sto isku PIP in spek to rzy pra cy udzie la li po -

Wiadomości

nie tylko z kraju

Kiel ce W ra mach kam pa nii Poznaj swoje prawa wpracyprzed sta -

wi ciel Okrę go we go In spek to ra tu Pra cy prze pro wa dził 13 lu te go br.

szko le nie dla osób bez ro bot nych za re je stro wa nych w Miej skim Urzę -

dzie Pra cy w Kiel cach. Zebranym przy bli żo no za gad nie nia zwią za ne

z le gal no ścią za trud nie nia, ró żni ca mi po mię dzy umo wą o pra cę a umo -

wa mi cy wil no -praw ny mi, omó wio no pod sta wo we pra wa i obo wiąz ki

pra co daw cy oraz pra cow ni ków w związ ku z za trud nie niem w ra mach

sto sun ku pra cy, w tym rów nież do ty czą ce bez pie czeń stwa i hi gie ny

pra cy. Uczest ni cy spotkania otrzymali po rad ni ki i bro szu ry in for ma -

cyj ne z se rii wy daw ni czej Poznaj swoje prawa wpracy.

War sza wa Człon ko wie kie row nic twa Pań stwo wej In spek cji Pra -

cy spo tka li się 23 lu te go br. w Głów nym In spek to ra cie Pra cy w War -

sza wie z przed sta wi cie la mi Kra jo we go Se kre ta ria tu Ban ków, Han dlu

i Ubez pie czeń NSZZ „So li dar ność”. Oma wia no bie żą ce pro ble my

współ pra cy PIP ze związ kow ca mi. Pod kre ślo no wspól ne ce le obu

part ner skich pod mio tów słu żą ce umac nia niu pra wo rząd no ści w sto -

sun kach pra cy. Kra jo wy Se kre ta riat Ban ków, Han dlu i Ubez pie czeń

NSZZ „So li dar ność” re pre zen to wa li: Al fred Bu ja ra – prze wod ni -

czą cy Se kre ta ria tu, Mie czy sław Bie law ski i Ju sty na Wi niar ska

rad w za kre sie pra wa pra cy, bez pie czeń stwa i hi gie ny pra cy w bu dow -

nic twie. Du żym za in te re so wa niem zwie dza ją cych tar gi cie szy ły się bez -

płat ne pu bli ka cje in spek cji pra cy skie ro wa ne do bra nży bu dow la nej.

Bruk se la Spo tka nie przed sta wi cie li Dy rek cji Ge ne ral nej ds. Ryn -

ku We wnętrz ne go i Usług oraz Dy rek cji Ge ne ral nej ds. Za trud nie nia,

Spraw So cjal nych i Włą cze nia Spo łecz ne go Ko mi sji Eu ro pej skiej z ko -

or dy na to ra mi i użyt kow ni ka mi mo du łu De le go wa nie Pra cow ni ków

w Sys te mie Wy mia ny In for ma cji na Ryn ku We wnętrz nym (IMI) od by -

ło się 15 lu te go br. By ło ono oka zją do za po zna nia się z dzia ła nia mi po -

dej mo wa ny mi przez KE, któ rych ce lem jest udo sko na le nie sys te mu wy -

mia ny in for ma cji, a ta kże z ostat ni mi ini cja ty wa mi le gi sla cyj ny mi

na szcze blu UE, do ty czą cy mi de le go wa nia w ra mach świad cze nia usług.

W głów nej czę ści spo tka nia od by ła się dys ku sja, w trak cie któ rej ko or -

dy na to rzy i użyt kow ni cy mo du łu De le go wa nie Pra cow ni ków dzie li li się

do świad cze nia mi zwią za ny mi z je go użyt ko wa niem. Dys ku to wa no m.in.

na te mat ko rzy ści i pro ble mów zwią za nych ze sto so wa niem sys te mu,

pod mio tów za an ga żo wa nych w wy mia nę in for ma cji do ty czą cych de le go -

wa nia, a ta kże re ali stycz ne go ter mi nu, w ja kim mo żli we jest uzy ska nie

odpowiedzi na zapytanie. Państwową Inspekcję Pracy reprezentowały:

Be ata Kra jew ska i Mag da le na Pia sec ka z De par ta men tu Le gal no -

ści Za trud nie nia Głów ne go In spek to ra tu Pra cy.

Kra ków Okrę go wy In spek to rat Pra cy w Kra ko wie we współ pra -

cy z Re gio nem NSZZ „So li dar ność” zor ga ni zo wał szko le nie dla no wo

wy bra nych spo łecz nych in spek to rów pra cy z za kła du NE WAG S.A.

w No wym Są czu. Pod czas szko le nia, któ re od by ło się 4 lu te go br., Be -

ata Ziółko , nad in spek tor pra cy i kie row nik Od dzia łu w No wym Są czu

za po zna ła uczest ni ków z ro lą, za da nia mi i upraw nie nia mi spo łecz nych

in spek to rów pra cy oraz pra wa mi i obo wiąz ka mi cią żą cy mi na pra co -

daw cy. Omó wi ła też udział SIP w pra cach ko mi sji bhp i po stę po wa niu

po wy pad ko wym, zwró ci ła uwa gę na pra wi dło we for mu ło wa nie uwag

i za le ceń. Spo tka nie by ło rów nież oka zją do udzie le nia po rad do ty czą -

cych funk cjo no wa nia spo łecz nej in spek cji pra cy oraz omó wie nia pro -

ble mów wy stę pu ją cych pod czas współ pra cy Pań stwo wej i Spo łecz nej

In spek cji Pra cy.

czych Huf ców Pra cy, ośrod ków do radz twa za wo do we go, po rad ni za -

wo do wych, mu ze ów i in nych in sty tu cji edu ka cyj nych.

Opo le Od 1 lu te go br., sta no wi sko peł nią ce go obo wiąz ki Okrę go -

we go In spek to ra Pra cy w Opo lu po wie rzo no nad in spek to ro wi pra cy

Ar ka diu szo wi Ka pu ści ko wi . Z wy kształ ce nia che mik i praw nik, jest

pra cow ni kiem Okrę go we go In spek to ra tu Pra cy w Opo lu od 1995 r.

W opol skim in spek to ra cie peł nił do tych czas funk cję nad in spek to ra

pra cy – ko or dy na to ra ze spo łu ds. nad zo ru i kon tro li. Przez pe wien

czas pia sto wał rów nież funk cję za stęp cy okrę go we go in spek to ra pra -

cy ds. or ga ni za cyj no -praw nych.

– je go za stęp cy, Piotr Adamczak – czło nek Ra dy Se kre ta ria tu oraz

Re gi na Bor kow ska – prze wod ni czą ca wcho dzą cej w skład Se kre ta -

ria tu Ko mi sji Za kła do wej NSZZ „So li dar ność” Za kła du Ubez pie czeń

Spo łecz nych. Z dzia ła cza mi związ ko wy mi roz ma wia li: An na Tom -

czyk – głów ny in spek tor pra cy, Grze gorz Ły jak – za stęp ca głów ne -

go in spek to ra pra cy, a ta kże przed sta wi cie le de par ta men tów Praw ne -

go oraz Nad zo ru i Kon tro li GIP.

War sza wa Po dzię ko wa nie za prze pro wa dze nie szko le nia dla

pro ku ra to rów przez pra cow ni ków Pań stwo wej In spek cji Pra cy na rę -

ce Iwo ny Hic kie wicz , za stęp cy głów ne go in spek to ra pra cy, zło żył

Dariusz Kor ne luk , pro ku ra tor ape la cyj ny w War sza wie. Szko le nie

do ty czy ło współ pra cy in spek cji pra cy z or ga na mi ści ga nia w za kre sie

pro wa dzo nych po stę po wań kar nych o prze stęp stwa prze ciw ko pra -

wom osób wy ko nu ją cych pra cę za rob ko wą oraz po stę po wań do ty czą -

cych wy pad ków przy pra cy. Na proś bę Pro ku ra tu ry Ape la cyj nej w War -

sza wie, prze pro wa dzi li je 3 lu te go br. Da riusz Miń kow ski i To masz

Adam ski , za stęp cy okrę go we go in spek to ra pra cy w War sza wie oraz

Woj ciech Gon ciarz , głów ny spe cja li sta w De par ta men cie Praw nym

Głów ne go In spek to ra tu Pra cy. W spo tka niu uczest ni czy ła rów nież Ha -

li na Tul win , dy rek tor De par ta men tu Praw ne go GIP. Przed sta wio na

przez pra cow ni ków in spek cji pro ble ma ty ka spo tka ła się z ogrom -

nym za in te re so wa niem pro ku ra to rów, któ rzy – jak stwier dził Da riusz

Kor ne luk w li ście skie ro wa nym do Iwo ny Hic kie wicz – do ce ni li pro -

fe sjo na lizm wy kła dow ców. Dzię ku jąc za trud wło żo ny w przy go to wa -

nie wy kła dów, Da riusz Kor ne luk pod kre ślił, że prze pro wa dzo ne przez

inspek to rów pra cy szko le nia przy czy nią się do wzbo ga ce nia wie dzy

pro ku ra to rów, któ rzy pro wa dzą lub nad zo ru ją po stę po wa nia przy go -

to waw cze.

Ka to wi ce Okrę go wy in spek tor pra cy Be ata Ma ry now ska 15

lu te go br. otwo rzy ła pierw sze szko le nie z za kre su prze pi sów pra wa

pra cy w ra mach Akademii SIP dla spo łecz nych in spek to rów pra cy

z bra nży hut ni czej. Przed sta wi cie le ka to wic kie go okrę gu Je rzy Ham -

roz i Jo an na No wok omó wi li za gad nie nia do ty czą ce pod sta wo wych

form za trud nie nia pra cow ni ków oraz współ pra cy spo łecz nych in spek -

to rów pra cy ze związ ka mi za wo do wy mi i or ga na mi nad zo ru nad wa -

Wro cław W Ośrod ku Szko le nia Pań stwo wej In spek cji Pra cy we

Wro cła wiu ze bra ła się ko mi sja, któ ra 13 i 14 lu te go br. prze pro wa dzi -

Bia ły stok W sie dzi bie Okrę go we go In spek to ra tu Pra cy 22 lu te -

go br. od by ło się spo tka nie z przed sta wi cie la mi Izby Cel nej w Bia łym -

sto ku. Pod su mo wa no wy ni ki ubie gło rocz nej współ pra cy oraz usta lo -

no jej za sa dy na rok bie żą cy. Przy ję to zo bo wią za nie do wza jem nej po -

mo cy w za kre sie szko le nia kadr zaj mu ją cych się nad zo rem ryn ku

w oby dwu in sty tu cjach. W spo tka niu uczest ni czy li m.in. Mi ro sław

Sien kie wicz – dy rek tor Izby Cel nej w Bia łym sto ku, Ro man Bon da -

ruk – kie row nik Od dzia łu Cel ne go w Bia łym sto ku, Ma rek Alek sie -

juk – p.o. okrę go we go in spek to ra pra cy. W związ ku ze zmia na mi

wpro wa dzo ny mi do usta wy o sys te mie oce ny zgod no ści, umo żli wia ją -

cy mi roz sze rze nie współ pra cy po mię dzy obie ma in sty tu cja mi, jesz cze

w tym ro ku od bę dą się ko lej ne spo tka nia o cha rak te rze ro bo czym.

Łódź Po raz ósmy w Tar gach Bu dow nic twa „IN TER BUD”, któ re

trwa ły od 16 do 19 lu te go br., uczest ni czy li przed sta wi cie le Okrę go -

we go In spek to ra tu Pra cy w Ło dzi. Za po zna li przed się bior ców bu -

dow la nych oraz oso by spra wu ją ce funk cje kie row ni cze lub kon tro l ne

na bu do wach z dzia ła nia mi pre wen cyj no -kon tro l ny mi re ali zo wa ny mi

przez łódz ki okręg in spek cji pra cy. Przy bli ży li za gad nie nia do ty czą ce

przy go to wa nia pra cow ni ków do pra cy na bu do wie, a ta kże za pre zen -

ła roz mo wy kwa li fi ka cyj ne kan dy da tów na 67. i 68. apli ka cję in spek -

tor ską. W skład ko mi sji we szli: Iwo na Hic kie wicz, za stęp ca głów ne -

go in spek to ra pra cy (prze wod ni czą cy) oraz Gra ży na Pa nek , za stęp -

ca dy rek to ra OS PIP, Ta de usz Fic , okrę go wy in spek tor pra cy w Kra -

ko wie, Tomasz Krzemieniowski , prze wod ni czą cy Ko mi sji Kra jo wej

Związ ku Za wo do we go Pra cow ni ków PIP, Ro man Gie drojć , prze-

wod ni czą cy Mię dzy za kła do wej Ko mi sji Ko or dy na cyj nej NSZZ „So li dar -

run ka mi pra cy. Współ or ga ni za to ra mi dru giej edy cji Akademii SIPjest

Re gion Ślą sko -Dą brow ski NSZZ „So li dar ność”, Ra da OPZZ Wo je -

wódz twa Ślą skie go, Za rząd Wo je wódz ki FZZ w Ka to wi cach, Fe de ra -

cja Hut ni czych Związ ków Za wo do wych i Zwią zek Pra co daw ców Prze -

my słu Hut ni cze go.

Po znań Pod czas XVI Tar gów Edu ka cyj nych, któ re od by ły się mię -

dzy 3 a 5 lu te go br. na te re nach Mię dzy na ro do wych Tar gów Po znań -

skich przed sta wi cie le Okrę go we go In spek to ra tu Pra cy prze ka za li

ich uczest ni kom ma te ria ły za chę ca ją ce do udzia łu w ko lej nej edy cji

Współpraca

międzynarodowa

płow ni i za kła dzie hut ni czym sta ły się pre -

tek stem do omó wie nia sys te mów mo ni to -

ro wa nia za gro żeń w tych szcze gól nych

za kła dach pra cy.

Pierw sze wra że nia po zre ali zo wa niu

pro gra mu go ście przed sta wi li w cza sie

spo tkań z dy rek cją Okrę go we go In spek to -

ra tu Pra cy w Kra ko wie. W ich oce nie, mi -

mo że pod sta wą re gu la cji praw nych dzia -

ła nia in spek cji pra cy w ró żnych kra jach

jest ta sa ma kon wen cja Mię dzy na ro do -

wej Or ga ni za cji Pra cy nr 81, Pań stwo wa

In spek cja Pra cy po sia da re la tyw nie sze ro -

kie kom pe ten cje umo żli wia ją ce jej od gry -

wa nie ak tyw nej ro li w sfe rze ochro ny pra -

cy. Zi lu stro wa li to przy kła dem do ty czą -

cym pe na li za cji, ja ko jed ne go z aspek tów

dzia łal no ści kon tro l nej. We Fran cji je dy ną

mo żli wo ścią sank cjo no wa nia nie pra wi dło -

wo ści stwier dzo nych w cza sie kon tro li

jest skie ro wa nie wnio sku o uka ra nie

do są du, pod czas gdy w Pol sce in spek to -

rzy pra cy mo gą sto so wać rów nież po stę -

po wa nie man da to we. We Fran cji sank cje

wy ko rzy sty wa ne są ra czej w osta tecz no -

ści, bo wiem głów ną za sa dą jest eli mi na cja

nie pra wi dło wo ści na pod sta wie uzgod -

nień po mię dzy in spek to rem pra cy a pra -

co daw cą. Ten ka ra ny jest do pie ro w ra zie

nie prze strze ga nia tych usta leń. Ró żni ce

do ty czą rów nież za kre su za sto so wa nia de -

cy zji wstrzy ma nia pra cy przez in spek to ra.

We Fran cji wy da nie ta kiej de cy zji jest mo -

żli we je dy nie w ści śle okre ślo nych przy -

padkach.

Przed sta wi ciel ki fran cu skiej i buł gar -

skiej in spek cji pra cy szcze gól nie za in te re -

so wa ły in for ma cje do ty czą ce dzia łal no ści

pre wen cyj nej PIP, ze wzglę du na ró żno -

rod ność i kom ple men tar ność po dej mo -

wa nych dzia łań. Ja ko przy kład po da ły kon -

kurs Buduj bezpiecznie oraz kam pa nię

Szanuj życie do ty czą cą ochro ny pra cy

w bu dow nic twie, w ra mach któ rej – nie za -

le żnie od kon tro li ukie run ko wa nych na li -

kwi da cję nie pra wi dło wo ści na pla cu bu do -

wy – re ali zo wa ny jest pro gram Promocja

standardów bhp.

W oce nie go ści i go spo da rzy ta kie wi -

zy ty są ko niecz ne, bo wiem w no wym

świe tle uka zu ją in spek cyj ną co dzien ność.

Z roz mów z ko le żan ka mi z Fran cji i Buł -

ga rii jed no znacz nie wy ni ka na przy kład,

że aktualne umoco wa nie PIP w struk tu -

rach pań stwa jest roz wią za niem da ją cym

po zy cję w ja kimś sen sie wy jąt ko wą na wie -

lu płasz czy znach sa me mu urzę do wi, ale

rów nież ka żde mu jej pra cow ni ko wi.

Bogdan Sola wa

OIP Kra kó w

Zagrożenia psychospołeczne

Jak w Europie

Czy warto

radzą sobie ze stresem?

się spotykać?

Anna Kucharska

Zagrożenia psychospołeczne w miejscu pracy to tematyka aktualna,

ale podejmowana niekiedy z oporem i niechęcią. Problemy związane

z atmosferą w miejscu pracy, obciążeniem pracą czy brakiem wspar-

cia ze strony przełożonych są równie częste wśród pracowników,

a może i doświadczane z większą uciążliwością i częstotliwością niż

zbyt duży hałas, niska temperatura czy praca w nadgodzinach. Za-

grożenia psychospołeczne mogą więc mieć równie negatywny lub

nawet bardziej szkodliwy wpływ na pracownika, niż warunki fizyczne-

go środowiska pracy.

Dwie delegacje zagraniczne gości-

ły w ubiegłym roku w Okręgowym

Inspektoracie Pracy w Krakowie.

W październiku przyjechały Yasmin

Walter-Turier i Clemance Tisse-

rand, kandydatki na inspektorów

pracy z Krajowego Instytutu Pracy,

Zatrudnienia i Kształcenia Zawodo-

wego w Lyonie we Francji. Później

dołączyła do nich inspektor Gerga-

na Petkova z bułgarskiego Urzędu

Wykonawczego Generalnego In-

spektoratu Pracy.

np. na re je stra cję ukła dów zbio ro wych

pra cy czy za sa dy udzie la nia po rad praw -

nych, a ta kże na obo wiąz ki sek cji ana liz,

księ go wo ści i ad mi ni stra cji. Przed sta wi li

ta kże przy kła dy do ku men ta cji do ty czą -

cych ró żne go ro dza ju kon tro li te ma tycz -

nych obej mu ją cych wszyst kie środ ki praw -

ne sto so wa ne przez in spek to rów pra cy.

Za po zna li rów nież go ści z Fran cji i Buł ga -

rii z obie giem do ku men tów i za sa da mi

oce ny kon tro li. Szcze gól ne za in te re so wa -

nie kan dy da tek na in spek to rów pra cy

z Fran cji wzbu dzi ła spra wa upo wa żnień

do po dej mo wa nia czyn no ści kon tro l nych,

która – w ich ocenie – może nie narusza

nie za le żno ści in spek to rów, ale na pew no

stanowi utrudnienie formalne natury or-

ganizacyjnej.

W czę ści prak tycz nej wi zy ty go ście

uczest ni czy li mię dzy in ny mi w dzia ła niach

kam pa nii pre wen cyj nej w bu dow nic twie

Promocja standardów bhp. Delegacja

fran cu ska wzię ła udział w wi zy ta cji pla cu

bu do wy Cen trum Ja na Paw ła II Nie lę-

kajcie sięw Kra ko wie Ła giew ni kach, a na -

stęp nie w szko le niu dla osób kie ru ją cych

pra cow ni ka mi. In spek tor Ger ga na Pet ko -

va uczest ni czy ła w po dob nym szko le niu

na budowie wiaduktu w ciągu autostrady

A -4 w Sta ni sła wi cach. Zo ba czy ła też most

na Du naj cu bu do wa ny przy uży ciu tak

zwa nej tech no lo gii na wi so wej, wzię ła jed -

no cze śnie udział w szko le niu dla in spek -

to rów pra cy prze pro wa dzo nym przez

przed sta wi cie li

do staw cy

sprzę tu

wzno sze nia kon struk cji mo sto wych.

Goście z Fran cji od wie dzi li od dzia ły

Okrę go we go In spek to ra tu Pra cy w No -

wym Są czu i w Tar no wie. By li ta kże u kil -

ku lo kal nych przed się bior ców. W za kła -

dzie z Brze ska pro du ku ją cym opa ko wa nia

me ta lo we na po trze by prze my słu spo żyw -

cze go za po zna li się z me to da mi kon tro li

zwią za ny mi z za gro że nia mi wy stę pu ją cy -

mi przy pla stycz nej ob rób ce me ta li. Tam

za pre zen to wa no im roz wią za nia w za kre -

sie za po bie ga nia za gro że niom ha ła sem,

po dej mo wa ne w ra mach funk cjo nu ją ce -

go u pra co daw cy sys te mu za rzą dza nia

bez pie czeń stwem i hi gie ną pra cy. Był on

rów nież prze wod nim te ma tem spo tka nia

u ko lej ne go pra co daw cy – bro wa ru funk -

cjo nu ją ce go w struk tu rze du że go, mię -

dzy na ro do we go kon cer nu. In spek to rzy

pra cy przed sta wi li tam in for ma cje na te -

mat dzia łań po dej mo wa nych przez nich

w za kła dzie, a przed sta wi ciel pra co daw cy

omó wił funk cjo no wa nie sys te mu za rzą -

dza nia bhp w przed się bior stwie. Od po -

wia dał też na py ta nia go ści do ty czą ce

dwu kie run ko wej ko mu ni ka cji zwią za nej

z dzia ła niem sy te mu Kom plek so we go Za -

rzą dza nia Ja ko ścią.

Do jed ne go z cie kaw szych spo tkań do -

szło w za kła dzie pra cy chro nio nej w Wo li

Rzę dziń skiej. Roz mo wy kon cen tro wa ły

się na ini cja ty wach po dej mo wa nych przez

pra co daw cę na rzecz in te gra cji spo łecz nej

osób nie peł no spraw nych – m.in. do ty czy -

ły trans por tu nie peł no spraw nych pra cow -

ników do miejsca pracy, ich udziału

w warsz ta tach te ra pii za ję cio wej i dzia łal -

no ści so cjal nej za kła du. In spek to rzy pra -

cy przed sta wi li obo wią zu ją ce w Pol sce za -

sa dy re ha bi li ta cji i pra cy osób nie peł no -

spraw nych. Na stęp ne wi zy ty w elek tro cie -

Pol skie do świad cze nia po ka zu ją, że za -

gad nie nia do ty czą ce za gro żeń psy cho spo -

łecz nych są z ró żnych po wo dów po mi ja ne,

za rów no przez in spek to rów pra cy, któ rym

bra ku je ja snych prze pi sów po zwa la ją cych

na za ję cie się te go ty pu pro ble ma mi w za kła -

dach pracy, jak i przez pracodawców, którzy

nie czu ją się zo bo wią za ni do dba nia o do brą

at mos fe rę w miej scu pra cy i re duk cję stre -

su za wo do we go pra cow ni ków.

W ro ku ubie głym od by wa ły się w Luk sem -

bur gu przy go to wa nia do eu ro pej skiej kam pa -

nii do ty czą cej za gro żeń psy cho spo łecz nych

w miej scu pra cy, któ ra bę dzie re ali zo wa na w

bie żą cym ro ku w wie lu kra jach eu ro pej skich,

w tym w Pol sce. W spo tka niu, któ re od by ło

się w li sto pa dzie ub.r., uczest ni czy li przed sta -

wi cie le ró żnych in sty tu cji eu ro pej skich, od po -

wied ni ków pol skiej in spek cji pra cy, któ rzy

dzie li li się do świad cze nia mi zwią za ny mi z po -

dej mo wa niem te ma tów psy cho- spo łecz nych

w swo ich kra jach oraz sto so wa niem okre ślo -

nych na rzę dzi. In spi ra cją do po ru sza nia tej te -

ma ty ki w Pol sce mo gą być prak ty ki Au strii,

Da nii czy Nor we gii.

spo łecz nych w miej scu pra cy są sys te ma tycz -

ne. Jest to możliwe, ponieważ wszyscy pra-

cow ni cy przyj mo wa ni na sta no wi sko in spek -

to ra pra cy są świa do mi, że mu szą być go to -

wi na prze pro wa dza nie kon tro li w aspek cie

psy cho spo łecz nych za gro żeń w miej scu pra -

cy. Szcze gó ło wy opis me tod i in struk cje

do ich sto so wa nia pod czas kon tro li są do -

stęp ne dla in spek to rów w wer sji elek tro nicz -

nej. Wy tycz ne do ty czą ce czyn ni ków ry zy ka

po ma ga ją in spek to rom pi sać no tat ki słu żbo -

we zawierające propozycje ulepszeń, które

po win ni wpro wa dzić pra co daw cy kon tro lo -

wa nych pla có wek, w któ rych in spek tor wy -

krył nie pra wi dło wo ści. Przy kła dy do brych

prak tyk co do spo rzą dza nia no ta tek i wska -

zów ki dla in spek to rów są do stęp ne w we -

wnętrz nej sie ci elek tro nicz nej inspekcji.

W ka żdym z trzech re gio nal nych in spek to -

ra tów pra cy są spe cjal ne ze spo ły. Skła da ją się

z psy cho lo gów pra cy (od sze ściu do ośmiu),

któ rzy wspie ra ją in spek to rów prze pro wa dza -

ją cych kon tro le w aspek cie za gro żeń psy cho -

spo łecz nych oraz w spo rzą dza niu no ta tek za -

wie ra ją cych pro po zy cje ulep szeń dla pra co -

daw ców. In spek to rzy pra cy dys po nu ją rów -

nież spe cjal nym pro gra mem edu ka cyj nym

do ty czą cym oce ny za gro żeń psy cho spo łecz -

nych w pra cy. Wszyst kich no wo przy ję tych in -

spek to rów obo wią zu ją trzy dnio we szko le nia

pod sta wo we do ty czą ce za gro żeń psy cho spo -

łecznych, ich oceny oraz sposobów przepro-

Pod sta wo wym ce lem obu wi zyt by ło

uzy ska nie in for ma cji na te mat dzia ła nia

Pań stwo wej In spek cji Pra cy w sfe rze

ochro ny pra cy oraz prze pi sów re gu lu ją -

cych funk cjo no wa nie pol skie go ryn ku pra -

cy. Temu służył też udział w działaniach

kon tro l nych i po zakon tro l nych PIP.

W sie dzi bie OIP w Kra ko wie go ście za -

po zna li się z in for ma cja mi na te mat pod -

sta wo wych za sad pra wa pra cy za war tych

w Ko dek sie pra cy i ak tach wy ko naw czych

oraz z za da nia mi PIP okre ślo ny mi w usta -

wie o Pań stwo wej In spek cji Pra cy. Po mo -

gła w tym m.in. pre zen ta cja stro ny in ter -

ne to wej urzę du oraz po kaz za sto so wań

apli ka cji Nawigator. Pra cow ni cy po szcze -

gól nych sek cji w kra kow skim okrę gu przy -

bli ży li swo je za da nia. Zwró ci li uwa gę

Dania

Duń ska In spek cja Pra cy od kil ku lat zaj -

mu je się za gad nie nia mi psy cho spo łecz ny mi.

Jej dzia ła nia w tym za kre sie wy ni ka ją z prze -

pi su któ ry mó wi, iż praca musi być zaplano-

Za warunki pracy odpowiedzialni są pracodawcy. Ich obowiązkiem jest za-

pewnienie pracownikom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w każdym aspek-

cie związanym z pracą. Takie wymagania stawia Dyrektywa Rady z 12

czerwca 1989 roku wprowadzona w celu zwiększenia bezpieczeństwa i po-

prawy zdrowia pracowników podczas pracy (89/391/EWG), która w Polsce

wdrożona jest w dziale X K.p. oraz rozporządzeniach wydanych przez Mini-

sterstwo Pracy i Polityki Społecznej.

wana, zorganizowana i wykonywana w taki

sposób, by zapewnić bezpieczeństwo izdro-

wie. Kon tro le do ty czą ce za gro żeń psy cho -

wa dza nia kon tro li. Ich za kres obej mu je za -

rów no in for ma cje tech nicz ne, jak i prze pi sy

praw ne, ta kże spo so by zbie ra nia ma te ria łów

3/2012 I P

I P 3/2012

niem, któ re wy ni ka z kon tak tu z in ny mi oso -

ba mi.

In spek tor pra cy mo że po słu żyć się okre -

ślo ny mi środ ka mi praw ny mi:

● kie dy na ru sza ne są prze pi sy, mo że

wy dać pi sem ny na kaz po pra wy sy tu acji

w okre ślo nym li mi cie cza so wym;

● je że li na kaz nie zo sta nie zre ali zo wa ny,

mo że zo stać wy mie rzo na ka ra pie nię żna.

Jej wy so kość jest uza le żnio na od kil ku czyn -

ni ków. Ge ne ral nie cho dzi o to, by na ru sza -

nie prze pi sów nie opła ci ło się;

● je że li ży cie lub zdro wie pra cow ni ków

są za gro żo ne, to za kład pra cy mo że zo stać

za mknię ty z efek tem na tych mia sto wym.

Mo że to na stą pić rów nież wte dy, kie dy pra -

codawca nie wypełnił wcześniejszych naka-

zów.

In spek tor pra cy mo że za wia do mić po li cję

o po wa żnych na ru sze niach prze pi sów,

co może skutkować karami, w tym np. karą

wię zie nia.

W Nor we gii ok. 1/3 ze wnętrz nej dzia łal -

no ści in spek cji pra cy, po śred nio lub bez po -

śred nio, ma na ce lu po pra wę psy cho spo -

łecz nych wa run ków pra cy oraz pre wen cję

Prawo

czy ko rzy sta nia z do stęp nych me tod i na rzę -

dzi. Po nad to funk cjo nu ją krót kie szko le nia ad -

re so wa ne do do świad czo nych in spek to rów

pra cy, do ty czą ce oce ny za gro żeń psy cho spo -

łecz nych i pi sa nia no ta tek słu żbo wych.

Do 2007 ro ku kon tro le obej mo wa ły

wszyst kie pro ble my psy cho spo łecz ne. Po wo -

do wa ło to wy dłu że nie po stę po wa nia. W ko lej -

nych la tach zre du ko wa no za rów no czas, jak

i za kres ta kże no ta tek słu żbo wych do ty czą -

cych ulep szeń, któ rych licz ba zna czą co jed -

nak wzrosła. Zwiększyła się też liczba inspek-

to rów oce nia ją cych za gro że nia psy cho spo -

łecz ne w śro do wi sku pra cy. W re zul ta cie

w Da nii skró cił się czas kon tro li za gro żeń

psy cho spo łecz nych.

Zło żo ność za gad nie nia oraz funk cjo nu ją -

cych pro ce dur po wo du je, że na dal in spek to -

rom kon tro lu ją cym te za gad nie nia asy stu ją

psy cho lo go wie ze spe cjal nych ze spo łów.

Z po dej ściem ukie run ko wa nym na cel, sta ło

się to ła twiej sze dla pra co daw ców. Więk szość

z nich uzna ła w efek cie kon tro li, że za gad nie -

nia psy cho spo łecz ne sta no wią wa żny ele -

ment śro do wi ska pra cy.

Pod su mo wu jąc do tych cza so wą dzia łal ność

zwią za ną z za gro że nia mi psy cho spo łecz ny -

mi po dej mo wa ną przez duń skich in spek to -

rów pra cy, po stu lo wa no, aby w spo sób trwa-

ły ikonsekwentny zajmować się tą problema-

tyką, by nie została ona zapomniana.

We wnętrz na sieć elek tro nicz na jest spe -

cjal nie stwo rzo nym na rzę dziem, któ re ma

po móc in spek to rom wy kry wać naj częst sze

pro ble my psy cho spo łecz ne wy stę pu ją ce

w za kła dach pra cy. Zo sta ło wpro wa dzo ne

jeszcze w 2007 roku. Składa się z 24 ele-

men tów, któ re zo sta ły po dzie lo ne ze wzglę -

du na spe cy fi kę pra cy lub sek tor pra cy (np.

dla szpi ta li, dla sek to ra trans por tu). Ka żdy

z nich za wie ra:

– od trzech do pię ciu naj wa żniej szych

czyn ni ków ry zy ka w da nym sek to rze;

– naj istot niej sze, mo żli we do pod ję cia dzia -

ła nia za rad cze w za kre sie da ne go sek to ra;

– py ta nia do ty czą ce naj bar dziej istot nych

kon se kwen cji zwią za nych z pra cą, wy ni ka ją -

cych z od dzia ły wa nia czyn ni ków za gra ża ją -

cych (in for ma cje, czy po ziom dzia łań pre -

wen cyj nych jest wy star cza ją cy).

In spek to rzy pra cy uży wa ją tych na rzę -

dzi w kontrolach, gdy:

● uzy sku ją in for ma cję o pro ble mach

psy cho spo łecz nych w pra cy;

● przy go to wu ją kon tro lę w za kła dzie;

● w trak cie pro wa dze nia roz mów z pra -

co daw ca mi;

● pod czas oce ny, czy przed się bior stwo

sto su je się do obo wią zu ją ce go pra wo daw -

stwa;

● pi szą no tat ki słu żbo we.

Ze wska za nych na rzę dzi ko rzy sta ją rów -

nież pra co daw cy przy go to wu jąc się do wi zyt

in spek to ra pra cy. Są one do stęp ne na stro -

nie in ter ne to wej www.at.dk

Dla ró żnych sek to rów są in ne na rzę dzia

– ze wzglę du na ró żni ce w czyn ni kach ry zy -

ka, po dej mo wa ne dzia ła nia pre wen cyj ne,

kon se kwen cje oraz do ko ny wa nie oce ny tych

za gro żeń. Przy kła dy wskazanych czyn ni ków

ry zy ka to: ilość pra cy (ob cią że nie pra cą

i pre sja cza su), ry zy ko do świad cza nia prze -

mo cy, gróźb, kra dzie ży i trau ma tycz nych

prze żyć, wy ma ga nia emo cjo nal ne (w pra cy

z krew ny mi, klien ta mi, pa cjen ta mi), nie re -

gu lar ny czas pra cy i pra ca w no cy, mob bing

i mo le sto wa nie sek su al ne.

Pod czas prze pro wa dza nia kon tro li spra -

wą kluczową jest to, czy przedsiębiorstwo

sto su je się do obo wią zu ją ce go pra wo daw -

stwa; czy ma wy star cza ją ce za ple cze, by

spro stać wy ma ga niom sta wia nym w pra cy.

Po nad to, czy da ny czyn nik ry zy ka jest czę -

sto spo ty ka ny – kie dy i kto jest za an ga żo wa -

ny, jak długo trwa jego działanie, czy jest

pod da wa ny od po wied nim środ kom za po bie -

gaw czym. Ja kie dzia ła nia są po dej mo wa ne,

by sobie z nim radzić, czy i jakie są konse-

kwen cje zwią za ne z do świad cza niem te go

czynni ka ry zy ka.

in spek to ra pra cy; li stę kry te riów, we dług

któ rych in spek tor pra cy oce nia ry zy ko za wo -

do we zwią za ne z psy chicz nym ob cią że niem

pra cą; wy mia ry, ka te go rie i przy kła dy ob cią -

że nia pra cą; przy kła dy me tod do oce ny psy -

chicz ne go ob cią że nia pra cą.

Celem wytycz nych dla in spek to rów pra -

cy jest:

●

Ewidencja

czasu pracy

wy ja śnie nie ter mi nów i de fi ni cji,

tj.: ob cią że nie pra cą, ry zy ko i stres;

●

Helena Wicher

stresz cze nie i wska za nie za sto so wa -

nia oce ny ry zy ka za wo do we go zgod nie z ure -

gu lo wa nia mi praw ny mi;

●

Jednym z podstawowych dokumentów związanych z zatrudnieniem

pracowników jest ten, dotyczący ewidencji czasu pracy. Obowiązek

prowadzenia ewidencji czasu pracy dotyczy wszystkich pracodaw-

ców, niezależnie od liczby zatrudnionych pracowników.

od nie sie nie do pod staw praw nych;

uświa do mie nie psy cho spo łecz nych za -

gro żeń zwią za nych z pra cą lub z psy chicz -

nym ob cią że niem pra cą;

●

Prze pi sy, któ re re gu lu ją obo wią zek

zwią za ny z ewi den cją cza su pra cy, ma ją

cha rak ter bez względ nie obo wią zu ją cy.

Wynika to z art. 149 § 1 K.p., w myśl któ-

re go pra co daw ca pro wa dzi ewi den cję cza -

su pra cy pra cow ni ka do ce lów pra wi dło -

we go usta le nia je go wy na gro dze nia i in -

nych świad czeń zwią za nych z pra cą. Pra -

co daw ca udo stęp nia tę ewi den cję pra cow -

ni ko wi na je go żą da nie.

W sto sun ku do pra cow ni ków ob ję tych

sys te mem za da nio we go cza su pra cy, pra -

cow ni ków za rzą dza ją cych w imie niu pra -

co daw cy za kła dem pra cy oraz pra cow ni -

ków otrzy mu ją cych ry czałt za go dzi ny nad -

licz bo we lub za pra cę w po rze noc nej nie

ewi den cjo nu je się go dzin pra cy (art. 149

§ 2 K.p.).

ski o udzie le nie cza su wol ne go od pra cy

w za mian za czas prze pra co wa ny w go dzi -

nach nad licz bo wych.

Na le ży pod kre ślić, iż prze pi sy pra wa

pra cy nie wska zu ją ob li ga to ryj ne go wzo -

ru ewi den cji cza su pra cy. Pra co daw ca za -

tem mo że sa mo dziel nie opra co wać kar tę

ewi den cji cza su pra cy. Po wi nien jed nak

uwzględ nić ele men ty okre ślo ne we wska -

za nym roz po rzą dze niu.

Ewi den cja cza su pra cy re ali zu je dwa

pod sta wo we ce le: słu ży pra wi dło we mu

roz li cze niu cza su pra cy oraz usta le niu

wy na gro dze nia i in nych świad czeń zwią za -

nych z pracą.

Prak ty ką sto so wa ną przez nie któ rych

pra co daw ców jest ta kże obo wią zek po -

twier dza nia przez pra cow ni ka wła sno ręcz -

nym pod pi sem je go in dy wi du al nej kar ty

ewi den cji cza su pra cy. Wska za ny obo wią -

zek znaj du je się w po sta no wie niach prze -

pi sów we wnątrz za kła do wych obo wią zu ją -

cych u da ne go pra co daw cy. W ta ki spo sób

pra co daw cy chcą uzy skać po twier dze nie

do ty czą ce fak tycz ne go cza su pra cy po -

szcze gól ne go pra cow ni ka. Opi sa na prak -

ty ka ma, w oce nie nie któ rych pra co daw -

ców, za po biec ewen tu al nym pro ce som są -

do wym do ty czą cym eg ze kwo wa nia wy na -

gro dze nia za pra cę w go dzi nach nad licz -

bo wych oraz wy eli mi no wa nie spor nych

sy tu acji mo gą cych po wstać w tym za kre -

sie pomię dzy stro nami stosunku pracy.

za ak cen to wa nie peł ne go ob ra zu fi zycz -

ne go i psy chicz ne go ob cią że nia pra cą;

●

zmo ty wo wa nie pra co daw ców oraz eks -

per tów pre wen cji do po dej mo wa nia te go

za gad nie nia w spo sób bar dziej ak tyw ny

i sys te ma tycz ny;

●

zin te gro wa nie oce ny ry zy ka za wo do -

we go w aspek cie psy chicz ne go ob cią że nia

pra cą z ogól ną oce ną ry zy ka za wo do we go.

Za sto so wa nie od po wied niej pro ce du ry

prze pro wa dza nia kon tro li ma wią zać się

z od po wie dzią na na stę pu ją ce py ta nia:

●

Austria

W Polsce, według danych zgromadzo-

nych przez PIP na podstawie Kwestio-

nariusza do Oceny Cech Pracy

Instytutu Medycyny Pracy*, problem

stresu dotyka 60% stanowisk pracy.

Au striac ki In spek to rat Pra cy stwo rzył

wy tycz ne dla in spek to rów pra cy do ty czą ce

spo so bu oce ny ry zy ka za wo do we go w za -

kre sie za gro żeń psy cho spo łecz nych. Jest to

wy nik re ali za cji Wspól no to wej Stra te gii

na Rzecz Bez pie czeń stwa i Hi gie ny Pra cy

na la ta 2007-2012. Gru pa od po wie dzial na

za te za gad nie nia skła da się z ośmiu in spek -

to rów pra cy oraz trzech psy cho lo gów pra cy.

Idea stra te gii do ty czy m.in. pre wen cji za -

gro żeń psy cho spo łecz nych, psy chicz ne go

ob cią że nia pra cą oraz wzmoc nie nia pre wen -

cji i udo sko na le nia wspar cia w spra wach

prze mo cy w miej scu pra cy.

Po cząt ko wo pra co daw cy z dy stan sem od -

no si li się do oce ny psy chicz ne go ob cią że nia

pra cą. Nie ro zu mie li, dla cze go po win no się

ją prze pro wa dzać, po nie waż w ich prze ko na -

niu wszy scy pra cow ni cy są za do wo le ni z wa -

runków pracy i nie ma powodu uważać, iż

w za kła dzie ist nie ją sy tu acje stre so we. Po -

nadto twierdzili, że stres jest wartością, któ-

rej nie sposób zmierzyć i jest on odczuciem

su biek tyw nym. Pra co daw com nie po do ba ła

się ta kże per spek ty wa opłat za psy cho te ra -

pię pra cow ni ków.

Pro ces two rze nia wy tycz nych obej mo wał

m.in. trzy szko le nia dla gru py od po wie dzial -

nej za stra te gię, dwa warsz ta ty dla in spek -

to rów pra cy, kon tro le w 60 za kła dach pra cy

(dwa za kła dy na in spek to ra pra cy), a na -

stęp nie dwa warsz ta ty słu żą ce wy mia nie do -

świad czeń, ko rek tę wy tycz nych, a w re zul ta -

cie udo stęp nie nie wer sji koń co wej on li ne.

Wy tycz ne za wie ra ją: wska za nie ce lu; de -

fi ni cję ro li in spek to ra pra cy i przy go to wa nie

in spek cji oraz pro ce du ry po stę po wa nia dla

czy zo sta ła prze pro wa dzo na oce na ry -

zy ka za wo do we go w przed się bior stwie?

●

czy wszy scy pra cow ni cy by li za an ga żo -

wa ni w oce nę ry zy ka za wo do we go w aspek -

cie psy chicz ne go ob cią że nia pra cą?

●

stre su za wo do we go i zwią za nych z nim ab -

sen cji zdro wot nych.

Z ub.r. do świad czeń wy ni ka, że 3000 kon -

tro li prze pro wa dzo nych przez 140 in spek to -

rów pra cy do ty czy ło psy cho spo łecz nych

oraz or ga ni za cyj nych wa run ków pra cy.

Obec nie re ali zo wa ne są pro jek ty, któ re od -

no szą się do psy cho spo łecz nych za gro żeń

np. w konkretnych branżach. Najtrudniej-

szym za da niem jest ob ser wa cja i oce na

pod tym kątem warunków pracy oraz roz-

strzy gnię cie, czy ta sy tu acja w okre ślo nych

za kła dach jest sa tys fak cjo nu ją ca, czy też

wią że się ona z na ra że niem pra cow ni ków

na dzia ła nie stre su zwią za ne go z pra cą. Nie -

wąt pli wym wy zwa niem, przed któ rym stoi

nor we skie pra wo daw stwo, jest spo sób skon -

stru owa nia prze pi sów do ty czą cych na ka zów,

któ ry rze czy wi ście do pro wa dzi do po pra wy

wa run ków pra cy i któ rych wy ko na nie bę -

dzie można kon tro lo wać.

czy wskaź ni ki psy chicz ne go ob cią że -

nia pracą były wzięte pod uwagę podczas do-

ko ny wa nia oce ny?

●

jak zi den ty fi ko wa no i oce nio no ry zy ko

za wo do we w aspek cie psy chicz ne go ob cią że -

nia pra cą – ja kie pro ce du ry i me to dy by ły

uży te?

W 2012 ro ku w Au strii za pla no wa ne są

dal sze dzia ła nia do ty czą ce za gro żeń psy cho -

spo łecz nych – zwłasz cza w sek to rach zwią -

za nych ze sprzą ta niem.

To jest karta

Po nad to obo wią zek pro wa dze nia in dy wi -

du al nej kar ty ewi den cji cza su pra cy pra -

cow ni ka wy ni ka ta kże z § 8 roz po rzą dze nia

Mi ni stra Pra cy i Po li ty ki So cjal nej

z 28.05.1996 r. w spra wie za kre su pro wa -

dze nia przez pra co daw ców do ku men ta cji

w spra wach zwią za nych ze sto sun kiem pra -

cy oraz spo so bu pro wa dze nia akt oso bo -

wych pra cow ni ka 1 . Stanowi on, że praco-

daw ca za kła da i pro wa dzi dla ka żde go pra -

cow ni ka kar tę ewi den cji cza su pra cy w za -

kre sie obej mu ją cym: pra cę w po szcze gól -

nych dobach, w tym pracę w niedziele

i świę ta, w po rze noc nej, w go dzi nach nad -

liczbowych oraz w dni wolne od pracy wy-

ni ka ją ce z roz kła du cza su pra cy w prze cięt -

nie pię cio dnio wym ty go dniu pra cy, a ta kże

dy żu ry, urlo py, zwol nie nia od pra cy oraz in -

ne uspra wie dli wio ne i nie uspra wie dli wio -

ne nie obec no ści w pra cy (...).

Po nad to, zgod nie z § 8a wska za ne go

roz po rzą dze nia, do kar ty ewi den cji cza su

pra cy pra cow ni ka do łą cza się je go wnio -

Norwegia

W Nor we gii obo wią zu ją ure gu lo wa nia

praw ne za wie ra ją ce ogól ne wy ma ga nia do -

ty czą ce śro do wi ska pra cy oraz wy ma ga nia

do ty czą ce psy cho spo łecz nych wa run ków

pra cy. Te dru gie na kła da ją na pra co daw ców

na stę pu ją ce wy ma ga nia:

● pra ca po win na być or ga ni zo wa na w ta -

ki spo sób, by za bez pie czać wszel kie pra wa

pra cow ni ków;

● na le ży or ga ni zo wać pra cę w spo sób,

któ ry umo żli wić pra cow ni kom kon takt oraz

ko mu ni ka cję ze współ pra cow ni ka mi;

● pra cow ni cy nie po win ni być pod da wa -

ni prze śla do wa niu lub in nym nie sto sow nym

za cho wa niom;

● pra cow ni cy po win ni być chro nie ni

przed prze mo cą i nie po żą da nym ob cią że -

To jest dowód

Anna Ku char ska

psy cho log, OIP Lu blin

Na le ży za uwa żyć, że z ana li zy orze czeń

do ty czą cych obo wiąz ku pro wa dze nia

przez pra co daw cę ewi den cji cza su pra cy

wy ni ka, że nie pro wa dze nie lub nie rze tel -

ne pro wa dze nie przez pra co daw cę ewi -

den cji cza su pra cy nie mo że skut ko wać

ne ga tyw ny mi kon se kwen cja mi dla pra -

cow ni ka w za kre sie usta le nia je go rze -

Przypisy

*„Ochro na zdro wia pra cow ni ków

przed skut ka mi stre su za wo do we go.”

Boh dan Du dek, Mał go rza ta Wasz kow ska,

Do ro ta Me recz, Woj ciech Han ke; In sty tut

Me dy cy ny Pra cy; Łódź 2004.

3/2012 I P

I P 3/2012

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: