fiz-wyklad_18.pdf

(7200 KB) Pobierz
Microsoft PowerPoint - Fizyka-W18-Cialo stale
Wprowadzenie do teorii pasmowej ciał stałych
Kryształy doskonałe (monokryształy) sĢ ciałami ograniczonymi prawidłowymi
płaszczyznami, o budowie wykazujĢcej okresowĢ powtarzalnoĻę identycznych
elementów struktury zwanych komórkami elementarnymi.
Kryształy mogĢ byę zbudowane z
jonów, atomów lub czĢsteczek,
których połoŇenie w krysztale zaleŇĢ
od ich wzajemnych oddziaływaı.
W wyniku nałoŇenia siħ siły
przyciĢgania F p (r) i siły odpychania
F o (r) siła wypadkowa F(r) jest równa
zero dla r = r o
Całkowita energia potencjalna U
wzajemnego oddziaływania czĢstek
dla r = r o ma wartoĻę minimalnĢ,
zwanĢ energiĢ sieciowĢ lub energiĢ
wiĢzania U o . r o okreĻla połoŇenie
równowagi.
352286403.002.png
Przestrzenne sieci krystaliczne
PeriodycznoĻę struktury kryształu moŇna opisaę za pomocĢ
operacji translacji (przesuniħę równoległych). Współrzħdne
dowolnej czĢstki okreĻla wektor :
®
T
®
a
®
b
®
c
®
T
= m + n + p (m, n, p - liczby całkowite)
®
a
®
b
®
c
Wektory , i nazywamy podstawowymi wektorami
translacji, a ich długoĻci nazywamy stałymi sieci.
Sieę przestrzennĢ nazywamy sieciĢ Bravais’go.
352286403.003.png
RównoległoĻcian zbudowany na wektorach , i tworzy komórk ħ
elementarn Ģ .
®
b
®
c
W sieci przestrzennej moŇna wybraę róŇne komórki elementarne.
Natomiast komórka elementarna jednoznacznie okreĻla sieę.
JeĻli komórka elementarna zawiera czĢstki tylko w wħzłach, nazywamy jĢ
komórkħ prymitywnĢ (wħzły to punkty okreĻlane wektorem i stanowiĢce
naroŇa komórki elementarnej).
JeĻli czĢstki wystħpujĢ nie tylko w wħzłach, to komórkħ elementarnĢ
nazywamy złoŇonĢ. Komórki złoŇone mogĢ byę centrowane przestrzennie,
o centrowanej podstawie i centrowane płasko (Ļciennie).
®
a
352286403.004.png
MoŇna wyróŇnię 7 układów krystalograficznych .
Liczba z okreĻla iloĻę
wħzłów przypadajĢcych
na jednĢ komórkħ
elementarnĢ.
352286403.005.png
Sie ę odwrotna
Do opisu kryształu czħsto stosuje siħ sieę odwrotnĢ, której podstawowe
wektory
®
a
* ,
®
b
* i
®
c
* sĢ zdefiniowane zaleŇnoĻciami:
®
a
* =
2 ( b x c )
p ® ®
v
,
®
b
* =
2 ( c x a )
p ® ®
,
®
c
* =
2 ( a x b )
p ® ®
v
( v =
®
a
* ( x ) jest objħtoĻciĢ komórki elementarnej.
®
b
®
c
Przez analogiħ do , w sieci odwrotnej jest okreĻlony wektor :
®
T
®
T
* = h
®
a
* + k
®
b
* + l
®
c
*
h, k, l - liczby całkowite
Przykład sieci prostej (a) i odpowiadajĢcej
jej sieci odwrotnej (b)
Dla sieci odwrotnej okreĻla siħ teŇ
komórkħ prymitywnĢ, tzw. strefħ
Brillouina.
Przykład wyznaczenia I i II strefy Brillouina dla sieci kwadratowej.
v
352286403.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin