Sylwia Kubicka nauczyciel bibliotekarz Biblioteki Pedagogicznej w Piotrkowie Trybunalskim
Ilustracja baśni Hansa Christiana Andersena pt.: "Dziewczynka z zapałkami". Scenariusz lekcji bibliotecznej dla uczniów klas II-IV szkoły podstawowej
Praca w Bibliotece Pedagogicznej w Piotrkowie Trybunalskim pozwala mi na podejmowanie różnych działań dydaktycznych, odpowiadających potrzebom środowiska nauczycielskiego Piotrkowa i okolic. Rok 2005 jest rokiem obfitującym w wydarzenia, między innymi, jest rokiem poświęconym Hansowi Christianowi Andersenowi. Bowiem w tym roku przypada dwusetna rocznica urodzin tego wielkiego baśniopisarza. Jako nauczyciel bibliotekarz wiem, że dzieci chętnie sięgają po utwory tego autora, a nauczyciele omawiają z uczniami niektóre z baśni, dlatego przygotowałam propozycję lekcji bibliotecznej dla klas I-III szkół podstawowych, dotyczącą spojrzenia na pisarza i jego twórczość przez wykorzystanie przeze mnie naturalnych skłonności dzieci do fantazjowania oraz chęci wyrażenia swej osobowości poprzez prace plastyczne.
Scenariusz lekcji bibliotecznej dla uczniów klas II-IV szkoły podstawowej
Temat: Ilustracja baśni Hansa Christiana Andersena pt.: "Dziewczynka z zapałkami".
Cele: ogólny: - poznanie postaci oraz twórczości Hansa Christiana Andersena szczegółowe: po lekcji uczeń potrafi: - wskazać żródła, w których można znaleźć informacje o pisarzu; - udzielić informacji o Hansie Christianie Andersenie; - wymienić tytuły baśni; - podać definicję "baśni"; - narysować ilustrację do baśni: "Dziewczynka z zapałkami".
Metody: - pogadanka; - pokaz; - ćwiczenia praktyczne
Formy: - indywidualna; - grupowa
Środki dydaktyczne: - zdjęcia Hansa Christiana Andersena; - encyklopedie, słowniki, leksykony; - książki z różnych dziedzin wiedzy; - karty pracy; - kartony; - kredki; - "Baśnie" Hansa Christiana Andersena.
Przebieg:
1. Nauczyciel kładzie na stoliku różne książki: encyklopedie, słowniki, leksykony, książki z różnych dziedzin wiedzy.
2. Nauczyciel pokazuje zdjęcia młodego i dojrzałego Hansa Christiana Andersena. Pyta dzieci o to: Kto to jest? Czy rozpoznają tę postać? Czym się zajmował?
3. Chcielibyśmy dowiedzieć się czegoś więcej o baśniopisarzu. Dlatego spójrzcie na stolik i powiedzcie mi, w których książkach należy szukać informacji o autorze baśni?
4. Następnie prosi uczniów, aby wymienili te, które udzielą nam potrzebnych informacji.
5. Nauczyciel wybiera 6 osób (3 dziewczynki i 3 chłopców), którzy we wskazanych przez siebie źródłach, znajdują notki biograficzne i je odczytują.
6. Gdzie jeszcze, oprócz wymienionych książek, możemy znaleźć informacje o pisarzu? - Internet. Nauczyciel czyta dzieciom ciekawostki na temat Andersena, znalezione w Internecie:
"Andersen urodził się 2 kwietnia 1805 roku w duńskim mieście Odense, które leży na wyspie Fionii. Jego rodzice, Hans i Anne Marie, należeli do najbiedniejszych mieszkańców miasteczka. Ojciec był czeladnikiem szewskim, a matka pracowała jako służąca. [...] Babcia Hansa Christiana Andersena opowiadała wnukowi - którego nazywała pieszczotliwie Hosi - piękne i dziwne baśnie. Nikt, tak jak ona, nie potrafił snuć barwnych opowieści o duchach, strachach, syrenach czy dobrych wróżkach. [...] Andersen wyróżniał się swoim wyglądem wśród rówieśników. Był wysoki i kościsty, miał bardzo jasne włosy, oczy ledwie widoczne przez małe szparki, i pokaźnych rozmiarów nos. [...] Rozmawiając z dziećmi, mówił o sobie jako "o potworze z nosem wielkim jak armata, a oczami maleńkimi jak zielony groszek. [...] Andersen napisał prawie 160 baśni, a jego książki zostały przetłumaczone na około 125 języków. W wielu baśniach w osobach głównych postaci przedstawiał samego siebie. Za najbardziej autobiograficzną baśń uważa się "Brzydkie kaczątko". Przecież z nieznanego, biednego chłopca wyrósł na wielkiego pisarza. [...] W Kopenhadze, w Ogrodzie Królewskim, stoi pomnik pisarza, a najsławniejszym symbolem Danii jest Mała Syrenka - postać z baśni Andersena."
7. Po przeczytaniu ciekawostek, nauczyciel zadaje pytania, aby sprawdzić, co dzieci zapamiętały: - W którym roku urodził się pisarz i w jakim mieście? - Czym się zajmowali jego rodzice? - Jak wyglądał Andersen? - Podajcie tytuł baśni autobiograficznej?
8. Hans Christian Andersen pisał baśnie. A spróbujcie mi powiedzieć, co to jest "baśń"?
" Opowiadanie fantastyczne o nadprzyrodzonych istotach i cudownych zdarzeniach, wróżkach, czarach itp. lub o tym, co nieznane z doświadczenia pobudza wyobraźnię, jak np.: o królach, skarbach".
9. Czy znacie jakieś baśnie Hansa Christiana Andersena?- Dzieci wymieniają znane przez siebie tytuły baśni.
10. Mam dla was kilka zagadek. Ciekawa jestem, czy zgadniecie, z jakich baśni Hansa Christiana Andersena pochodzą te fragmenty? Nauczyciel odczytuje zagadki, a dzieci wymieniają odpowiedzi.
KARTA PRACY NR 1
1. " [...] DO JEGO SERCA WPADŁ TAKŻE TAKI ODŁAMEK. ZA CHWILĘ TO SERCE PRZEMIENI SIĘ W GRUDKĘ LODU."
2. " [...] WRESZCIE DUŻE JAJKO PĘKŁO. PIP, PIP! - ZAPISZCZAŁO PISKLĄTKO I WYLAZŁO: BYŁO BARDZO DUŻE I BRZYDKIE."
3. " [...] - O BARDZO ŹLE ! - POWIEDZIAŁA KSIĘŻNICZKA - CAŁĄ NOC OKA NIE MOGŁAM ZMRUŻYĆ. NIE WIADOMO, CO TAM BYŁO W ŁÓŻKU."
4. " [...] PEWNEJ NOCY, GDY LEŻAŁA W SWOIM ŚLICZNYM ŁÓŻECZKU, PRZYSZŁA WSTRĘTNA ROPUCHA; WSKOCZYŁA PRZEZ OKNO, BO SZYBA BYŁA STŁUCZONA."
11. Przypomnijcie sobie definicję "baśni" i powiedzcie mi, kto może być bohaterem baśni? - ludzie; - zwierzęta; - rośliny; - rzeczy.
12. Znów mam dla was zagadkę. Nauczyciel rozdaje uczniom kartę pracy i wyjaśnia polecenie. Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadanie, po czym wybrane osoby odczytują odpowiedzi.
KARTA PRACY NR 2
POŁĄCZ STRZAŁKAMI POSTAĆ Z BAŚNI HANSA CHRISTIANA ANDERSENA Z TYTUŁEM UTWORU
ŁABĘDŹ DZIEWCZYNKA Z ZAPAŁKAMI
UBOGA DZIEWCZYNKA BRZYDKIE KACZĄTKO
SZARY PTASZEK CALINECZKA
GERDA I KAJ SŁOWIK
MALEŃKA DZIEWCZYNKA KRÓLOWA ŚNIEGU
GROCH NOWE SZATY CESARZA
CESARZ KSIĘŻNICZKA NA ZIARNKU GROCHU
13. Teraz przeczytam wam ...
gosia176i