przewodnik Czarnogóra.pdf

CZARNOGìRA Î DLACZEGO WARTO?

ChociaŇ Czarnogrħ przemierzyę

moŇna wzdþuŇ i wszerz niemalŇe

w ciĢgu jednego dnia, ileŇ tam dziww!

Wystarczy przejechaę kilkadziesiĢt

kilometrw, by zmienię Ļwiat: posħpne

szczyty i gþħbokie kaniony na

sþoneczne plaŇe: zasypane Ļniegiem

wioski na Ļrdziemnomorski pejzaŇ,

kamienne, krasowe pustynie na gaje

oliwne. I tak na kaŇdym kroku:

weneckie miasta na albaıskie wsie,

rzymskie ruiny na tureckie twierdze,

ikonostas na Ļpiew muezina. Zapewne

najpopularniejszym celem wypraw

bħdzie czarnogrskie wybrzeŇe

Adriatyku z niezwykþĢ BokĢ KatorskĢ -

jedynym fiordem na poþudniu Europy -

oraz samym Kotorem, miejscem

Ļwiatowego dziedzictwa UNESCO.

Warto poznaę rwnieŇ miejsca

poþoŇone w gþħbi lĢdu: wyrzeŅbiony

w skale monastyr Ostrog - Ļwiħte

miejsce czarnogrskiego prawosþawia,

Jezioro Szkoderskie z monasterami na

wyspach i jedyna w europie populacja pelikanw, kanion rzeki Tary, najgþħbszy na

kontynencie, czy monumentalny masyw Durmitor, rezerwat biosfery UNESCO.

Fragmenty z przewodnika turystycznego

"Czarnogra. Fiord na Adriatyku".

Wydawnictwo BezdroŇa.

PODRìņ DO CZARNOGìRY

- Kolej -

PodrŇ kolejĢ do Czarnogry wymaga przesiadek w Budapeszcie i Belgradzie (lub

w Suboticy). Do Budapesztu, w godzinach porannych, przyjeŇdŇajĢ pociĢgi z Warszawy,

Krakowa i Szczecina. PociĢgi do Belgradu odjeŇdŇajĢ z dworca Keleti pu. (dworzec

wschodni) rano i wczesnym popoþudniem. NaleŇy zwrcię uwagħ, na ktry

z budapeszteıskich dworcw przyjedzie wybrany przez nas pociĢg z Polski (Keleti pu. lub

Nyugati pu.), aby w razie koniecznoĻci zarezerwowaę sobie czas na dojazd miħdzy dworcami.

Dystans najlepiej pokonaę metrem, z jednĢ przesiadkĢ (jednorazowy przejazd kosztuje 90

forintw). PrzejĻcie pieszo zabierze ok. 30 min. Po ok. 8 godz. podrŇy przez WielkĢ Nizinħ

WħgierskĢ przybħdziemy do Belgradu po poþudniu (pociĢg poranny z Budapesztu) lub

pŅnym wieczorem (pociĢg popoþudniowy z Budapesztu). Niestety, poþĢczenie podrŇy

nocnym pociĢgiem relacji Warszawa Î Budapeszt z przejazdem porannym pociĢgiem

Budapeszt Î Belgrad nie zawsze siħ udaje. Przed wyjazdem z Polski najlepiej upewnię siħ, ile

pozostanie czasu na przesiadkħ w Budapeszcie, pamiħtajĢc, Ňe na Wħgrzech rozkþady jazdy

zmieniajĢ siħ dwa razy w roku. JeĻli uda nam siħ dotrzeę do Belgradu po poþudniu, zdĢŇymy

na nocny pociĢg do Baru, zyskujĢc dodatkowo kilka godzin na przechadzkħ po serbskiej

stolicy. Belgradzki dworzec kolejowy (Ăelezniěka stanica) znajduje siħ w centrum miasta.

MoŇna takŇe przesiĢĻę siħ wczeĻniej, w Suboticy, skĢd co wieczr odjeŇdŇa pociĢg do Baru.

Z Belgradu do Baru codziennie kursuje kilka pociĢgw (rano, po poþudniu i w nocy), w tym

jeden typu autokuszetka. PociĢgi poĻpieszne (brzi) z Belgradu zatrzymujĢ siħ na stacjach

Bijelo Polje, Mojkovac, KolaĀin, Podgorica, Sutomore, Bar. Za bilet drugiej klasy na taki

pociĢg zapþacimy ok. 12 EUR, a na pociĢg ekspresowy (poslovni) Î 16 EUR. Bywa, Ňe

pociĢgi majĢ opŅnienia, czasami nawet kilkugodzinne. Za punktualny moŇna uznaę tylko

ekspres. Pamiħtajmy, Ňe w sezonie letnim pociĢgi sĢ bardzo zatþoczone. Warto wiħc

w Belgradzie (lub w Suboticy) wykupię miejscwkħ, ktra kosztuje 40 din (dinarw; 1 EUR Î

60 din, 1 USD Î 61 din). PodrŇ nocnym pociĢgiem z Belgradu do Baru trwa 9 godz. Do

Podgoricy przybħdziemy ok. godz. 6.00, ale warto obudzię siħ godzinħ wczeĻniej, gdyŇ

ostatni odcinek trasy kolejowej wiedzie przez wyjĢtkowo malowniczy kanion rzeki Moraěy.

RwnieŇ odcinek Podgorica Î Bar jest bardzo widowiskowy. WykupujĢc bilet Eurodomino na

caþoĻę trasy juŇ w Polsce (Warszawa Î Bar Î Warszawa), zapþacimy 460 zþ (wiosna 2003 r.).

PoþĢczenia moŇna sprawdzię na miħdzynarodowym internetowym rozkþadzie jazdy pod

adresem http://bahn.hafas.de , a aktualny rozkþad jazdy ze stacji Belgrad Î na stronie

www.yurail.co.yu .

- Autobus -

Polscy przewoŅnicy nie utrzymujĢ regularnych poþĢczeı z CzarnogrĢ. MoŇliwe jest

jedynie skorzystanie z wolnych miejsc w autobusach wynajmowanych w sezonie

przez biura podrŇy, ktre oferujĢ wypoczynek na czarnogrskim wybrzeŇu,

zapewniajĢc wczasowiczom dowz. Trzeba to jednak kaŇdorazowo z wybranym

biurem uzgodnię.

Fragmenty z przewodnika turystycznego

"Czarnogra. Fiord na Adriatyku".

Wydawnictwo BezdroŇa.

O moŇliwoĻci przejazdu autobusem warto pomyĻleę, podrŇujĢc przez Serbiħ.

Belgrad ma bowiem wiele dogodnych codziennych poþĢczeı autobusowych

z czarnogrskimi miastami. Dodatkowo liczba poþĢczeı wzrasta latem, a autobusy sĢ

schludne i wygodne. Jedyne niebezpieczeıstwo to brak wolnych miejsc na wybrany

kurs. Szczeglnie dotyczy to sezonu letniego, gdy kaŇdy, kto moŇe, wyjeŇdŇa

z dusznego Belgradu nad Adriatyk. W Belgradzie dworzec autobusowy (autobuska

stanica) znajduje siħ tuŇ obok dworca kolejowego (na lewo od gþwnego wejĻcia).

Cena biletu z Belgradu do Podgoricy waha siħ w granicach 715 Î 965 din. Bilet

autobusowy z Belgradu do āabljaku kosztuje 762 din. WysokoĻę ceny zaleŇy nie

tylko od odlegþoĻci, lecz takŇe od przewoŅnika. StĢd ceny biletw na tej samej trasie

bywajĢ bardzo zrŇnicowane.

Zarwno na belgradzkim dworcu kolejowym, jak i autobusowym dziaþajĢ kantory

wymiany walut (menjaěnica).

- Samolot -

W Czarnogrze sĢ dwa miħdzynarodowe lotniska oddalone od siebie o 84 km:

w Podgoricy (w miejscowoĻci Golubovci, 7 km od czarnogrskiej stolicy) i nad

morzem, w Tivacie. Niestety Polska nie ma bezpoĻrednich poþĢczeı lotniczych ani

z CzarnogrĢ, ani z SerbiĢ. Ostatni regularny, kursowy samolot LOT-u wylĢdowaþ na

jugosþowiaıskim lotnisku w 1992 r. W ostatnich latach LOT kilkakrotnie, lecz bez

trwaþych rezultatw, prbowaþ wznowię te poþĢczenia. Do Czarnogry (podobnie jak

do Belgradu) moŇna jednak dolecieę z innych europejskich miast. Podgorica ma staþe

poþĢczenie m.in. z Budapesztem obsþugiwane przez narodowego, czarnogrskiego

przewoŅnika Montenegro Airlines (w lipcu 2002 r. cena biletu Budapeszt Î Podgorica

Î Budapeszt wynosiþa 190 EUR). Poza sezonem linie Montenegro Airlines obsþugujĢ

loty z Rzymu, Zurychu, Lublany, Dsseldorfu i Frankfurtu nad Menem (do lotniska

w Tivacie) oraz Belgradu, Budapesztu, Frankfurtu i Zurychu (do Podgoricy).

Pomiħdzy Belgradem a PodgoricĢ i Tivatem kursujĢ teŇ samoloty jugosþowiaıskich

linii lotniczych JAT (Jugoslovenski Aero Transport). W 2002 r. cena przelotu na trasie

Belgrad Î Tivat wynosiþa 50 Î 65 EUR (JAT i Montenegro Airlines). Dziħki

sþoweıskim liniom Adria Airlines Czarnogra ma poþĢczenia z LublanĢ. Loty do

Moskwy obsþugujĢ rosyjskie linie Talas M, a do Banja Luki (BoĻnia i Hercegowina)

i Skopia (Macedonia) Î linie Pelikan Blue Line. W sezonie liczbħ poþĢczeı zwiħkszajĢ

loty czarterowe. W 2002 r. funkcjonowaþy np. poþĢczenia czarterowe z Krakowa,

Katowic i Warszawy do Tivatu i Dubrownika. MyĻlĢc o podrŇy lotniczej, warto

sprawdzię poþĢczenia do Ęilipi koþo Dubrownika, poþoŇonego ok. 20 km od granicy

czarnogrskiej i 44 km od Tivatu (pþynĢc promem z Kamenari do Lepetane).

ObsþugujĢ je chorwackie linie Croatia Airlines.

Minibusy kursujĢce pomiħdzy lotniskiem a PodgoricĢ niestety nie jeŇdŇĢ regularnie.

Warto jednak uzbroię siħ w cierpliwoĻę i doczekaę przyjazdu, korzystajĢc bowiem

z takswki, moŇna przepþacię. Bywa, Ňe za kurs takswkarze potrafiĢ zaŇĢdaę nawet

20 EUR. W ostatecznoĻci, idĢc wzdþuŇ lotniska wojskowego, po 15 min dojdziemy do

stacji kolejowej Aerodrom (na trasie Bar Î Podgorica).

Fragmenty z przewodnika turystycznego

"Czarnogra. Fiord na Adriatyku".

Wydawnictwo BezdroŇa.

- Samochd -

W Czarnogrze honorowane jest polskie prawo jazdy. Od 1 marca 2002 r. w Serbii

i Czarnogrze obowiĢzuje ázielona kartaÑ, dziħki czemu nie trzeba wykupywaę

dodatkowej polisy na ubezpieczenie samochodu. NaleŇy zwrcię uwagħ, czy

posiadany druk ázielonej kartyÑ nie zawiera zapisu dotyczĢcego nieobowiĢzywania na

terytorium Jugosþawii, jaki znajduje siħ na drukach starszego typu.

PodrŇujĢcym samochodem moŇna polecię nastħpujĢce trasy:

1. Przez Sþowacjħ, Wħgry, Serbiħ. DþugoĻę trasy: ok. 1200 km (od przejĻcia granicznego

w ChyŇnem do Podgoricy)

PrzejĻcie graniczne w ChyŇnem (PL) Î Baıska Bystrzyca (Bansk Bystrica, SK) Î ÿahy

(SK) Î Vac (HU) Î Budapeszt (Budapest, HU) Î Szeged (HU) Î HorgoĀ (YU) Î Nowy

Sad (Novi Sad, YU) Î Belgrad (Beograd, YU) Î UĂice (YU) Î Prijepolje (YU) Î KolaĀin

(YU, Czarnogra) Î Podgorica (YU, Czarnogra).

Wariantem moŇe byę skorzystanie z mniej uczħszczanego przejĻcia granicznego

Tompa / Kelebija. W tym celu naleŇy po przejechaniu pþatnego odcinka autostrady

Budapeszt Î Kecskemt na zjeŅdzie Kecskemt-Dl skrħcię na drogħ nr 54, ktrĢ

przez miasto Kiskunhalas dotrzemy do przejĻcia granicznego. Dalej przez Suboticħ

dojedziemy do Nowego Sadu.

WjeŇdŇajĢc na terytorium Sþowacji, naleŇy wykupię winietkħ. Na Wħgrzech pþatne sĢ

odcinki autostrad: Budapeszt Î Kecskemt i Kecskemt Î Kiskunflegzhza; moŇna

uniknĢę opþaty, korzystajĢc z drogi nr 5 Budapeszt Î Kecskemt Î Szeged. W Serbii

pþatne sĢ odcinki Subotica Î Nowy Sad oraz Nowy Sad Î Belgrad. Cena za przejazd

jednego odcinka wynosi ok. 2 EUR. W Serbii skorzystaę moŇna z pociĢgu typu

autokuszetka, ktry codziennie pŅnym wieczorem odjeŇdŇa z Belgradu do Baru (cena

29 EUR).

2. Przez Czechy, Austriħ, Sþoweniħ, Chorwacjħ (opcja dojazdu bez koniecznoĻci

wykupywania wizy). DþugoĻę trasy: ok. 1420 km.

PrzejĻcie graniczne w Cieszynie (PL) Î Oþomuniec (Olomouc, CZ) Î Brno (CZ) Î

Mikulov (CZ) Î Drasenhofen (A) Î Wiedeı (Wien, A) Î Graz (A) Î Spielfeld (A) Î

ÿentilj (SLO) Î Maribor (SLO) Î Ptuj (SLO) Î āetale (SLO) Î Zagrzeb (Zagreb, HR) Î

Karlovac (HR) Î Jeziora Plitwickie (Plitviěka Jezera, HR) Î Graěac (HR) Î Knin (HR)

Î Sinj (HR) Î Split (HR) Î Makarska (HR) Î Neum (BiH, 6-kilometrowy pas

boĻniackiego wybrzeŇa) Î Dubrownik (HR) Î Debeli Brijeg (YU, Czarnogra)

W Czechach i Austrii naleŇy wykupię winietki. W Sþowenii pþatny jest odcinek

autostrady ÿentilj (przejĻcie graniczne) Î Maribor, w Chorwacji natomiast odcinek

Zagrzeb Î Karlovac. Od Splitu trasa wiedzie MagistralĢ AdriatyckĢ (Jadranska

magistrala, biegnĢca od Rijeki do czarnogrskiego Ulcinja, noszĢca w Czarnogrze

nazwħ Jadranski put) pozwalajĢcĢ zwiedzię najpiħkniejsze zakĢtki dalmatyıskiego

wybrzeŇa (w tym Split i Dubrownik wpisane na Listħ Ļwiatowego dziedzictwa

kulturalnego i przyrodniczego UNESCO). JeĻli uwzglħdnię tu rwnieŇ takie atrakcje,

jak chorwacka stolica oraz Park Narodowy Jezior Plitwickich (takŇe wpisany na Listħ

UNESCO), przejazd przez Chorwacjħ okaŇe siħ atrakcjĢ samĢ w sobie. Dla

wszystkich, ktrzy wybiorĢ tħ wþaĻnie opcjħ, przewodnik WybrzeŇe Chorwacji. Od

Fragmenty z przewodnika turystycznego

"Czarnogra. Fiord na Adriatyku".

Wydawnictwo BezdroŇa.

Istrii po Dalmacjħ (BezdroŇa, 2002) bħdzie doskonaþym uzupeþnieniem niniejszego

opracowania.

3. Przez Sþowacjħ, Wħgry, Chorwacjħ, BoĻniħ i Hercegowinħ (opcja dojazdu bez

koniecznoĻci wykupywania wizy w sezonie letnim).

DþugoĻę trasy: ok. 1000 km (od przejĻcia granicznego w ChyŇnem do Podgoricy)

PrzejĻcie graniczne w ChyŇnem (PL) Î Baıska Bystrzyca (Bansk Bystrica, SK) Î

ÿahy (SK) Î Vac (HU) Î Budapeszt (Budapest, HU) Î Mochacz (Mohcs, HU) Î

Udvar (HU) Î Knezevo (HR) Î Osijek (HR) Î Bosanski ÿamac (BiH) Î Zenica (BiH) Î

Sarajewo (Sarajevo, BiH) Î Foěa (BiH) Hum (BiH) Î NikĀię (YU, Czarnogra) Î

Podgorica (YU, Czarnogra)

Atrakcyjnym wariantem przejazdu moŇe byę droga z Sarajewa przez Konjic,

przepiħkny grzysty przeþom rzeki Neretvy, Mostar, Metkovię, Neum i dalej zgodnie z

trasĢ opisanĢ powyŇej, w punkcie 2.

WjeŇdŇajĢc na terytorium Sþowacji, naleŇy wykupię winietkħ. Drogi w BoĻni i

Hercegowinie nie sĢ w najlepszym stanie. W sezonie turystycznym (maj Î

paŅdziernik) nie trzeba wykupywaę wiz przy wjeŅdzie do BoĻni i Hercegowiny.

PoniewaŇ jednak sytuacja co pewien czas ulega zmianie, warto przed wyjazdem

zasiħgnĢę informacji w Ambasadzie RP w BoĻni, ul. Emerika Bluma 27, 7100

Sarajewo, tel.: (+387) 332 011 42, tel./faks: (+387) 332 337 96.

- PrzejĻcia graniczne -

Granica czarnogrsko-serbska. Jest doĻę szczeglnĢ granicĢ, poniewaŇ przejĻcia

pomiħdzy SerbiĢ a CzarnogrĢ, przynajmniej jak na razie, nie istniejĢ. PodrŇujĢcych

samochodem czeka jedynie kontrola celna, chociaŇ gþwnie sprawdzane sĢ

samochody ciħŇarowe. PrzejeŇdŇajĢce tħdy pociĢgi nawet siħ nie zatrzymujĢ

(rwnieŇ dlatego, Ňe nie ma Ňadnych stacji granicznych). Polskie MSZ zaleca jednak

uzyskanie stempla wþadz granicznych przy przejeŅdzie z Czarnogry do Serbii.

Niestety Ambasada Serbii i Czarnogry nie potrafi udzielię jednoznacznej odpowiedzi

w tej kwestii. W praktyce, jak dotĢd, nie wymagano posiadania takowego stempla.

Granica czarnogrsko-chorwacka. Debeli Brijeg to przejĻcie oddalone 12 km od

Hercegnovi. Z Dubrownika raz dziennie odjeŇdŇa autobus w kierunku Czarnogry.

Na przejĻciu granicznym naleŇy wysiĢĻę, pieszo przekroczyę granicħ i juŇ po stronie

czarnogrskiej wsiĢĻę w autobus jadĢcy dalej.

Granica czarnogrsko-boĻniacka. PrzejĻcie Hum / ÿęepan Polje, oddalone 83 km

od NikĀicia, znajduje siħ na trasie Podgorica Î NikĀię Î Sarajewo. PrzejĻcie

Vilusi / Lastva, oddalone 33 km od NikĀicia, poþoŇone jest na trasie NikĀię Î

Trebinje.

Granica czarnogrsko-albaıska. PrzejĻcie BoĂaj / Bajraku Hotit znajduje siħ na

trasie Podgorica Î Szkodra. PrzejĻcia: Sukobin / Muriqan, otwarte w maju 2002 r.,

oddalone 25 km od Podgoricy i Ulcinja, oraz Grněar / Vermosh, otwarte we

wrzeĻniu 2002 r., poþoŇone 10 km od Gusinja, prowadzĢ rwnieŇ do Szkodry.

Granica serbsko-wħgierska. Rszke / HorgoĀ jest gþwnym przejĻciem drogowym

i kolejowym na tej granicy, oddalonym 29 km od Suboticy (YU) i 13 km od Szegedu

(HU). W sezonie bywa bardzo zatþoczone, przez co moŇna stracię nawet kilka

godzin, czekajĢc na odprawħ i dopeþniajĢc wszelkich formalnoĻci zwiĢzanych z

Fragmenty z przewodnika turystycznego

"Czarnogra. Fiord na Adriatyku".

Wydawnictwo BezdroŇa.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: