Wykład 1, 04.04.2011
Za wszystkie obecności 3 + proste jedno pytanie na zaliczeniu. Pytania przykładowe: pojęcie praw autorskich, majątkowych i osobistych. Pojęcie praw autorskich i praw pokrewnych. Pojęcie wynalazku i jego prawna ochrona.
Pojęcie własności intelektualnej
Własność intelektualna – wytwory (rezultaty) intelektualnej działalności człowieka (np. twórczość literacka, naukowa, wynalazcza). Do wartości intelektualnej zalicza się prawa majątkowe i prawa osobiste.
Własność intelektualna dzieli się na własność przemysłową i własność autorską.
• ochrona prawna własności intelektualnej
• globalny charakter prawa własności intelektualnej
• niematerialny charakter prawa własności intelektualnej
Funkcje prawa własności intelektualnej: funkcja własnościowa, funkcja monopolizująca i funkcja wynagradzająca.
Prawa majątkowe mają charakter okresowy i terytorialny.
Prawa wyłączne to podstawowy sposób ochrony własności intelektualnej.
• związek z funkcją monopolizującą
• gwarancja i zabezpieczenie określonego zakresu wyłączności na eksploatację dobra niematerialnego
• uprawnienia zakazowe
• chwila powstania praw wyłącznych
• sankcje prawne z tytułu naruszenia praw wyłącznych
Katalog praw wyłącznych: autorskie prawa majątkowe i osobiste do utworu, patent (udzielany na wynalazek), prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji topografii układu scalonego, prawo z rejestracji wzoru przemysłowego, prawo ochronne na znak towarowy, prawo do chronionej odmiany roślin, prawo do bazy danych.
Zarządzanie prawami wyłącznymi
Ochrona wewnątrz przedsiębiorstwa: szkolenia pracowników
- klauzule dotyczące OWI w umowach pracowniczych (klauzule poufności)
- komórka/stanowisko ds. WI
- właściwa eksploatacja swoich praw WI
- współpraca z rzecznikiem patentowym/ prawnikiem przy wprowadzaniu nowych produktów i usług na rynek (opracowywanie nowych oznaczeń, opakowań, kampanii promocyjnych, sloganów reklamowych itp.)
PODSTAWOWE AKTY PRAWNE
- Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r. (ostatnia zmiana: 1967 r.)
- Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych zmieniona Aktem paryskim z dnia 24 lipca 1971 r.
- Porozumienie madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków z dnia 14 kwietnia 1891 r. .(ostatnia zmiana: 1979 r.)
- Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS) stanowiące załącznik do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO); sporządzone w Marakeszu 15 kwietnia 1994 r.
- Rozporządzenie Rady (WE) nr 207/2009 z 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego
- Rozporządzenie Rady (WE) nr 6/2002 z 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych
- Ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
- Ustawa z 30 czerwca 2000 r.- Prawo własności przemysłowej
- Ustawa z 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych
- Ustawa z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Wykład 2, 18.04.2011
Reklama, jako utwór
Podstawy prawne:
a) Ustawa z 16 stycznia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
b) Ustawa z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych;
c) Ustawa z 26 styczna 1984 roku Prawo prasowe;
d) Ustawa z 29 grudnia 1992 roku o radiofonii i telewizji.
Reklama – każdy przekaz niepochodzący od nadawcy, zmierzający do promocji, sprzedaży albo innych form korzystania z towarów lub usług, popierania określanych spraw lub idei albo do osiągnięcia innego pożądanego przez reklamodawcę nadawany za opłatą lub za inną formą wynagrodzenia.
e) Jest przedmiotem prawa autorskiego – cechy utworu; rodzaje utworów (slogan reklamowy (podlega ochronie jako znak towarowy), wizerunek w reklamie, maska artystyczna (sytuacja gdy w reklamie występuje wcielenie aktorskie jakiegoś aktora – występuje postać którą gra dany aktor), postacie fikcyjne, sobowtóry).
f) Podmioty prawa autorskiego: twórcy reklamy (ktoś projektujący billboard lub kręcący spot reklamowy), agencja reklamowa (nagrywa twórcę, pośrednik między klientem a twórcą), klient agencji reklamowej.
Czyn nieuczciwej konkurencji – jest nim działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta; w szczególności czynem nieuczciwej konkurencji są: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów lub usług, naśladownictwo produktów, nieuczciwa lub zakazana reklama itd.
Reklama jako czyn nieuczciwej konkurencji:
g) sprzeczna z prawem,
h) sprzeczna dobrymi obyczajami
i) uchybiająca godności człowieka,
j) odwołująca się do uczuć klientów poprzez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci,
k) wypowiedź, która zachęcając do na bywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji (reklama ukryta a tzw. sponsoring użyczeniowy),
l) reklama która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji (reklama uciążliwa).
m) reklama porównawcza (wykluczając rzetelną informację handlową)
n) reklama alkoholu – jest zakaz reklamowania alkoholi mocniejszych niż piwo, pojawiać się może po godzinie 20.00.
o) reklama papierosów – obowiązuje umieszczanie ostrzeżeń na opakowaniach papierosów (1/3 paczki), zakazana.
p) reklama leków – można reklamować bez ograniczeń leki dostępne bez recepty, pozostałe mogą być reklamowane w czasopismach medycznych, specjalistycznych; konieczne umieszczenie komunikatu o zagrożeniach stosowania.
q) reklama zewnętrzna
W reklamie można wykorzystać imię i nazwisko jeśli nie identyfikuje się ono z konkretną osobą. Nie można wykorzystywać nazwisk historycznych.
Odpowiedzialność karna, cywilna. Reklama, która jest czynem nieuczciwej konkurencji podlega odpowiedzialności karnej (grzywna) i cywilnej (odszkodowanie). Reklama podlega ochronie zarówno prawa autorskiego jak i prawa własności przemysłowej. Do ochrony poszczególnych elementów reklamy może być wykorzystywany znak towarowy.
Znak towarowy – każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzajów towarów innych przedsiębiorstw (np. slogan, logo, grafika, kolor, kształt, kompozycja kolorystyczna, forma towaru lub opakowania, melodia, sygnał dźwiękowy). Rejestracja znaku towarowego dokonywana jest w urzędzie patentowym, wydawane jest prawo ochronne.
r) Znaki słowne – powiedzonko np. „prawie robi różnicę”.
s) Znaki słowno – graficzne.
t) Znaki graficzne – chroniona tylko grafika
u) Znaki przestrzenno – graficzne: np. opakowania towarów.
v) Znaki przestrzenno – słowno – graficzne – np. opakowanie Wedla w kształcie serca.
w) Znaki dźwiękowe: melodie, „dżingiel reklamowy” – muzyczka tworzona do reklamy, dźwięki.
Funkcje znaków towarowych: identyfikacja produktu lub przedsiębiorcy, narzędzie marketingowe, budowa wizerunku i reputacji marki, aktywa biznesowe (można je sprzedać), element usług franchisingowych.
Kategorie znaków towarowych: (przeznaczenie) towarowy, usługowy, (sposób wykorzystania w obrocie) indywidualne, wspólny znak towarowy, wspólny znak towarowy gwarancyjny,
Prawa autorskie:
· Utwory
· Szczególne rodzaje utworów:
- utwory zależne (streszczenia, tłumaczenia, adaptacje, notatki z wykładów)
- zbiory (antologie, wybory, bazy danych)
- utwory zbiorowe (encyklopedie, publikacje periodyczne)
Prawa pokrewne:
· Prawo do artystycznych wykonań
· Prawa do fonogramów i wideogramów
· Prawa do nadań programów stacji radiowych i telewizyjnych
· Prawa do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych
Utwór to podstawowy przedmiot prawa autorskiego; każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia; dobro niematerialne utrwalone za pomocą przedmiotów materialnych. Utwór musi posiadać cechy nowości (niepowtarzalności i indywidualny charakter twórcy
Ochrona prawnoautorska (OWI) powstaje z mocy prawa już z chwilą uzewnętrznienia się rezultatów twórczej działalności człowieka. (niezależnie od etapów jego pracy; nie ma znaczenia także wartość rynkowa, faktyczna utworu, poniesione na niego nakłady; istotne jest, aby utwór został w ogóle wyrażony w dowolny sposób)
Prawo autorskie osobiste odnoszące się do utworów: ochrona interesów ściśle związanych z osobą twórcy, tzw. prawo do autorstwa (prawo do oznaczania utworu własnym imieniem i nazwiskiem, pseudonimem, prawo do żądania zachowania nienaruszalności treści i formy własnego utworu, prawo do nadzoru nad właściwym wykorzystaniem przez osoby trzecie) , niezbywalność; brak możliwości zrzeczenia się
Prawo autorskie majątkowe odnoszące się do utworów: prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu przez osoby trzecie; co do zasady przysługują twórcy; - ograniczenia czasowe. Występuje problem twórczości pracowniczej.
Zezwolenie na eksploatację utworu może zostać nabyte w drodze umowy majątkowych praw autorskich lub eksploatacji na postawie umowy licencyjnej.
Formą ograniczenia prawa autorskiego jest dozwolony użytek. Jest to zezwolenie na korzystanie z już rozpowszechnionego utworu bez konieczności uzyskania zgody autora. Może być dozwolony użytek osobisty lub publiczny.
Dozwolony użytek osobisty to nieodpłatne korzystanie bez zezwolenia twórcy z już rozpowszechnionego utworu w zakresie użytku osobistego przez krąg osób pozostających w takim związku osobistym jak: pokrewieństwo, powinowactwo, stosunek towarzyski. Nie dotyczy: utworów architektonicznych oraz korzystania z elektronicznych baz danych, programów komputerowych
Dozwolony użytek publiczny – interes ogółu/publiczny. Korzystanie uzasadnione celami naukowo-dydaktycznymi; tzw. prawo do cytatu, tzw. przywilej biblioteczny, publiczne wykonywanie utworów podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych (akademickich), oficjalnych uroczystości państwowych, rozpowszechnianie utworów wystawionych na stałe na ogólnie dostępnych drogach, placach, ogrodach pod warunkiem, że nie będą one stosowane do tego samego celu.
Plagiat to przywłaszczanie sobie autorstwa cudzego utworu; kradzież dóbr intelektualnych. Grozi odpowiedzialność karna i odpowiedzialność cywilna.
Prowadzenie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi poprzez wykonywanie autorskich praw majątkowych: pobieranie i dystrybuowanie pomiędzy twórcami opłat związanych z korzystaniem z utworów przez osoby trzecie, udzielanie zezwoleń na korzystanie z utworów przez osoby trzecie, ochrona i nadzór w zakresie korzystania z utworów przez osoby trzecie .
Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi działają na podstawie zezwolenie ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa kulturowego, działają w formie stowarzyszeń: ZAIKS Związek Artystów i Kompozytorów Scenicznych (Stowarzyszenie Autorów) ZPAF Związek Polskich Artystów Fotografików ZPAV Związek Producentów Audio-Video.
Prawa autorskie w reklamie przybierają formę sloganów reklamowych, nazwiska, maski artystycznej i postaci fikcyjnych, karykatur czy sobowtórów.
Wykład 3, 16.05.2011
Wynalazek
a) Kryteria zdolności patentowej wynalazku: rozwiązanie o charakterze technicznym, nowe, posiadające poziom wynalazczy, nadające się do przemysłowego stosowania.
b) Wyłączenia – przypadki których nie można uznać za wynalazek: organizmów żywych,tkanki ludzkie, elementy ciała,
Patent – prawo wyłączne udzielane na wynalazek, który spełnia w/w kryteria: przyznaje uprawnionemu wyłączne prawo do wytwarzania, używania, oferowania sprzedaży, importu produktu lub procesu opartego na wynalazku; tym samym zakazuje takich działań innym podmiotom bez uprzedniej zgody właściciela patentu.
c) Prawo o charakterze terytorialnym – Polski patent chroni na terytorium RP: udzielane przez urząd patentowy według procedury krajowej (urzędy krajowe, regionalne, międzynarodowe.). Istnieje możliwość uzyskania patentu europejskiego. Polska jest stroną konwencji o patencie europejskim. Siedzibą europejskiego urzędu patentowego jest Monachium.
d) Prawo obowiązuje na czas określony
e) Opatentowanie produktów złożonych
...
gocha119