Konflikty osobowościowe i społeczne.
Konflikty osobowościowe:
- konflikty motywów
- konflikt przekonań
- konflikt ról
Konflikt motywów – człowiek ma do wyboru jakieś dwie wartości, a musi się zdecydować tylko na jedną z nich:
- k. między dążeniem a dążeniem
- k. między unikaniem a unikaniem
- k. między dążeniem a unikaniem
Konflikt przekonań – wewnętrzne napięcie wynikające z trudności odrzucenia przekonań sprzecznych z naszymi (dysonans poznawczy)
Konflikt ról – dysonans między rolami wynikającymi z pozycji zajmowanej przez daną osobę w rożnych grupach i organizacjach społecznych:
- wynik sprzecznych oczekiwań różnych środowisk
- konieczność realizacji oczekiwań sprzecznych z uznawanymi wartościami, przekonaniami, systemem wartości
- sprzeczność wewnętrzna danej roli
- konflikty wynikające z nieokreśloności wymogów stawianych przez daną rolę
- kolizja pełnionych ról
Konflikt społeczny – rodzaj walki powstałej na podłożu międzyludzkich sprzeczności i napięć psychospołecznych.
- w walce tej ścierające się strony usiłują narzucić przeciwnikowi stan rzeczy przez niego nie do zaakceptowania
- najczęściej u podłoża konfliktów społecznych tkwi walka o dobra materialne, prestiż, władze, wartości ideologiczne lub moralne
Elementy konfliktu społecznego:
- problemy sporne
- zwalczające się strony
- cele
- walka
Klasyfikacja konfliktów społecznych:
- interpersonalne i i grupowe
- jawne i ukryte
- zorganizowane i spontaniczne
- antagonistyczne i nieantagonistyczne
- na tle ekonomicznym, politycznym, ideologicznym
- konstruktywne i destruktywne
Dynamika konfliktów społecznych:
Sytuacja trudna – powstaje wówczas, gdy pod wpływem różnych czynników zakłócona zostaje równowaga w stosunkach społecznych:
- faza I: pojawienie się sprzeczności w stosunkach międzyludzkich
- faza II: pojawienie się, na podstawie powyższych sprzeczności, napicia społecznego w postaci zbiorowego niezadowolenia, frustracji, poczucia zagrożenia.
Sytuacja konfliktowa – ludzie w niej działający mają sprzeczne dążenia, oczekiwania, interesy i są zmuszeni podjąć działania obronne bądź zaczepne w stosunku do innych osób:
- faza III: pojawienie się ostrych podziałów między ludźmi na bazie sprzeczności i napięć z fazy II
- faza IV: podjęcie przez przynajmniej jedną ze stron próby rozwiązania powstałych nieporozumień i sprzeczności poprzez walkę.
Sytuacja pokonfliktowa – nie występuje już stan sprzeczności, napięć i walk, ale utrzymuje się zrodzony w toku walk balast uprzedzeń i wrogości, utrudniający prawidłowy rozwój stosunków społecznych.
- faza V: zrodzenie się dążenia do eliminacji konfliktu i normalizacji sytuacji
- faza VI: utrzymywanie się jeszcze w świadomości społecznej urazów i uprzedzeń z czasu konfliktu, które utrudniają prawidłowy rozwój
Pojęcie procesu społecznego:
względnie jednorodna seria zjawisk powiązanych wzajemnymi zależnościami przyczynowymi lub stukturalno-funkcjonalnymi
Rodzaje procesów społecznych:
- proces zmian: ruch zjawisk powtarzalnych, różnych od siebie, ale do siebie podobnych, których nie nadaje strukturze całkowicie nowych kształtów
- proces rozwoju: przynosi całkowicie nowe zjawiska, które w istotny sposób zmieniają strukturę zbiorowości i jej funkcje, tworząc nową społeczną jakość.
Kategorie wartościujące procesy społeczne:
- postęp: rozwój oceniany pozytywnie z punktu wiedzenia przyjętego systemu wartości – zmiany jakościowe prowadzące do doskonalenia danego zjawiska
- regres: zmiany prowadzące do pogorszenia się zjawiska
Czynniki rozwoju społecznego:
- techniczne: odkrycia i wynalazki
- kulturowe: przenikanie kultur
- społeczne: aktywność ludzka nastawiona na osiąganie zmian
Aktywność ludzka staje się czynnikiem zmian wtedy gdy zostaje zogniskowana i przybiera formy zorganizowane w postaci ruchów społecznych.
Rodzaje ruchów społecznych:
- rewolucyjne
- reformatorskie
- ekspresyjne
Typologia społeczeństw
- społeczeństwa pierwotne
- społeczeństwa rolnicze
- społeczeństwa industrialne
- społeczeństwa postindustrialne
mrnone