podst.progr.kształcenia ogólnego.pdf

Zał ą cznik nr 2

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

Kształcenie ogólne w szkole podstawowej tworzy fundament wykształcenia – szkoła łagodnie

wprowadza uczniów w świat wiedzy, dbając o ich harmonijny rozwój intelektualny, etyczny,

emocjonalny, społeczny i fizyczny. Kształcenie to dzieli się na dwa etapy edukacyjne:

1) I etap edukacyjny, obejmujący klasy I-III szkoły podstawowej – edukacja

wczesnoszkolna;

2) II etap edukacyjny, obejmujący klasy IV-VI szkoły podstawowej.

Celem kształcenia ogólnego w szkole podstawowej jest:

1) przyswojenie przez uczniów podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów,

zasad, teorii i praktyki, dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich

doświadczeniom uczniów;

2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości

podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne

funkcjonowanie we współczesnym świecie.

Do najwaŜniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego

w szkole podstawowej naleŜą:

1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność, jako umiejętność rozumienia,

wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umoŜliwiającym zdobywanie

wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w Ŝyciu

społeczeństwa;

2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi

matematyki w Ŝyciu codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań

matematycznych;

3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach

empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa;

4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno

w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-

komunikacyjnymi, w tym takŜe dla wyszukiwania i korzystania z informacji;

6) umiejętność uczenia się jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata,

odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;

7) umiejętność pracy zespołowej.

Jednym z najwaŜniejszych zadań szkoły podstawowej jest kształcenie umiejętności

posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa

uczniów. Wypełnianie tego zadania naleŜy do obowiązków kaŜdego nauczyciela.

WaŜnym zadaniem szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do Ŝycia w

społeczeństwie informacyjnym. Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do

nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z

róŜnych źródeł, z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, na zajęciach z

róŜnych przedmiotów.

Realizację powyŜszych celów powinna wspomagać dobrze wyposaŜona biblioteka szkolna,

dysponująca aktualnymi zbiorami, zarówno w postaci księgozbioru, jak i w postaci zasobów

multimedialnych. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni odwoływać się do zasobów

biblioteki szkolnej i współpracować z nauczycielami bibliotekarzami w celu wszechstronnego

przygotowania uczniów do samokształcenia i świadomego wyszukiwania, selekcjonowania

i wykorzystywania informacji.

PoniewaŜ środki społecznego przekazu odgrywają coraz większą rolę zarówno w Ŝyciu

społecznym, jak i indywidualnym, kaŜdy nauczyciel powinien poświęcić duŜo uwagi edukacji

medialnej, czyli wychowaniu uczniów do właściwego odbioru i wykorzystania mediów.

WaŜnym zadaniem szkoły podstawowej jest takŜe edukacja zdrowotna, której celem jest

kształtowanie u uczniów nawyku dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętności

tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.

W procesie kształcenia ogólnego szkoła podstawowa kształtuje u uczniów postawy

sprzyjające ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak: uczciwość,

wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla

innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista,

gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej.

W rozwoju społecznym bardzo waŜne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy

poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a takŜe postawy poszanowania dla innych

kultur i tradycji. Szkoła podejmuje odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej

dyskryminacji.

Wiadomości i umiejętności, które uczeń zdobywa w szkole podstawowej opisane są, zgodnie

z ideą europejskich ram kwalifikacji, w języku efektów kształcenia 1) . Cele kształcenia

sformułowane są w języku wymagań ogólnych, a treści nauczania oraz oczekiwane

umiejętności uczniów sformułowane są w języku wymagań szczegółowych.

Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:

1) szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy,

obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego;

2) program wychowawczy szkoły obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze

wychowawczym;

3) program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb

danego środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze

profilaktycznym.

Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program

profilaktyki tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w

podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły,

jak i kaŜdego nauczyciela.

Obok zadań wychowawczych i profilaktycznych nauczyciele wykonują równieŜ działania

opiekuńcze odpowiednio do istniejących potrzeb.

1) Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich

ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe Ŝycie (2008/C111/01).

Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu

zindywidualizowane wspomaganie rozwoju kaŜdego ucznia, stosownie do jego potrzeb

i moŜliwości. Uczniom z niepełnosprawnościami, w tym uczniom z upośledzeniem

umysłowym w stopniu lekkim, nauczanie dostosowuje się ponadto do ich moŜliwości

psychofizycznych oraz tempa uczenia się.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych dzieli się na dwa etapy

edukacyjne: I etap edukacyjny obejmujący klasy I-III szkoły podstawowej – edukacja

wczesnoszkolna realizowana w formie kształcenia zintegrowanego oraz II etap edukacyjny,

obejmujący klasy IV-VI szkoły podstawowej, podczas którego realizowane są następujące

przedmioty:

1) język polski;

2) język obcy nowoŜytny;

3) muzyka;

4) plastyka;

5) historia i społeczeństwo;

6) przyroda;

7) matematyka;

8) zajęcia komputerowe;

9) zajęcia techniczne;

10) wychowanie fizyczne;

11) wychowanie do Ŝycia w rodzinie 2) ;

12) etyka;

13) język mniejszości narodowej lub etnicznej 3) ;

14) język regionalny – język kaszubski 3) .

Sposób nauczania przedmiotu wychowanie do Ŝ ycia w rodzinie określa rozporządzenie Ministra Edukacji

Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących

wiedzy o Ŝyciu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości

rodziny, Ŝycia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie

programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 67, poz. 756, z 2001 r. Nr 79, poz. 845 oraz z 2002 r. Nr 121,

poz. 1037).

Przedmiot j ę zyk mniejszo ś ci narodowej lub etnicznej oraz przedmiot j ę zyk regionalny – j ę zyk kaszubski jest

realizowany w szkołach (oddziałach) z nauczaniem języka mniejszości narodowych lub etnicznych oraz

języka regionalnego – języka kaszubskiego, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia

14 listopada 2007 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki

publiczne zadań umoŜliwiających podtrzymywanie poczucia toŜsamości narodowej, etnicznej i językowej

uczniów naleŜących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem

regionalnym (Dz. U. Nr 214, poz. 1579).

I ETAP EDUKACYJNY: KLASY I-III

EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

Edukacja wczesnoszkolna ma stopniowo i moŜliwie łagodnie przeprowadzić dziecko z

kształcenia zintegrowanego do nauczania przedmiotowego w klasach IV-VI szkoły

podstawowej. Edukacja wczesnoszkolna opisana jest poprzez:

1) zestaw celów kształcenia i wynikających z nich ogólnych zadań szkoły;

2) wykaz wiadomości i umiejętności ucznia kończącego klasę I i ucznia kończącego

klasę III szkoły podstawowej.

Powodem wyodrębnienia klasy I szkoły podstawowej jest podkreślenie ciągłości procesu

edukacji rozpoczętego w przedszkolu i kontynuowanego w szkole podstawowej. Chodzi teŜ

o uwzględnienie moŜliwości rozwojowych ucznia klasy I, a takŜe o właściwe rozmieszczenie

treści nauczania w ramach I etapu edukacyjnego. Edukacja wczesnoszkolna jest procesem

rozłoŜonym na 3 lata nauki szkolnej. Oznacza to, Ŝe wiadomości i umiejętności zdobywane

przez ucznia w klasie I będą powtarzane, pogłębiane i rozszerzane w klasie II i III.

Zakres wiadomości i umiejętności, jakimi ma dysponować uczeń kończący klasę III szkoły

podstawowej, ustalono tak, by nauczyciel mógł je zrealizować z uczniami o przeciętnych

moŜliwościach. Jest to waŜne załoŜenie, gdyŜ wiadomości i umiejętności ukształtowane

w klasach I-III szkoły podstawowej stanowią bazę i punkt wyjścia do nauki w klasach IV-VI

szkoły podstawowej. W sprzyjających warunkach edukacyjnych moŜna kształcenie

zoranizować tak, by uczniowie w ciągu I etapu edukacyjnego nauczyli się znacznie więcej.

Z drugiej strony, niektórym uczniom trzeba udzielić pomocy psychologiczno-pedagogicznej,

Ŝeby mogli sprostać wymaganiom określonym w podstawie programowej kształcenia

ogólnego dla szkół podstawowych w zakresie I etapu edukacyjnego.

Cele kształcenia – wymagania ogólne

Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspomaganie dziecka w rozwoju intelektualnym,

emocjonalnym, społecznym, etycznym, fizycznym i estetycznym. WaŜne jest równieŜ takie

wychowanie, aby dziecko w miarę swoich moŜliwości było przygotowane do Ŝycia w zgodzie

z samym sobą, ludźmi i przyrodą. NaleŜy zadbać o to, aby dziecko odróŜniało dobro od zła,

było świadome przynaleŜności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty

narodowej) oraz rozumiało konieczność dbania o przyrodę. Jednocześnie dąŜy się do

ukształtowania systemu wiadomości i umiejętności potrzebnych dziecku do poznawania

i rozumienia świata, radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz do kontynuowania nauki

klasach

Zadaniem szkoły jest:

1) realizowanie programu nauczania skoncentrowanego na dziecku, na jego

indywidualnym tempie rozwoju i moŜliwościach uczenia się;

2) respektowanie trójpodmiotowości oddziaływań wychowawczych i kształcących:

uczeń-szkoła-dom rodzinny;

3) rozwijanie predyspozycji i zdolności poznawczych dziecka;

4) kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości

w poznawaniu otaczającego świata i w dąŜeniu do prawdy;

IV-VI szkoły podstawowej.

5) poszanowanie godności dziecka; zapewnienie dziecku przyjaznych, bezpiecznych

i zdrowych warunków do nauki i zabawy, działania indywidualnego i zespołowego,

rozwijania samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i najbliŜsze otoczenie,

ekspresji plastycznej, muzycznej i ruchowej, aktywności badawczej, a takŜe

działalności twórczej;

6) wyposaŜenie dziecka w umiejętność czytania i pisania, w wiadomości i sprawności

matematyczne potrzebne w sytuacjach Ŝyciowych i szkolnych oraz przy

rozwiązywaniu problemów;

7) dbałość o to, aby dziecko mogło nabywać wiedzę i umiejętności potrzebne do

rozumienia świata, w tym zagwarantowanie mu dostępu do róŜnych źródeł informacji

i moŜliwości korzystania z nich;

8) sprzyjanie rozwojowi cech osobowości dziecka koniecznych do aktywnego

i etycznego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym.

I. Tre ś ci nauczania – klasa I szkoły podstawowej

1. Edukacja polonistyczna. Wspomaganie rozwoju umysłowego w zakresie wypowiadania

się. Dbałość o kulturę języka. Początkowa nauka czytania i pisania. Kształtowanie

umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych. Uczeń kończący klasę I:

1) w zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę

języka:

a) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce

zrozumieć, co przekazują; komunikuje w jasny sposób swoje

spostrzeŜenia, potrzeby, odczucia,

b) w kulturalny sposób zwraca się do rozmówcy, mówi na temat, zadaje

pytania i odpowiada na pytania innych osób, dostosowuje ton głosu do

sytuacji, np. nie mówi zbyt głośno,

c) uczestniczy w rozmowie na tematy związane z Ŝyciem rodzinnym i

szkolnym, takŜe inspirowane literaturą;

2) w zakresie umiejętności czytania i pisania:

a) rozumie sens kodowania oraz dekodowania informacji; odczytuje

uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne i napisy,

b) zna wszystkie litery alfabetu, czyta i rozumie proste, krótkie teksty,

c) pisze proste, krótkie zdania: przepisuje, pisze z pamięci; dba o estetykę

i poprawność graficzną pisma (przestrzega zasad kaligrafii),

d) posługuje się ze zrozumieniem określeniami: wyraz, głoska, litera, sylaba,

zdanie,

e) interesuje się ksiąŜką i czytaniem; słucha w skupieniu czytanych utworów

(np. baśni, opowiadań, wierszy), w miarę swoich moŜliwości czyta lektury

wskazane przez nauczyciela,

f) korzysta z pakietów edukacyjnych (np. zeszytów ćwiczeń i innych pomocy

dydaktycznych) pod kierunkiem nauczyciela;

3) w zakresie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych:

a) uczestniczy w zabawie teatralnej, ilustruje mimiką, gestem, ruchem

zachowania bohatera literackiego lub wymyślonego,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: