Gnejs

Gnejs

Gnejs to skała metamorficzna o składzie granitu, najczęściej powstała z jego przeobrażenia. Gnejsy mogą powstać również ze skał osadowych. Gnejsy powstałe ze skał osadowych nazywamy paragnejsami, pochodzenia magmowego ortognejsami. Ma kolor jasnoszary, ciemnoszary, różowy i inny, często pasiasty. Jego tekstura (ze względu na ułożenie ziarn w przestrzeni) może być drobnolaminowana - najczęściej biało-czarne naprzemianległe laminy, warstewkowa, oczkowa, pręcikowa, rzadziej słabo kierunkowa; struktura (ze względu na wielkość ziarna) drobno-, średnio- lub gruboziarnista. Składa się z kwarcu, skaleni - plagioklazu lub skalenia potasowego, biotytu, muskowitu. W niektórych odmianach mogą występować amfibol, piroksen, granat, kordieryt, andaluzyt, sylimanit, dysten, staurolit oraz minerały akcesoryczne: apatyt, turmalin, cyrkon, monacyt i in. Spotykana na całym świecie, jedynie na kontynentach (tarczach kontynentalnych), głównie na obszarach tarcz krystalicznych. W Polsce występują w Sudetach, Tatrach Zachodnich oraz w podłożu północno-wschodniej Polski.

Gnejsy gierałtowskie

Gnejsy gierałtowskie – szare gnejsy migmatyczne, drobnoziarniste, laminowane lub warstwowane z wkładkami marmurów, amfibolitów laminowanych i tonalitu. O składzie leukogranitów bogatych w potas. Składają się w zmiennych proporcjach z kwarcu, plagioklazów, mikroklinu, biotytu i chlorytu. Wiek, wg różnych autorów, prekambr - dewon środkowy.

W Polsce występuje w metamorfiku Lądka i Śnieżnika - w Masywie Śnieżnika (Międzygórze), w Górach Złotych i Bialskich {okolice Starego i Nowego Gierałtowa).

Ciekawostka: nazwa pochodzi od wsi Stary Gierałtów położonej na ziemi kłodzkiej w Sudetach Wschodnich.

Granitognejs

Granitognejs - skała metamorficzna, odmiana gnejsu o strukturze heteroblastycznej i mniej wyraźnej gnejsowej teksturze smużysto-kierunkowej. Jest to gnejs z wyglądu podobny do granitu, tworzący zazwyczaj stopniowe przejścia w kierunku granitoidów, jak i gnejsów.

Granitoid kudowski

Granitoid kudowski - skała powstała w procesie metasomatozy podczas metamorfizmu kontaktowego pod wpływem roztworów. Mineralizacja odbywa się wzdłuż spękań tektonicznych górotworu.

·         wg petrografów polskich Granitoid kudowski jest skałą powstałą w wyniku

synkinematycznej krystaloblastezy.

Granulit

Granulit

Granulit - produkt głębokiego metamorfizmu w środowisku pozbawionym wody. Składa się głównie ze skaleni, kwarcu, granatów, tworzących niemal izometryczne ziarna. Granulity mają strukturę homeoblastyczną, drobno- lub średnioblatyczną. Najczęściej występuje w nich tekstura bezładna, ale zdarza się również kierunkowa – gnejsowa. Zabarwienie skały jest zwykle białe, szare do szarozielonkawego z czerwonymi lub brązowymi blastami granatów. Granulity należą do skał stosunkowo rzadkich i w Polsce odsłaniają się w metamorfiku Lądka i Śnieżnika oraz w bloku gnejsowym Gór Sowich.