PrzeSP-2008-04.pdf

przegląd

ISSN 1897-8444

SYSTEMY

STR. 4

PRECYZYJNEGO ZRZUTU

SYSTEM KONTROLI PRZESTRZENI POWIETRZNEJ W ŚWIETLE

DOKUMENTÓW str. 19 | BEZZAŁOGOWY EURO HAWK str. 39

sił powietrznych

MIESIĘCZNIK | KWIECIEŃ 2008 | NR 4 (010)

przegląd

SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW

TRENDY

Prawne aspekty

poszukiwania

i ratownictwa

lotniczego

str. | 4

str. | 30

Zmiany taktyki i zasad

prowadzenia działań

zbrojnych spowodowały

wzrost zapotrzebowania

na systemy precyzyjnego

zrzutu ładunków i ludzi

(Precision Airdrop Sys-

tems – PADS).

Bezzałogowe

pionowzloty

TRENDY

SYSTEMY

PRECYZYJNEGO

ZRZUTU

str. | 13

FORUM SIŁ POWIETRZNYCH

PSYCHOLOGIA I PEDAGOGIKA

str. | 44

str. | 37

Siły powietrzne USA wskazują na konieczność

wzmocnienia systemu obrony infrastruktury

satelitarnej przed zakłóceniami oraz atakami

kinetycznymi.

Zadowolenie

podoﬁ cerów ze służby

Wzmocnienie systemu obrony

amerykańskich satelitów

¢ trendy

przegląd

sił powietrznych

Systemy precyzyjnego zrzutu,

mjr dypl. mgr inż. Robert Łukawski ....................................................4

KWIECIEŃ 2008 | NR 4 (010)

Bezzałogowe pionowzloty,

ppłk w st. spocz. dr inż. Jerzy Garstka .............................................13

Szanowni

Czytelnicy!

W poprzednim

numerze „PSP”

mjr Tomasz

Kołodziejczyk

informował na Forum Sił Powietrznych

o zakupie przez Wielką Brytanię syste-

mów precyzyjnego zrzutu ładunków.

W tym numerze mjr Robert Łukawski pre-

zentuje większość tych systemów oraz

rozszerza tę problematykę o precyzyj-

ny zrzut żołnierzy. Autor ma nadzieję, że

systemy oraz indywidualne zestawy

nawigacyjne dla skoczków znajdą

zastosowanie nie tylko w wojsku, ale

również podczas niesienia pomocy

humanitarnej. Ppłk w st. spocz. Jerzy

Garstka prezentuje bezzałogowe statki

powietrzne (BSP) pionowego startu i

lądowania. Charakteryzuje niektóre

bojowe pionowzloty takie jak: Snark,

UCAR i DP-4X oraz całą rodzinę rozpo-

znawczych BSP. Mjr Robert Kucharski

przedstawia system kontroli przestrzeni

powietrznej, który musi zostać stworzony

dla jej sprawnego funkcjonowania i kon-

trolowania w czasie kryzysu i wojny.

Prezentuje także opracowany w Szefostwie

Służby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP

projekt polskiego narodowego planu kon-

troli przestrzeni powietrznej na czas wojny,

stanu wojennego lub stanu wyjątkowego.

Życzę przyjemnej lektury i zapraszam

do dzielenia się swoimi uwagami oraz

przemyśleniami na łamach naszego

czasopisma.

¢ SZKOLenIe I beZpIecZeńStwO LOtów

System kontroli przestrzeni powietrznej w świetle dokumentów,

mjr dypl. nawig. Robert Kucharski ..................................................19

AKTUALNOŚCI ............................................................................... 26

Prawne aspekty poszukiwania i ratownictwa lotniczego,

Adam Konarzewski ...........................................................................30

¢ FOrUM SIŁ pOwIetrZnycH

Wzmocnienie systemu obrony amerykańskich satelitów,

mjr mgr Jacek Klatka ..................................................................... 37

¢ Inne arMIe

Bezzałogowy Euro Hawk, płk dypl. nawig. inż. Józef Brzezina,

kmdr por. dypl. pil. inż. Zenon Chojnacki ........................................39

¢ pSycHOLOgIa I pedagOgIKa

Zadowolenie podoficerów ze służby,

mł. chor. sztab. mgr Wojciech Jaszczak ..........................................44

Zespół redakcyjny

Dyrektor Redakcji Wojskowej

redaktor naczelny: Artur Bartkiewicz

tel.: CA MON 845-365, 845-685;

faks: 845-503

Zastępca dyrektora: ppłk Lech Mleczko

tel.: CA MON 845-685,

e-mail: lech.mleczko@redakcjawojskowa.pl

Redaktor prowadzący: ppłk rez. nawig.

dr Roman Szustek tel.: CA MON 845-186,

e-mail: przeglad-sz@redakcjawojskowa.pl

Redaktor merytoryczny: Paulina Glińska,

dr Jan Brzozowski tel.: CA MON 845-186

Skład i łamanie: Katarzyna Usiądek

Opracowanie stylistyczne: Renata Gromska,

Katarzyna Kocoń, Aleksandra Ogłoza,

Teresa Wieszczeczyńska

Kolportaż i reklamacje: Bellona SA

(0-22) 457-04-37, 687-90-41, CA MON 879-041

Informacje o kolportażu: Elżbieta Toczek

tel.: CA MON 840 400, (022) 684 04 00

Reklama: reklama@redakcjawojskowa.pl

Zdjęcie na okładce: Mariusz Adamski –

– Skrzydlata Polska

Projekt graficzny: Łukasz Kaugan, CaStudio

Druk: Drukuj Tanio.com

ul. Ludźmierska 29, 34-400 Nowy Targ

„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 r.

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, 022 6845365,

022 6845685, www.zolnierz-polski.pl, e-mail: sekretariat@redakcjawojskowa.pl,

ppłk rez. nawig. dr

Roman Szustek

redaktor prowadzący

2008/04

przegląd sił powietrznych

TRENDY dokładność

Zmiany taktyki i zasad prowadzenia działań zbrojnych

spowodowały wzrost zapotrzebowania na systemy

precyzyjnego zrzutu ładunków i ludzi (Precision

Airdrop Systems – PADS).

mjr dypl. mgr inż.

RobeRt K. ŁuKAWsKi

Dowództwo Komponentu

sił Powietrznych NAto

Systemy

precyzyjnego zrzutu

two uderzeniowe broni

precyzyjnego rażenia

(Precision Guided Mu-

nition), typu JDAM 1 czy JSOW 2 ,

umożliwia przeprowadzanie ude-

rzeń z większą dokładnością i sku-

tecznością. Ponadto pozwala na

wykonywanie zadań ze znacznej

odległości od obiektu ataku, a tym

samym na uniknięcie ognia osło-

ny przeciwlotniczej.

Prace koncepcyjne nad syste-

mami precyzyjnego dostarczania

ładunków metodą desantowania

rozpoczęto już na początku lat 50.

ubiegłego stulecia. W 1968 r.

Grupa Testów Systemu w Locie

opracowała regulamin prób w lo-

cie i przeprowadziła pierwsze

próby zrzutu ładunków. W na-

stępnych latach kontynuowano

badania nad taktyką wykorzysta-

nia systemów zrzutu ładunków

w powietrzu, procedurami pla-

nowania i przygotowania zrzu-

tów. W 1981 r. powołano Grupę

Techniczną Testów w Locie (Fli-

ght Test Techniques Group).

Prace nad rozwojem i imple-

mentacją koncepcji wojskowego

wykorzystania systemów precy-

zyjnego zrzutu ładunków i ludzi

przyspieszono m.in. w wyniku

decyzji kierownictwa NATO

o powołaniu w sierpniu 2004 r.

grupy roboczej ds. badania moż-

liwości systemów precyzyjnego

zrzutu ładunków (Joint Precision

Airdrop Capability Working

Group – JPACWG).

Grupa robocza JPACWG

Grupa ta prowadzi badania nad

rozwojem technologii, sprzętu

i materiałów wykorzystywanych

przy konstruowaniu systemów pre-

cyzyjnego zrzutu ładunków oraz

przygotowuje procedury wykorzy-

stania tych systemów w działa-

niach wojskowych.

Do głównych zadań JPACWG

należą:

• ocena możliwości istniejących

systemów precyzyjnego zrzutu ła-

dunków (PADS);

• opracowanie i realizacja pla-

nu rozwoju i testów PADS;

• ocena bieżących potrzeb państw

członkowskich NATO, dotyczą-

cych wykorzystania PADS, oraz

opracowanie koncepcji użycia

PADS w działaniach sojuszu pół-

nocnoatlantyckiego;

Wykorzystywanie

systemów

precyzyjnego

naprowadzania

(pocisków i bomb)

nie jest domeną

tylko lotnictwa

uderzeniowego.

1 JDAM (Joint Direct Attack

Munition) – m.in. bomby

GBU-29, 30, BLU-109.

2 JSOW (Joint Standoff

Weapon) – m.in. pociski

AGM-48, AGM-154/BLU-111,

BLU-108.

przegląd sił powietrznych

2008/04

S tosowanie przez lotnic-

• ocena potrzeb dotyczących

opracowania i wdrożenia właści-

wych porozumień standaryzacyj-

nych (STANAG) w zakresie tak-

tyki i procedur wykorzystania

PADS;

• przedstawianie nowych roz-

wiązań technicznych, przeznaczo-

nych do wykorzystania w koncep-

cji PADS;

• ścisła współpraca z innymi

grupami i panelami roboczymi

NATO.

W założeniach JPACWG okre-

ślono, że systemy precyzyjnego

zrzutu ładunków mają zapewnić

wojskom sojuszu skryte dostarcze-

nie sprzętu i ludzi (np. w działa-

niach grup specjalnych czy NRF 3 )

oraz zaopatrzenia i broni w każ-

dych warunkach atmosferycznych

w dzień i w nocy zarówno z ma-

łych, jak i dużych wysokości.

Fazy procesu zrzutu

W procesie wykorzystania sys-

temów precyzyjnego zrzutu ła-

dunków wyróżniono dwie fazy:

• od momentu startu statku po-

wietrznego do momentu uwol-

nienia ładunku z pokładu samo-

lotu;

• od momentu uwolnienia ła-

dunku do momentu przyziemie-

nia (trajektoria lotu ładunku).

W pierwszej fazie są zbierane

i analizowane dane niezbędne

do właściwego zaplanowania

misji. Zasadniczym elementem

tego etapu są obliczenia nawi-

gatorskie. Dzięki nowoczesnym

systemom planowania kompu-

terowego można precyzyjnie

określić punkt zrzutu ładunku 4

oraz dokładnie wyprowadzić

statek powietrzny w określony

punkt.

Przebieg drugiej fazy głów-

nie zależy od dokładności ob-

liczonych i wprowadzonych do

systemu kierowania danych oraz

od faktycznych warunków atmos-

ferycznych. Istnieje możliwość

wprowadzania poprawek poda-

wanych z pokładu statku po-

wietrznego lub z punktu kierowa-

nia usytuowanego na ziemi.

budowa systemów

Systemy PADS są zbudowane

z następujących części składo-

wych:

• podsystemu planowania misji;

• podsystemu spadochrono-

wego;

• podsystemu łączności i kiero-

wania.

Podsystem planowania misji

(Mission Planning System) dzięki

wprowadzeniu odpowiedniego

zestawu danych umożliwia wyko-

nanie obliczeń niezbędnych do

określenia pozycji statku powietrz-

nego w momencie rozpoczęcia

zrzutu ładunku (od momentu

uwolnienia zabezpieczeń ładunku

i rozpoczęcia jego wysuwania

z pokładu, tzw. czas wyjścia ładun-

ku – exit time ), momentu otwar-

cia spadochronu nośnego oraz

trajektorii lotu do momentu

przyziemienia w ściśle określo-

nym punkcie. Podsystem ten po-

zwala także na przeprowadzenie

symulacji modelu planowanej

misji.

Dostępne na rynku systemy pla-

nowania misji zrzutu ładunków

przypominają zestawy kompute-

rowe (zazwyczaj przenośne) z od-

powiednim oprogramowaniem.

W zależności od zaawansowania

technicznego takiego zestawu do

jego programu komputerowego

wprowadza się różne dane, np.:

masę ładunku, współrzędne pun-

ku przyziemienia oraz informacje

o wiatrach.

3 NRF (NATO Reaction Forces)

– Siły Odpowiedzi NATO (SON).

4 W przypadku zrzutów ładun-

ków z różnych wysokości oraz

wykonywanych różnymi meto-

dami określa się, stosując

specyficzne formuły oblicze-

niowe, inne punkty zrzutu

ładunku. Dla zrzutów z małych

i średnich wysokości wylicza

się CARP (Computed Air

Release Point), a dla zrzutów

z dużych wysokości – HARP

(High Altitude Release Point).

Jeszcze inne punkty oblicza

się dla zrzutów z wykorzysta-

niem systemu LAPES (Low

Altitude Parachute Extraction

System).

2008/04

przegląd sił powietrznych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: