Szwedzi.pdf

SZWEDZI W BĘDZINIE

Jarosław Krajniewski

SZWEDZI W BĘDZINIE

w 350 rocznicę najazdu szwedzkiego

BĘDZIN 2005

TYTUŁ:

Szwedzi w Będzinie

AUTOR:

Jarosław Krajniewski

WYDAWCA:

Sławomir Brodziński

OKŁADKA:

Juliusz Kossak, Wjazd Czarnieckiego do Krakowa

REALIZACJA WYDAWNICZA:

Wydawnictwo–Druk–Reklama PROGRES Sosnowiec, ul. Kresowa 1

tel. 299 75 83 e-mail: progres@wydawnictwo.sosnowiec.pl

Wydanie I. Nakład: 500 egz. Zrealizowano w listopadzie 2005 roku.

ISBN: 83-921383-2-5

Kto kraj swój kocha i Boga się boi,

Ma szablę, konia, o resztę nie stoi.

J.U. Niemcewicz,

Śpiewy historyczne , Stefan Czarniecki

Jest taki rok, który możemy znaleźć chyba we wszystkich kalenda-

riach polskich miast. Jest taka wojna, która oprócz swojej zwykłej, histo-

rycznej nazwy (2 wojna północna) nosi też inną, znacznie bardziej popular-

ną, opiewaną przez narodowych pisarzy-noblistów. Rok ów nosił się datą

1655, wojnę nazwano Potopem. Dziwny to musiał być rok i dziwna wojna,

skoro niewielka Szwecja, państwo o kilkakrotnie mniejszym potencjale,

dosłownie zalało swoją siłą militarną niezdolną do obrony Rzeczpospolitą

Obojga Narodów. Sam Karol X Gustaw nie krył zdumienia, a poszczegól-

ne plany kampanii rodziły się w jego głowie niejako na bieżąco, w zależ-

ności od sytuacji na froncie. A że Polacy przegrywali kolejne bitwy (jakże

często bez walki nawet) to i plany były coraz śmielsze. Kiedy już zajęto

Warszawę trzeba było iść za ciosem i zdobyć kolejną polską stolicę – Kra-

ków. W ten sposób żółto-niebieskie mundury znalazły się w okolicach dzi-

siejszego Będzina, miasta, o którym Karol Gustaw zapewne nigdy wcze-

śniej nie słyszał...

O Szwedach w Będzinie przeciętny mieszkaniec tego miasta wie mniej

więcej tyle co o Tatarach, czyli niewiele. Ale też fakt, że żaden z dotych-

czasowych historyków zajmujących się tym pięknym miastem temu tema-

towi – o dziwo! – nie poświęcił zbyt wiele uwagi. Szwedzi do Będzina po

prostu przybyli, zobaczyli i odeszli. No i jeszcze podobno sporo potom-

stwa pozostawili po sobie w pobliskiej Czeladzi, do dziś przez złośliwych

Szwecją nazywanej. Jak żywa to jest tradycja może świadczyć fakt umiesz-

czenia godła Szwecji na fladze kibiców czeladzkiej drużyny piłkarskiej.

Naszą opowieść zacznijmy od przytoczenia słów Mariana-Kantora Mir-

skiego, pierwszego historyka Zagłębia. W swoim szkicu o Będzinie spra-

wę ujął dość krótko: warownia będzińska „w czasie wojen szwedzkich w la-

tach 1655-1656 została ponownie spaloną i częściowo zburzoną przez woj-

ska Hartfelda, Montecuculliego i Sporka. Miasto również zostało spalone

i zrabowane doszczętnie.” O Czeladzi: „mieszczanie zażywając błogiego

spokoju, pomnażali swoje mienie, które następnie w roku 1655 padło pa-

stwą 20 tysięcznej armii szwedzkiej, maszerującej tędy na Kraków. Po tej

klęsce miasto popadło na dłuższy czas w nędzę.” Nieco więcej szczegółów

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: