150. Dz.U.04.121.1266 - O ochronie gruntów.pdf

(212 KB) Pobierz
Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych
Dz.U.04.121.1266
2004.06.27
zm. przen.
Dz.U.2004.49.464
art. 2
2006.01.01
zm.
Dz.U.2005.175.1462
art. 10
2006.02.09
zm.
Dz.U.2006.12.63
art. 3
2007.04.30
zm.
Dz.U.2007.75.493
art. 31
2007.05.24
zm.
Dz.U.2007.80.541
art. 2
2007.11.02
zm.
Dz.U.2007.191.1374
art. 2
2009.01.01
zm.
Dz.U.2008.237.1657
art. 1
2009.01.22
zm.
Dz.U.2009.1.3
art. 2
2010.01.01
zm.
Dz.U.2009.115.967
art. 1
USTAWA
z dnia 3 lutego 1995 r.
o ochronie gruntów rolnych i leśnych
(tekst jednolity)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa reguluje zasady ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji i poprawiania
wartości użytkowej gruntów.
Art. 2. 1. Gruntami rolnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty:
1) określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne;
2) pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa;
3) pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i
urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu;
4) pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział
specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku
dochodowym od osób prawnych;
5) parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami
przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi;
6) pracowniczych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych;
7) pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia
rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców
wsi;
8) zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa;
9) torfowisk i oczek wodnych;
10) pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych.
2. Gruntami leśnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty:
1) określone jako lasy w przepisach o lasach;
2) zrekultywowane dla potrzeb gospodarki leśnej;
3) pod drogami dojazdowymi do gruntów leśnych.
3. Nie uważa się za grunty rolne gruntów znajdujących się pod parkami i ogrodami wpisanymi do
rejestru zabytków.
Art. 3. 1. Ochrona gruntów rolnych polega na:
1) ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne;
2) zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej,
powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów masowych ziemi,
3) rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze;
4) zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych;
5) ograniczaniu zmian naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi.
2. Ochrona gruntów leśnych polega na:
1) ograniczaniu przeznaczania ich na cele nieleśne lub nierolnicze;
2) zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów leśnych oraz szkodom w drzewostanach i
produkcji leśnej, powstającym wskutek działalności nieleśnej i ruchów masowych ziemi,
3) przywracaniu wartości użytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek
działalności nieleśnej;
4) poprawianiu ich wartości użytkowej oraz zapobieganiu obniżania ich produkcyjności;
5) ograniczaniu zmian naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi.
Art. 4. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) gruntach bez bliższego określenia - rozumie się przez to grunty rolne i leśne;
2) budynkach i urządzeniach służących wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-
spożywczemu - rozumie się przez to budynki i urządzenia służące przechowywaniu środków
produkcji, prowadzeniu produkcji rolniczej, przetwarzaniu i magazynowaniu wyprodukowanych w
gospodarstwie produktów rolniczych;
3) osobach - rozumie się przez to osobę fizyczną lub prawną albo jednostkę organizacyjną
nieposiadającą osobowości prawnej;
4) właścicielu - rozumie się przez to również posiadacza samoistnego, zarządcę lub użytkownika,
użytkownika wieczystego i dzierżawcę;
5) wójcie - rozumie się przez to również burmistrza lub prezydenta miasta;
6) przeznaczeniu gruntów na cele nierolnicze lub nieleśne - rozumie się przez to ustalenie innego niż
rolniczy lub leśny sposobu użytkowania gruntów rolnych oraz innego niż leśny sposobu użytkowania
gruntów leśnych;
7) warstwie próchnicznej - rozumie się przez to wierzchnią warstwę gleby o zawartości powyżej 1,5 %
próchnicy glebowej; miąższość tej warstwy określa się w decyzji, o której mowa w art. 11 ust. 1;
8) glebach pochodzenia organicznego - rozumie się przez to wytworzone przy udziale materii
organicznej, w warunkach nadmiernego uwilgotnienia, gleby torfowe i murszowe;
9) glebach pochodzenia mineralnego - rozumie się przez to inne gleby niż wymienione w pkt 8;
10) oczkach wodnych - rozumie się przez to naturalne śródpolne i śródleśne zbiorniki wodne o
powierzchni do 1 ha, niepodlegające klasyfikacji gleboznawczej;
11) wyłączeniu gruntów z produkcji - rozumie się przez to rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne
użytkowanie gruntów; nie uważa się za wyłączenie z produkcji gruntów, o których mowa w art. 2 ust.
1 pkt 3, jeżeli przerwa w rolniczym użytkowaniu tych obiektów jest spowodowana zmianą kierunków
produkcji rolniczej i trwa nie dłużej niż 5 lat;
12) należności - rozumie się przez to jednorazową opłatę z tytułu trwałego wyłączenia gruntów z
produkcji;
13) opłacie rocznej - rozumie się przez to opłatę roczną z tytułu użytkowania na cele nierolnicze lub
nieleśne gruntów wyłączonych z produkcji, w wysokości 10 % należności, uiszczaną: w razie
trwałego wyłączenia - przez lat 10, a w przypadku nietrwałego wyłączenia - przez okres tego
wyłączenia, nie dłużej jednak niż przez 20 lat od chwili wyłączenia tych gruntów z produkcji;
14) obszarach ograniczonego użytkowania - rozumie się przez to obszary tworzone na podstawie
przepisów o ochronie środowiska;
15) utracie albo ograniczeniu wartości użytkowej gruntów - rozumie się przez to całkowity zanik albo
zmniejszenie zdolności produkcyjnej gruntów;
16) gruntach zdegradowanych - rozumie się przez to grunty, których rolnicza lub leśna wartość użytkowa
zmalała, w szczególności w wyniku pogorszenia się warunków przyrodniczych albo wskutek zmian
środowiska oraz działalności przemysłowej, a także wadliwej działalności rolniczej;
17) gruntach zdewastowanych - rozumie się przez to grunty, które utraciły całkowicie wartość użytkową w
wyniku przyczyn, o których mowa w pkt 16;
18) rekultywacji gruntów - rozumie się przez to nadanie lub przywrócenie gruntom zdegradowanym albo
zdewastowanym wartości użytkowych lub przyrodniczych przez właściwe ukształtowanie rzeźby
terenu, poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych,
odtworzenie gleb, umocnienie skarp oraz odbudowanie lub zbudowanie niezbędnych dróg;
19) zagospodarowaniu gruntów - rozumie się przez to rolnicze, leśne lub inne użytkowanie gruntów
zrekultywowanych;
20) drogach dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych - rozumie się przez to drogi zakładowe
prowadzące do gospodarstw rolnych i leśnych oraz drogi wiejskie w rozumieniu przepisów o drogach
publicznych;
21) urządzeniach turystycznych - rozumie się przez to parkingi, pola biwakowe, wieże widokowe, kładki,
szlaki turystyczne (ścieżki dydaktyczne) i miejsca widokowe;
22) planie urządzenia lasu - rozumie się przez to plan urządzenia lasu, określony w przepisach o lasach;
23) typie siedliskowym lasu - rozumie się przez to jednostkę klasyfikacji siedlisk leśnych, stosowaną w
planie urządzenia lasu;
24) inwestycji - rozumie się przez to budowę, jak również modernizację budowli lub urządzeń, które
wymagają wyłączenia gruntów z produkcji;
25) zakładzie przemysłowym - rozumie się przez to osobę, której działalność może powodować utratę lub
ograniczenie wartości użytkowej gruntów;
26) działalności przemysłowej - rozumie się przez to działalność nierolniczą i nieleśną, powodującą utratę
albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów;
27) przepływie nienaruszalnym - rozumie się przez to przepływ minimalnej ilości wody, niezbędnej do
utrzymania życia biologicznego w cieku wodnym,
28) ruchach masowych ziemi - rozumie się przez to ruchy masowe ziemi w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm. 1) ).
Art. 5. 1. Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, właściwym w sprawach ochrony
gruntów rolnych jest starosta, a gruntów leśnych - dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, z
wyjątkiem obszarów parków narodowych, gdzie właściwym jest dyrektor parku.
2. Zadania starosty, o których mowa w ustawie, są zadaniami z zakresu administracji rządowej.
3. Zadania marszałka województwa, o których mowa w art. 7 ust. 2 i 4 oraz w art. 26 ust. 1, są
zadaniami z zakresu administracji rządowej.
Art. 5a. 1. Ustawy nie stosuje się do gruntów rolnych i leśnych objętych decyzjami o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej, z tym że określone w ustawie należności oraz jednorazowe odszkodowania w
razie dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu w odniesieniu do gruntów leśnych i zadrzewionych
przeznacza się na Fundusz Leśny w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych - z tytułu wyłączenia
gruntów Skarbu Państwa, zarządzanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne "Lasy Państwowe".
2. Należności oraz jednorazowe odszkodowania, w wysokości ustalonej przez organy właściwe w
sprawach ochrony gruntów leśnych, PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna przekazują na rachunek
bankowy Funduszu, o którym mowa w ust. 1, po nabyciu przez spółkę prawa użytkowania wieczystego
gruntów w danym obrębie ewidencji gruntów, w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku.
Art. 5b. Przepisów ustawy nie stosuje się do gruntów rolnych stanowiących użytki rolne położonych
w granicach administracyjnych miast.
Rozdział 2
Ograniczanie przeznaczania gruntów na cele nierolnicze i nieleśne
Art. 6. 1. Na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczać przede wszystkim grunty oznaczone w
ewidencji gruntów jako nieużytki, a w razie ich braku - inne grunty o najniższej przydatności produkcyjnej.
2. Przy budowie, rozbudowie lub modernizacji obiektów związanych z działalnością przemysłową, a
także innych obiektów budowlanych należy stosować takie rozwiązania, które ograniczają skutki
ujemnego oddziaływania na grunty.
Art. 7. 1. Przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, wymagającego
zgody, o której mowa w ust. 2, dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
sporządzonym w trybie określonym w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
2. Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne:
1) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego
przeznaczenia przekracza 0,5 ha - wymaga uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Gospodarki
Żywnościowej ,
2) gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa - wymaga uzyskania zgody Ministra
Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa lub upoważnionej przez niego osoby,
3) (skreślony),
4) (skreślony),
5) pozostałych gruntów leśnych
- wymaga uzyskania zgody marszałka województwa wyrażanej po uzyskaniu opinii izby rolniczej.
3. Wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 2 pkt 1, 2 i 5, następuje na wniosek wójta (burmistrza,
prezydenta miasta). Do wniosku dotyczącego gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa
wójt (burmistrz, prezydent miasta) dołącza opinię dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, a w
odniesieniu do gruntów parków narodowych - opinię dyrektora parku.
4. Do wniosku dotyczącego gruntów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, marszałek województwa
dołącza swoją opinię i przekazuje wniosek odpowiedniemu ministrowi w terminie do 30 dni od chwili
złożenia wniosku przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
5. Organ wyrażający zgodę, o którym mowa w ust. 2, może żądać złożenia wniosku w kilku
wariantach, przedstawiających różne kierunki projektowanego przestrzennego rozwoju zabudowy.
6. (uchylony).
Art. 8. Przepisów art. 7 nie stosuje się do okresowego wyłączania gruntów z produkcji, związanego z
podjęciem natychmiastowych działań interwencyjnych wynikających z klęsk żywiołowych lub wypadków
losowych.
Art. 9. 1. Zasady zaliczania lasów do lasów ochronnych określają przepisy o lasach.
2. W lasach ochronnych mogą być wznoszone budynki i budowle służące gospodarce leśnej,
obronności lub bezpieczeństwu państwa, oznakowaniu nawigacyjnemu, geodezyjnemu, ochronie zdrowia
oraz urządzenia służące turystyce.
3. W przypadkach uzasadnionych ważnymi względami społecznymi i brakiem innych gruntów lasy
ochronne mogą być przeznaczone na inne cele niż określone w ust. 2, po uzyskaniu zgody właściwego
organu wymienionego w art. 7 ust. 2.
Art. 10. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 7 ust. 4, powinien zawierać:
1) uzasadnienie potrzeby zmiany przeznaczenia gruntów, o których mowa w art. 7 ust. 2;
2) wykaz powierzchni gruntów, o których mowa w pkt 1, z uwzględnieniem klas bonitacyjnych gruntów
rolnych i typów siedliskowych gruntów leśnych;
3) ekonomiczne uzasadnienie projektowanego przeznaczenia, uwzględniające w szczególności:
a) sumę należności i opłat rocznych za grunty projektowane do przeznaczenia na cele nierolnicze i
nieleśne,
b) przewidywany rozmiar strat, które poniesie rolnictwo i leśnictwo w wyniku ujemnego oddziaływania
inwestycji lokalizowanych na gruntach projektowanych do przeznaczenia na cele nierolnicze i
nieleśne.
2.Do wniosku powinna być dołączona mapa gminy lub miasta, z oznaczeniem gruntów
zabudowanych, z wyjątkiem gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 i 4 oraz ust. 2 pkt 1, klas
bonitacyjnych gruntów rolnych i typów siedliskowych gruntów leśnych oraz granic gruntów, o których
mowa w ust. 1 pkt 1, wykonana w skali takiej jak mapa planu zagospodarowania gminy lub miasta. W
odniesieniu do gruntów leśnych mapa stanowiąca załącznik do wniosku zawiera treść mapy gospodarczej
lasów.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, dotyczący gruntów o obszarze ponad 10 ha na cele inwestycji
górniczych, powinien zawierać oprócz danych określonych w ust. 1 i 2 także wariantowe rozwiązania w
zakresie rekultywacji i zagospodarowania gruntów w trakcie i po zakończeniu działalności przemysłowej,
określające dla każdego wariantu koszty rekultywacji i zagospodarowania oraz straty, które poniesie
rolnictwo i leśnictwo.
4. Organ wyrażający zgodę, o którym mowa w art. 7 ust. 2, może w szczególnie uzasadnionym
przypadku odstąpić od wymogu przedkładania uzasadnienia ekonomicznego oraz rozwiązań
wariantowych, o których mowa w ust. 3.
Rozdział 3
Wyłączanie gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej
Art. 11. 1. Wyłączenie z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i
organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, oraz użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI
wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego, a także gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2-
10, oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne - może nastąpić po wydaniu
decyzji zezwalających na takie wyłączenie.
1a. W decyzji dotyczącej wyłączenia z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia
mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, a także gruntów, o których mowa w art.
2 ust. 1 pkt 2-10, oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne określa się
obowiązki związane z wyłączeniem.
1b. Wniosek o wyłączenie z produkcji użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb
pochodzenia organicznego jest wiążący, a decyzja ma charakter deklaratoryjny.
2. W odniesieniu do gruntów wchodzących w skład parków narodowych decyzje, o których mowa w
ust. 1 i 1a, wydają dyrektorzy tych parków, z zastrzeżeniem art. 7 ust. 5.
3. Decyzje, o których mowa w ust. 1-2, dotyczące gruntów wymienionych w art. 8, mogą być wydane
po dniu faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji.
4. Wydanie decyzji, o których mowa w ust. 1-2, następuje przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.
5. Osoba ubiegająca się o wydanie decyzji, o których mowa w ust. 1-2, celem wydobywania torfów
jest obowiązana przedstawić właściwemu organowi następujące dokumenty:
1) dokumentację określającą położenie, powierzchnię i miąższość torfowiska oraz rodzaj występującego
tam torfu;
2) projekt eksploatacji, uwzględniający podział na etapy i termin jej zakończenia;
3) projekt rekultywacji torfowiska i termin jej zakończenia;
4) ocenę wpływu eksploatacji torfowiska na środowisko przyrodnicze, ze szczególnym uwzględnieniem
gospodarki wodnej.
6. Nie wymaga się decyzji, o których mowa w ust. 1-2, jeżeli grunty rolne mają być użytkowane na
cele leśne.
Art. 12. 1. Osoba, która uzyskała zezwolenie na wyłączenie gruntów z produkcji, jest obowiązana
uiścić należność i opłaty roczne, a w odniesieniu do gruntów leśnych - także jednorazowe odszkodowanie
w razie dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu. Obowiązek taki powstaje od dnia faktycznego
wyłączenia gruntów z produkcji.
2. Właściciel, który w okresie 2 lat zrezygnuje w całości lub w części z uzyskanego prawa do
wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej, otrzymuje zwrot należności, jaką uiścił, odpowiednio
do powierzchni gruntów niewyłączonych z produkcji. Zwrot uiszczonej należności następuje w terminie do
trzech miesięcy od dnia zgłoszenia rezygnacji.
3. W razie zbycia gruntów, co do których wydano decyzje, o których mowa w art. 11 ust. 1-2, a
niewyłączonych jeszcze z produkcji, obowiązek uiszczenia należności i opłat rocznych ciąży na nabywcy,
który wyłączył grunt z produkcji. Zbywający jest obowiązany uprzedzić nabywcę o tym obowiązku.
4. W razie zbycia gruntów wyłączonych z produkcji, obowiązek uiszczania opłat rocznych przechodzi
na nabywcę. Zbywający jest obowiązany uprzedzić o tym nabywcę.
5. Wysokość jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu stanowi różnicę
między spodziewaną wartością drzewostanu w wieku rębności, określonym w planie urządzania lasu, a
wartością w chwili jego wyrębu. W drzewostanach młodszych, w których nie można pozyskać
sortymentów drzewnych, odszkodowanie to stanowi wartość kosztów poniesionych na założenie i
pielęgnację drzewostanów.
5a. Minister właściwy do spraw środowiska określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady
ustalania jednorazowego odszkodowania, o którym mowa w ust. 5, za przedwczesny wyrąb drzewostanu,
uwzględniając wartość drzewostanów, stopień zadrzewienia drzewostanu w wieku wyrębu faktycznego,
powierzchnię drzewostanu oraz aktualną cenę sprzedaży 1 m 3 drewna.
6. Należność pomniejsza się o wartość gruntu, ustaloną według cen rynkowych stosowanych w danej
miejscowości w obrocie gruntami, w dniu faktycznego wyłączenia tego gruntu z produkcji.
7. Należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntów rolnych wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 1, 3 i
5 wynosi:
Zgłoś jeśli naruszono regulamin