ODSŁANIANIE SIĘ

·         Komunikowanie informacji o sobie. Polega na przejściu informacji dotyczących naszych obserwacji, myśli, uczuć i potrzeb z ukrytego „Ja” do otwartego „Ja”.

·         Nie można się nie odsłaniać. Jeżeli jesteśmy wśród innych, zawsze wysyłamy jakieś komunikaty o sobie.

·         Rodzaje „Ja”:

Ø      Otwarte – znane samemu sobie, znane innym

Ø      Ślepe – nieznane samemu sobie, znane innym

Ø      Ukryte – znane samemu sobie, nieznane innym

Ø      Nieznane – nieznane sobie i innym

Korzyści płynące z odsłaniania się

1.    Większa samoświadomość

·         Znamy siebie w takim stopniu, w jakim znają nas inni

·         Aby zostać zrozumianym, musimy uświadomić sobie, zdefiniować i opisać swoje myśli, uczucia, potrzeby oraz wyciągnąć z nich wnioski.

2.    Pogłębienie związków

·         Jeśli dwie osoby są gotowe na otworzenie się nawzajem przed sobą, ich związek pogłębia się i rozwija

3.    Poprawa komunikacji

·         Otwarcie rodzi otwarcie

4.    Mniejsze poczucie winy

·         Ujawnienie tego, co zrobiliśmy lub pomyśleliśmy, zmniejsza poczucie winy w dwojaki sposób:

Ø      Nie musimy już dłużej angażować swojej energii, aby utrzymać nasze wykroczenie w tajemnicy

Ø      W momencie jego ujawniania możemy popatrzeć na nie bardziej obiektywnie. Możemy otrzymać informację zwrotną od innych

·         Aby doświadczyć leczniczych skutków odsłaniania się, nie potrzebujemy duchownego ani terapeuty – wystarczy przyjaciel

5.    Więcej energii

·         Utrzymywanie w sekrecie ważnych informacji o sobie pochłania dużo energii

·         Jeśli rozmawiasz z kimś, a rozmowa się nie klei, urywa się i jest nudna, zastanów się, czy przypadkiem czegoś nie ukrywasz. Niewyrażone uczucia i potrzeby mają tendencję do wzbierania i wrzenia wewnątrz ciebie, a przez to do hamowania spontaniczności.

Opór przed odsłanianiem się

·         Otwarte mówienie o sobie nie jest społecznie akceptowane. Nieładnie jest mówić na swój temat zbyt dużo czy też rozmawiać o swoich uczuciach i potrzebach poza kręgiem rodzinnym.

·         Nie ujawniamy swojego wnętrza również z lęku: przed odrzuceniem, karą, obmową czy wykorzystaniem informacji przeciwko nam samym.

·         Zakres otwartości zmienia się w zależności od twojego nastroju, rozmówcy czy tematu rozmowy.

·         Jesteśmy bardziej otwarci wobec partnera, niektórych członków rodziny i bliskich przyjaciół.

·         Chętniej ujawniamy swoje preferencje, co do ubrań i jedzenia niż swój status majątkowy czy preferencje seksualne.

·         Przeciętny poziom otwartości wzrasta w przedziale wiekowym od 17 do 50 lat. Po pięćdziesiątce jesteśmy bardziej zamknięci w sobie.

EKSPRESJA

·         Wyrażanie siebie w sytuacjach dla nas ważnych i w kontaktach z istotnymi dla nas osobami

·         Cztery rodzaje ekspresji:

1.    Obserwacje – mówienie o tym, co odbierają nasze zmysły, bez spekulacji, domyślania się, wyciągania wniosków. Podawanie faktów.

2.    Myśli – konkluzje i wnioski wyciągnięte z tego, co usłyszeliśmy, przeczytaliśmy, zaobserwowaliśmy. Próby syntezy naszych obserwacji. Myśli to również oceny, osądy, nasze przekonania, opinie, teorie.

3.    Uczucia – wyrażanie uczuć sprawia nam najwięcej trudności w kontaktach z ludźmi.

4.    Potrzeby – Nikt, z wyjątkiem ciebie, nie wie, czego potrzebujesz. Jesteś ekspertem i najwyższym autorytetem w dziedzinie swoich potrzeb. Może istnieć w tobie silny, wewnętrzny zakaz ich wyrażania.

Pełna komunikacja

Połączenie wszystkich czterech rodzajów ekspresji: tego, co widzimy, myślimy, czujemy i potrzebujemy.

Skrzyżowane komunikaty

Wówczas, gdy w jednej wypowiedzi zostały wymieszane i pomylone różne rodzaje ekspresji.

Np. „Widzę, że znów masz na sobie tę starą sukienkę” – nieprzejrzyście wyrażone są uczucia, przemyślenia, obserwacje.

Przygotowanie wypowiedzi

·         Samoświadomość – jest jeden sposób, aby wyrażać pełne komunikaty, a unikać częściowych i niejasnych: musisz przyjrzeć się swojemu wewnętrznemu doświadczeniu.

Ø      Co w danej chwili obserwujesz, myślisz, czujesz i czego potrzebujesz?

Ø      Jaki jest cel twojej wypowiedzi?

Ø      Czy cel ujawniony innym jest taki sam, jak cel rzeczywisty?

Ø      Czego się obawiasz powiedzieć?

Ø      Co chcesz zakomunikować?

·         Świadomość innych ludzi – przyjrzyj się swojemu rozmówcy, śledź jego reakcje.

Ø      W jakim jest stanie?

Ø      Czy się śpieszy, czy cierpi, może jest rozzłoszczony i nie chce cię słuchać?

Ø      Czy rozmówca utrzymuje z tobą kontakt wzrokowy?

Ø      Czy zadaje pytania i udziela informacji zwrotnych, czy może siedzi nieruchomo na krześle?

·         Świadomość miejsca – ważne informacje przekazywane są w miejscach, gdzie nikt nie zakłóca spokoju i prywatności rozmówców.

Zasady skutecznej ekspresji

·         Komunikaty powinny być bezpośrednie – ważna jest świadomość, kiedy należy coś powiedzieć. Nie możemy zakładać, że inni wiedzą, co myślimy lub, czego potrzebujemy

·         Komunikaty powinny być natychmiastowe – jeżeli ktoś cię zranił, czujesz złość lub potrzebujesz jakiejś zmiany, przesunięcie tych komunikatów w czasie jedynie wzmocni twoje emocje.

·         Komunikaty powinny być jasne – taki komunikat to – odbicie naszych myśli, uczuć, potrzeb i obserwacji.

Ø      Nie zadawaj pytań, kiedy trzeba wypowiadać twierdzenia.

Ø      Zachowaj spójność wypowiedzi.

Ø      Unikaj podwójnych komunikatów.

Ø      Uświadom sobie swoje potrzeby i uczucia.

Ø      Odróżniaj obserwacje i myśli.

Ø      Skoncentruj się na jednej sprawie w danej chwili

·         Komunikaty powinny być szczere – czyli takie, w których deklarowany cel przekazu jest identyczny z rzeczywistym. Można sprawdzić, czy nasze komunikaty są szczere, zadając sobie dwa pytania:

Ø      Dlaczego mówię to tej osobie?

Ø      Czy chcę, aby usłyszała ona właśnie to, co mówię, czy domyśliła się czegoś innego?

·         Komunikaty powinny być wspierające – wspierać to znaczy porozumiewać się tak, aby druga osoba usłyszała, co mamy na myśli i nie czuła się przy tym zdominowana i odepchnięta. Zapytaj siebie:

Ø      Czy chcę, aby moja wypowiedź była obroną, czy komunikatem prawdziwym?

Ø      Czy moim celem jest zranić drugą osobę i wywyższyć siebie, czy naprawdę się porozumieć?

6