Strefy pożarowe.doc

STREFY POŻAROWE

Definicja strefy pożarowej

Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków.

Rysunek 19. Strefy pożarowe

Częścią budynku, o której mowa powyżej, jest także jego kondygnacja, jeżeli klatki schodowe i szyby dźwigowe spełniają co najmniej wymagania określone w §256 ust. 2 "warunków technicznych" dla klatek schodowych; zapobiegnie to możliwości rozprzestrzeniania się dymu w razie pożaru poprzez pionowe drogi komunikacyjne z jednej kondygnacji na drugą. Klatki schodowe i szyby dźwigowe powinny więc być odpowiednio obudowane, zamykane drzwiami co najmniej EI 30 i zabezpieczone przed zadymieniem, za wyjątkiem klatek schodowych w budynkach wysokich i wysokościowych, stanowiących drogę ewakuacyjną wyłącznie dla stref pożarowych ZL IV, gdzie dopuszcza się zamiast drzwi EI 30 zastosowanie drzwi dymoszczelnych, ale pod warunkiem że każde mieszkanie lub pomieszczenie jest oddzielone od poziomej drogi komunikacji ogólnej drzwiami co najmniej EI 30.

Należy podkreślić, że przepisy nie wymagają wykonywania każdej kondygnacji budynku jako odrębnej strefy pożarowej. Umożliwiają one dokonanie wyboru w tej sprawie na podstawie analizy techniczno-ekonomicznej, w której powinny być uwzględnione m.in. dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej, dopuszczalna długość dojść ewakuacyjnych i przewidywany sposób zabezpieczenia przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych.

Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych

Powierzchnia strefy pożarowej jest obliczana jako powierzchnia wewnętrzna budynku lub jego części (wlicza się do niej także powierzchnię antresoli).

Strefy pożarowe ZL

Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych ZL określa tabela nr 6.

Tabela 6. Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych ZL

Dopuszcza się powiększenie powierzchni stref pożarowych, o których mowa w tabeli nr 6, z wyjątkiem stref pożarowych w budynkach wysokich (W) i wysokościowych (WW), pod warunkiem zastosowania:

1.              stałych urządzeń gaśniczych tryskaczowych - o 100%,

2.              samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu wykrywania dymu - o 100%.

Przy jednoczesnym stosowaniu wymienionych urządzeń dopuszcza się powiększenie powierzchni stref pożarowych o 200%.

Oczywistym jest, że ochroną stałym urządzeniem gaśniczym musi być objęta cała powierzchnia strefy pożarowej. Zastosowanie innych urządzeń gaśniczych, np. gazowych, nie pozwala na powiększenie powierzchni strefy pożarowej.
Analogicznie - także samoczynne urządzenia oddymiające powinny chronić przed zadymieniem powierzchnię całej strefy pożarowej. Dodatkowo strefa ta musi być wyposażona w system wykrywania dymu, zapewniający uruchomienie urządzeń oddymiających, co jest istotną zmianą dotychczas obowiązujących w tym zakresie zasad. Nie należy przy tym zapominać, iż urządzenia oddymiające stanowią układ, na który składają się nie tylko urządzenia do usuwania dymu, ale i urządzenia zapewniające dopływ powietrza uzupełniającego. Tym samym obowiązek samoczynnego uruchamiania dotyczy wszystkich elementów tego układu. Dodatkowe informacje na ten temat można znaleźć m.in. w czasopiśmie Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Pożarnictwa16 "Ochrona Przeciwpożarowa" nr 1/2004.

Ze strefy pożarowej ZL II o powierzchni przekraczającej 750 m2 w budynku wielokondygnacyjnym powinna być zapewniona możliwość ewakuacji ludzi do innej strefy pożarowej na tej samej kondygnacji.

Rysunek 20. Strefy pożarowe w budynkach ZL II

Jest to nowe wymaganie, w pełni uwzględniające specyfikę stref pożarowych, przeznaczonych do użytku przez ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się. Możliwość przemieszczenia się, zwłaszcza w pierwszej fazie pożaru, poziomymi drogami do bezpiecznej strefy w dużym stopniu zwiększa poziom bezpieczeństwa ludzi. Konieczne jest jednak, aby każda ze stref pożarowych na danej kondygnacji posiadała niezależne wyjście ewakuacyjne, prowadzące bezpośrednio lub pośrednio na zewnątrz budynku.

Strefy pożarowe PM (z wyjątkiem garaży)

Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych PM, z wyjątkiem garaży, określa tabela nr 7.

Tabela 7. Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych PM (z wyjątkiem garaży)

Strefy pożarowe, o których mowa w tabeli nr 7, w podziemnej części budynków nie powinny przekraczać 50% powierzchni określonych w tabeli.

Dopuszcza się powiększenie powierzchni stref pożarowych, o których mowa w tabeli nr 7, pod warunkiem zastosowania:

1.              stałych urządzeń gaśniczych wodnych - o 100%,

2.              samoczynnych urządzeń oddymiających - o 50%.

Przy jednoczesnym stosowaniu wymienionych urządzeń dopuszcza się powiększenie stref pożarowych o 150%.

Rysunek 21. Możliwości powiększenia powierzchni stref pożarowych PM

Na powiększenie powierzchni strefy pożarowej nie pozwala zastosowanie innych urządzeń gaśniczych niż wodne, ponadto urządzenia te muszą chronić powierzchnię całej strefy pożarowej.

W przypadku urządzeń oddymiających nie jest konieczne uruchamianie ich poprzez system wykrywania dymu, a w niektórych sytuacjach, np. przy ochronie magazynów wysokiego składowania instalacją gaśniczą tryskaczową opartą na tryskaczach ESFR wykonaną w oparciu o standard amerykańskiej firmy ubezpieczeniowej Factory Mutual, jest to wręcz zabronione (więcej szczegółów w nr 1/04 kwartalnika SITP "Ochrona przeciwpożarowa"17).

Wynika to ze stosowanych w tym przypadku priorytetów ochrony, podyktowanych specyfiką obiektów PM, gdzie zazwyczaj zagrożenia dla ludzi są znacznie mniejsze niż w budynkach ZL. Nie wyklucza to zastosowania dodatkowych rozwiązań, podnoszących skuteczność ochrony, ale może to nastąpić tylko w wyniku analizy techniczno-ekonomicznej, bez bezpośredniego uzasadnienia prawnego.

W budynku jednokondygnacyjnym lub na ostatniej kondygnacji budynku wielokondygnacyjnego wielkości stref pożarowych PM można powiększyć o 100%, jeżeli budynek nie zawiera pomieszczenia zagrożonego wybuchem i jest wykonany z elementów nierozprzestrzeniających ognia oraz zastosowano samoczynne urządzenia oddymiające. Nie dotyczy to jednak garaży.

W budynku jednokondygnacyjnym wielkości stref pożarowych PM nie ogranicza się, pod warunkiem zastosowania stałych urządzeń gaśniczych wodnych i samoczynnych urządzeń oddymiających. Nie dotyczy to garaży.

Strefy pożarowe IN

Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych IN określa tabela nr 8.

Tabela 8. Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych ZL

W przypadku stosowania w budynku ścian silnie rozprzestrzeniających ogień strefę pożarową należy zmniejszyć do 25% wartości podanej w powyższej tabeli, a w przypadku jednokondygnacyjnego budynku przeznaczonego do hodowli bezściółkowej strefę ogranicza się do 5000 m2.

Elementy oddzielenia przeciwpożarowego

Ściany i stropy stanowiące elementy oddzielenia przeciwpożarowego mogą być wykonane wyłącznie z materiałów niepalnych. Znajdujące się w nich otwory powinny być obudowane przedsionkami przeciwpożarowymi lub zamykane za pomocą drzwi przeciwpożarowych bądź innego zamknięcia przeciwpożarowego. W ścianie oddzielenia przeciwpożarowego łączna powierzchnia takich otworów nie powinna przekraczać 15% powierzchni ściany, a w stropie oddzielenia przeciwpożarowego - 0,5% powierzchni stropu.

Przedsionek przeciwpożarowy powinien mieć wymiary rzutu poziomego nie mniejsze niż 1,4x1,4 m; ściany i strop stanowiące obudowę przedsionka powinny być wykonane z materiałów niepalnych i posiadać klasę odporności ogniowej co najmniej EI 60; przedsionek powinien być zamykany drzwiami i wentylowany co najmniej grawitacyjnie z zastrzeżeniem § 246 ust. 2 i 3 "warunków technicznych". Przewody elektroenergetyczne prowadzone przez przedsionek - z wyjątkiem wykorzystywanych w przedsionku - wymagają odpowiedniego zabezpieczenia w postaci niepalnych osłon lub obudowy o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 60.

Rysunek 22. Przedsionek przeciwpożarowy

Wymaganą klasę odporności ogniowej elementów oddzielenia przeciwpożarowego oraz zamknięć znajdujących się w nich otworów określa tabela nr 9.

Tabela 9. Klasa odporności ogniowej elementów oddzielenia przeciwpożarowego